Đăng ngày: 31/03/2024 - 13:23

1 phút

Trong gói hỗ trợ quân sự mới cho Ukraina, theo AFP, bộ trưởng Sébastien Lecornu giải thích « quân đội Ukraina cần các loại thiết bị để chiến đấu trên những chiến tuyến rộng lớn »…, các thiết bị cũ như xe bọc thép VAB để chở binh lính, hay các tên lửa Aster 30 (phòng không và chống đạn đạo), « dù là những thiết bị đời cũ những vẫn hoạt động và có thể mang lại lợi ích cho Ukraina ». Lãnh đạo bộ Quốc Phòng Pháp cho biết sẽ thúc đẩy sản xuất tên lửa Aster và có thể chuyển giao hàng trăm thiết bị này cho Kiev trong năm nay hoặc đầu năm 2025.

Về tình hình chiến sự ở Ukraina, sáng nay, lực lượng không quân của Kiev cho biết Nga đã bắn 16 tên lửa và 11 drone vào lãnh thổ nước này trong đêm qua. Tại Lviv, ít nhất một người đã thiệt mạng trong vụ oanh kích của Nga.

Từ hơn một tuần qua, Nga đã tăng cường các chiến dịch không quân, tấn công vào các cơ sở năng lượng của Ukraina. Hôm thứ Bảy, công ty năng lượng DTEK, lớn nhất của nước này cho biết 5 trong số 6 nhà máy đã bị hư hại, ảnh hưởng đến 80 % công suất sản xuất điện của nhà máy, và việc sửa chữa thiệt hại có thể mất 18 tháng. Hôm thứ Sáu 29/3, các cuộc tấn công của Nga đã làm hư hại nhiều nhà máy nhiệt điện, khiến ít nhất 4 vùng của Ukraina bị mất điện.

Đăng ngày: 31/03/2024 - 14:37

4 phút

Trong số « gói » viện trợ quân sự mới của Nhà Trắng cho Israel, có chiến đấu cơ và hơn 1.800 quả bom MK84 có trọng lượng 900 kg và 500 quả bom MK82 có trọng lượng 225 kg, theo tiết lộ của hai nguồn tin cho hãng tin Anh Reuters, được báo Mỹ Washington Post xác nhận và RFI hôm 30/03/2024 dẫn lại.

Washington hàng năm cung cấp gói viện trợ quân sự lên tới 3,8 tỷ đô la cho đồng minh Israel. Nhưng nay, do số nạn nhân và thiệt hại ở dải Gaza tăng không ngừng do các đợt tấn công dữ dội của quân đội Israel, một số thành viên ngay trong chính đảng Dân Chủ Mỹ cũng đòi xem xét lại các khoản viện trợ của Washington cho chính phủ Netanyahu. Cũng như nhiều nhóm dân Mỹ gốc Ả Rập, họ chỉ trích sự ủng hộ không thể lay chuyển của chính quyền Joe Biden dành cho Israel, điều mà họ xem là khiến Nhà nước Do Thái nghĩ rằng mình không bị trừng phạt.

Israel : Biểu tình chống chính phủ tiếp diễn

Tại Ai Cập, các cuộc thương lượng dự kiến được nối lại vào hôm nay 31/03 để bàn về khả năng đình chiến tại dải Gaza. Trong khi đó, ngay tại Israel, hôm qua, như mỗi thứ Bảy hàng tuần, các cuộc biểu tình đòi giải thoát con tin ở dải Gaza, chống chính phủ Netanyahu và đòi tổ chức bầu cử sớm, lại diễn ra ở nhiều thành phố trong khắp cả nước.

Từ Jérusalem, thông tín viên Michel Paul gửi về bài phóng sự :

« Bầu cử ngay lập tức », « Chúng tôi đã hết kiên nhẫn! Chúng tôi sẽ thiêu cháy cả đất nước », thân nhân các con tin đang bị giam nhốt ở dải Gaza hô to trong nỗi tuyệt vọng tại cuộc biểu tình ở Tel Aviv, Jerusalem và nhiều thành phố khác, trong nỗ lực gia tăng cuộc chiến đấu đòi thả các con tin.

Thủ tướng Israel là mục tiêu trực tiếp bị đám đông người biểu tình nhắm tới, bởi vì theo lời họ khẳng định, chính ông Benyamin Netanyahu đã ngăn cản việc giải thoát con tin. Efi Shoham, một trong những người tổ chức các cuộc biểu tình này, cho biết : « Chúng tôi nghĩ là cần bầu cử ngay lập tức. Chính phủ đã đánh mất niềm tin của công chúng. Họ phải gánh trách nhiệm về cuộc chiến tranh này. Các cuộc thăm dò đã cho thấy điều đó. Do đó, phải tổ chức bầu cử lại. Điều này là rõ ràng ».

Tuy nhiên, kết quả cuộc bầu cử mới sẽ không chắc chắn, theo giải thích của nhà khoa học chính trị Menachem Klein : « Chưa có gì rõ ràng là phe đối lập sẽ giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử trong tương lai. Netanyahu sẽ chống lại. Nhưng điều chắc chắn là sau một thảm kịch như thế này, tức là những gì đã xảy ra hôm 07/10, cũng như những tội ác chiến tranh mà Israel đã gây ra ở Gaza, thì sẽ cần phải tổ chức bầu cử ».

Người biểu tình bày tỏ quyết tâm hơn bao giờ hết, phong tỏa các con đường và đẩy lui hàng rào của cảnh sát. Và tất cả những điều diễn ra hôm thứ Bảy dự báo hôm nay sẽ là một trong những cuộc biểu tình lớn nhất ở Jerusalem, trước Knesset, trụ sở quốc hội Israel, để chống chính phủ và đòi bầu cử sớm.

Theo AFP, Lực lượng Lâm thời Liên Hiệp Quốc tại Liban cho biết 3 nhà quan sát của Liên Hiệp Quốc và nhân viên phiên dịch người Liban hôm qua 30/03 đã bị thương trong một vụ nổ ở miền nam đất nước, gần biên giới với Israel, trong cuộc đụng độ giữa quân đội Israel và lực lượng vũ trang Hezbollah.

Đăng ngày: 31/03/2024 - 10:53

2 phút

Theo nguồn tin từ Kyodo, hôm 30/03/2024, việc hợp tác giữa 5 nước cụ thể ra sao sẽ được làm rõ trong cuộc gặp giữa thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida và tổng thống Mỹ Joe Biden tại hội nghị thượng đỉnh ngày 10/04 ở Washington. Kishida và Biden cũng có thể thảo luận về sự hợp tác của Nhật Bản với liên minh AUKUS (Anh-Úc-Mỹ) về chiến tranh tàu ngầm hoặc robot.

Những năm gần đây, Anh Quốc can dự nhiều hơn vào khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương và có kế hoạch triển khai tàu sân bay tấn công tới khu vực này vào năm 2025. Nhật Bản, Mỹ và Anh cũng dự kiến sẽ thảo luận về việc tổ chức các cuộc tập trận chung gần Biển Nhật Bản tại chuyến công du đến Hoa Kỳ sắp tới.

Về phía Úc, Nhật Bản và Mỹ dự trù sẽ thảo luận về kế hoạch cải thiện khả năng tương tác và chuyển giao các công nghệ phòng thủ.

Tại Washington, Kishida, Biden và tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. dự kiến sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh ba bên để thúc đẩy hợp tác về an ninh hàng hải, đồng thời thảo luận về việc mở rộng các cuộc tập trận chung cũng như viện trợ quốc phòng của Nhật Bản cho Philippines.

Nhật Bản hy vọng sẽ thắt chặt hợp tác với 3 đồng minh của Hoa Kỳ là Anh, Úc, Philippines, để đối phó với các hoạt động quân sự ngày càng gia tăng của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Tuy nhiên, theo Kyodo, các liên minh quân sự này lại có thể khiêu khích Bắc Kinh, gây ra sự chia rẽ và bất ổn trong khu vực.

Đăng ngày: 31/03/2024 - 11:25

2 phút

Theo báo mạng Philstar của Philippines, sắc lệnh 57 ký hôm thứ Hai 25/3 và được công bố hôm nay, 31/3/2024, là nhằm « giải quyết toàn diện » các vấn đề ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán hàng hải đối với các vùng biển rộng lớn của Philippines.

Lệnh này của tổng thống Marcos cho phép mở rộng và tổ chức lại hội đồng hàng hải của chính phủ khi cho đổi tên Hội đồng Giám sát Bờ biển Quốc gia (NCWC) thành Hội đồng Hàng hải Quốc gia, bổ sung cố vấn an ninh quốc gia, tổng cố vấn pháp luật, giám đốc Cơ quan Điều phối Tình báo Quốc gia và Lực lượng đặc nhiệm Biển Đông.

Cơ quan hàng hải mới này có vai trò chịu trách nhiệm xây dựng các chính sách và chiến lược nhằm đảm bảo khuôn khổ « thống nhất, phối hợp và hiệu quả cho an ninh hàng hải và nhận thức về lĩnh vực này của quốc gia. Hội đồng Hàng hải Quốc gia sẽ được 13 cơ quan và bộ ngành hỗ trợ, trong đó có bộ Quốc Phòng và Cơ quan Điều phối Tình báo Quốc gia. Ngoài ra, lực lượng Đặc nhiệm Quốc gia về Biển Tây Philippines (Biển Đông) cũng sẽ trực thuộc Hội đồng.

Văn bản này tuy không đề cập đến Trung Quốc nhưng diễn ra sau một loạt các cuộc đối đầu và cáo buộc lẫn nhau giữa hai nước ở Biển Đông. Ông Marcos cho rằng bất chấp các nỗ lực nhằm thúc đẩy sự ổn định và an ninh trong lĩnh vực hàng hải, nhưng « Philippines vẫn tiếp tục đối mặt với một loạt thách thức nghiêm trọng đe dọa sự toàn vẹn lãnh thổ cũng như nền hòa bình của người dân Philippines. »

Sắc lệnh này được ban hành vài ngày sau khi tổng thống Marcos cho biết Philippines sẽ thực hiện các biện pháp đối phó chống lại « các cuộc tấn công bất hợp pháp, cưỡng bức, hung hãn, và nguy hiểm » của cảnh sát biển và dân quân biển Trung Quốc.

Theo Politico, căng thẳng giữa Philippines và Trung Quốc ở Biển Đông sẽ là chương trình nghị sự cho cuộc họp thượng đỉnh đầu tiên Hoa Kỳ - Nhật Bản – Philippines, dự kiến diễn ra tại Washington trong tháng 4/2024. Nhân cuộc họp này, Washington – Tokyo – Manila dự kiến thông báo tổ chức các cuộc tuần tra chung ở Biển Đông.

Đăng ngày: 30/03/2024 - 11:04

2 phút

Lo ngại Bắc Kinh phát triển công nghệ cao trong lĩnh vực quân sự, từ hồi tháng 10 năm ngoái, chính phủ Mỹ đã thông báo một loạt quy định nhằm cắt nguồn cung cấp cho Trung Quốc các loại vi mạch tiên tiến dùng cho trí tuệ nhân tạo, chủ yếu do tập đoàn Nvidia chế tạo.

Những quy định mới trong thông báo hôm qua của Bộ Thương Mại Mỹ, có hiệu lực từ ngày 04/04 tới đây, đã cụ thể hóa và điều chỉnh thêm những quyết định đã triển khai từ năm trước.

Theo các quy định mới, việc cung cấp chip hiện đại hơn dùng cho công nghệ trí tuệ nhân tạo sẽ được mở rộng ra đối với tất cả các loại vi mạch  dùng cho máy tính xách tay có trang bị công nghệ AI.

Bộ Thương Mại Mỹ, cơ quan giám sát kiểm tra xuất khẩu, cho biết dự kiến tiếp tục cập nhật các biện pháp mới nhằm hạn chế cung ứng công nghệ cho Trung Quốc để các quyết định có hiệu quả.

Giới quan sát nhận thấy, những tháng gần đây, cuộc chiến công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng căng thẳng. Washington lo ngại mất thế thượng phong về công nghệ cao sẽ tác động xấu tới cuộc cạnh tranh địa chiến lược với Bắc Kinh, trong khi Trung Quốc đang có những bước tiến nhanh trong lĩnh vực chủ chốt là chế tạo bán dẫn.

Theo một báo cáo do Viện nghiên cứu chính sách chiến lược Úc (Australian Strategic Policy Institute), Trung Quốc đã đứng đầu thế giới trong 37 trên 44 loại công nghệ mũi nhọn, từ công nghệ trong lĩnh vực không gian đến tự động hóa và công nghệ sinh học. Trung Quốc còn đặt mục tiêu đầy tham vọng là đến năm 2049, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, sẽ tự chủ hoàn toàn về công nghệ.

Ít giờ sau tuyên bố nói trên, một nhà hát ở ngoại ô thủ đô nước Nga bị tấn công, khiến hơn 140 người chết. Tổ chức Nhà nước Hồi giáo nhận đứng sau vụ khủng bố nhưng Matxcơva tìm mọi cách đẩy trách nhiệm về phía Ukraina và phương Tây. Ngoại trưởng Ukraina công du New Delhi nhằm tìm kiếm sự ủng hộ của Ấn Độ. Các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ từ chối nhập khẩu dầu mỏ Nga, do áp lực Mỹ. Giới nhân quyền tại Israel chống lại quyết định của chính phủ nước này cưỡng ép trẻ em Palestine, đang điều trị ung thư ở Jerusalem, trở về địa ngục trần gian ở Gaza. Trên đây là các chủ đề chính của tạp chí Thế giới Đó đây tuần này.

***

Vụ khủng bố kinh hoàng nhắm vào nhà hát Crocus có phần làm lu mờ một diễn biến đáng chú ý khác trước đó ít giờ. Phát ngôn viên điện Kremlin, Dmitri Peskov, nhắc đến việc đất nước ‘‘đang trong tình trạng chiến tranh’’ trong hai cuộc trả lời báo giới. Ông Peskov nhấn mạnh, ‘‘về mặt chính thức’’, cuộc chiến tại Ukraina ‘‘vẫn là chiến dịch đặc biệt, nhưng về mặt thực tế, đây đã là một cuộc chiến tranh’’.

Vì sao với Matxcơva, phân biệt ‘‘chiến tranh’’ với ‘‘chiến dịch đặc biệt’’ lại quan trọng ? Từ ‘‘chiến tranh’’ vốn là từ bị cấm dùng để chỉ cuộc xâm lăng. Người phạm luật có thể bị phạt tới 15 năm tù. Tính đến tháng 1/2024 vừa qua, tổng cộng đã có 350 người bị truy tố. Báo chí Pháp tìm cách giải mã những lắt léo về ngôn từ trong các tuyên bố của Matxcơva. Theo Le Figaro, trên thực tế, từ ngữ ‘‘chiến tranh’’ vốn đã được nhiều lãnh đạo cao cấp Nga sử dụng, nhưng không phải là để gọi tên cuộc chiến xâm lăng của Nga chống Ukraina, mà để lên án cuộc chiến của phương Tây chống Nga tại Ukraina.

• Đọc thêm - Nhà báo Pháp : Châu Âu có thể lại bị Putin « xỏ mũi »

Trong thông điệp Liên bang hôm 29/02/2024, tổng thống Nga Vladimir Putin nói: "chúng ta không gây chiến tại vùng Donbass, nhưng chúng ta nhất định làm tất cả để chấm dứt nó’’. Nói tóm lại, Nga không phải là thủ phạm mà là nạn nhân. Và với Matxcơva, "chiến dịch quân sự đặc biệt’’ là cuộc chiến chính nghĩa trong phạm vi hạn chế để đáp trả cuộc chiến tranh phi nghĩa. 

Cổ vũ cho ‘‘tình trạng chiến tranh’’ : Nhà cầm quyền rảnh tay hơn

Vì sao điện Kremlin đưa ra tuyên bố lúc này ? Theo Le Figaro, thông điệp này rõ ràng là hướng đến phương Tây, như lời giải thích của phát ngôn viên Peskov, ‘‘một khi tất cả các nước phương Tây đứng về phía Ukraina, thì đối với chúng ta, đây là một cuộc chiến tranh’’. Tuyên bố của ông Peskov được đưa ra sau khi các nước châu Âu khẳng định đoàn kết sát cánh với Kiev, nước Pháp tuyên bố không loại trừ khả năng phương Tây gửi quân hỗ trợ Ukraina. Điều đáng chú ý là sau tuyên bố của Peskov, người dân Nga chắc chắn vẫn bị cấm sử dụng từ ‘‘chiến tranh’’, nhưng nhà cầm quyền Nga sẽ rảnh tay hơn nhiều trong việc mở rộng tuyên truyền để huy động dân chúng. Phát ngôn ngôn viên nói đến ‘‘chiến tranh’’ là nhằm thuyết phục người dân hành động theo đòi hỏi của chế độ. Phát ngôn viên điện Kremlin huấn thị: ‘‘Mỗi người phải hiểu điều này có ý nghĩa gì để chủ động tham gia’’.

• Đọc thêm - Crimée bị sáp nhập : Sự ra đời của chủ nghĩa đế quốc Nga mới

Thông điệp của phát ngôn viên Peskov gợi nhắc đến một đợt động viên lớn lần thứ hai (tiếp theo đợt động viên hơn 300.000 người Nga hồi tháng 9/2022). Theo chuyên gia về chiến tranh Ukraina, Huseyn Aliyev, Đại học Glasgow, Anh Quốc, được đài France 24 dẫn lời, ‘‘chiến dịch đặc biệt’’ đồng nghĩa với một cuộc chiến xa xôi, ít ảnh hưởng đến đời sống hàng ngày của dân Nga. Với tuyên bố ‘‘có chiến tranh’’, điện Kremlin rõ ràng muốn lôi cuốn toàn dân Nga vào cuộc.

Kích động dân Nga thù hận phương Tây : Mưu đồ của điện Kremlin

 Ông Jeff Hawn, trường London School of Economics, nhấn mạnh phát biểu này là ‘‘một giai đoạn quan trọng trong việc xây dựng diễn ngôn tuyên truyền cho cuộc chiến (của Nga) chống phương Tây nói chung, và trong đó Ukraina chỉ là một chiến trường’’. Giới quan sát chú ý đến việc hai ngày trước tuyên bố của Peskov, bộ Quốc Phòng Nga thông báo thành lập hai tập đoàn quân mới, với quân số ước tính 200.000 người.

Chế độ Putin dường như đã thành công trong việc khiến một bộ phận người Nga tin rằng có bàn tay của Ukraina trong vụ khủng bố. AFP dẫn lời nhà đạo diễn 29 tuổi, Ivan Marnitch, có một người bạn bị khủng bố giết hại, cho rằng ‘‘phải có người Ukraina, có một tài phiệt Ukraina’’ đằng sau những chuyện này. Mẹ của Ivan, bà Elena Marnitch, 65 tuổi, cho rằng kẻ chủ mưu chính là Ukraina, và việc các thủ phạm trực tiếp là dân Trung Á Tadjikistan, chỉ là nhằm để dễ bề quy tội cho tổ chức Nhà nước Hồi giáo.

• Đọc thêm : Putin nhồi sọ dân Nga về “một Ukraina phát xít” như thế nào ?

Trong lúc tổng thống Nga liên tục tìm cách để hướng nghi ngờ về việc những kẻ khủng bố có căn cứ tại Ukraina, ngày 26/03, đích thân lãnh đạo cơ quan an ninh Nga FSB, Alexandre Bortnikov, trực tiếp đưa ra phỏng đoán là ‘‘Ukraina và phương Tây’’ đã tạo điều kiện cho vụ khủng bố. Cả lãnh đạo tình báo Nga Nikolai Patrouchev cũng nhấn mạnh thủ phạm ‘‘chắc chắn’’ là Ukraina, cho dù không đưa ra bất cứ bằng chứng nào.

‘‘Quân sự hóa toàn dân’’

Vụ khủng bố nhà hát Crocus có nguy cơ trở thành một tác nhân ‘‘giúp’’ chế độ Putin kích động tình cảm hận thù, kích động người Nga đối đầu với Ukraina và với phương Tây nói chung. Một số nhà quan sát cũng chú ý đến phát biểu của người được mệnh danh là ‘‘bộ não’’ của chế độ Putin, Aleksandr Dugin, đưa ra ít ngày trước tuyên bố đất nước ‘‘có chiến tranh’’, kêu gọi ‘‘quân sự hóa’’ toàn bộ xã hội Nga, từ kinh tế đến giáo dục, tư tưởng, để bảo đảm giành chiến thắng. Quan điểm được hãng tin nhà nước Nga Novosti đăng tải. Không cần đợi đến vụ khủng bố, chế độ Putin đã sẵn sàng cho việc tăng tốc quân sự hóa nước Nga.

• Đọc thêm - Sử gia Françoise Thom: ‘‘Cho đến nay, người Nga vẫn coi nước Nga là một đế chế’’

Không chỉ ‘‘bộ não’’ của Putin nói đến việc ‘‘quân sự hóa toàn dân’’. Những nhà nghiên cứu làm việc trong các cơ sở nghiên cứu gọi là độc lập ở Nga, như ông Rouslan Poukhov, một chuyên gia về quân sự, trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo Pháp, hôm 29/03, cũng khẳng định truyền thống từ dăm bảy thế kỷ nay của nước Nga, từ Ivan Đại đế cho đến chế độ cộng sản Xô Viết, cũng như nước Nga hiện nay, là ‘‘huy động toàn lực cho chiến tranh nếu cần, về quân sự, kinh tế, cũng như văn hóa’’, ‘‘để đặt đối phương trước lựa chọn, hoặc trả giá vô cùng lớn, hoặc phải chấp nhận thỏa hiệp với Nga’’.

Vận động hòa bình cho Ukraina : Ấn Độ nỗ lực hơn ?

Về cuộc chiến xâm lăng Ukraina, có một diễn biến đáng chú ý từ phía Ấn Độ, quốc gia cho đến nay vẫn giữ vị trí ‘‘trung lập’’. Lần thứ hai kể từ đầu chiến tranh, hôm thứ Tư tuần trước 20/03, thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi điện đàm với lãnh đạo Nga và lãnh đạo Ukraina trong cùng một ngày. Thủ tướng Ấn Độ nhắc lại với lãnh đạo hai nước là chỉ có con đường đối thoại và ngoại giao mới cho phép chấm dứt chiến tranh.

Thêm một dấu hiệu cho thấy vai trò gia tăng của Ấn Độ. Ngoại trưởng Ukraina Dmytro Kouleba công du Ấn Độ tuần này. Theo AFP, hôm qua 29/03, sau cuộc gặp giữa ngoại trưởng hai nước, ngoại trưởng Ấn Độ S. Jaishankar cho biết hai bên đặt mục tiêu thúc đẩy trở lại quan hệ thương mại song phương như thời trước chiến tranh.

Về cuộc hội kiến này, báo chí Ukraina nhấn mạnh đến thông báo của ngoại trưởng Kouleba về việc hai bên tập trung thảo luận về ‘‘Kế hoạch hòa bình’’ do Ukraina đề xuất. ‘‘Kế hoạch hòa bình’’ của Ukraina được coi là tâm điểm của một hội nghị về hòa bình cho Ukraina, do Thụy Sĩ nhận đăng cai. Theo báo chí Thụy Sĩ hôm 22/03, ngành ngoại giao Thụy Sĩ đang liên tục có các vận động, đặc biệt với các nước phương Nam thuộc nhóm BRICS. Ngoại trưởng Thụy Sĩ Ignazio Cassis cho hay, để bảo đảm thành công, thời điểm tổ chức hội nghị có thể phải hoãn lại, và không loại trừ việc ‘‘tổ chức hai hội nghị’’ riêng rẽ trong giai đoạn quá độ, để có thể thu hẹp khoảng cách giữa các phe. Cho đến nay Nga bác bỏ việc tham gia vào hội nghị hòa bình do Thụy Sĩ tổ chức, Trung Quốc thì kêu gọi để hội nghị hòa bình có kết quả, cần có sự tham gia của Nga.

Ấn Độ ngừng nhập dầu mỏ từ tập đoàn nhà nước Nga

Vẫn về chuyến công du Ấn Độ của ngoại trưởng Ukraina, trước chuyến đi này, ông Kouleba đã lên án việc Ấn Độ nhập khẩu dầu mỏ từ Nga là tiếp tay cho cuộc xâm lăng của Ukraina, ‘‘đằng sau mỗi thùng dầu Nga nhập về Ấn Độ là máu của người Ukraina.’’ Trên thực tế, ngay trước chuyến công du Ấn của ngoại trưởng Ukraina, việc nhập khẩu dầu Nga vào Ấn Độ đã bị đình trệ, do lo ngại bị Mỹ trừng phạt. Theo thông tin của nhiều hãng truyền thông quốc tế hôm 25/03, tất cả các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ, bao gồm các công tư nhân và nhà nước, đều đang từ chối nhập dầu thô của Nga qua các phương tiện của tập đoàn vận tải dầu mỏ Sovcomflot. Nhiều tàu chở dầu Nga đang neo đậu ngoài khơi từ nhiều tuần nay.

Ấn Độ là khách hàng dầu mỏ Nga thứ hai sau Trung Quốc. Hồi năm ngoái, công ty nhà nước Nga Sovcomflot vận chuyển khoảng một phần năm sản lượng dầu thô của Nga sang Ấn Độ. Kể từ giờ, dầu Mỹ sẽ thay cho dầu Nga. Theo Reuters, khoảng 250.000 thùng dầu thô mỗi ngày từ Mỹ dự kiến sẽ đến Ấn Độ vào tháng tới, mức cao nhất từ hơn một năm nay. Theo chuyên gia Janis Kluge, cộng tác viên cấp cao về Đông Âu và khu vực Á-Âu tại Viện An ninh và Quốc tế Đức, Berlin, việc Ấn Độ ngừng nhập dầu từ Sovcomflot cho thấy tác động lớn của các lệnh trừng phạt Mỹ, tuy điều này không giải quyết được nạn Nga bán dầu ra ngoài thông qua ‘‘các đội tàu ma’’, nhưng sẽ buộc Nga phải tăng chi phí vận chuyển cho các hoạt động xuất khẩu.

• Đọc thêm - Dầu hỏa : « Hạm đội ma », cánh tay đắc lực giúp Nga lách trừng phạt quốc tế

Áp lực gia tăng của Mỹ diễn ra trong bối cảnh 290 tổ chức xã hội dân sự phương Tây và quốc tế, nhân dịp tròn hai năm Nga xâm lược Ukraina, kêu gọi phương Tây ‘‘ngừng tài trợ cho cỗ máy chiến tranh của Nga’’, với việc bịt các lỗ hổng trong hệ thống các trừng phạt nhắm vào hoạt động xuất khẩu dầu khí, nguồn thu chủ yếu của Matxcơva.

Trẻ Palestine điều trị ung thư bị đe dọa trả về địa ngục trần gian ở Gaza

Về cuộc chiến tranh tại dải Gaza, truyền thông Pháp đặc biệt chú ý đến số phận của nhiều em nhỏ Palestine, đang điều trị ung thư tại đông Jerusalem, bị chính quyền Israel quyết định trả về vùng lãnh thổ Gaza, đang chìm trong bạo lực và đói khát. Thông tín viên Sami Boukhelifah tường trình từ Jerusalem :

‘‘Tại khoa ung bướu nhi, bệnh viện Augusta Victoria ở khu vực đông Jerusalem, có một số trẻ em đến từ Gaza, như Amira 12 tuổi. Em bị liệt nửa người vì u não. Sau nhiều tháng điều trị, xạ trị và phục hồi chức năng, cô bé giờ đây đã đi lại được.

Bé Amira nói: “em không muốn quay lại Gaza. Em ước gì cha em và chị em đang ở đó có thể rời khỏi Gaza.Và tất cả gia đình sẽ đi nơi khác ... Ở đó họ đang trong nguy hiểm, nhà đã bị bom phá hủy. Tất cả đã biến thành cát bụi, giống như phần còn lại của Gaza. Gaza là quê hương em, nhưng em vẫn cần được chăm sóc ở đây. Em không thể sống trong một căn lều ở đó. Em vẫn đang điều trị ở đây để có thể đi lại và tay em giờ đã hoạt động bình thường. Hãy dừng cuộc chiến này lại!’’. Amira bật khóc.

Ở bên cạnh Amira, người mẹ Imane Sabbagh thừa nhận bà bất lực. Bà nói : ‘‘Tôi vô cùng đau khổ. Đôi khi Amira nói với tôi rằng nó muốn ở lại đây, và đôi khi nó nói nhớ cha và chị gái đến mức sẵn sàng quay trở lại Gaza và chết cùng họ. Tôi chẳng có cách nào cả. Tôi đang nhờ các bác sĩ ở đây giúp đỡ. Lẽ ra tôi phải mạnh mẽ vì con gái mình, nhưng giờ tôi không còn sức lực nữa. Trở lại Gaza ư? Ở đó, tôi thậm chí còn chẳng thế tìm được cho con gái mình một viên thuốc doliprane để giảm đau. Cùng lúc đó, đứa con gái kia của tôi đang ở Gaza thì gọi cho tôi và nói con muốn mẹ về.”

Giám đốc bệnh viện, bác sĩ Fadi Al Atrach, đang đấu tranh để những đứa trẻ thuộc nhóm 50 bệnh nhân người Gaza, có thể được phép ở lại Jerusalem : “Tôi không thể đưa họ trở lại Gaza, đấy sẽ là án tử hình đối với họ. Đó là một khu vực chiến tranh. Ngay cả những người khỏe mạnh cũng không thể sống sót ở đó.”

Số phận đau thương của các em nhỏ đang chờ quyết định của Tòa án Tối cao Israel chỉ là phần nổi của tảng băng chìm địa ngục trần gian ở dải Gaza, nơi đa số các bệnh viện bị Israel phá hủy, người dân đói khát, và khoảng 10.000 người bị ung thư đang phải sống trong tình cảnh tuyệt vọng.

Mỹ cho biết họ sẽ áp đặt các hạn chế mới về cấp thị thực đối với một số quan chức Hong Kong liên quan đến việc đàn áp các quyền và quyền tự do trên lãnh thổ do Trung Quốc cai trị.

Ngoại trưởng Antony Blinken nói rằng trong năm qua, Trung Quốc tiếp tục có những hành động chống lại cam kết về quyền tự trị, thể chế dân chủ cũng như các quyền và quyền tự do ở mức độ cao mà Hong Kong đã hứa, bao gồm cả việc ban hành luật an ninh quốc gia mới gần đây có tên là Điều 23.

“Đáp lại, Bộ Ngoại giao (Mỹ) thông báo rằng Bộ đang thực hiện các bước để áp đặt các hạn chế mới về thị thực đối với nhiều quan chức Hong Kong chịu trách nhiệm về việc tăng cường đàn áp các quyền và quyền tự do,” ông Blinken nói trong một tuyên bố đưa ra hôm 29/3.

Tuyên bố không nêu tên các quan chức được nhắm là mục tiêu.

Hong Kong hồi tháng 11 đã lên án dự luật của Mỹ kêu gọi trừng phạt 49 quan chức, thẩm phán và công tố viên Hong Kong liên quan đến các vụ án an ninh quốc gia, nói rằng các nhà lập pháp Hoa Kỳ đang tỏ ra vĩ đại và đang tìm cách đe dọa thành phố này.

Các quan chức có tên trong Đạo luật trừng phạt Hong Kong khi đó bao gồm Bộ trưởng Tư pháp Paul Lam, Cảnh sát trưởng Raymond Siu và các thẩm phán Andrew Cheung, Andrew Chan, Johnny Chan, Alex Lee, Esther Toh và Amanda Woodcock.

Mỹ trước đây đã áp đặt các hạn chế về thị thực và các biện pháp trừng phạt khác đối với các quan chức Hong Kong bị cáo buộc vi phạm các quyền tự do và tuyên bố chấm dứt sự đối xử đặc biệt về kinh tế mà lãnh thổ này từ lâu đã được hưởng theo luật pháp Hoa Kỳ.

Mỹ cũng cảnh báo rằng các tổ chức tài chính nước ngoài tiến hành kinh doanh với những quan chức này sẽ phải chịu lệnh trừng phạt.

Đạo luật Chính sách Hong Kong của Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao phải báo cáo hàng năm trước Quốc hội về các điều kiện ở Hong Kong.

“Năm nay, tôi một lần nữa chứng nhận rằng Hong Kong không đảm bảo được đối xử theo luật pháp Hoa Kỳ giống như luật được áp dụng cho Hong Kong trước ngày 1 tháng 7 năm 1997,” ông Blinken nói, ngụ ý nói đến thời điểm Hong Kong được Anh trao trả cho Trung Quốc.

“Báo cáo năm nay liệt kê các cuộc đàn áp ngày càng tăng cường và sự đàn áp đang diễn ra của chính quyền PRC và Hong Kong đối với xã hội dân sự, truyền thông và những tiếng nói bất đồng chính kiến, bao gồm cả việc ban hành tiền thưởng và lệnh bắt giữ đối với hơn chục nhà hoạt động ủng hộ dân chủ sống bên ngoài Hong Kong, " ông Blinken nói, ám chỉ đến Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Văn phòng Ủy viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc tại Hong Kong cho biết báo cáo và tuyên bố do ông Blinken đưa ra đã "nhầm lẫn đúng sai" và "kỳ thị" luật an ninh quốc gia của Hong Kong cũng như hệ thống bầu cử của thành phố.

Một người phát ngôn cho biết trong một tuyên bố đưa ra hôm 30/3 rằng lời đe dọa trừng phạt các quan chức Hong Kong “can thiệp một cách thô bạo” vào các vấn đề của Hong Kong và các vấn đề nội bộ của Trung Quốc.

“Thay vì đóng vai trò là cảnh sát thế giới và đưa ra ‘Báo cáo Đạo luật Chính sách Hong Kong’ hàng năm, Hoa Kỳ nên dành thời gian để tự kiểm điểm mình.”

Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington cho biết họ rất lấy làm tiếc và phản đối mạnh mẽ việc Mỹ đe dọa "áp đặt các biện pháp trừng phạt đơn phương không chính đáng" đối với Hong Kong.

Một đăng tải trên trang web của đại sứ quán này nói rằng “phía Mỹ coi thường sự thật, đưa ra những nhận xét vô trách nhiệm về các vấn đề ở Hong Kong và đưa ra những cáo buộc vô căn cứ” đối với chính phủ Trung Quốc và Hong Kong.

“Mỹ nên ngừng ngay lập tức can thiệp vào các vấn đề Hong Kong và các vấn đề nội bộ khác của Trung Quốc,” sứ quán nói trong tuyên bố.

Đài Á Châu Tự Do do Hoa Kỳ tài trợ hôm 29/3 cho biết họ đã đóng cửa văn phòng ở Hong Kong, với lý do lo ngại về sự an toàn của nhân viên sau khi luật an ninh quốc gia mới được ban hành.

Hong Kong, một thuộc địa cũ của Anh, trở lại dưới sự cai trị của Trung Quốc với sự đảm bảo rằng quyền tự chủ và tự do ở mức độ cao sẽ được bảo vệ theo công thức “một quốc gia, hai chế độ”.

Trong những năm gần đây, nhiều chính trị gia và nhà hoạt động ủng hộ dân chủ cho Hong Kong đã bị bỏ tù hoặc phải sống lưu vong, đồng thời các cơ quan truyền thông tự do và các nhóm xã hội dân sự đã bị đóng cửa.

Trong một tuyên bố chung đưa ra trong tháng này, 145 nhóm cộng đồng và vận động đã lên án luật an ninh và kêu gọi trừng phạt các quan chức liên quan đến việc thông qua luật này cũng như xem xét lại tình trạng của Văn phòng Kinh tế & Thương mại Hong Kong trên toàn thế giới.

Xung đột Nga - Ukraine

* Pháp cung cấp hàng trăm xe bọc thép chở quân (VAB) và tên lửa phòng không cho Ukraine. Đây là một phần gói viện trợ mới của Pháp dành cho Ukraine.

"Để duy trì chiến tuyến rộng lớn, quân đội Ukraine cần VAB của chúng tôi", Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sebastien Lecornu cho biết trong cuộc phỏng vấn với tờ La Tribune ngày 30-3.

Theo Hãng tin AFP, Pháp đang loại bỏ dần đội xe VAB, một số đã hơn 40 năm tuổi, bằng xe bọc thép Griffon mới.

Pháp cũng cung cấp cho Ukraine tên lửa phòng không Aster 30 dùng với bệ phóng SAMP/T, tương tự hệ thống phòng không Patriot từ Mỹ.

Chính phủ Pháp đang thúc đẩy các công ty quốc phòng tăng cường sản xuất để đáp ứng nhu cầu của quân đội nước này và đảm bảo tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine sau hơn hai năm chiến tranh với Nga.

* Mất 18 tháng để sửa chữa các nhà máy điện Ukraine bị Nga tấn công. Người đứng đầu công ty năng lượng tư nhân lớn nhất Ukraine, DTEK, cho biết 5 trong số 6 nhà máy của họ đã bị hư hại hoặc bị phá hủy với 80% công suất phát điện sau hai tuần bị Nga tấn công và việc sửa chữa có thể mất tới 18 tháng.

Theo giám đốc điều hành DTEK, ông Dmytro Sakharuk, đợt tấn công từ ngày 22 đến 29-3 đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất nhiệt điện và thủy điện "ở hầu hết các khu vực" và các cơ sở phân phối của họ đã bị phá hủy.

Ông Sakharuk cho biết DTEK đã chịu khoản lỗ lên tới 300 triệu USD chỉ riêng về thiết bị, trong khi chi phí lao động thiệt hại cao gấp đôi. Ông nói thêm: "Chúng tôi xác định 80% công suất phát điện đã mất".

DTEK đã chi 110 triệu USD để khôi phục 10 tổ máy bị Nga tấn công vào năm ngoái và 2/3 trong số đó hiện đã bị phá hủy trở lại. Công tác sửa chữa sẽ mất nhiều tháng, một số trường hợp có thể kéo dài đến một năm rưỡi.

Xung đột Israel - Hamas

* Đàm phán ngừng bắn giữa Israel và Hamas tiếp tục trong hôm nay, 31-3. Đài truyền hình Al Qahera News TV của Ai Cập dẫn một nguồn tin an ninh đưa tin, các cuộc đàm phán ngừng bắn giữa Israel và Hamas sẽ tiếp tục trong ngày 31-3 tại Cairo.

Một quan chức Israel nói với Hãng tin Reuters rằng Israel sẽ cử một phái đoàn đến Cairo trong cùng ngày. Một thủ lĩnh Hamas nói họ sẽ chờ đợi thông tin từ các nhà hòa giải Cairo trong cuộc đàm phán với Israel trước tiên.

Hamas đang tìm cách đạt thỏa thuận nào để chấm dứt cuộc giao tranh và Israel rút lui. Tuy nhiên, Israel đã loại trừ khả năng này và nói rằng họ muốn loại bỏ Hamas.

Cho tới nay, có hơn 32.000 người Palestine đã thiệt mạng trong cuộc xung đột tại Dải Gaza kể từ ngày 7-10-2023.

Israel tiếp tục ném bom trên không và trên mặt đất vào Dải Gaza ngày 29-3, khiến 82 người Palestine thiệt mạng trong 24 giờ. Giao tranh cũng nổ ra xung quanh bệnh viện Al Shifa ở thành phố Gaza.

Lực lượng Israel kiểm soát bệnh viện đã phong tỏa 107 bệnh nhân mà không có nước, điện hoặc thuốc trong nhiều ngày, đồng thời từ chối mọi lời kêu gọi sơ tán số bệnh nhân này.

Quân đội Israel cho biết các lực lượng hoạt động tại Al Shifa đã giết chết ba chỉ huy Hamas có vũ trang bên trong hai tòa nhà của bệnh viện. Quân đội Israel đã tìm thấy súng bắn tỉa, AK-47, băng đạn và lựu đạn tại đây.

* Khoảng 9.000 bệnh nhân ở Dải Gaza cần được chăm sóc khẩn cấp. Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết khoảng 9.000 bệnh nhân ở Dải Gaza cần được chăm sóc khẩn cấp.

Ông Tedros Adhanom Ghebreyesus viết trên mạng xã hội X ngày 30-3: "Trước cuộc xung đột, có 36 bệnh viện hoạt động ở Dải Gaza. Nhưng hiện chỉ còn 10 bệnh viện hoạt động ở mức tối thiểu, trong khi có hàng nghìn bệnh nhân tiếp tục cần được chăm sóc".

Bộ Ngoại giao Qatar cùng ngày khẳng định cuộc chiến ở Gaza đã dẫn tới tình trạng khủng hoảng nhân đạo. Tình trạng này tiếp tục trở nên tồi tệ hơn từng ngày do những trở ngại đối với việc tiếp cận hàng viện trợ.

Bộ Ngoại giao Qatar cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải tuân thủ phán quyết của Tòa án Công lý Quốc tế, trong đó có việc mở các cửa khẩu, để tránh nạn đói đe dọa Dải Gaza, cũng như ngăn chặn nguy cơ diệt chủng.

Đồng thời, cơ quan phụ trách đối ngoại của Qatar cũng yêu cầu cộng đồng quốc tế hợp tác để tiến tới một lệnh ngừng bắn lâu dài ở Gaza và ngăn chặn hậu quả thảm khốc lan ra toàn khu vực.

* Thêm trường hợp tử vong vì giẫm đạp ở điểm phát hàng cứu trợ. Ngày 30-3, Tổ chức Trăng lưỡi liềm đỏ Palestine thông báo 5 người đã thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương vì trúng đạn và giẫm đạp tại một điểm phân phát hàng cứu trợ ở phía Bắc Dải Gaza.

Theo Trăng lưỡi liềm đỏ Palestine, vụ việc xảy ra sau khi hàng nghìn người tập trung để đón đoàn 15 xe tải chở bột mì và các thực phẩm khác chuẩn bị phân phát ở bùng binh Kuwait của thành phố Gaza.

Tại bùng binh này cũng từng xảy ra một số vụ hỗn loạn và các vụ việc gây chết người trong lúc phân phát hàng cứu trợ, trong đó có vụ xảy ra ngày 23-3 mà chính quyền ở Gaza do lực lượng Hamas kiểm soát cho biết có 21 người thiệt mạng.

Tổ chức Trăng lưỡi liềm đỏ Palestine cho biết 3 trong số 5 người thiệt mạng trong vụ hỗn loạn sáng 30-3 là do súng bắn. Các nhân chứng tại hiện trường cho biết hỗn loạn xảy ra khi một số người Gaza giám sát việc phân phát hàng cứu trợ bắn chỉ thiên để cảnh cáo đám đông, các binh lính Israel cũng nổ súng và một số người bị xe tải cán phải khi cố lao đến nhận thực phẩm.

Tin tức khác

* Anh cho binh sĩ lục quân để râu sau 100 năm. Nhà vua Charles III, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Anh, đã ký quyết định bãi bỏ lệnh cấm để râu tồn tại suốt 100 năm nay đối với sĩ quan và binh sĩ của Lục quân. Mục đích của quyết định này là để Lục quân Anh có thể tuyển thêm binh sĩ trong thời gian tới.

Quyết định có hiệu lực từ ngày 29-3, được cho là sẽ tạo điều kiện về thời gian để các binh sĩ tận dụng dịp nghỉ lễ Phục sinh để "nuôi râu". Tuy nhiên, quy định mới cũng khẳng định binh sĩ phải để râu "gọn gàng".

Trước đó, sau khi xem xét quy định của Lục quân về ngoại hình và bộ râu cùng với kết quả cuộc khảo sát về vấn đề này đối với cả quân nhân tại ngũ và quân dự bị thuộc lực lượng, Tổng tham mưu trưởng quân đội Anh Patrick Sanders cho rằng chính sách về ngoại hình cần phải thay đổi.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Grant Shapps cũng phải thừa nhận rằng lệnh cấm để râu là "lố bịch".

Việc xem xét quy định về ngoại hình đối với binh sĩ được đưa ra khi Lục quân đối mặt với cuộc khủng hoảng tuyển quân. Do vậy, lực lượng này đã tìm mọi cách để thúc đẩy việc sửa các quy định để khuyến khích nam giới có râu gia nhập ngũ.

* Một quả bom đã phát nổ tại khu chợ ở thành phố Azaz, tỉnh Aleppo, phía Bắc Syria. Vụ nổ gây ra hỏa hoạn khiến 8 người thiệt mạng và 23 người bị thương, xe cứu thương và nhân viên cứu hộ đã có mặt tại hiện trường.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng ủy nhiệm Syria của họ nắm giữ các khu vực biên giới, bao gồm một số thành phố và thị trấn lớn như Azaz.

Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành các cuộc tấn công quân sự liên tiếp ở Syria, hầu hết nhắm vào phiến quân người Kurd, lực lượng đã tiến hành cuộc nổi dậy kéo dài hàng thập kỷ chống lại nhà nước Ankara.

Chiến tranh đã giết chết hơn 507.000 người, hàng triệu người phải di dời và tàn phá cơ sở hạ tầng cũng như ngành công nghiệp của Syria.