******

Loại vũ khí sát thủ của Ukraine khiến Nga trả giá đắt: "Nhỏ nhưng có võ"

Nguyễn Bình

9–11 minutes

Dưới sự điều hành của Trung tướng Kyrylo Budanov, cơ quan tình báo quân sự Ukraine đã liên tiếp tiến hành những vụ tấn công táo bạo, khiến Hải quân Nga phải trả giá đắt. Sự phát triển của xuồng không người lái mặt nước tác chiến trên biển (USV) là minh chứng cho điều này.

Vào rạng sáng ngày 5/3, thêm một chiến hạm khác của Hạm đội Biển Đen bị chìm do cuộc tấn công của "bầy đàn" xuồng không người lái mặt nước Magura-V5 của Ukraine.

Theo trang thông tin tình báo mã nguồn mở Oryx OSINT, tàu tuần tra Sergey Kotov của Nga là chiếc thứ 22 bị đánh chìm bởi nhiều loại vũ khí khác nhau - USV, UAV, tên lửa bờ hoặc tên lửa hành trình phóng từ trên không - kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột hai năm trước. Tuy nhiên, Kiev tuyên bố con số này thậm chí còn cao hơn, với 26 chiếc tất cả.

Cuộc tấn công mới nhất này diễn ra chưa đầy 10 ngày sau vụ chìm tàu đổ bộ hạng nặng Caesar Kunikov sau khi bị 3 chiếc Magura-V5 quây đánh ngoài khơi bờ biển phía nam của Bán đảo Crimea.

Vậy điều gì đã khiến Magura "đáng gờm" như vậy?

Lịch sử của xuồng không người lái Magura

Theo nhiều nguồn khác nhau, Magura-V là từ viết tắt có nguồn gốc từ: "Thiết bị robot không người lái tự hành bảo vệ hàng hải loại V".

Magura cũng là một nhân vật trong thần thoại Slav. Con gái của Thần sấm Perun - cô là một tiên nữ rất xinh đẹp, có cánh nhưng hiếu chiến - đối với nhiều người, đây là hiện thân hoàn hảo của loại phương tiện không người lái này.

Magura-V5 được phát triển bởi một công ty tư nhân Ukraine có tên Special Techno Export (STE). Tương đối ít thông tin về công ty này, công ty giữ kín hồ sơ công khai vì lý do bảo mật.

Theo Ukrainska Pravda (UP), các nguyên mẫu xuồng không người lái ban đầu đã được cung cấp cho Cơ quan An ninh Ukraine (SBU). Mẫu này có thiết kế đơn giản và có chút giống với phiên bản đang được sử dụng ngày nay. Nó sử dụng một kênh liên lạc duy nhất thông qua Starlink và sử dụng một động cơ, hệ thống lái và điều khiển đơn giản.

Mặc dù SBU nhận ra giá trị của USV nhưng họ đã quay lưng lại với Magura và quyết định phát triển phiên bản của riêng mình mang tên Sea Baby.

Đồng thời, Tổng cục Tình báo quốc phòng (HUR) Ukraine cũng đang nghiên cứu khả năng sử dụng USV và thành lập một bộ phận riêng để vận hành, được đặt tên là "Nhóm 13". Người đứng đầu chi nhánh - được biết đến với mật danh "Boret" - cho biết, đơn vị đã nghiên cứu USV kể từ mùa hè năm 2022.

Cách tiếp cận ban đầu của Nhóm 13 là sửa đổi các phương tiện thủy hiện có bằng cách lắp đặt hệ thống điều khiển từ xa. Borets cho biết, ý định đầu tiên của họ là sử dụng phương tiện không người lái đổ bộ để giám sát hoặc tấn công "cảm tử" trên sông và thực sự đã tiến hành các hoạt động như vậy trên sông Dnieper ở vùng Zaporizhia.

Borets cho biết ông và nhóm của mình bắt đầu tìm kiếm những nền tảng phức tạp hơn và đến thăm các triển lãm quân sự để tìm kiếm sản phẩm, mặc dù không tìm thấy bất cứ thứ gì phù hợp. Do đó, họ chuyển sang tìm kiếm một nhà sản xuất trong nước và cuối cùng quyết định chọn STE.

Như tướng Budanov đã nói với UP: "Họ không phải là những người đầu tiên đến với chúng tôi, nhưng chúng tôi đã nhìn thấy tiềm năng phát triển của họ. Đó là lý do vì sao chúng tôi bắt đầu hợp tác và vẫn đang phối hợp khá thành công".

Chiếc Magura V5 của Ukraine bị Nga thu giữ ở bờ biển Crimea (Ảnh: Telegram).

Đặc tính kỹ thuật Magura-V5

Dễ hiểu là cả HUR và STE đều kín tiếng về các đặc tính kỹ - chiến thuật của USV. Khi được trưng bày tại Hội chợ Công nghiệp Quốc phòng Quốc tế (IDEF) của Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 7/2023, những đặc tính sau đã được công bố: Kích thước (dài x rộng x mớn nước): 5,5m x 1,5m x 0,5m. Tốc độ hành trình: 22 hải lý/giờ (41km/h). Tốc độ tối đa: 42 hải lý/giờ (78km/h).

Xuồng có phạm vi hoạt động 450 hải lý (833km) và tải trọng 320kg, được lắp hệ thống thông tin liên lạc vô tuyến hoặc liên lạc vệ tinh.

Gần đây, bức màn bí mật đã được vén lên sau khi một chiếc USV gần như nguyên vẹn được lực lượng Nga thu giữ trên bờ biển Crimea vào tháng 11/2023.

Các đánh giá nguồn mở về hình ảnh được chụp từ máy bay không người lái cho thấy như sau:

Cấu trúc thân máy: Magura-V5 có thân mỏng được làm từ vải carbon và nhựa epoxy. Cấu trúc này được coi là tương tự như cấu trúc được sử dụng trong sản xuất máy bay không người lái (UAV).

Động cơ: Khoang động cơ được làm từ nhôm, được tích hợp vào thân tàu bằng keo bọt polyurethane tiêu chuẩn công nghiệp. Nó được trang bị một hệ thống giữa động cơ và nắp trên bên ngoài giúp khử khí xả, qua đó làm giảm khả năng hiển thị nhiệt của phương tiện.

Thông tin: Liên lạc thông qua hai ăng-ten Starlink và ăng-ten liên lạc vệ tinh Kymeta do Mỹ sản xuất. Một kênh liên lạc riêng biệt sử dụng bộ định vị GPS di động hai SIM công nghiệp với phạm vi lên tới 40km cho phép truy cập Internet di động mặt đất.

Điều khiển máy tính: Magura-V được trang bị máy tính sử dụng mã hóa Linux. Nga được cho là đang điều tra và cho rằng trên khoang có các thiết bị điện tử "năm cha ba mẹ" khiến nó không đáng tin cậy.

arrow_forward_iosĐọc thêm

Không rõ liệu phương tiện bị bắt giữ có phải là điển hình của các phiên bản đang được triển khai hay không nhưng kết quả hoạt động trên Biển Đen cho thấy những nhận xét của Nga là không hoàn toàn đúng.

Danh sách những "bại tướng"

Những thành công gần đây của USV là sự kết hợp giữa cải tiến kỹ thuật và chiến thuật được HUR sử dụng. Họ đã nghiên cứu vấn đề này trong "mùa gió chướng" từ tháng 11/2022 đến tháng 3/2023, khi điều kiện ở Biển Đen không thuận lợi cho việc triển khai xuồng không người lái. Họ nhận ra rằng, để đảm bảo các trận đánh thành công lớn hơn nên tiến hành "săn theo đàn" với 5 hoặc 6 chiếc để cố gắng áp đảo vũ khí mục tiêu.

Một trong những nhà phát triển cho biết mỗi USV có một nhiệm vụ riêng. Nói tóm lại, một chiếc cố gắng làm mục tiêu bất động bằng cách đánh vào động cơ, những chiếc sau đó sẽ tấn công vào giữa tàu, nơi dễ bị tổn thương. Nếu đạt được mục đích, các cuộc tấn công tiếp theo sẽ nhắm vào đó.

Đến đầu tháng 4/2023, USV được coi là đã sẵn sàng hoạt động. Tất cả những gì cần thiết là một mục tiêu thích hợp để ra quân. Cùng lúc đó, SBU bắt đầu sử dụng Sea Baby và Mamai tốc độ cao.

Cơ hội đầu tiên dành cho Magura xuất hiện vào ngày 24/5/2023 khi tàu trinh sát Nga - Ivan Khurs - được phát hiện đang hoạt động cách eo biển Bosphorus khoảng 120km về phía đông bắc.

Ông Borets kể lại, nhiệm vụ gần như không thể tiến hành vì thời tiết xấu. Khi chiếc USV cuối cùng xuất kích, thông tin liên lạc đã bị mất. Khi các USV đến gần con tàu, chúng bị vũ khí trên tàu đối phương tấn công và phải giữ khoảng cách, theo dõi mục tiêu trong khoảng 6 giờ. Ngay khi USV sắp hết nhiên liệu, cuộc tấn công đã diễn ra.

Ông không nêu rõ có bao nhiêu USV tham gia nhưng người Nga tuyên bố rằng họ đã tiêu diệt được 3 chiếc và cuộc tấn công đã thất bại. Một đoạn video do Kiev công bố vào thời điểm đó xác nhận rằng ít nhất hai chiếc đã bị hư hại do hỏa lực từ tàu nhưng một chiếc chắc chắn đã đâm vào phía sau Ivan Khurs và có thể gây hư hỏng nặng.

Tàu tuần tra Sergey Kotov: Magura chạm trán với tàu tuần tra này vào tháng 7 và một lần nữa vào tháng 9/2023 và cả hai lần đều tuyên bố đã gây hư hỏng tàu nhưng không đánh chìm được. Phải đến ngày 5/3, gần 6 tháng sau, cuối cùng chúng mới đánh chìm con tàu.

Tàu tuần tra Serna và Akula: Vào đêm ngày 10/11/2023, USV của HUR đã xác định được hai tàu đổ bộ tốc độ cao của Nga là Serna và Akula. Những tàu này neo đậu tại một bến cảng quân sự kề bên làng Chornomorske gần bờ biển Crimea. Vào khoảng 5 giờ sáng, có tới 5 chiếc Magura đã tấn công hai tàu khiến chúng và hàng hóa trên khoang là một số xe thiết giáp bị chìm.

Tàu Ivanovets: Vào rạng sáng ngày 1/2, một số USV Magura đã tấn công tàu hộ tống mang tên lửa dẫn đường Ivanovets ở lối vào cửa Hồ Donuzlav của Biển Đen trên bờ biển Crimea. Con tàu tên lửa hiện đại bị chìm.

Một đoạn video do HUR công bố cho thấy hai cú đánh trực tiếp, một cú đánh gây ra một lỗ lớn ở mạn tàu Ivanovets, sau đó là một cú đánh khác gây ra vụ nổ lớn.

Tàu Tsesar Kunikov: Sáng sớm ngày 14/2, có tới 6 chiếc Magura-V5 đã tấn công tàu đổ bộ tấn công hạng nặng Tsesar Kunikov từ cả hai phía, gần thị trấn nghỉ mát Alupka của Crimea. Không giống như các cuộc tấn công trước đây, con tàu dường như không có hành động phòng thủ nào trước khi bị nhấn chìm bởi một vụ nổ, lật nghiêng và chìm.

Các linh kiện trên chiếc Magura của Ukraine mà Nga thu được (Ảnh: Kyiv Post).

Tương lai của Magura-V5

Không giống Sea Baby của SBU, là một nền tảng đa mục đích và có thể được coi là "chuyên gia của mọi ngành nghề", Magura luôn chỉ nhằm mục đích trở thành một thợ săn hay sát thủ được tạo ra đặc biệt để tìm kiếm và tiêu diệt tàu chiến trên biển. Nó nhỏ hơn, nhanh hơn và cơ động hơn nhiều so với các xuồng không người lái tương tự khác.

Mặc dù vậy, cả HUR và nhà sản xuất đều đang nghiên cứu các cách để phát triển nền tảng hơn nữa, có thể bao gồm việc bổ sung hệ thống phòng không và các hệ thống vũ khí khác trên loại USV này. Những điều này sẽ giúp cải thiện khả năng bảo vệ của nó đồng thời cũng cho phép nó tìm kiếm các mục tiêu khác: mặt đất, mặt nước, trên không. Ngoài ra, còn có kế hoạch cho phép USV đi chìm xuống một chút, khiến nó thậm chí còn khó được nhìn thấy hơn trong lần công kích cuối cùng.

**********

Hôm qua, 05/03/2024, trong chuyến thăm Praha, tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng định ông không thay đổi quan điểm về việc phương Tây có thể đưa quân hỗ trợ Ukraina trong trường hợp cần thiết, quan điểm đưa ra hôm 26/02 vốn gây nhiều phản đối trong nội bộ các đồng minh của Ukraina.

Đăng ngày: 06/03/2024 - 13:32

3 phút

Trong cuộc họp báo chung với nguyên thủ quốc gia Cộng Hòa Séc Petr Pavel, tổng thống Pháp nhấn mạnh ông đưa ra phát biểu gây sốc này nhằm chống lại ‘‘tâm lý chủ bại đang rình rập’’, khi các đồng minh của Ukraina ‘‘hàng ngày giải thích về các giới hạn trong lúc tổng thống Nga không từ một thủ đoạn nào’’. Cần lấy lại thế chủ động trong cuộc đối đầu với Nga, đó là thông điệp chủ yếu của nguyên thủ Pháp.

Thông tín viên Charlotte Urien-Tomaka tường trình từ Praha:

Đối với bộ trưởng Quốc Phòng Đức, ‘‘những lời lẽ của ông Emmanuel Macron sẽ không giúp gì cho việc giải quyết tình hình tại Ukraina’’. Tuy nhiên, nếu như tổng thống Pháp từ Praha kêu gọi các đồng minh của Ukraina không ‘‘chùn bước’’ trước Nga, thì kết thúc chuyến đi, chính ông Macron cũng đã giải thích rõ là các phát biểu của ông không nhắm riêng nước Đức, mà hướng đến tất cả.

Theo tổng thống Pháp, cho dù với một số quốc gia, có những giới hạn trong Hiến pháp có thể cản trở việc đưa quân đến Ukraina, nhưng những giới hạn này ‘‘không được cản trở hành động.’’ Tổng thống Macron tái khẳng định quan điểm được đưa ra hồi tuần trước về khả năng châu Âu đưa quân đến Ukraina, đã gây nhiều phản đối.

Tổng thống giải thích rằng trước đó ông đã nêu khả năng này với lãnh đạo Ukraina Volodymyr Zelensky. ‘‘Gánh chịu các thất bại trên thực địa’’, đó là ‘‘điều có nguy cơ xảy ra’’, ‘‘nếu như chúng ta vẫn tiếp tục thụ động như từ hai năm nay’’.

Tổng thống Macron nhấn mạnh: ‘‘Cần phải lấy lại thế chủ động, nếu như chúng ta muốn giành thắng lợi trong cuộc chiến tranh có ý nghĩa chiến lược này’’. Nguyên thủ quốc Pháp - dự kiến sẽ công du Ukraina vào giữa tháng này - dường như ngày càng muốn khẳng định vai trò lãnh đạo của Paris trong các nỗ lực hậu thuẫn Kiev và trong cuộc đối đầu với Nga.

Theo AFP, trong cuộc họp báo hôm qua, tổng thống Cộng Hòa Séc đã ủng hộ nguyên thủ quốc gia Pháp khi khẳng định ‘‘ủng hộ việc tìm kiếm các biện pháp mới, bao gồm thảo luận về việc đưa quân đến Ukraina’’, cho dù không nêu khả năng triển khai ‘‘các lực lượng tác chiến.’’ Về điểm này, ngoại trưởng Pháp Stéphane Séjourné tối hôm qua, trên kênh LCI, nhấn mạnh quan điểm của tổng thống Macron: ‘‘làm cho Nga thất bại trong cuộc chiến này, nhưng không tham chiến trực tiếp chống Nga’’.

Ngược lại, nước Mỹ giữ khoảng cách với lập trường của tổng thống Pháp. Hôm qua, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia John Kirby khẳng định, Mỹ ‘‘sẽ không đưa quân đến Ukraina’’, và tổng thống Ukraina cũng ‘‘chưa từng yêu cầu các lực lượng nước ngoài đến chiến đấu vì Ukraina’’.

Hôm nay, các ngoại trưởng và bộ trưởng Quốc Phòng đồng minh của Ukraina họp trực tuyến để bàn về các hỗ trợ quân sự cho Ukraina. Kế hoạch mua gần một triệu đạn pháo ngoài châu Âu cho Ukraina, với khoảng 1,5 tỉ euro, theo sáng kiến của CH Séc, là một trọng tâm của cuộc họp. Pháp đồng ý về nguyên tắc, nhưng chưa công bố mức đóng góp.

**********

Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm qua, 05/03/2024, đã kêu gọi tổ chức Hamas chấp nhận thỏa thuận ngưng bắn ở Gaza nhân tháng Ramadan của người Hồi Giáo, trong bối cảnh nhóm chiến binh Palestine cảnh báo những cuộc đàm phán về ngừng bắn và thả con tin không thể kéo dài “vô thời hạn”.

Đăng ngày: 06/03/2024 - 13:37

1 phút

An Israeli soldier stands near the Israel-Gaza border, amid the ongoing conflict between Israel and the Palestinian Islamist group Hamas, in Israel, March 4, 2024. — Một quân nhân Israel gần biên giới giữa Israel với Gaza ngày 04/03/2024. REUTERS - Ammar Awad

Theo AFP, khi đề cập đến thoae thuận ngưng bắn, chủ nhân Nhà Trắng cho biết Israel tỏ vẻ “sẵn sàng hợp tác” và mọi chuyện “hoàn toàn phụ thuộc vào Hamas”. Ông Biden cũng nhận định tình hình sẽ trở nên “rất nguy hiểm” ở Israel, đặc biệt là ở Jerusalem, nếu chiến sự vẫn tiếp diễn trong tháng Ramadan.

Từ bốn ngày qua, phái đoàn của Hamas và Hoa Kỳ đã gặp các nhà trung gian hòa giải Qatar và Ai Cập ở Cairo để đàm phán về ngừng bắn 6 tuần, phóng thích hàng chục con tin mà Hamas đang cầm giữ đổi lấy hàng trăm tù nhân Palestine và duy trì dòng viện trợ tới Gaza. Al-Qahera News, hãng truyền thông thân cận với cơ quan tình báo Ai Cập, cho biết hôm nay các cuộc đàm phán sẽ tiếp diễn.

Về phần mình, phó tổng thống Mỹ Kamala Harris cũng bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc về tình trạng nhân đạo ở Gaza”, trong khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) báo cáo có rất nhiều trẻ em chết đói tại hai bệnh viện ở phía bắc Gaza.

Tại hội nghị thượng đỉnh Úc-ASEAN tại Melbourne, lãnh đạo các quốc gia Đông Nam Á và Úc hôm nay, 06/03, cũng kêu gọi ngưng bắn “ngay lập tức và lâu dài” ở Gaza, đồng thời mô tả tình hình nhân đạo trên lãnh thổ Palestine là “thảm họa”.

************

Hôm qua, 05/03/2024, bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ ra thông cáo lên án ‘‘hành động khiêu khích’’ của Trung Quốc nhắm vào hoạt động hàng hải hợp pháp của Philippines tại Biển Đông. Thông cáo được đưa ra ngay sau vụ tàu Hải cảnh Trung Quốc va chạm với tàu Tuần duyên Philippines đang tiếp tế cho đơn vị đồn trú tại Bãi Cỏ Mây, quần đảo Trường Sa, khiến 4 người bị thương. Về phần mình, Trung Quốc cáo buộc Mỹ dùng Philippines làm ‘‘con bài’’ gây bất ổn ở Biển Đông.

Đăng ngày: 06/03/2024 - 12:02

2 phút

Thông cáo của bộ Ngoại Giao Mỹ nhấn mạnh đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc đối với vùng biển xung quanh Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal) là bất hợp pháp, bởi khu vực này nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines. Washington kêu gọi Bắc Kinh tuân thủ Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) và phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực tháng 7/2016, bác bỏ các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc tại khu vực này, và ‘‘chấm dứt các hành vi nguy hiểm và gây bất ổn’’.

Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ tái khẳng định ‘‘sát cánh với đồng minh Philippines’’ và nhấn mạnh, theo Hiệp định phòng thủ chung Mỹ-Philippines ký kết năm 1951, ‘‘mọi hành động tấn công vào các lực lượng vũ trang, tàu thuyền của cơ quan công lực, hoặc phi cơ Philippines – bao gồm cả lực lượng Tuần duyên của nước này – ở bất kỳ nơi đâu trên Biển Đông’’ cũng được coi như là tấn công nước Mỹ.

Trung Quốc tuyên bố sẽ không nhân nhượng

Về phía Trung Quốc, trong một cuộc họp báo hôm nay, 06/04, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Mao Ninh (Mao Ning) khẳng định ‘‘quyết tâm của Bắc Kinh bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp là bất di bất dịch.’’ Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc cũng ‘‘khuyến cáo Hoa Kỳ không sử dụng Philippines như một con bài nhằm gây bất ổn tại Biển Đông’’. Bà Mao Ninh cũng kêu gọi Philippines không để bị Hoa Kỳ ‘‘thao túng.’’

Theo AFP, lãnh đạo 10 quốc gia Đông Nam Á và Úc tại hội nghị ở Melbourne, Úc, hôm nay cũng lên tiếng tố cáo các hành động ‘‘đe dọa hòa bình’’ ở Biển Đông, ‘‘nơi các hành động ngày càng hung hãn của Bắc Kinh gây lo ngại’’. Khối ASEAN và Úc ra thông cáo chung ‘‘kêu gọi tất cả các nước tránh mọi hành động đơn phương đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định tại khu vực.’’

*********

TIN TỔNG HỢP

RFI

4–5 minutes

Đăng ngày: 05/03/2024 - 14:31

3 phút

AFP) – Mỹ tuần tra ‘‘bảo vệ tự do hàng hải’’ ở eo biển Đài Loan đúng ngày Trung Quốc khai mạc kỳ họp Quốc Hội. Theo Hạm đội 7 của Hải quân Hoa Kỳ, chiến hạm USS John Finn đã thực hiện cuộc tuần tra bảo vệ tự do hàng hải thông thường ‘‘tại vùng biển quốc tế’’ hôm nay, 05/03/2024. Bộ Quốc Phòng Đài Loan cho biết theo dõi sát tình hình tại các khu vực xung quanh lộ trình của tàu chiến Mỹ, và khẳng định mọi việc ‘‘diễn ra bình thường’’.

(AFP) – Liên Hiệp Quốc tố cáo Trung Quốc vi phạm « các quyền cơ bản ở Tân Cương và Tây Tạng ». Trong bài phát biểu trước Hội đồng Nhân quyền ở Genève hôm qua, 04/03/2024, Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, Volker Turk đã đưa ra cáo buộc trên, đồng thời kêu gọi Bắc Kinh trả tự do cho những nhà hoạt động nhân quyền bị bắt với những lý do « mơ hồ » như « kích động và gây bất ổn ». Bắc Kinh ngay lập tức bác bỏ cáo buộc mà họ xem là « vô căn cứ » nhằm can thiệp vào chuyện nội bộ của Trung Quốc. Những lời chỉ trích này được đưa ra chỉ vài ngày trước kỷ niệm 65 năm cuộc nổi dậy 10/03/1959 ở Tây Tạng.

(AFP) – 43 nước yêu cầu ‘‘điều tra quốc tế’’ về cái chết của nhà đối lập Nga Navalny. 43 nước, trong đó có Mỹ, Liên Hiệp Châu Âu và Anh, đã đưa ra lời kêu gọi tại Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc, ở Genève, hôm qua, 04/03/2024. Lời kêu gọi của 43 quốc gia cũng nhấn mạnh cái chết của nhà đối lập trong tù là một ‘‘dấu hiệu mới cho thấy tình trạng đàn áp gia tăng và mang tính hệ thống tại Nga.’’

(AFP) – Dự án mua đạn pháo ngoài châu Âu: Pháp phải đưa ra quyết định tại CH Séc. Tổng thống Emmanuel Macron có chuyến công du CH Séc hôm nay 05/03/2024. Bên cạnh chương trình đối tác song phương 2024-2028, dự kiến ký kết với quốc gia Đông Âu này, một nội dung rất được trông đợi là quan điểm của Paris về dự án mua khoảng một triệu đạn pháo bên ngoài châu Âu để chuyển đến Ukraina ngay trong những tuần tới. Cho đến nay Pháp vẫn lưỡng lự với việc mua đạn pháo sản xuất ngoài châu Âu. Trên thực tế, khối 27 nước không đủ năng lực sản xuất đủ đạn cho Ukraina, như đã cam kết. Tại CH Séc, ông Macron kêu gọi các đồng minh của Ukraina ‘‘không chùn bước’’ trước Nga.

(AFP) – Đàm phán giữa Hamas và các nước trung gian hoà giải về hưu chiến ở Gaza không đạt kết quả. Hôm nay, 05/03/2024, cuộc thảo luận hai ngày (04-05/03) tại thủ đô Cairo giữa Hamas và các nước Ai Cập, Mỹ và Qatar, với hy vọng đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza trước khi bắt đầu tháng Ramadan của người Hồi Giáo vào ngày 10 hoặc 11/03, đã kết thúc mà không có thêm tiến triển gì. Israel đã không cử đại diện đến dự. Phía Hamas yêu cầu Israel ngừng bắn và rút quân khỏi lãnh thổ Palestine, nhưng Israel bác bỏ những điều kiện này và tuyên bố muốn tiếp tục tấn công cho đến khi tiêu diệt hoàn toàn Hamas.

(AFP) – Hà Nội đứng đầu danh sách các thành phố ô nhiễm nhất thế giới. Theo số liệu đánh giá từ bảng theo dõi chất lượng không khí của trang web IQAir về danh sách các thành phố ô nhiễm nhất được công bố hôm nay, 05/03/2024, chỉ số bụi mịn PM 2.5 ở Hà Nội được phân loại là « rất không tốt cho sức khỏe », cao hơn 24 lần so với hướng dẫn hàng năm của Tổ chức Y tế Thế giới. Trong những năm gần đây, Hà Nội thường xuyên bị liệt vào danh sách những thành phố ô nhiễm nhất thế giới, do các hoạt động xây dựng tràn lan, cùng lượng lớn khí thải từ các nhà máy điện than ở phía bắc và số lượng xe cộ không ngừng tăng.

************

Ukraine tuyên bố phá hủy tàu chiến hiện đại bậc nhất của Nga ở Biển Đen

Ukraine tuyên bố xuồng tự sát đã tấn công tàu tuần tra quân sự Sergei Kotov của Nga ở Biển Đen gần Crimea. Phía Nga chưa lên tiếng về thông tin này.

Đây là vụ tấn công mới nhất nhằm vào Hạm đội Biển Đen của Nga.

Theo Hãng tin AFP, Tổng cục Tình báo Ukraine (GUR) ngày 5-3 đã công bố đoạn phim đen trắng cho thấy diễn biến của cuộc tấn công tàu Nga ở Biển Đen trong đêm.

Hải quân Ukraine nói rằng các xuồng tự sát chứa đầy chất nổ đã tấn công tàu chiến Nga gần eo biển Kerch, ngoài khơi bán đảo Crimea, "gây ra thiệt hại ở đuôi, mạn phải và trái của tàu".

Người phát ngôn GUR Andriy Yusov nói với truyền thông rằng thông tin về thủy thủ đoàn "đang được làm rõ", có khả năng một vài người trong số họ đã được sơ tán. Nhưng ông khẳng định phía Nga có thương vong.

Theo trang thông tin về Hạm đội Biển Đen kchf.ru, tàu tuần tra Sergei Kotov dài 91m, lượng giãn nước khoảng 1.950 tấn và có thể đạt tốc độ 22,5 hải lý/giờ. Tàu được trang bị pháo hải quân AK-176MA-01 và hệ thống phòng không Igla.

Tàu Sergei Kotov hạ thủy vào năm 2021, đưa vào hoạt động từ tháng 7-2022 và được biên chế cho Hạm đội Biển Đen.

Hải quân Ukraine nói đây là một trong những tàu hiện đại bậc nhất trong hạm đội lừng danh của Nga. Con tàu này cũng bị hư hỏng nặng trong một cuộc tấn công vào tháng 9-2023.

Biển Đen là một trong những chiến trường quan trọng nhất kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra hơn 2 năm trước.

Ukraine, dù đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt đạn dược nghiêm trọng và đang gặp khó khăn trên bộ, tuyên bố đã đạt được nhiều thành công ở Biển Đen.

Hơn 25 tàu Nga kể từ khi Matxcơva tiến hành "chiến dịch quân sự đặc biệt", trong đó có nhiều tàu bị phá hủy trong những tuần gần đây, Kiev cho biết.

Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermark ngày 5-3 gọi Hạm đội Biển Đen là "biểu tượng của sự chiếm đóng" và "không thể hiện diện ở Crimea ở Ukraine".

Matxcơva đã sáp nhập Crimea từ Ukraine vào năm 2014.

Trước loạt tấn công của Ukraine, Nga đã di chuyển nhiều tàu từ căn cứ hải quân Sevastopol tại Crimea đến cảng Novorossiysk ở vùng Krasnodar, xa hơn về phía đông.

Liên quan đến vụ một kho dầu ở biên giới Belgorod bị máy bay không người lái tấn công vào hôm nay 5-3, một nguồn tin tình báo Ukraine nói với AFP rằng Kiev đứng sau cuộc tấn công này.

Bộ Quốc phòng và các nhà chức trách Nga chưa chính thức lên tiếng về các vụ việc nêu trên.

***********

Mỹ-Philippines tổ chức tập trận ở các đảo đối diện với Biển Đông, Đài Loan

Reuters

~3 minutes

Philippines và Hoa Kỳ sẽ tiến hành các cuộc tập trận thường niên vào tháng tới tại các địa điểm quan trọng bao gồm các đảo của Philippines đối diện với Biển Đông và Đài Loan, giữa lúc căng thẳng với Trung Quốc trong khu vực tiếp tục âm ỉ.

Đại tá quân đội Philippines Michael Logico cho biết trong một cuộc họp báo, cuộc tập trận, được gọi là Balikatan hay “Vai kề Vai”, sẽ di chuyển từ các trại quân sự rộng lớn ở vùng nông thôn đến các địa điểm ở khu vực phía bắc và phía tây.

Cuộc tập trận năm nay, mà một nhà ngoại giao Philippines trước đây cho biết có thể lớn hơn cuộc tập trận 17.000 người năm ngoái, cũng sẽ tập trung vào huấn luyện an ninh mạng và “chiến tranh thông tin”.

Ông Logico cho biết Batanes, tỉnh đảo gần Đài Loan nhất, có thể một lần nữa là một trong những địa điểm tập trận năm nay, nhưng ông nhấn mạnh các hoạt động sẽ không tập trung vào hòn đảo được quản lý dân chủ, Đài Loan.

Ông Logico nói: “Việc chúng tôi tập trận ở những khu vực đó là điều tự nhiên vì nếu đó là một phần lãnh thổ của Philippines thì đó là nơi chúng tôi vẫy cờ, đây là những khu vực mà chúng tôi bảo vệ”.

Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của mình bất chấp sự phản đối của hòn đảo này và Trung Quốc cũng thường xuyên tiến hành các hoạt động quân sự không quân và hải quân gần hòn đảo.

Cuộc tập trận cũng sẽ bao gồm các khu vực ở tỉnh Palawan trên Biển Đông, nơi thường xuyên xảy ra các vụ va chạm hàng hải giữa Manila và Bắc Kinh trong năm qua.

Ông Logico nói: “Đây là những địa điểm mà chúng tôi có thể thực hiện đầy đủ các hoạt động chung”.

Philippines ngày 5/3 cáo buộc lực lượng tuần duyên Trung Quốc thực hiện “các hoạt động nguy hiểm” dẫn đến va chạm giữa tàu tuần duyên của Philippines với tàu Trung Quốc trong một nhiệm vụ tiếp tế cho quân đội Philippines ở Biển Đông.

Giống như năm ngoái, ông Logico cho biết quân đội hai nước sẽ tiến hành diễn tập đánh chìm tàu.

Mối quan hệ giữa Washington và Manila đã ấm lên dưới thời Tổng thống Ferdinand Marcos Jr, người năm ngoái đã tăng gần gấp đôi số căn cứ mà quân đội Mỹ có thể tiếp cận theo một hiệp ước quốc phòng.

Ông Logico cho biết quân đội Úc cũng sẽ tham gia cuộc tập trận trong khi hải quân Pháp lần đầu tiên tham gia. Pháp và Philippines đều đang tìm kiếm việc đàm phán một thỏa thuận quân sự.

Phát ngôn viên lực lượng vũ trang Philippines Francel Margareth Padilla cho biết cuộc tập trận sẽ diễn ra từ tuần thứ ba của tháng 4 đến tuần đầu tiên của tháng 5.

********

Kỳ họp thường niên của Quốc Hội Trung Quốc khai mạc ngày 04/03/2024, đang được dư luận quốc tế rất chú ý theo dõi, đặc biệt là bài diễn văn của thủ tướng Lý Cường về mục tiêu tăng trưởng của cường quốc kinh tế thứ 2 thế giới.

Đăng ngày: 05/03/2024 - 15:29

4 phút

Trong báo cáo, rất được mong đợi, trong phiên khai mạc Quốc Hội ngày hôm qua, thủ tướng Lý Cường chỉ thông báo mục tiêu tăng trưởng 5% cùng với một vài biện pháp hỗ trợ hoạt động kinh tế. Mục tiêu này được giới quan sát đánh giá là khá thận trọng, so với mức 5,2% của năm trước.

Đằng sau những con số mang tính vĩ mô là thách thức không nhỏ khôi phục lại lòng tin ở trong và ngoài nước trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc đang có xu hướng trượt dốc, bị suy yếu vì khủng hoảng bất động sản chưa từng có và tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ tăng kỷ lục.

Sau 3 năm hạn chế chống Covid, sự phục hồi của Trung Quốc chưa mạnh mẽ như mong đợi, gây mất lòng tin đối với người tiêu dùng và doanh nghiệp trong cũng như ngoài nước. Suy thoái toàn cầu cũng đang đè nặng lên nhu cầu đối với các sản phẩm của Trung Quốc. Hoạt động sản xuất giảm tháng thứ năm liên tiếp tính đến tháng 2, theo số liệu chính thức được công bố hôm thứ Sáu tuần trước.

Chính phủ Trung Quốc có lý do để thận trọng đề ra chỉ tiêu tăng trưởng thấp hơn so với năm trước. Trước hết, những biện pháp mạnh khôi phục kinh tế sau đại dịch Covid-19 đã tỏ ra không có hiệu quả. Những quyết định bơm tiền, giảm lãi suất không đủ để vực dậy tăng trưởng. Trong năm qua, Bắc Kinh đã thông báo một loạt biện pháp nhắm vào mục tiêu cụ thể, cũng như phát hành trái phiếu mới để kích thích chi tiêu vào hạ tầng cơ sở và phục hồi hoạt động kinh tế. Nhưng rõ ràng là cho đến giờ kết quả của những biện pháp đó còn rất khiêm tốn và không đủ để lấy lại lòng tin trong nước.

Với nước ngoài, theo ông Philippe Le Corre, nhà nghiên cứu tại Viện Chính sách Xã hội Châu Á ( Asia Society Policy Institute ) nhận định trên nhật báo La Croix: Chính cách hành xử hung hăng theo kiểu áp chế của Trung Quốc trong quan hệ thương mại, cộng thêm cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt với Hoa Kỳ đã thúc đẩy nhiều công ty Hàn Quốc và Mỹ chuyển cơ sở sản xuất ở Trung Quốc sang các nước láng giềng như Việt Nam, Philippines, Indonesia hay Ấn Độ. Tuy nhiên, bù lại, nhiều nước phương Tây, chủ yếu là châu Âu, dù muốn tự chủ hay đa dạng hóa nguồn cung ứng, vẫn tiếp tục tìm đến Trung Quốc trong bối cảnh thị trường Nga bị mất do cuộc chiến tại Ukraina.

Về mặt chính thức, Bắc Kinh luôn mở rộng cửa chào đón các nhà đầu tư nước ngoài. Nhưng theo giới quan sát, trên thực tế, nhất là từ khi ông Tập Cận Bình lên cầm quyền từ năm 2013, chính quyền đã tìm cách ngầm ngăn cản các nhà đầu tư nước ngoài bằng các hạn chế hành chính, mục đích để các doanh nghiệp trong nước kiểm soát thị trường. Hệ quả là đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc trong năm 2023 chỉ đạt 33 tỷ đô la, mức thấp nhất từ 30 năm nay.

Tuy nhiên, theo chuyên gia Louis d’Arvieu, lãnh đạo Amiral Gestion, công ty tư vấn độc lập về quản lý tài chính, « trong ngắn hạn, tình hình kinh tế Trung Quốc không đến mức thê thảm », vẫn có một số tín hiệu tích cực. Tình hình tài chính trong nước vẫn ổn định, tiền tiết kiệm của các hộ gia đình dồi dào. Lĩnh vực bất động sản đang gặp khủng hoảng, nhưng khả năng sụp đổ khó có thể xảy ra, nên hậu quả đối với nền kinh tế toàn cầu sẽ vẫn ở mức hạn chế.

Trung Quốc vẫn là công xưởng của thế giới, ngay cả khi các nước phương Tây mong muốn đa dạng hóa nguồn cung của họ. Quy mô, cơ sở hạ tầng, lực lượng lao động và trên hết là sự tồn tại của các doanh nghiệp lớn trong nước tiếp tục là tiềm lực đáng kể của nền kinh tế Trung Quốc. Vấn đề còn lại là, theo phần đông các chuyên gia về Trung Quốc, mô hình kinh tế này cần phải thay đổi cho phù hợp với những biến động bất ổn trên thế giới,

**********

Việt Nam - Úc dự định nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện

RFA

4–5 minutes

Việc nâng cấp mối quan hệ lên mức cao nhất giữa Việt Nam và Úc sẽ giúp cân bằng lợi ích và tăng cường ổn định trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đang chứng kiến những căng thẳng giữa các cường quốc, theo một chuyên gia cho biết.

Hôm 5/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính trong khi dự Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Australia tại thành phố Melbourne tiết lộ, ông mong đợi sắp tới đây hai quốc gia sẽ tuyên bố nâng cấp quan hệ song phương lên cấp độ Đối tác chiến lược toàn diện, từ quan hệ Đối tác chiến lược đã đạt được vào năm 2018.

Theo Reuters, trong một tuyên bố của chính phủ, ông Chính cho biết động thái này sẽ "đưa mối quan hệ giữa hai nước trở nên sâu sắc, thực chất và hiệu quả hơn".

Quốc gia theo chủ nghĩa cộng sản này hiện đang có quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện với năm nước, đó là Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nga, Nhật Bản, và Ấn Độ.

Trong tin nhắn gửi đến Đài Á Châu Tự Do trong ngày 05/3, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu cao cấp khách mời thuộc Viện ISEAS (Nghiên cứu Đông Nam Á - Singapore) và thành viên nghiên cứu Viện IISS (Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế), khẳng định:

“Việc nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược toàn diện thể hiện sự tin cậy và chia sẻ tầm nhìn chiến lược giữa hai nước trong việc duy trì một khu vực Indo-Pacific hòa bình, ổn định, thịnh vượng và tuân thủ luật pháp quốc tế.”

Ông cũng cho rằng quan hệ mới sẽ mở ra cơ hội để hai nước tăng cường hợp tác an ninh trong các lĩnh vực như an ninh hàng hải, an ninh mạng, chống khủng bố, gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc, và đối phó với các thách thức an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu và an ninh nguồn nước.

Báo Chính Phủ dẫn lời của Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ mong muốn, khi quan hệ song phương được nâng cấp sẽ có "5 cái hơn" là: Tin cậy chính trị tốt hơn, hợp tác kinh tế - thương mại và đầu tư cao hơn, hợp tác khoa học- công nghệ, đổi mới sáng tạo mạnh mẽ hơn, hợp tác giáo dục và đào tạo, giao lưu văn hóa, giao lưu nhân dân sâu sắc hơn, hợp tác du lịch và lao động được đẩy mạnh hơn.

Theo Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, sự ràng buộc chiến lược giữa Việt Nam và Úc có thể đóng vai trò cân bằng lợi ích và tăng cường ổn định trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang chứng kiến những căng thẳng giữa các cường quốc.

Việc nâng cấp quan hệ trong khi cả hai nước vừa kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao hồi năm ngoái, cũng sẽ thúc đẩy cấu trúc khu vực mở và tự do khi quan hệ mới nhấn mạnh cam kết của hai nước trong việc duy trì một trật tự khu vực dựa trên luật lệ, tôn trọng luật pháp quốc tế và đảm bảo tự do hàng hải, hàng không trong khu vực.

Điều này cũng mở ra triển vọng cho hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư song phương trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, giáo dục, năng lượng tái tạo, chuyển đổi số và kinh tế số.

Theo ông, việc Việt Nam và Úc thắt chặt quan hệ sẽ góp phần vào việc thúc đẩy liên kết giữa khối ASEAN và Úc, qua đó tăng cường vai trò và ảnh hưởng của khối này trong cấu trúc khu vực mới nổi tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Trong chuyến thăm chính thức đến Úc trên cương vị người đứng đầu Chính phủ tuần này, Thủ tướng Chính được tháp tùng bởi tám bộ trưởng và ba thứ trưởng. Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến đại diện Bộ Quốc phòng còn Thứ trưởng Lương Tam Quang đại diện Bộ Công an tham gia trong đoàn.

Bên cạnh việc dự kiến ký kết nâng cấp quan hệ ngoại giao, T.S Hà Hoàng Hợp tiết lộ, hai nước cũng sẽ ký Thỏa thuận hợp tác an ninh trong khuôn khổ đối tác chiến lược toàn diện.

Theo ông, thoả thuận này cũng mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho Việt Nam, trong việc nâng cao năng lực quốc phòng và an ninh.

Hà Nội có cơ hội tiếp cận công nghệ, đào tạo và tư vấn quân sự, an ninh từ một đối tác tin cậy là Úc, giúp nâng cao năng lực quốc phòng và an ninh của mình.

Ngoài ra nó cũng sẽ giúp Việt Nam thực thi hiệu quả chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, không liên kết với bất kỳ nước lớn nào, góp phần duy trì cân bằng lực lượng, đảm bảo ổn định khu vực trước bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt giữa các cường quốc tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, ông nói.

*******

Đàm phán ngừng bắn ở Gaza kết thúc, không có đột phá khi thời hạn Ramadan sắp đến

Reuters

~4 minutes

Các cuộc đàm phán ngừng bắn giữa Hamas và các nhà hòa giải đã kết thúc hôm thứ Ba tại Cairo mà không có đột phá, khi chỉ còn vài ngày nữa để ngừng giao tranh cho kịp bắt đầu tháng Ramadan.

Quan chức cấp cao của Hamas, Bassem Naim, nói với Reuters rằng nhóm chiến binh đã trình bày đề xuất về một thỏa thuận ngừng bắn với các nhà hòa giải trong hai ngày đàm phán và hiện đang chờ phản hồi từ phía Israel, phía đã rời khỏi vòng đàm phán này.

Ông Naim nói: “(Thủ tướng Benjamin) Netanyahu không muốn đạt được thỏa thuận và quả bóng hiện đang ở bên sân người Mỹ” trong việc thúc ép ông ấy thỏa thuận.

Israel từ chối bình luận công khai về các cuộc đàm phán ở Cairo.

Một nguồn tin trước đó nói với Reuters rằng Israel rời khỏi vòng đàm phán là vì Hamas đã từ chối yêu cầu của Israel đòi cung cấp danh sách tất cả các con tin vẫn còn sống. Ông Naim nói điều này là không thể nếu không có lệnh ngừng bắn trước tiên vì các con tin nằm rải rác khắp vùng chiến sự và bị các nhóm khác nhau giam giữ.

Các cuộc đàm phán ở Cairo được xem là rào cản cuối cùng để đạt được lệnh ngừng bắn kéo dài đầu tiên trong cuộc chiến, là một lệnh ngừng bắn kéo dài 40 ngày, trong đó hàng chục con tin sẽ được giải thoát và viện trợ sẽ được bơm vào Gaza để ngăn chặn nạn đói nhân tạo, trước khi tháng Ramadan bắt đầu vào đầu tuần tới.

Các nguồn tin an ninh Ai Cập hôm thứ Hai cho biết họ vẫn liên lạc với phía Israel để cho phép các cuộc đàm phán tiếp tục mà không có sự hiện diện của phái đoàn Israel.

Washington, đồng minh thân cận nhất của Israel và là nhà bảo trợ cho các cuộc đàm phán ngừng bắn, cho biết một thỏa thuận được Israel phê duyệt đã sẵn sàng và việc Hamas có chấp nhận hay không là tùy thuộc vào họ. Hamas phản đối trách nhiệm này như một nỗ lực nhằm làm chệch hướng để phía Israel đổ lỗi cho Hamas nếu các cuộc đàm phán sụp đổ mà không có thỏa thuận.

Hoa Kỳ cũng kêu gọi Israel làm nhiều hơn nữa để giảm bớt thảm họa nhân đạo ở Gaza, nơi hơn 30.000 người đã thiệt mạng vì cuộc tấn công của Israel, được phát động sau các cuộc tấn công của Hamas khiến 1.200 người thiệt mạng vào tháng 10.

Nạn đói ở Gaza

Nạn đói hiện đang bao trùm Dải Gaza khi nguồn cung viện trợ, vốn đã bị cắt giảm mạnh kể từ khi bắt đầu chiến tranh, đã giảm xuống chỉ còn nhỏ giọt trong tháng qua. Toàn bộ vùng lãnh thổ hoàn toàn bị cắt nguồn cung cấp thực phẩm. Một số bệnh viện còn hoạt động ở Gaza vốn đã quá tải số người bị thương giờ đây lại chứa đầy trẻ em sắp chết đói.

Tình hình tồi tệ nhất là ở phía bắc Gaza, khu vực nằm ngoài tầm với của các cơ quan viện trợ hoặc các hãng tin. Cơ quan y tế Gaza cho biết 15 trẻ em đã chết vì suy dinh dưỡng hoặc mất nước tại một bệnh viện.

Israel nói họ sẵn sàng cho phép viện trợ nhiều hơn cho Gaza thông qua hai trạm kiểm soát ở rìa phía nam của lãnh thổ được cho phép mở, đồng thời đổ lỗi cho Liên Hiệp Quốc và các cơ quan viện trợ khác đã không phân phối viện trợ rộng rãi hơn.

Các cơ quan viện trợ cho biết điều này đã trở nên bất khả thi do tình trạng luật pháp và trật tự bị phá vỡ, và việc cung cấp quyền tiếp cận và an ninh cho việc phân phối thực phẩm là tùy thuộc vào Israel, lực lượng đã tấn công và tuần tra các thị trấn của Gaza.

Adele Khodr, Giám đốc khu vực Trung Đông và Bắc Phi của UNICEF, cho biết: “Cảm giác bất lực và tuyệt vọng của các bậc cha mẹ và bác sĩ khi nhận ra rằng viện trợ cứu sống, chỉ cách đó vài km, đang nằm ngoài tầm tay, chắc chắn là không thể chịu đựng nổi”.

*******

Philippines đã triệu tập phó đại sứ Trung Quốc tại Manila hôm thứ Ba để phản đối điều mà họ gọi là “hành động hung hăng” của lực lượng hải quân Trung Quốc chống lại nhóm tiếp tế cho quân đội Philippines đóng trên bãi cạn ở Biển Đông.

Lực lượng đặc nhiệm Biển Đông của Manila cho biết các tàu Philippines đang thực hiện nhiệm vụ thường lệ tới Bãi Cỏ Mây đã bị các tàu dân quân hàng hải và lực lượng hải cảnh Trung Quốc “quấy rối (và) ngăn chặn” hôm thứ Ba (5/3).

Lực lượng đặc nhiệm cho biết các tàu tuần duyên Trung Quốc đã bắn vòi rồng, làm vỡ kính chắn gió của một trong các tàu tiếp tế và khiến ít nhất 4 thuyền viên bị thương nhẹ.

Người phát ngôn của lực lượng tuần duyên Manila nói những hành động “liều lĩnh” và “phi pháp” của Trung Quốc cũng dẫn đến vụ va chạm giữa một tàu Trung Quốc và Philippines, khiến tàu này bị hư hại nhẹ về cấu trúc.

Bộ Ngoại giao Philippines cho biết họ đã triệu tập nhà ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Ba để bày tỏ sự phản đối và yêu cầu các tàu Trung Quốc ngay lập tức rời khỏi khu vực Bãi Cỏ Mây mà Manila gọi là Ayungin.

“Sự can thiệp của Trung Quốc vào các hoạt động thường lệ và hợp pháp của Philippines trong vùng đặc quyền kinh tế của nước này là không thể chấp nhận được”, Bộ này nói trong một tuyên bố. “Những hành động của Trung Quốc ở bãi cạn Ayungin vi phạm quyền chủ quyền và quyền tài phán của Philippines”.

Trung Quốc đổ lỗi cho Manila, cho rằng tàu Philippines đã xâm nhập bất hợp pháp vào vùng biển tiếp giáp với Bãi Cỏ Mây - mà nước này gọi là Rạn Nhân Ái - nên nước này phải thực hiện các biện pháp kiểm soát.

Hành động của Trung Quốc cũng bị Mỹ, đồng minh hiệp ước quốc phòng của Philippines, lên án.

“Mỹ sát cánh cùng Philippines và những người ủng hộ luật pháp quốc tế để ủng hộ #FreeAndOpenIndoPacific [Ấn Độ Dương Thái Bình Dương tự do và rộng mở]”, Đại sứ Hoa Kỳ tại Manila MaryKay Carlson nói trên nền tảng truyền thông xã hội X.

Bãi cạn này là nơi đồn trú của một số ít binh sĩ Philippines đóng trên một tàu chiến rỉ sét mà Manila đã neo đậu ở đó vào năm 1999 để củng cố các yêu sách chủ quyền.

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, bao gồm cả Bãi Cỏ Mây, và đã triển khai tàu để tuần tra đảo san hô đang tranh chấp nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.

Vụ việc hôm thứ Ba là vụ mới nhất trong một loạt vụ va chạm hàng hải giữa Philippines và Trung Quốc, vốn đang vướng vào tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông bất chấp phán quyết năm 2016 của Tòa án Trọng tài Thường trực cho rằng các yêu sách của Trung Quốc không có giá trị nền tảng pháp lý. Bắc Kinh bác bỏ phán quyết đó.

Lực lượng đặc nhiệm Philippines nói “những hành động cưỡng ép và nguy hiểm” của Bắc Kinh “đặt câu hỏi về sự chân thành trong lời kêu gọi đối thoại hòa bình và giảm bớt căng thẳng”.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói trong một cuộc họp báo ở Bắc Kinh rằng hoạt động này là “chuyên nghiệp và có chừng mực, hợp lý và hợp pháp”.

“Trung Quốc một lần nữa kêu gọi phía Philippines chấm dứt các hành vi vi phạm và khiêu khích hàng hải, đồng thời kiềm chế thực hiện bất kỳ hành động nào có thể làm phức tạp tình hình hàng hải”, bà Mao nói.

Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr nói tại một diễn đàn ở Australia hôm thứ Hai rằng đất nước ông sẽ hợp tác trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc nhưng sẽ phản kháng khi chủ quyền và quyền hàng hải của mình bị phớt lờ.

Khác với lập trường thân Trung Quốc của người tiền nhiệm Rodrigo Duterte, ông Marcos cáo buộc Bắc Kinh gây hấn trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, bao gồm việc sử dụng vòi rồng, tia laser “cấp độ quân sự” và các chiến thuật va chạm để xua đuổi tàu Philippines.

Lực lượng đặc nhiệm Philippines nói: “Hòa bình và ổn định không thể đạt được nếu không quan tâm đúng mức đến các quyền hợp pháp, đã có từ trước tới nay và được công nhận của người khác”.

Nga và Trung Quốc đang xem xét việc đưa một nhà máy điện hạt nhân lên mặt trăng vào khoảng năm 2033-2035, Yuri Borisov, người đứng đầu cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos cho biết hôm thứ Ba, điều mà ông nói là một ngày nào đó có thể cho phép các khu định cư trên mặt trăng được xây dựng.

Ông Borisov, cựu thứ trưởng quốc phòng, cho biết Nga và Trung Quốc đã cùng hợp tác trong chương trình mặt trăng và Moscow có thể đóng góp chuyên môn của mình về “năng lượng vũ trụ hạt nhân”.

“Hiện giờ chúng tôi đang xem xét nghiêm túc một dự án – vào khoảng năm 2033-2035 –nhằm cung cấp và lắp đặt một bộ nguồn trên bề mặt mặt trăng cùng với các đồng nghiệp Trung Quốc của chúng tôi”, ông Borisov nói.

Ông cho biết các tấm pin mặt trời sẽ không thể cung cấp đủ điện cho các khu định cư trên mặt trăng trong tương lai, trong khi năng lượng hạt nhân thì có thể.

“Đây là một thách thức rất lớn… nó phải được thực hiện ở chế độ tự động, không có sự hiện diện của con người”, ông nói về kế hoạch tiềm năng.

Ông Borisov cũng nói về kế hoạch của Nga trong việc chế tạo tàu vũ trụ vận tải chạy bằng năng lượng hạt nhân. Ông cho biết tất cả các câu hỏi kỹ thuật liên quan đến dự án đã được giải quyết ngoài việc tìm ra giải pháp làm mát lò phản ứng hạt nhân.

“Chúng tôi thực sự đang làm việc trên một chiếc tàu kéo không gian. Cấu trúc khổng lồ này có thể nhờ lò phản ứng hạt nhân và tua-bin công suất cao... để vận chuyển hàng hóa lớn từ quỹ đạo này sang quỹ đạo khác, thu thập các mảnh vụn không gian và tham gia vào nhiều hoạt động khác”, ông Borisov nói.

Các quan chức Nga trước đây đã lên tiếng về những kế hoạch đầy tham vọng nhằm một ngày nào đó sẽ khai thác mỏ trên Mặt trăng, nhưng chương trình không gian của Nga đã gặp phải một loạt trở ngại trong những năm gần đây.

Sứ mệnh lên mặt trăng đầu tiên của họ sau 47 năm đã thất bại vào năm ngoái sau khi tàu vũ trụ Luna-25 của Nga mất kiểm soát và bị rơi.

Moscow cho biết họ sẽ triển khai thêm các sứ mệnh mặt trăng và sau đó khám phá khả năng thực hiện sứ mệnh chung giữa Nga và Trung Quốc, và thậm chí là xây dựng căn cứ trên mặt trăng.

Trung Quốc hồi tháng trước cho biết họ đặt mục tiêu đưa phi hành gia Trung Quốc đầu tiên lên mặt trăng trước năm 2030.

Tổng thống Nga Vladimir Putin tháng trước đã bác bỏ cảnh báo của Mỹ rằng Moscow có kế hoạch đưa vũ khí hạt nhân vào không gian là giả, nói rằng đó là một âm mưu nhằm lôi kéo Nga vào các cuộc đàm phán vũ khí theo các điều kiện của phương Tây.

*********

Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) vừa ban hành lệnh bắt giữ các chỉ huy hàng đầu của Nga Sergei Kobylash và Viktor Sokolov về các cáo buộc tội ác chiến tranh ở Ukraine, tòa án này cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Ba (5/3).

ICC, có trụ sở tại The Hague, cho biết có cơ sở hợp lý để tin rằng hai nghi phạm phải chịu trách nhiệm về “các cuộc tấn công tên lửa do các lực lượng dưới sự chỉ huy của họ thực hiện nhằm vào cơ sở hạ tầng điện của Ukraine từ ít nhất ngày 10/10/2022 cho đến ít nhất ngày 9/3/2023”.

Đây là lệnh truy nã thứ hai về việc bắt giữ các quan chức Nga liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine.

Vào tháng 3 năm ngoái, ICC đã ban hành lệnh bắt giữ Tổng thống Vladimir Putin và Ủy viên về Trẻ em Maria Lvova-Belova với cáo buộc tội ác chiến tranh liên quan đến vụ bắt cóc trẻ em Ukraine. Điện Kremlin bác bỏ các cáo buộc trên.

Ông Kobylash, 58 tuổi, là chỉ huy của lực lượng trên không tầm xa của lực lượng không quân Nga vào thời điểm bị cáo buộc tội ác chiến tranh.

Ông Sokolov, 61 tuổi, là đô đốc hải quân Nga, người chỉ huy Hạm đội Biển Đen trong thời gian bị cáo buộc liên quan, theo ICC.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy hoan nghênh quyết định ban hành lệnh bắt giữ hai chỉ huy Nga của ICC.

Ông nói trên nền tảng mạng xã hội X: “Mọi chỉ huy Nga ra lệnh tấn công dân thường và cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine đều phải biết rằng công lý sẽ được thực thi. Mọi thủ phạm của những tội ác như vậy đều phải biết rằng họ sẽ phải chịu trách nhiệm”.

ICC hôm thứ Ba nói các cuộc tấn công vào lưới điện của Ukraine đã gây ra tổn thất dân sự và thiệt hại rõ ràng là quá mức so với bất kỳ lợi ích quân sự dự kiến nào.

Nga phủ nhận việc cố tình nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng dân sự ở Ukraine, nói rằng các cuộc tấn công của họ đều nhằm mục đích làm giảm khả năng chiến đấu của Kyiv.

Công tố viên ICC Karim Khan đã đến thăm Ukraine vào tháng 3 năm ngoái để điều tra chiến dịch tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Nga vào các nhà máy điện và cơ sở hạ tầng khác khiến hàng trăm dân thường thiệt mạng và khiến hàng triệu người không có điện hoặc nước.

Tổng công tố Ukraine Andriy Kostin đã đăng một thông báo trên X gọi lệnh bắt giữ là “một cột mốc quan trọng khác trên con đường khôi phục công lý của chúng tôi”.

Các công ước Geneva và các giao thức bổ sung do các tòa án quốc tế định hình nói rằng các bên liên quan đến xung đột quân sự phải phân biệt giữa “các mục tiêu dân sự và các mục tiêu quân sự” và các cuộc tấn công vào các mục tiêu dân sự đều bị cấm.

***********

Tin tức thế giới 6-3: Ông Macron kêu gọi đồng minh không hèn nhát

TRẦN PHƯƠNG

6–7 minutes

Ông Macron kêu gọi các đồng minh không hèn nhát

Tiếp sau phát biểu mập mờ chuyện đưa quân đến Ukraine, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 5-3 kêu gọi các đồng minh của Ukraine đừng trở thành "những kẻ hèn nhát" trong việc hỗ trợ Kiev chống Nga.

Nhà lãnh đạo Pháp nói rằng ông hoàn toàn chắc chắn về những phát biểu gây tranh cãi được đưa ra vào tuần trước về việc không loại trừ việc triển khai quân đội phương Tây tới Ukraine.

"Chúng ta chắc chắn đang đến gần một thời điểm đối với châu Âu mà trong đó không cần phải hèn nhát", Hãng tin AFP dẫn lời ông Macron nói trong chuyến thăm Cộng hòa Czech, quốc gia đang thúc đẩy kế hoạch mua vũ khí bên ngoài châu Âu cho Ukraine.

"Đây có phải là cuộc chiến của chúng ta không? Chúng ta có thể ngoảnh mặt đi với niềm tin rằng chúng ta có thể để mọi thứ diễn ra theo đúng quỹ đạo của nó không? Tôi không tin như vậy và do đó tôi đã kêu gọi một sự đột biến mang tính chiến lược và tôi hoàn toàn ủng hộ điều đó", nhà lãnh đạo Pháp đặt câu hỏi cho châu Âu. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng "chúng ta không muốn leo thang, chúng ta chưa bao giờ hiếu chiến".

Những phát biểu của ông Macron đã gây ra một làn sóng chấn động khắp châu Âu. Hầu hết các đồng minh châu Âu của Paris cho biết họ sẽ không gửi quân tới Ukraine. Mỹ cũng bác bỏ kế hoạch đưa quân đến đối đầu trực tiếp với Nga.

"Tổng thống Volodymyr Zelensky chưa bao giờ yêu cầu lính nước ngoài chiến đấu cho đất nước ông ấy", người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby nói.

* Tổng thống Hungary ký luật chấp thuận Thụy Điển vào NATO

Tân tổng thống Tamas Sulyok của Hungary ngày 5-3 ký luật ủng hộ kết nạp Thụy Điển làm thành viên thứ 32 của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Đây là bước kỹ thuật cuối cùng sau một năm trì hoãn của quá trình này.

Sau khi nổ ra xung đột Nga - Ukraine, Thụy Điển nộp đơn gia nhập NATO vào tháng 5-2022 cùng với Phần Lan. Helsinki được kết nạp năm ngoái nhưng Stockholm bị kẹt lại. Sau khi Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn nỗ lực của Thụy Điển hồi tháng trước, Hungary là quốc gia cuối cùng trong số 31 thành viên NATO đưa ra quyết định tương tự.

* Nga chặn 3 máy bay chiến đấu Pháp ở Biển Đen

Bộ Quốc phòng Nga ngày 5-3 thông báo đã điều máy bay chiến đấu Su-27 để "ngăn chặn sự vi phạm biên giới quốc gia Nga" của 3 máy bay Pháp trên Biển Đen. Các máy bay Pháp được xác định gồm máy bay radar tầm xa E-3F và 2 máy bay chiến đấu đa năng Rafale-S của lực lượng không quân Pháp.

Theo Matxcơva, khi các máy bay chiến đấu của Nga đến gần, "máy bay quân sự nước ngoài đã thực hiện động tác quay đầu chữ U ra khỏi biên giới Liên bang Nga".

Đây là vụ mới nhất trong một loạt các sự cố tương tự ở Biển Đen. Vào tháng 3 năm 2023, căng thẳng leo thang giữa Matxcơva và Washington khi một máy bay không người lái Reaper của Mỹ bị rơi sau khi va chạm với một máy bay chiến đấu của Nga trên Biển Đen.

Ông Biden nói sẽ nguy hiểm nếu không ngừng bắn trước lễ Ramadan

Ngày 5-3, Tổng thống Mỹ Joe Biden cảnh báo một tình huống "rất, rất nguy hiểm" nếu không có thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza vào tháng Ramadan, đồng thời nói thêm rằng việc này tùy thuộc vào việc Hamas có chấp nhận thỏa thuận hay không. "Israel đã và đang hợp tác, lời đề nghị (ngừng bắn) là hợp lý. Chúng ta sẽ biết trong vài ngày tới. Nhưng chúng ta cần lệnh ngừng bắn", ông Biden nói.

Các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Gaza vẫn đang diễn ra ở Cairo, Ai Cập. Tuy nhiên, một quan chức của Hamas nói rằng các cuộc đàm phán ngừng bắn với Israel không thể tiếp tục "vô thời hạn", sau khi ông Biden đưa ra lời kêu gọi.

* Houthi tuyên bố tấn công 2 tàu chiến Mỹ ở Biển Đỏ

Trong tuyên bố ngày 5-3, lực lượng Houthi ở Yemen khẳng định đã tập kích bằng tên lửa và máy bay không người lái "hiệu quả" nhằm vào 2 tàu chiến Mỹ ở Biển Đỏ.

Hãng tin Reuters dẫn lời người phát ngôn quân sự Yahya Sarea của Houthi nói rằng nhóm này "sẽ không ngần ngại mở rộng tấn công các mục tiêu thù địch để ủng hộ nhân dân Palestine ở Dải Gaza, cũng như để đáp trả hành vi gây hấn" của liên quân Mỹ - Anh đối với Yemen.

Theo truyền thông Yemen, trước cuộc tấn công của Houthi, liên quân Mỹ - Anh đã triển khai 5 cuộc không kích nhằm vào thành phố cảng Hodeidah của Yemen, nhắm mục tiêu vào các bệ phóng tên lửa di động ở khu vực này.

* Meta điều tra sự cố sập Facebook, Instagram

Meta, công ty mẹ của Facebook, ngày 5-3 tuyên bố đang xem xét tình trạng ngừng hoạt động trên diện rộng của các nền tảng Facebook, Instagram và Threads sau khi người dùng trên toàn cầu không thể truy cập tài khoản cá nhân. "Chúng tôi biết mọi người đang gặp phải khó khăn khi truy cập các dịch vụ của chúng tôi. Chúng tôi đang giải quyết vấn đề này", người phát ngôn của Meta viết trên mạng xã hội X.

Theo trang DownDetector, có khoảng 500.000 lượt báo cáo mạng xã hội Facebook ngừng hoạt động vào 15h30 GMT ngày 5-3 trong khi Instagram có khoảng 70.000 lượt báo cáo cùng lúc. Trang trạng thái của Facebook, dành cho các nhà quảng cáo, thừa nhận đã bị "gián đoạn nghiêm trọng" và "các nhóm kỹ thuật đang tích cực tìm cách giải quyết vấn đề một cách nhanh nhất có thể".

Sự cố sập mạng Facebook và Instagram trên diện rộng bắt đầu từ tối 5-3 khi người dùng đã bị văng khỏi các mạng xã hội và ứng dụng trên, sau đó không thể đăng nhập trở lại.

Dám cắn không này!

***********