************

Trung Đông : Mỹ xác nhận đã « trực tiếp liên lạc » với phong trào Hamas Palestine

Phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt hôm qua 05/03/2025 xác nhận, đặc sứ Hoa Kỳ phụ trách hồ sơ giải cứu con tin, Adam Boehler đã « liên lạc» các bên liên quan, do trong số các con tin người Do Thái bị Hamas bắt giữ từ vụ tấn công 07/10/2023, có 5 người mang quốc tịch Mỹ và 4 trong số đó được cho là đã qua đời.

Đăng ngày: 06/03/2025 - 12:23Sửa đổi ngày: 06/03/2025 - 13:54

2 phút

People hold placards and pictures during a rally for the return of all hostages held in Gaza since the deadly October 7, 2023 attack by Hamas, ahead of a planned meeting between U.S. President Donald — Người biểu tình tại Tel Aviv, Israel, ngày 04/02/2025, đòi trả tự do cho tất cả các con tin bị bắt giữ ở Gaza. REUTERS - Ronen Zvulun

Thanh Hà

Quảng cáo

Thông tín viên RFI từ Washington, Guillaume Naudin cho biết thêm thông tin :

« ‘Shalom Hamas’, là lời chào khi vừa gặp và khi chia tay nhau. Thông điệp của Donald Trump trên mạng xã hội cá nhân đã bắt đầu với hàng chữ như trên, để rồi ngay lập tức ông đòi trả tự do cho các con tin, trả lại xác những con tin đã bị phong trào Hồi Giáo Palestine sát hại.

Tổng thống Mỹ viết tiếp : ‘đây là lời cảnh cáo cuối cùng’ gửi tới lãnh đạo tổ chức này và ‘cũng là cơ hội cuối cùng để họ rời khỏi Gaza’. Nguyên thủ Mỹ cho biết đã cung cấp cho Israel tất cả những gì cần thiết để ‘hoàn thành nhiệm vụ’ và ‘cái giá mà người dân Palestine phải trả sẽ rất đắt’ nếu như Hamas không trả tự do cho các con tin.

Đối với Donald Trump, đe dọa và đối thoại chỉ là một và đối thoại trực tiếp với Hamas đã được mở ra. Đây là điều hoàn toàn mới mẻ bởi vì phòng trào Hồi Giáo Palestine này bị Washington đưa vào danh sách các tổ chức khủng bố. Đây cũng là điều mà phát ngôn viên Nhà Trắng, Karoline Leavitt đã chính thức xác nhận.

Bà nói : đặc sứ Mỹ đã tiến hành các cuộc đàm phán và có toàn quyền đối thoại với bất kỳ một ai. Mỹ có tham khảo ý kiến của Israel trên vấn đề này. Đối thoại, trao đổi với toàn thế giới vì lợi ích của người dân Mỹ : tổng thống (Trump) đã chứng minh rằng ông tin tưởng vào những nỗ lực thành thật để thực hiện những gì có lợi cho người dân Hoa Kỳ’.

Phía Hamas cũng đưa tin theo hướng này. Một trong các quan chức của phong trào xác nhận với AFP có ít nhất hai cuộc trao đổi trực tiếp với Mỹ đã diễn ra trong nhữung ngày qua tại Doha-Qatar »

**********

Ngày 05/03/2025, tổng thống Pháp Emmanuel Macron có bài phát biểu ngắn trên truyền hình, cảnh báo rằng « cần phải có những cải cách, các quyết định, lòng dũng cảm » trong kỷ nguyên mới trước việc Nga – Mỹ xích lại gần hơn. Nguyên thủ Pháp, khi báo động về « mối đe dọa » Nga đối với an ninh quốc gia và châu Âu, đề xuất mở rộng răn đe hạt nhân Pháp cho các nước đồng minh châu Âu.

Đăng ngày: 06/03/2025 - 13:19Sửa đổi ngày: 06/03/2025 - 13:35

3 phút

AFP lưu ý, bài phát biểu của tổng thống Macron diễn ra một ngày trước khi có cuộc họp thượng đỉnh bất thường của Liên Hiệp Châu Âu tại Bruxelles, thảo luận về an ninh Ukraina và châu Âu. Bài diễn văn của ông Macron, lãnh đạo một trong hai cường quốc hạt nhân duy nhất tại châu Âu, được đưa ra vào lúc tân chính quyền Donald Trump gây nhiều lo lắng tại Lục địa già về nguy cơ Mỹ giảm cam kết tại Ukraina và một sự đoạn tuyệt chưa từng có trong lịch sử liên minh xuyên Đại Tây Dương.

Cũng theo ông Macron, « mối đe dọa Nga đang ở đó và ảnh hưởng đến nhiều nước châu Âu, và cả nước Pháp ». Ông khẳng định, Nga đã biến « cuộc xung đột Ukraina thành một xung đột thế giới », « vi phạm các đường biên giới của chúng ta để ám sát các nhà đối lập, thao túng các cuộc bầu cử tại Rumani, Moldova » và « tìm cách thao túng công luận với những luận điệu dối trá phát tán trên các mạng xã hội ».

Trong toàn cảnh này, trên kênh truyền hình nhà nước France 2, tổng thống Pháp đề nghị mở rộng « lá chắn hạt nhân » cho các nước đồng minh :

« Vào lúc cần phải hành động như hiện nay, Pháp có một quy chế đặc biệt. Chúng ta có quân đội hiệu quả nhất châu Âu. Nhờ sự chọn lựa của những bậc tiền bối, sau khi Đệ Nhị Thế Chiến kết thúc, chúng ta được trang bị các năng lực răn đe hạt nhân. Vũ khí này bảo vệ chúng ta tốt hơn so với nhiều nước láng giềng.

Năng lực răn đe hạt nhân này đang bảo vệ đất nước. Năng lực này là hoàn chỉnh, độc lâp, và hoàn toàn thuộc về Pháp. Từ năm 1964, năng lực này rõ ràng luôn giữ một vai trò gìn giữ hòa bình và an ninh tại châu Âu. Nhưng giờ đây, đáp lời kêu gọi lịch sử từ thủ tướng Đức tương lai, tôi quyết định mở cuộc tranh luận chiến lược về việc bảo vệ các đồng minh tại lục địa châu Âu bằng chính năng lực răn đe của chúng ta.

Bất kể ra sao, quyết định dùng vũ khí nguyên tử đã và luôn nằm trong tay tổng thống Pháp, tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang ».

Theo AFP, ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov, trong buổi họp báo hôm nay, 06/03/2025, xem các phát biểu của tổng thống Pháp về việc chuẩn bị sử dụng vũ khí hạt nhân như là « một lời đe dọa nhắm vào Nga »

*********

Đăng ngày: 06/03/2025 - 13:19Sửa đổi ngày: 06/03/2025 - 13:35

3 phút

Trong toàn cảnh này, trên kênh truyền hình nhà nước France 2, tổng thống Pháp đề nghị mở rộng « lá chắn hạt nhân » cho các nước đồng minh :

Bất kể ra sao, quyết định dùng vũ khí nguyên tử đã và luôn nằm trong tay tổng thống Pháp, tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang ».

***********

Liên Hiệp Châu Âu hôm nay, 06/03/2025 họp thượng đỉnh bất thường tại Bruxelles, Bỉ, với 2 hồ sơ lớn : Ukraina và an ninh của Liên Âu trước mối đe dọa xuất phát từ Nga và viễn cảnh Mỹ không còn bảo đảm an ninh cho châu Âu. Tổng thống Ukraina được mời tham dự hội nghị.

Đăng ngày: 06/03/2025 - 11:19Sửa đổi ngày: 06/03/2025 - 12:00

3 phút

Liên Âu cảm thấy bị đe dọa từ khi Mỹ và Nga trực tiếp đối thoại xích lại gần nhau và Washington đòi các thành viên Liên Minh Bắc Đại Tây Dương « phải có trách nhiệm hơn với an ninh » của chính mình.

Trước giờ hội nghị Bruxelles khai mạc, từ trụ sở Liên Hiệp Châu Âu thông tín viên Jean Jacques Hery cho biết rõ hơn về chương trình cuộc họp :

« Liên Âu giờ đây phải tự lo liệu đảm nhiệm chính sách phòng thủ về lâu dài của chính mình. Về điểm này, hầu hết trong số 27 thành viên đều đồng ý, nhưng để thực hiện thì phải có những phương tiện tài chính để trang bị vũ khí. Kế hoạch được chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, Ursula von der Leyen công bố hôm Thứ Ba vừa qua sẽ kim chỉ nam trong nỗ lực này.

Nhìn chung 27 nước trong Liên Âu tán đồng sáng kiến này và sẽ thảo luận về vế an ninh, quốc phòng chung nhân hội nghị hôm nay. Chương trình sẽ được tài trợ nhờ các khoản tín dụng, huy động quỹ của châu Âu và việc nới lỏng các quy định về thâm hụt ngân sách sẽ cho phép các thành viên chi nhanh chóng chi thêm để tái vũ trang.

Ủy Ban Châu Âu kỳ vọng hy động được 800 tỷ euro cho lĩnh vực quốc phòng. Các thành viên cũng sẽ phải xác định rõ những lĩnh vực ưu tiên đầu tư. Một số lĩnh vực cũng đã được ít nhiều biết đến như phòng không, phát triển drone và hệ thống chống drone, phát triển trí tuệ nhân tạo.

Theo một nguồn tin ngoại giao châu Âu, mục tiêu tái vũ trang này trực tiếp gắn liền với vấn đề Ukraina. Cho dù không có một khoản viện trợ quân sự hay tài chính nào cho Ukraina sẽ được đưa ra nhân thượng đỉnh bất thường này, nhưng các kết luận của hội nghị, được ghi rõ ràng trên giấy trắng mực đen, sẽ khẳng định quyết tâm của châu Âu tiếp tục hỗ trợ Ukraina và giúp đỡ nước này có được những bảo đảm về an ninh hướng tới một nền hòa bình bền vững.

Hungary và Slovakia, hai tiếng nói bất đồng trong Liên Âu

Thượng đỉnh bất thường tại Bruxelles hôm nay có hai tiếng nói bất đồng : Hungary và Slovakia chống đối việc Liên Âu tăng viện trợ quân sự cho Ukraina. Thủ tướng Hungary Viktor Oraban, người có lập trường thân Nga và tự nhận là một « người bạn » của tổng thống Mỹ Donald Trump, đe dọa « chận » kế hoạch của Liên Âu hỗ trợ Ukraina, đồng thời Budapest chủ trương Liên Âu cần đàm phán trực tiếp với Nga.

Hãng tin Anh Reuters trích lời thủ tướng Slovakia, Robert Fico cho rằng hội nghị có thể thất bại nếu 27 thành viên « không đạt được đồng thuận về Ukraina »

**************

Tòa Tối cao buộc ông Trump giải ngân chi trả cho các nhóm viện trợ nước ngoài

06/03/2025

Reuters

Trụ sở Tòa án Tối cao Hoa Kỳ tại Washington, ngày 29/6/2024.

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ ngày 5/3 không cho phép chính quyền của Tổng thống Donald Trump giữ lại khoản thanh toán cho các tổ chức viện trợ nước ngoài cho công việc mà họ đã thực hiện cho chính phủ khi ông Trump có động thái ngừng các dự án nhân đạo của Hoa Kỳ trên khắp thế giới.

Đưa ra một thất bại cho ông Trump, tòa án trong quyết định 5-4 đã duy trì lệnh của Thẩm phán Tòa án Liên bang Hoa Kỳ Amir Ali có trụ sở tại Washington, yêu cầu chính quyền nhanh chóng giải ngân tiền cho các nhà thầu và người nhận tài trợ từ Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ và Bộ Ngoại giao cho công việc trước đây của họ.

Chánh án John Roberts và thẩm phán bảo thủ Amy Coney Barrett đã tham gia cùng ba thành viên cấp tiến của tòa án để tạo thành đa số trong việc bác bỏ yêu cầu của chính quyền Trump. Các thẩm phán bảo thủ Samuel Alito, Clarence Thomas, Neil Gorsuch và Brett Kavanaugh không đồng tình với quyết định này.

Lệnh của ông Ali thoạt đầu cho chính quyền đến ngày 26 tháng 2 để giải ngân khoản tiền, mà theo họ là tổng cộng gần 2 tỷ đô la và có thể mất nhiều tuần để thanh toán đầy đủ.

Ông Roberts đã tạm dừng lệnh đó vài giờ trước thời hạn nửa đêm để Tòa án Tối cao có thêm thời gian xem xét yêu cầu chính thức hơn của chính quyền nhằm chặn phán quyết của ông Ali. Trong đa số bảo thủ 6-3 của Tòa án Tối cao có ba thẩm phán mà ông Trump bổ nhiệm trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông.

Với thời hạn ban đầu đã hết hạn, tòa án đã chỉ thị cho ông Ali “làm rõ những nghĩa vụ mà chính phủ phải thực hiện để đảm bảo tuân thủ lệnh cấm tạm thời, với sự cân nhắc thích đáng đến tính khả thi của bất kỳ mốc thời gian tuân thủ nào”.

Ông Ali có phiên xử được lên lịch vào ngày 6/3 theo yêu cầu của nguyên đơn về lệnh cấm sơ bộ. Thẩm phán hiện đã ban hành lệnh hạn chế tạm thời có hiệu lực đến ngày 10/3.

Tổng thống đảng Cộng hòa, theo đuổi chương trình nghị sự mà ông gọi là “Nước Mỹ trên hết”, đã ra lệnh tạm dừng 90 ngày đối với mọi khoản viện trợ nước ngoài vào ngày đầu tiên ông trở lại nhiệm sở hôm 20 tháng 1. Lệnh đó và các lệnh ngừng hoạt động tiếp theo sau đó đã dừng các hoạt động của USAID trên toàn thế giới, gây nguy hiểm cho việc cung cấp thực phẩm cứu sinh và viện trợ y tế, khiến các nỗ lực cứu trợ nhân đạo toàn cầu rơi vào hỗn loạn.

Các tổ chức viện trợ đã cáo buộc ông Trump trong các vụ kiện là vượt quá thẩm quyền của mình theo luật liên bang và Hiến pháp Hoa Kỳ bằng cách giải thể một cơ quan liên bang độc lập và hủy bỏ khoản chi tiêu được Quốc hội cho phép.

Trong số các nguyên đơn trong vụ kiện có Liên minh ủng hộ vắc-xin phòng chống AIDS, Mạng lưới phát triển báo chí, công ty phát triển quốc tế DAI Global và tổ chức hỗ trợ người tị nạn HIAS.

‘Độc đáo và không thể đảo ngược’

Các tổ chức viện trợ cho biết trong một hồ sơ của Tòa án Tối cao vào ngày 28 tháng 2 rằng họ “sẽ phải đối mặt với tác hại đặc biệt và không thể đảo ngược nếu tình trạng đóng băng tài trợ tiếp tục”, cũng như nhân viên của họ và những người phụ thuộc vào công việc của họ.

Công việc do các tổ chức thực hiện “thúc đẩy lợi ích của Hoa Kỳ ở nước ngoài và cải thiện - và trong nhiều trường hợp, thực sự cứu sống - hàng triệu người trên toàn cầu. Khi làm như vậy, nó giúp ngăn chặn các vấn đề như bệnh tật và bất ổn ở nước ngoài trước khi chúng đến bờ biển của chúng ta”, các luật sư của các nhóm viện trợ nước ngoài viết.

“Các hành động của chính phủ phần lớn đã khiến công việc này phải dừng lại”, các luật sư viết, đồng thời nói thêm rằng chính quyền Trump “đến tòa án này với một trường hợp khẩn cấp do chính họ gây ra”.

Chính quyền Trump đã giữ lại các khoản thanh toán đang tranh chấp mặc dù có lệnh cấm tạm thời từ ông Ali yêu cầu giải phóng chúng và nhiều lệnh tiếp theo yêu cầu chính quyền tuân thủ. Lệnh thực thi ngày 25 tháng 2 của ông Ali đang được Tòa án Tối cao xem xét áp dụng cho khoản thanh toán cho công việc do các nhóm viện trợ nước ngoài thực hiện trước ngày 13 tháng 2.

Ông Ali, người được cựu Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden bổ nhiệm, đã ban hành lệnh cấm tạm thời của mình để ngăn chặn thiệt hại không thể khắc phục được đối với các nguyên đơn trong khi ông xem xét các khiếu nại của họ.

Ông Trump và cố vấn Elon Musk, người giàu nhất thế giới, đã thực hiện các bước mạnh mẽ để định hình lại và thu hẹp chính phủ liên bang. Họ đã giải thể một số cơ quan, sa thải hàng nghìn nhân viên, sa thải hoặc điều chuyển hàng trăm quan chức và cách chức người đứng đầu các cơ quan độc lập, cùng với các hành động khác.

Khi tiến hành chấm dứt các nỗ lực nhân đạo do Mỹ hậu thuẫn ở nhiều quốc gia, chính quyền Trump đã gửi thông báo chấm dứt tài trợ cho các tổ chức quan trọng trong cộng đồng viện trợ toàn cầu. Các nhóm cứu trợ toàn cầu cho biết việc Hoa Kỳ rút lui gây nguy hiểm đến tính mạng của hàng triệu người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới, bao gồm những người mắc các bệnh hiểm nghèo và những người sống ở các vùng xung đột.

********

Điện Kremlin: cách nhìn của ông Rubio về cuộc chiến Ukranie giống ông Putin

06/03/2025

Reuters

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nói cuộc chiến Ukraine là chiến tranh ủy nhiệm của Mỹ

Điện Kremlin hôm 6/3 nói rằng quan điểm của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio rằng cuộc xung đột Ukraine là cuộc chiến ủy nhiệm giữa Mỹ và Nga phù hợp với đánh giá của chính Tổng thống Nga Vladimir Putin.

“Ngay từ đầu đã rất rõ rằng (Tổng thống Mỹ Donald Trump) coi đây là cuộc xung đột kéo dài, bế tắc,” ông Rubio nói trên kênh Fox News trong một cuộc phỏng vấn hôm 5/3.

“Và nói thật lòng, đó là một cuộc chiến ủy nhiệm giữa các cường quốc hạt nhân là Mỹ, vốn giúp Ukraine, và Nga – và nó cần phải kết thúc.”

Phát ngôn nhân Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Moscow đồng ý với nhận định của ông Rubio và lưu ý rằng Nga đã nhiều lần nói rằng cuộc chiến này là một cuộc xung đột giữa Nga và tập thể phương Tây do Mỹ dẫn đầu.

“Chúng tôi có thể đồng tình và muốn đồng tình với nhận định đó, và chúng tôi đồng ý. Chính là như vậy. Chúng tôi đã nói chuyện này nhiều lần. Chúng tôi đã nói rằng đây thực chất là cuộc xung đột giữa Nga và tập thể phương Tây. Và quốc gia chính của tập thể phương Tây là Hoa Kỳ,” ông Peskov bình luận về phát biểu của ông Rubio.

“Vì vậy, nó hoàn toàn phù hợp với lập trường mà tổng thống và ngoại trưởng chúng tôi đã nhiều lần bày tỏ. Chúng tôi đã nói nhiều lần, và vâng, chúng tôi đồng ý rằng đã đến lúc chấm dứt cuộc xung đột và cuộc chiến này.”

*********

Tin ông Orbán Viktor sang Pháp theo lời mời của tổng thống Emmanuel Macron để thảo luận về cuộc chiến Nga – Ukraina được công bố trong cuộc họp báo chung với thủ tướng Bắc Macedonia Hristijan Mickoski đầu giờ chiều hôm qua 05/03/2025, sau đó được văn phòng của thủ tướng Hungary thông báo. Trái với thông lệ, không có bất cứ thông tin nào được chính giới và truyền thông Hungary đưa ra trong dịp này. Tường trình của thông tín viên Hoàng Nguyễn (Budapest).

Vì sao thủ tướng Hungary đến Pháp vào thời điểm này?

Có thể thấy rằng trên cương vị một nhà lãnh đạo Liên Âu duy nhất vẫn có quan hệ thường xuyên với Putin, ông Orbán đã không có mặt tại kỳ thượng đỉnh Luân Đôn cuối tuần trước - sự kiện mà ông nhận định là đã "quyết định tiếp tục chiến tranh Ukraina một cách sai lầm và nguy hiểm". Chuyến công du Paris cũng diễn ra trước hội nghị thượng đỉnh Hội Đồng Châu Âu có một ngày, nơi thủ tướng Orbán Viktor cùng người đồng nhiệm Slovakia sẽ phản đối sự đoàn kết của Liên Âu trong việc hỗ trợ Ukraina.

Trả lời câu hỏi báo giới, ông Orbán khẳng định là vào Chủ nhật, ông đã có cuộc điện đàm với tổng thống Mỹ Donald Trump, và đôi bên đã "trao đổi về tất cả" theo lời ông. Được báo chí Ý gọi bằng cái tên "lãnh tụ của lực lượng chủ hòa châu Âu", người đại diện cho những chính khách đi ngược lại xu hướng "chủ chiến" của Ủy Ban Châu Âu, thủ tướng Orbán Viktor sang Pháp để tìm kiếm khả năng hợp tác cho nền an ninh chung của Liên Âu, điều mà ông thấy có nhiều cơ hội đạt được trong hội nghị thượng đỉnh bất thường của Liên Âu vào ngày mai, thứ Năm 6/3, theo phát biểu của ông với báo giới.

Được coi là người có mối quan hệ gần gũi, thậm chí là người chuyển giao những thông điệp của Putin cho Liên Âu, đồng thời thường xuyên chống lại chính sách chung của Liên Âu trong vấn đề Ukraina, cuộc gặp mặt của Orbán và Macron có thể mang ý nghĩa đáng kể trước hội nghị thượng đỉnh Liên Âu ngày mai. Khả năng Macron muốn gặp Orbán để tìm kiếm sự đồng thuận hoặc ít nhất là giảm căng thẳng trong nội bộ Liên Âu, để Orbán không phủ quyết các quyết định quan trọng trong kỳ hội nghị này.

Mặt khác, Hungary có lợi ích trong hợp tác kinh tế với Pháp, đặc biệt là về đầu tư và năng lượng hạt nhân. Orbán cũng có thể tìm kiếm sự nhượng bộ từ Liên Âu về ngân sách hoặc chính sách đối với Hungary. Và quan điểm của Orbán về việc phải chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình giữa Nga và Ukraine bằng mọi giá, đâu đó, có thể có điểm trùng với đề xuất của Pháp và Anh, theo đó, nên có một lệnh ngừng bắn kéo dài một tháng tại Ukraina, áp dụng trên không, trên biển và đối với cơ sở hạ tầng năng lượng.

Đòi hỏi của Orbán: Liên Âu không tiếp tục hỗ trợ quân sự và trực tiếp đàm phán với Nga, “bỏ qua Ukraina”

Trước đây ít hôm, trong một lá thư được coi là gửi chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Antonio Costa, ông Orbán đề nghị Liên Âu theo đường lối của Hoa Kỳ trong vấn đề Ukraina và khởi đầu những cuộc đàm phán trực tiếp với ban lãnh đạo Nga về việc lập lại hòa bình giữa hai nước. Trong lá thư được rò rỉ mà người nhận là chủ tịch Hội Đồng Châu Âu vào thứ Bảy tuần trước, thủ tướng Hungary cho hay ông sẽ phủ quyết mọi nghị quyết của hội nghị thượng đỉnh EU ngày 6/3 theo hướng ủng hộ quân sự cho Ukraina, và điều này nhìn từ bên ngoài, sẽ còn tệ hơn là không thảo luận về vấn đề đó. Ở đây, ông Orbán muốn nhắc tới dự thảo của Liên Âu về một quỹ mới trị giá 20 tỷ Euro để cung cấp thêm vũ khí cho Ukraina, cũng như khả năng chuyển giao tên lửa, đạn dược và các thiết bị phòng không cho nước này.

Để lý giải cho thái độ đó, thủ tướng Hungary nói rằng thay vì tiếp tục cuộc chiến, EU cần theo đường lối "chủ hòa" của Hoa Kỳ và tiến hành đàm phán hòa bình trực tiếp với Nga, thậm chí bỏ qua Ukraina, hoặc cùng lắm cũng chỉ nên ủng hộ quyết định hôm 24/2 của Hội Đồng Bảo An LHQ đã được Nga, Mỹ và Trung Quốc ủng hộ, theo đó cần kêu gọi các bên tham chiến ngừng vũ khí, chứ không lên án hoặc gọi Nga là “kẻ xâm lược”, theo đúng tinh thần kế hoạch hòa bình của Donald Trump.

Quan điểm của Hungary là tiến hành đàm phán trực tiếp với Nga, thậm chí có thể là bỏ qua Ukraina là quan điểm rất khác so với Liên Âu, và kể cả với Mỹ. Có thể thấy là, trong những phát biểu bên lề, giới cầm quyền Hungary, từ thủ tướng đến ngoại trưởng, chủ tịch Quốc Hội, đã nhiều lần nói là Ukraina thực chất không tồn tại với tư cách một quốc gia, với tất cả những khủng hoảng, tham nhũng, tệ nạn, chiến tranh. Đây có thể nói là một cái nhìn mang tính chất rất cực đoan của phía Hungary.

Hungary, quốc gia "chủ hòa" duy nhất trong Liên Âu

Kể từ khi cuộc chiến Ukraina bùng nổ, chính quyền Orbán đã theo đuổi một chính sách biệt lập so với phần còn lại của châu Âu khi họ chủ trương không ủng hộ Ukraina về mặt quân sự, và cần thiết lập một nền hòa bình bất kể bên nào là kẻ xâm lược, bên nào là nạn nhân trong xung đột này. Tự xưng là quốc gia duy nhất "chủ hòa" ở châu Âu bên cạnh thành quốc Vatican, Hungary của Orbán không ủng hộ việc trừng phạt Nga, và tuyên bố cần duy trì mối quan hệ với Putin để dẫn đến đối thoại hòa bình.

Thoạt tiên, thái độ thù địch của Hungary với Ukraina đang phải cầm cự trong cuộc chiến không cân sức được xem như là sự tiếp nối của mối quan hệ "cơm không lành, canh không ngọt" giữa hai nước trong hồ sơ Hung kiều ở Ukraina, khi Budapest cáo buộc Kiev có chính sách phân biệt đối xử với người gốc Hung tại vùng đất một thời từng thuộc Vương quốc Hungary, nay là lãnh thổ Ukraina, và thái độ bị coi là hùa theo chế độ Putin. Với thời gian, quan điểm của Orbán dần dần được đánh giá theo hướng khác, có thể như là một nỗ lực đưa châu Âu khỏi ngõ cụt.

Kể từ khi Donald Trump chiến thắng trong kỳ bầu cử tại Hoa Kỳ và Orbán Viktor là đồng minh số một tại châu Âu, những chính sách của hai chính khách này trong vấn đề Ukraina có thể coi là trùng lặp, khi thay vì đụng độ quân sự, cả hai đều coi đối thoại là giải pháp khả dĩ duy nhất. Gần đây nhất, trong trả lời phỏng vấn truyền thông Đức, một vị tướng NATO hồi hưu, ông Harald Kujat nhận xét rằng châu Âu đi theo hướng hoàn toàn sai lầm khi không có chiến lược hòa bình, trong khi Orbán đã nhận ra điều này từ ba năm nay..

Theo vị tướng NATO nói trên, "thủ tướng Hungary là vị chính khách trước sau như một cảnh báo rằng chiến thắng quân sự của Ukraina là điều bất khả, và cần đạt được hòa bình bằng con đường đàm phán chính trị", và Donald Trump cùng Orbán Viktor “đang theo con đường đúng đắn”. Nhận định này có vẻ khớp với một thực tế: chỉ ít giờ sau tin Macron mời Orbán sang Paris, dưới sức ép của Hoa Kỳ, Ukraina đã kêu gọi một lệnh ngừng bắn trên không và trên biển "ngay lập tức, nếu Nga cũng làm như vậy".

Trên thực tế, trong Liên Hiệp Châu Âu, không chỉ thủ tướng Hungary chủ trương hòa đàm với Nga. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, trước và ngay khi chiến tranh bùng nổ, cũng như sau này, vẫn luôn coi đối thoại với Nga là không thể tránh khỏi, và đàm phán để tìm giải pháp chấm dứt chiến tranh là điều cơ bản. Tuy nhiên, chủ trương đàm phán của tổng thống Pháp đi liền với việc tăng cường hỗ trợ quân sự cho Ukraina và nền quốc phòng của châu Âu.

Hungary có vai trò nổi bật hơn trong bối cảnh mới

Nhưng trong bối cảnh hiện nay, vai trò của Hungary nổi bật hơn khi mà trong số các nước Liên Âu, quốc gia này được coi là có mối quan hệ khăng khít nhất với Hoa Kỳ của Donald Trump, vốn đang đóng vai trò chủ chốt trong việc tìm kiếm một thỏa thuận chấm dứt xung đột. Ông Orbán trong một phát biểu cách đây vài hôm, có nói là việc ông điện đàm với tổng thống Mỹ- cũng như việc ngoại trưởng hai nước gặp gỡ trao đổi với nhau - là quá bình thường, "không còn là tin nóng nữa".

Hôm qua, ngoại trưởng Hungary Szijjártó Péter cũng gặp người đồng nhiệm Marco Rubio ở Washington, và tự hào rằng Hungary là quốc gia thành viên EU duy nhất ủng hộ nghị quyết hòa bình của Hoa Kỳ. Hungary vẫn giữ quan điểm từ ba năm nay, cho rằng bất kể ai là thủ phạm và nạn nhân, "cần phải có điều gì mới" trong hồ sơ cuộc chiến Ukraina, và đó chính là các cuộc hòa đàm do Mỹ chủ trì, theo tuyên bố của ngoại trưởng Hungary tại Mỹ ngày hôm qua.

**********************

Trung Quốc, Canada, Mêhicô thông báo tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Mỹ, trong đó có nông phẩm, ngay sau khi các biện pháp thuế mới được tổng thống Donald Trump ban hành có hiệu lực từ ngày 04/03/2025. Giới nông dân Mỹ lo ngại trở thành nạn nhân của cuộc thương chiến, cho dù chủ nhân Nhà Trắng kêu gọi « chuẩn bị sản xuất nhiều nông phẩm hơn để bán tại Mỹ » vì « thuế nhập khẩu (đối ứng) sẽ được áp dụng đối với hàng hóa nước ngoài từ ngày 02/04 ».

Đăng ngày: 05/03/2025 - 11:55

2 phút

Cuộc chiến thương mại mới được tổng thống Trump phát động trên quy mô toàn cầu khiến người tiêu dùng Mỹ lo ngại, theo ghi nhận trong phóng sự của thông tín viên RFI Edward Maille tại Cumming, bang Georgia :

« Trước cửa một siêu thị, Ariana đang chất đồ lên xe, trứng, bim-bim, nước hoa quả… Bà mẹ ba con, người gốc Mêhicô than phiền : « Mọi thứ đều quá đắt » và bà lo ngại giá cả còn tăng thêm với các loại thuế quan.

Bà nói : « Những người có thu nhập thấp sẽ không thể mua được đồ dùng cần thiết và mua thức ăn hàng ngày sẽ càng khó hơn. Hiện giờ với 100 đô la, chẳng mua được gì cả. Để nuôi sống gia đình 5 người trong một tuần, cần phải có 300 đến 400 đô la ».

Cùng chung lo ngại, bà Debbie đã phải từ bỏ một số thứ : « Tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ phải trả 2 đô la cho một quả bơ, trong khi trước đây chỉ có 1 đô la cho 5 quả. Tôi phải bỏ một số thứ và chỉ mua những gì cần thiết ».

Còn theo ông Charles, không chỉ khiến giá cả tăng, tổng thống Donald Trump còn làm mối quan quan hệ kinh tế trên thế giới xấu đi. Ông Charles nói : « Ông ấy đang cô lập chúng tôi (Hoa Kỳ) với các đồng minh. Canada và Mêhicô từng là những đồng minh rất tốt cho tới bây giờ cho dù mối quan hệ không phải lúc nào cũng hoàn hảo. Với các nước châu Âu cũng tương tự ».

Để đối phó với những biện pháp của tổng thống Trump, ông Charles hiểu rằng các nước liên quan sẽ áp dụng thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm của Mỹ »

************

Tổng thống Donald Trump sẽ cân nhắc khôi phục viện trợ cho Ukraine nếu các cuộc đàm phán hòa bình được sắp xếp và các biện pháp xây dựng lòng tin được thực hiện, theo cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz cho biết hôm 5/3.

Ông Trump hôm 3/3 đã dừng viện trợ quân sự cho Ukraine trong động thái mới nhất của ông nhằm tái cấu trúc chính sách của Hoa Kỳ và áp dụng lập trường hòa giải hơn đối với Nga. Ông Trump cho biết vào tối ngày 4/3 rằng ông đã nhận được một lá thư từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy bày tỏ mong muốn ngồi vào bàn đàm phán.

Theo ông Waltz, lá thư là "bước đầu tiên tốt đẹp và tích cực". Vị cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng nói rằng các quan chức đang thảo luận về ngày, địa điểm và nhóm đàm phán vốn sẽ dẫn đến chấm dứt chiến tranh.

"Chúng tôi đã thảo luận về các biện pháp xây dựng lòng tin mà sau đó chúng tôi sẽ thực hiện với người Nga và thử thách phía bên đó", ông nói trong một cuộc phỏng vấn với chương trình "Fox & Friends".

Ông Waltz không nói rõ các biện pháp xây dựng lòng tin sẽ là gì.

Ông Trump cho biết vào tối 4/3 rằng Ukraine đã sẵn sàng ký một thỏa thuận khoáng sản với Hoa Kỳ, mà Washington nói là rất quan trọng để đảm bảo sự ủng hộ liên tục của Mỹ đối với quốc phòng của Ukraine.

"Tôi nghĩ rằng nếu chúng ta có thể chốt hạ các cuộc đàm phán này và tiến tới các cuộc đàm phán, và trên thực tế, đưa một số biện pháp xây dựng lòng tin lên bàn, thì tổng thống sẽ xem xét kỹ lưỡng việc dỡ bỏ lệnh tạm ngưng [viện trợ] này", ông Waltz nói.

"Chúng ta phải biết rằng cả hai bên đều đang đàm phán chân thành hướng tới một nền hòa bình một phần, sau đó là hòa bình vĩnh viễn".

*************

Pakistan nhấn mạnh sự hợp tác chống khủng bố với Washington sau vụ bắt giữ Mohammad Sharifullah, người bị cáo buộc là thủ phạm của vụ tấn công năm 2021 nhắm vào quân đội Hoa Kỳ tại sân bay Kabul,

"Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Hoa Kỳ để đảm bảo hòa bình và ổn định trong khu vực", Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif cho biết hôm 4/3, vài giờ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cảm ơn Pakistan về việc bắt giữ Sharifullah, đồng thời nói thêm rằng nghi phạm đang trên đường đến Hoa Kỳ.

Mỹ đã buộc tội ông Sharifullah giúp lập kế hoạch cho vụ tấn công và, theo Bộ Tư pháp Hoa Kỳ cho biết, một phiên điều trần đã được lên lịch cho nghi phạm này tại tòa án liên bang ở Virginia hôm 4/3.

Vụ đánh bom năm 2021 tại sân bay Kabul đã giết chết ít nhất 170 người Afghanistan và 13 binh sĩ Mỹ đang làm nhiệm vụ giúp những người Mỹ và người Afghanistan di tản sự hỗn loạn sau khi Taliban chiếm Kabul.

Vụ tấn công được ISIS-K, chi nhánh Afghanistan của nhóm Nhà nước Hồi giáo, nhận trách nhiệm.

Bộ Tư pháp Hoa Kỳ buộc tội ông Sharifullah đã "cung cấp và âm mưu cung cấp hỗ trợ vật chất và nguồn lực" cho nhóm này.

"Ông ta đã thú nhận. Đây là người lên kế hoạch cho vụ đánh bom đó", cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Fox News.

Giám đốc FBI Kash Patel cho biết ông Sharifullah đang bị Hoa Kỳ cầm giữ, trong một bài đăng trên X cùng với bức ảnh các đặc vụ đứng trước máy bay mà nghi can này sắp được đưa đến.

Pakistan đã mở một cuộc hành quân dọc biên giới Afghanistan để bắt giữ ông Sharifullah, người mà Thủ tướng Sharif mô tả là một công dân Afghanistan và là chỉ huy cấp cao của nhóm phiến quân Nhà nước Hồi giáo Khorasan.

"Chúng tôi cảm ơn Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vì đã công nhận cũng như đánh giá cao vai trò và sự hỗ trợ của Pakistan trong các nỗ lực chống khủng bố", ông Sharif nói thêm trong một tuyên bố khác.

Chính quyền Taliban của Afghanistan đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Theo tuyên bố của văn phòng ngoại giao Pakistan, phó thủ tướng kiêm bộ trưởng ngoại giao nước này, Ishaq Dar, đã trao đổi với cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Mike Walsh hôm 4/3.

Tuyên bố cho biết ông Dar "đã nhắc lại rằng Pakistan mong muốn xây dựng mối quan hệ lâu dài và rộng khắp với Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Trump và Chính quyền của ông.”

Mối quan hệ bấp bênh

Mối quan hệ thay đổi liên tục giữa Islamabad và Washington đã trở nên tồi tệ do lo ngại về cáo buộc rằng Pakistan hỗ trợ Taliban vốn cai trị ở Afghanistan.

Mặc dù Pakistan phủ nhận sự hỗ trợ như vậy, nhưng mối quan hệ của nước này với Washington đã trở nên căng thẳng, trong khi đối thủ truyền kiếp Ấn Độ đã giành được nhiều ảnh hưởng hơn.

"Đây là một diễn biến quan trọng trong bối cảnh quan hệ Mỹ-Pakistan vẫn chưa ổn định trong gần bốn năm kể từ khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan", Michael Kugelman, Giám đốc Viện Nam Á tại Trung tâm Wilson ở Washington DC cho biết.

Một quan chức an ninh Pakistan, phát biểu với điều kiện giấu tên, nói rằng vụ bắt giữ ông Sharifullah là một phần trong nỗ lực chung chống khủng bố rộng khắp.

"Sự hợp tác tuyệt vời đã được thiết lập giữa Pakistan và chính phủ mới của Tổng thống Trump", vị quan chức này nói.

Trong một tuyên bố, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ cho biết họ đã bắt được ông Sharifullah với sự giúp đỡ của các cơ quan CIA và FBI, mà không nhắc tới Pakistan.

Nhà phân tích quốc phòng Ayesha Siddiqa cho biết Islamabad đang lợi dụng những lo ngại về an ninh khu vực và chống khủng bố "để tiếp cận Trump, người không quan tâm đến Pakistan".

"Hiện tại (vụ bắt giữ) chỉ là để báo hiệu với Hoa Kỳ rằng Pakistan vẫn ở đó và có thể đáng tin cậy như một đối tác", bà Siddiqa nói thêm.

*********

Lãnh đạo Greenland tuyên bố hòn đảo 'là của chúng tôi' khi ông Trump nói sẽ thâu tóm lãnh thổ

06/03/2025

Chiếc máy bay được cho là chở Donald Trump Jr. đến Nuuk, Greenland hôm 7/1/2025, vài tuần sau khi cha ông, Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ lúc đó Donald Trump, đề xuất Washington sáp nhập vùng lãnh thổ tự trị của Đan Mạch này.

Thủ tướng Greenland hôm 5/3 tuyên bố rằng "Greenland là của chúng tôi" và không thể bị chiếm đoạt hoặc mua lại bất chấp thông điệp từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, trong đó ông nói rằng Mỹ sẽ thâu tóm lãnh thổ này "bằng cách này hay cách khác" mặc dù chính quyền của ông ủng hộ quyền tự quyết của hòn đảo Bắc Cực.

"Kalaallit Nunaat là của chúng tôi", Thủ tướng Múte Bourup Egede viết, sử dụng tiếng Greenland với nghĩa "Vùng đất của Nhân dân" hay "Vùng đất của Người Greenland".

Ông Egede nói thêm: "Chúng tôi không muốn trở thành người Mỹ, hay người Đan Mạch; chúng tôi là Kalaallit. Người Mỹ và nhà lãnh đạo của họ phải hiểu điều đó. Chúng tôi không phải để bán và không thể dễ dàng bị chiếm đoạt. Tương lai của chúng tôi sẽ do chúng tôi quyết định tại Greenland".

Bài đăng của ông, viết bằng tiếng Greenland và tiếng Đan Mạch rồi sau đó được cập nhật để bao gồm tiếng Anh, được đưa ra vài giờ sau khi ông Trump đưa ra lời kêu gọi trực tiếp tới người dân Greenland trong bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ tối ngày 4/3, một tuần trước khi người dân hòn đảo này đi bỏ phiếu bầu cử quốc hội.

"Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ quyền tự quyết định tương lai của các bạn và nếu các bạn lựa chọn, chúng tôi chào đón các bạn đến với Hoa Kỳ", ông Trump nói. "Chúng tôi sẽ đảm bảo an toàn cho các bạn. Chúng tôi sẽ làm cho các bạn giàu có. Và cùng nhau, chúng ta sẽ đưa Greenland lên tầm cao mà các bạn chưa từng nghĩ là có thể trước đây".

Nhưng ông Trump cũng cho biết chính quyền của ông đang "làm việc với tất cả những người liên quan để tìm cách đạt được điều đó", ám chỉ đến mong muốn của ông là mua lại Greenland từ Đan Mạch, một đồng minh lâu năm của Hoa Kỳ.

"Chúng tôi thực sự cần nó cho an ninh thế giới. Và tôi nghĩ rằng chúng tôi sẽ đạt được điều đó. Bằng cách này hay cách khác, chúng tôi sẽ đạt được điều đó", ông Trump nói.

Nhiều người ở Greenland – một hòn đảo rộng lớn, giàu khoáng sản và là một lãnh thổ bán tự trị của Đan Mạch – đang lo lắng và cảm thấy bị xúc phạm bởi những lời đe dọa của ông Trump về việc giành quyền kiểm soát đất nước họ.

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen, trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình TV2, đã nhắc lại lời của Thủ tướng Egede rằng Greenland không phải để bán.

Bà Frederiksen cho biết Đan Mạch muốn giữ lại khối thịnh vượng chung của mình, nhưng đó là khối thịnh vượng chung cần được cải thiện thông qua sự bình đẳng và tôn trọng.

'Mối quan hệ bình đẳng hơn'

Khi được hỏi về những bình luận của ông Trump, Bộ trưởng Ngoại giao Đan Mạch Lars Løkke Rasmussen hôm 5/3 nói rằng ông không nghĩ người dân Greenland muốn tách khỏi Đan Mạch để thay vào đó trở thành "một phần hợp nhất của nước Mỹ".

Ông Løkke cố gắng đưa ra giọng điệu lạc quan khi nói ông tin rằng việc ông Trump nhắc đến việc tôn trọng quyền tự quyết của người dân Greenland là "phần quan trọng nhất trong bài phát biểu đó".

"Tôi rất lạc quan về quyết định của Greenland về vấn đề này. Họ muốn nới lỏng mối quan hệ với Đan Mạch, chúng tôi đang nỗ lực để có mối quan hệ bình đẳng hơn", Bộ trưởng Løkke cho biết khi đang công du đến Phần Lan. Ông nói thêm rằng điều quan trọng là cuộc bầu cử quốc hội vào tuần tới phải diễn ra tự do và công bằng "mà không có bất kỳ sự can thiệp quốc tế nào".

Người dân Greenland sẽ đi bỏ phiếu vào ngày 10/3. Những tuyên bố gần đây của ông Trump về việc tiếp quản hòn đảo này đã khơi dậy mối quan tâm chưa từng có về việc độc lập hoàn toàn khỏi Đan Mạch, điều đã trở thành vấn đề chính trong mùa vận động tranh cử ở đây.

*********

Mỹ ngừng chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine

05/03/2025

Reuters

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump (phải) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đấu khẩu công khai trong cuộc họp tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng hôm 28/2/2025.

Hoa Kỳ đã cắt đứt chia sẻ thông tin tình báo với Kyiv, theo Giám đốc CIA John Ratcliffe cho biết hôm 5/3, trong một động thái có thể cản trở nghiêm trọng khả năng nhắm mục tiêu vào các lực lượng Nga của quân đội Ukraine.

Quyết định cắt đứt chia sẻ thông tin tình báo và viện trợ quân sự cho Ukraine rõ ràng cho thấy chính quyền Trump sẵn sàng cứng rắn với một đồng minh để buộc họ phải ngồi vào bàn đàm phán.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 4/3 cho biết rằng ông đã nhận được một lá thư từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, trong đó nhà lãnh đạo Ukraine bày tỏ mong muốn ngồi vào bàn đàm phán về cuộc chiến tranh Nga-Ukraine.

"Tôi nghĩ rằng trên mặt trận quân sự và mặt trận tình báo, sự tạm ngưng (khiến tổng thống Ukraine phải phản ứng) theo tôi nghĩ sẽ kết thúc", Ratcliffe nói với Fox Business Network.

"Tôi nghĩ chúng ta sẽ sát cánh cùng Ukraine vì chúng ta phải đẩy lùi sự xâm lược đang diễn ra, nhưng phải đưa thế giới vào một vị thế tốt hơn để các cuộc đàm phán hòa bình này có thể tiến triển", người đứng đầu CIA nói.

Ba nguồn tin nắm rõ tình hình cũng xác nhận rằng việc chia sẻ thông tin tình báo của Hoa Kỳ đã dừng lại. Hiện vẫn chưa rõ Hoa Kỳ đã cắt giảm việc chia sẻ ở mức độ nào.

Một trong những nguồn tin cho biết việc chia sẻ thông tin tình báo chỉ bị cắt giảm "một phần", nhưng không thể cung cấp thêm chi tiết.

Kể từ khi chiến tranh nổ ra vào năm 2022, Hoa Kỳ đã cung cấp cho Ukraine nhiều thông tin tình báo quan trọng, bao gồm những thông tin then chốt mà quân đội của họ cần cho mục đích nhắm mục tiêu.

Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Mike Waltz nói với các phóng viên vào sáng 5/3 rằng Hoa Kỳ "đã lùi lại một bước" và chính quyền đang "xem xét lại mọi khía cạnh" trong mối quan hệ tình báo của mình với Ukraine.

Ông Waltz cũng cho biết Hoa Kỳ đang tích cực tham vào các cuộc thương lượng với Ukraine về việc thúc đẩy các cuộc đàm phán về một thỏa thuận khoáng sản và một thỏa thuận hòa bình tiềm năng với Nga.

"Tôi nghĩ chúng ta sẽ thấy sự chuyển động trong thời gian rất ngắn", ông nói.

***********