Một cái hội với những câu chuyện bi hài bất tận suốt mấy chục năm qua, lâu lâu không có chuyện cười cho thiên hạ, nay nhân đầu năm mới đã có.

Ấy là chuyện một nhà thơ/văn, chẳng thèm xin mà lại được đích thân ngài Chủ tịch Hội Nhà văn VN mời vào hội; mọi thủ tục đã xong, đã có tin được mời tới dự lễ kết nạp (Tiền phong), nhưng lại có tin là “không có tên trong danh sách hội viên mới” (Tuổi trẻ).

Tất cả đều xoay quanh câu chuyện về một bài thơ bị coi là “tởm lợm”, “quái đản”, trong đó còn nêu đích danh một số nữ văn sĩ, thi sĩ bị tác giả của nó thổ lộ là … “muốn làm tình”, “muốn hiếp”.

Bài thơ có tên là “Lỗ thủng lịch sử”, tác giả là Nguyễn Hữu Hồng Minh. Nó ra đời … từ đời tám hoánh, 2003. 

Theo tác giả, sau khi bài thơ được đăng công khai, ông đã phải chịu khốn khổ đủ điều, “bị cơ quan quản lý đặt vào “vùng cấm” không khuyến khích” viết và cho đăng tác phẩm (Ngày nay). Có báo thì chiếu cố, đồng ý nhận sáng tác của ông nhưng bắt phải … “đổi tên khác” (giống Bùi Ngọc Tấn, Phùng Quán … thế).

Rõ là câu chuyện nghe như thời … Nhân văn Giai phẩm hơn nửa thế kỷ trước.

Thế rồi nay, “lịch sử” đúng là có “lỗ thủng”, người ta nhóm ngó vào cái lỗ đó để lại lôi ông nhà thơ khốn khổ này ra mà mổ xẻ.

Chuyện kỳ quái là cả Chủ tịch lẫn Phó chủ tịch Hội đều ủng hộ việc kết nạp ông vào Hội, còn đánh giá ông “là người có nhiều đóng góp cho đổi mới thi ca Việt Nam”, bỏ phiếu đã “quá bán”, đã thông báo mời ra Hà Nội dự lễ kết nạp, mà đùng một cái, lại không có tên trong danh sách, thậm chí có báo còn đưa tin là đã có quyết định rồi, xong lại “thu hồi” (Pháp luật TPHCM). Ông Chủ tịch thì viện lẽ “quyết định của tập thể ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam, tạm để lại chưa xét hội viên đợt này”.

Nhưng lạ nữa là “ban chấp hành xem xét tác phẩm văn xuôi của” ông, vì ông “được kết nạp vào hội ở lĩnh vực văn xuôi chứ không phải thơ”, thì làm sao có thể viện ra cái “lỗ” thơ đó? Chưa nói tới việc tác giả đâu có đăng lên, quảng bá cho nó, mà do người khác làm đấy chứ. Ông Chủ tịch Hội còn có một ý kiến rất sáng suốt, là “nếu chỉ dựa vào một bài thơ hay sai lầm quá khứ mà kết luận về sự nghiệp văn thơ của một tác giả hay một con người thì không ai có cơ hội để trở nên thay đổi, tiến bộ.” (VOV).

Một dịch giả thì nhận xét trực diện, rằng “Bài thơ chuyển tải sự ẩn ức tới vật vã của một người đàn ông với cái tôi to lớn muốn chinh phục cả thế giới, nhưng thực tế lại trần trụi và bất lực hơn chúng ta nghĩ. Nó cũng có thể là sự đau đớn âm ỉ giằng xé cái tôi trước sự bất lực giữa tinh thần và thể xác mà phần lớn con người chúng ta vẫn đã, đang và tiếp tục mắc phải.”

Mấy thông tin trái ngược, cả mập mờ khó hiểu đó cùng được đăng lên hôm nay, 13/2/2022, trên mấy tờ báo khác nhau.

Sao không dám nói huỵch toẹt ra cho yên chuyện, rằng đây là chỉ đạo của “trên”, của “cơ quan quản lý”, vào “phút 89”, còn cái Ban chấp hành cũng chỉ biết … “chấp hành” theo mà thôi, nhỉ?

Giữa lúc xã hội đầy dẫy những chuyện TỞM LỢM, QUÁI ĐẢN  thực sự, của đám đảng viên cao cấp qua vụ Việt Á, Cục Lãnh sự, … chứ chẳng phải từ mấy câu thơ, của kẻ tự xưng là “bản chất cộng sản” mà cứ dở điên dở dại thế - thì đúng là “trên” chẳng muốn chút nào thứ thơ đó nó lại sống dậy, minh họa tàn nhẫn thực tại thối nát cực độ nữa. Phải không?   

Xưa Sóng Hồng-Trường Chinh từng mát mẻ những thi sĩ thuộc phái “nghệ thuật vị nghệ thuật”, thiếu “tính đảng” đã “để tâm hồn treo ngược ở cành cây”, mà nay không lẽ lại có một hội viên Hội nhà văn của Đảng lại để “Linh hồn hắn treo đâu đó trên một cọng lông háng của em gái Hải Phòng làm điếm ở Trung Quốc” thì quả là sự xúc phạm tột đỉnh.

Hay như với một nhà thơ hội viên, tự nhận “Bản chất hắn là Cộng sản”, nhưng lại “kêu lên với những tiếng của lỗ đít...”, chứ chẳng phải là cất cao tiếng hô “muôn năm!” thì thử hỏi “cơ quan quản lý” nào chịu nổi, nếu không phải là đang lăm le truy tố tội “lợi dụng quyền tự do dân chủ …”?

Họ đầy tai mắt khắp nơi và thật sáng suốt!

* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do.