1. Quân Ukraina chọc thủng tuyến phòng thủ của phía Nga ở phía bắc Kherson, dọc theo sông Dnipr, giải phóng liên tiếp nhiều làng mạc và thị trấn:
In Beryslav district of Kherson region, the Armed Forces of Ukraine liberated Mykhaylivka, Novooleksandrivka and Havrylivka. pic.twitter.com/5Ef8cEWYnv
Our warriors from @ng_ukraine reported that the village of Zolota Balka, Kherson region, has been liberated. russians control less territories in Ukraine each day. pic.twitter.com/zPTOsafHmv
The Ukrainian flag has been raised in the village of Myrolyubivka, Kherson region. The Ukrainian offensive in the South is ongoing. 128th Mountain Assault Brigade @Vopli & Taras Kompanichenko pic.twitter.com/baMb9jU4Na
Херсон це Україна! Kherson is known for its delicious watermelons. Can't wait to taste them when the region is liberated from Russian invaders very soon. Glory to Ukraine.#KhersonOffensivepic.twitter.com/p1OBIzlcGq
Quân Nga lại đang phải đối mặt với nguy cơ bị bao vây như ở Izium hay Lyman
Ladies and gentlemen we have a salient. Will Russia risk encirclement and force to Ukraine reduce it by fighting or will Russia conduct yet another major retreat and allow Ukraine to take a major step towards liberating Kherson? https://t.co/K3PrG8L8pqpic.twitter.com/p5lLifzhX8
…trong khi quân Ukraina tiếp tục truy đuổi theo hướng thành phố Kreminna và Svatove, giữa đường giải phóng thêm nhiều vùng đất. Đây là 2 trọng trấn của phía Nga tại tỉnh Lugansk, nơi mà phía Nga sẽ cố gắng lập tuyến phòng thủ tiếp theo
Lyman The AFU liberated Borova♥️, Shyikivka, Izyums'ke and Druzhelyubivka. Borova makes me especially happy since I've been reading their telegram feed since early May. https://t.co/zd8kNIrZpLpic.twitter.com/1jiN41Le1W
3. Bất chấp những thất bại thảm hại trên chiến trường, Quốc hội Nga vẫn thông qua đạo luật sát nhập “trên giấy tờ” 4 vùng tạm chiếm của Ukraina vào lãnh thổ Liên bang Nga. Một điều kỳ lạ nữa là tuy “sát nhập”, phía Nga không công bố đâu sẽ là đường biên giới mới với Ukraina.
Госдума ратифицировала договор о принятии Запорожской области и Херсонской области в состав РФ. pic.twitter.com/OomwxDxx7R
Marina Ovsyannikova, cựu nhân viên truyền hình Nga phản đối chiến sự Ukraine, bị truy nã vì bỏ trốn trong thời gian quản thúc tại gia.
Tên của Marina Ovsyannikova hôm nay xuất hiện trong danh sách truy nã của Bộ Nội vụ Nga. Hãng tin Nga RT trước đó cho biết cựu nhân viên kênh truyền hình Channel One đã rời khỏi nơi ở và không rõ tung tích.
"Vợ cũ của tôi rời khỏi nơi quản thúc tại gia theo chỉ định của tòa án vào đêm qua, đưa con gái 11 tuổi của chúng tôi đi cùng và không rõ đi đâu", chồng cũ của Ovsyannikova cho hay.
Ovsyannikova, 44 tuổi, bị quản thúc tại gia từ tháng 8 trong khi chờ xét xử. Người phụ nữ đối mặt án tù 10 năm nếu bị kết tội tung tin thất thiệt về các lực lượng vũ trang Nga vì liên quan vụ biểu tình hồi tháng 7, khi đứng trên bờ kè sông đối diện Điện Kremlin, giơ áp phích phản đối Tổng thống Vladimir Putin và binh sĩ Nga.
Nga đầu tháng 3 thông qua luật cấm gây tổn hại tới uy tín của quân đội và phát tán tin giả, tin thất thiệt có chủ ý về các lực lượng vũ trang Nga, sau khi Moskva phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine.
Ovsyannikova sinh ra tại Ukraine, nổi tiếng hồi tháng 3 sau khi làm gián đoạn bản tin truyền hình trực tiếp trên kênh Channel One bằng biểu ngữ phản đối chiến dịch quân sự tại Ukraine. Cô từng bị phạt vì hai lần biểu tình phản đối xung đột.
Hồng Hạnh (Theo Reuters)
*************
Cục diện chiến trường Ukraine sau khi Nga rút khỏi Lyman
Nga đối mặt nhiều thách thức khi bị quân đội Ukraine đẩy khỏi thành phố Lyman, trung tâm hậu cần ở miền đông và là cửa ngõ tiến vào Lugansk.
"Chiến dịch Lyman đã hoàn tất. Xin cảm ơn quân đội và các chiến binh của chúng ta", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 2/10 tuyên bố trong đoạn video cập nhật tình hình chiến sự với Nga.
Một ngày trước đó, Bộ Quốc phòng Nga thông báo lực lượng nước này tại Lyman đã nhận lệnh rút về các phòng tuyến có lợi hơn trước nguy cơ bị bao vây. Moskva thừa nhận đối phương có ưu thế vượt trội về hỏa lực và quân số trong trận đánh này nhờ huy động lực lượng dự bị, trong khi không đề cập gì về kế hoạch tăng viện đến Lyman mà quân đội Nga công bố trước đó.
Giành lại Lyman là bước tiến đáng chú ý nhất của quân đội Ukraine trên chiến trường miền đông kể từ khi bắt đầu đợt phản công chớp nhoáng vào đầu tháng 9. Diễn biến này đồng thời đặt quân đội Nga và lực lượng dân quân ly khai vùng Donbass vào tình thế rất khó khăn trên chiến trường, theo giới quan sát.
Trong nhiều tháng qua, quân đội Nga đã sử dụng Lyman như một trung tâm hậu cần trọng yếu cho hoạt động vận chuyển quân, vũ khí, quân nhu bằng tàu hỏa ở vùng Donbass. "Không có những tuyến đường sắt qua Lyman, quân đội Nga sẽ gặp khó khăn hơn rất nhiều về hậu cần", Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin Lloyd đánh giá. "Đây sẽ là tình cảnh tiến thoái lưỡng nan với người Nga".
Chiếm được Lyman, quân đội Ukraine gần như đã mở toang cánh cửa tiến vào các thành phố, thị trấn còn lại ở Lugansk. Các đơn vị Ukraine đang hướng tới mục tiêu giải phóng hoàn toàn tỉnh miền đông này, chỉ vài ngày sau khi Nga tuyên bố sáp nhập Lugansk vào lãnh thổ.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Washington, Mỹ nhận định diễn biến ở Lyman cho thấy quân đội Nga dường như đang giảm mức độ ưu tiên cho mục tiêu bảo vệ tỉnh Lugansk, thay vào đó chuyển lực lượng tinh nhuệ củng cố phòng thủ tỉnh Kherson và Zaporizhzhia ở miền nam. Khu vực này là cửa ngõ tiến vào bán đảo Crimea, nơi có căn cứ hạm đội Biển Đen của Nga.
"Các nguồn tin quân sự ở Ukraine và Nga đều cho thấy quân đội Nga muốn củng cố phòng tuyến ở Kherson và Zaporizhzhia, sau khi hứng chịu những thất bại gần đây ở mặt trận Kharkov - Izyum và Lyman", ISW nhận định trong báo cáo ngày 2/10.
Giới quan sát nhận định phần lớn lực lượng Nga rút khỏi Lyman đã tập trung ở phòng tuyến hơn 60 km phía nam thành phố Bakhmut thuộc tỉnh Donetsk. Quân đội Ukraine đã giữ vững Bakhmut suốt gần 4 tháng qua, bất chấp sức ép liên tục của lực lượng Nga.
Bakhmut cũng là mũi tiến công duy nhất mà Nga còn duy trì ở miền đông Ukraine, sau chiến dịch kiểm soát các thành phố cuối cùng của tỉnh Lugansk hồi tháng 6.
Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Anh nhận định các đơn vị Nga khi rút khỏi Lyman "nhiều khả năng đã chịu tổn thất nghiêm trọng", do khi đó họ chỉ còn kiểm soát một tuyến đường duy nhất rời khỏi thành phố.
Ben Hodges, cựu tư lệnh các lực lượng Mỹ tại châu Âu, cho rằng thất bại tại Lyman còn gây tác động chính trị nghiêm trọng với Nga. Moskva để mất thành phố chiến lược này chưa đầy 24 tiếng sau khi Tổng thống Vladimir Putin ký quyết định sáp nhập tỉnh Donetsk cùng ba tỉnh khác của Ukraine vào lãnh thổ.
"Diễn biến này đặt ra câu hỏi về tính chính danh lẫn khả năng kiểm soát trên thực tế các khu vực mà Nga tuyên bố sáp nhập", Hodges nhận định.
Trận Lyman không chỉ phơi bày những thiếu sót trong cách tổ chức phòng ngự của quân đội Nga, mà còn chứng minh chiến thuật mà quân đội Ukraine đang sử dụng đủ hiệu quả để giúp họ tiến xa hơn trong thời gian tới, theo giới chuyên gia.
Sau những ngày đầu tiên của chiến dịch phản công chớp nhoáng tại Kharkov hồi đầu tháng 9, quân khu miền đông Ukraine dưới sự chỉ huy của tướng Oleksandr Syrsky mất đi yếu tố bất ngờ, phải đối đầu với lực lượng Nga đã chuẩn bị về tâm lý lẫn nguồn lực phòng thủ tại Lyman.
Quân đội Ukraine lần này áp dụng chiến thuật "thắt miệng túi", liên tục sử dụng vũ khí có hỏa lực mạnh do phương Tây viện trợ để tập kích hệ thống cầu, đường, trạm tiếp vận, cô lập lực lượng Nga phòng thủ ở Lyman, dần khép vòng vây xung quanh thành phố.
"Trận đánh này thể hiện rõ chiến thuật mà Ukraine sẽ sử dụng khi tiến đến phòng tuyến tiếp theo của Nga", Phillips O'Brien, chuyên gia chiến lược quân sự tại Đại học St. Andrews ở Scotland, nhận định. "Lực lượng Nga chưa tìm ra cách đối phó và có thể phải tiếp tục rút lui".
Sergei Cherevaty, người phát ngôn quân khu miền đông Ukraine, cho hay sau thành công ở Lyman, các đơn vị Ukraine đã giải phóng làng Torske và đang hướng tới thành phố Kreminna gần đó, mục tiêu mà Nga coi là "phải giữ bằng mọi giá". Ông tuyên bố quân đội Ukraine sẽ giành lại Kreminna, tạo bàn đạp để tiếp tục tiến tới Svatovo, Rubizhne và hướng tới mục tiêu giải phóng tỉnh Lugansk.
Đây cũng chính là kịch bản mà Igor Girkin, cựu sĩ quan tình báo Nga, cảnh báo ngày 2/10. Girkin cho rằng Kremmina là một trong những cứ điểm chiến lược bảo vệ phía bắc thành phố Lysychansk, nơi quân đội Nga vừa chiếm được hồi tháng 7.
Giới quan sát quân sự Nga cho rằng để ngăn chặn đà tiến của Kiev, Moskva phải điều lực lượng dự bị đến tăng viện cho Lugansk. Các đơn vị này đáng lẽ sẽ được triển khai đến phía nam Donbass và tỉnh Zaporizhzhia, phục vụ mục tiêu mở rộng kiểm soát trên thực địa sau bước sáp nhập lãnh thổ của Nga.
Nếu không huy động kịp quân chi viện cho mặt trận Lugansk, lực lượng Nga tại tỉnh này có nguy cơ vỡ trận, do quân đội Ukraine đã chiếm cứ nhiều cao điểm thuận lợi cho pháo binh tập kích loạt phòng tuyến Kreminna - Statove, Rubizhne, Severodonetsk và Lysychansk.
Nga gần đây đã phát lệnh động viên một phần trong nỗ lực huy động 300.000 quân dự bị bổ sung cho chiến trường Ukraine. Tuy nhiên, lực lượng này cần 3-6 tháng để hoàn tất chương trình huấn luyện bổ sung trước khi có thể ra trận.
Trong thời gian đó, quân đội Ukraine nhiều khả năng sẽ lấy Lyman làm bàn đạp vững chắc để liên tục công phá phòng tuyến của lực lượng Nga ở hữu ngạn sông Siversky Donets.
Tuy nhiên, quân đội Ukraine cũng phải đối mặt với một số thách thức. Họ vừa cần chạy đua với thời gian để kiểm soát tối đa lãnh thổ trước khi mùa đông đến, vừa cần củng cố phòng thủ và các tuyến hậu cần để tránh đối phương mở những đợt phản kích tái chiếm lãnh thổ sau khi điều lực lượng dự bị ra tiền tuyến.
"Theo những gì tôi hiểu về tướng Syrsky, chỉ huy lực lượng Ukraine ở miền đông, ông ấy sẽ tiếp tục vạch ra kế hoạch tác chiến nằm ngoài các tính toán thông thường. Ông ấy sẽ muốn nhắm vào nơi đối phương ít ngờ tới nhất, những mắt xích yếu nhất của họ", Cherevaty, phát ngôn quân khu miền đông Ukraine, nói.
Thanh Danh (Theo Al Jazeera, NBC News, Meduza, Reuters)
*************
Nga tuyên bố không dùng vũ khí hạt nhân theo cảm tính
Nga ủng hộ "cách tiếp cận cân bằng", không dựa trên cảm tính, sau khi lãnh đạo Chechnya đề xuất dùng vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Ukraine.
"Đây là thời điểm rất nhạy cảm", người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov phát biểu tại cuộc họp báo thường kỳ hôm nay, nhắc đến bình luận của lãnh đạo Chechnya Ramzan Kadyrov, một đồng minh thân cận của Tổng thống Nga Vladimir Putin.
"Vũ khí hạt nhân chỉ được sử dụng dựa trên những cơ sở được nêu rõ trong học thuyết hạt nhân của Nga", ông Peskov nói, thêm rằng học thuyết hạt nhân này quy định Moskva chỉ sử dụng vũ khí hạt nhân để tự vệ khi quốc gia bị đe dọa.
Tuyên bố được phát ngôn viên Peskov đưa ra sau khi ông Kadyrov ngày 1/10 cho rằng Nga nên cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân cỡ nhỏ trên chiến trường Ukraine. Lãnh đạo Chechnya cũng chỉ trích các chỉ huy quân sự Nga sau hàng loạt thất bại, gần đây là việc Moskva rút quân khỏi thành phố chiến lược Lyman.
Theo ông Peskov, lãnh đạo Chechnya có quyền nêu ra quan điểm cá nhân, nhưng chiến lược quân sự của Nga "không dựa trên cảm tính".
Phương Tây cho rằng mối đe dọa hạt nhân gia tăng từ ngày 30/9, khi ông Putin ký văn kiện sáp nhập 4 tỉnh ở Ukraine gồm Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson vào lãnh thổ. Chính quyền thân Nga ở 4 trước đó tổ chức trưng cầu dân ý với kết quả thấp nhất là 87,05% cử tri chọn sáp nhập Nga.
Điện Kremlin cho rằng các cuộc bỏ phiếu trưng cầu dân ý có ý nghĩa pháp lý và cũng tạo ra các tác động về an ninh, ám chỉ cảnh báo rằng Nga có thể dùng vũ khí hạt nhân để "bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ" sau khi sáp nhập 4 tỉnh của Ukraine.
***********
Ukraine tuyên bố giành lại đất ở miền nam, một chính ủy quân sự Nga mất chức
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố, các lực lượng Kiev không chỉ giành được thắng lợi quân sự trước quân Nga ở thị trấn miền đông Lyman, mà còn cả ở vùng Kherson, miền nam nước này.
Trong bài phát biểu đêm 2/10 (theo giờ địa phương), ông Zelensky cho biết, quân Ukraine đã giành lại quyền kiểm soát hai khu định cư nhỏ Arkhanhelske và Myrolyubivka ở Kherson.
Reuters cũng đưa tin, quân Ukraine hôm 3/10 đã giành lại kiểm soát các thị trấn dọc theo bờ phía tây của sông Dnipro ở miền nam Ukraine, buộc các lực lượng Moscow phải rời bỏ lãnh thổ dọc theo chiến tuyến chính thứ 2 chỉ vài ngày sau khi tuyên bố sáp nhập.
Quy mô đợt tiến công này của phía Ukraine vẫn chưa được xác nhận. Song, các blogger quân sự Nga đã đề cập một đợt tiến công của xe tăng Ukraine qua hàng chục ki-lô-mét lãnh thổ dọc theo bờ sông Dnipro. Họ nhận định, động thái có thể khiến hàng nghìn binh sĩ Nga bị mắc kẹt ở phía bên kia sông và bị cắt đứt mọi nguồn tiếp tế. Sông Dnipro được mô tả rất rộng và các lực lượng Kiev đã phá hủy những cầu vượt chính bắc ngang qua đây.
Theo báo Guardian, các lực lượng Kiev cũng đang đẩy mạnh nỗ lực tái chiếm một số lãnh thổ thuộc khu vực miền đông Luhansk đã rơi vào tay Nga. Điều này đồng nghĩa, phía Nga hiện không còn nắm giữ quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ của bất kỳ khu vực Ukraine nào mà Moscow đã tuyên bố sẽ sáp nhập.
Trong thông điệp đăng tải cùng ngày trên kênh Telegram, Tổng thống Zelensky tái khẳng định Kiev sẽ trừng phạt "những kẻ đã tham gia tổ chức các cuộc trưng cầu dân ý sáp nhập giả mạo” trên đất Ukraine.
Moscow chưa lên tiếng phản hồi về phát biểu của lãnh đạo Kiev.
Nga cách chức chính ủy quân sự vùng Khabarovsk
Mikhail Degtyarev, thống đốc vùng Khabarovsk, miền Viễn Đông của Nga ngày 3/10 thông báo, Chính ủy quân sự Yuri Laiko của vùng này đã bị cách chức sau khi một nửa quân dự bị động viên tại đây không đáp ứng tiêu chuẩn.
Reuters trích dẫn thông điệp video của ông Degtyarev trên kênh Telegram cho hay: "Trong 10 ngày, vài nghìn người dân của chúng tôi đã nhận lệnh triệu tập và tập trung ở các văn phòng đăng ký nhập ngũ. Khoảng một nửa trong số đó đã được gửi trả về nhà do không đáp ứng các tiêu chuẩn tuyển chọn để tham gia quân đội".
Ông Degtyarev nói thêm, việc bãi nhiệm Chính ủy Laiko sẽ không ảnh hưởng đến kế hoạch tổng động viên do Tổng thống Nga Vladimir Putin đề ra.
Trước đó, hôm 21/9, ông Putin đã công bố lệnh động viên một phần để triệu tập khoảng 300.000 người thuộc diện dự bị, trong bối cảnh Moscow đang đang tiếp tục triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Lãnh đạo Điện Kremlin giải thích, sắc lệnh mới đồng nghĩa Nga chỉ kêu gọi những người dân thuộc diện dự bị, chủ yếu quân nhân giải ngũ, tòng quân. Trước khi tham gia các đơn vị được chỉ định, lực lượng này sẽ trải qua khóa huấn luyện quân sự bổ sung.
9 thành viên NATO ủng hộ đơn xin gia nhập của Ukraine
2-3 minutes
Chín quốc gia NATO từ Trung và Đông Âu đã đưa ra một tuyên bố chung vào Chủ nhật 2/10, ủng hộ Ukraine trở thành thành viên của liên minh.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã có động thái bất ngờ hôm thứ Sáu khi ông nộp đơn xin gia nhập NATO, nhằm đáp trả việc Nga sáp nhập bốn khu vực của Ukraine.
Tổng thống Estonia, Latvia, Lithuania, Montenegro, Ba Lan, Czech, Romania, Bắc Macedonia và Slovakia hôm Chủ nhật tuyên bố: “Chúng tôi kiên quyết ủng hộ quyết định của Hội nghị thượng đỉnh NATO tại Bucharest năm 2008 liên quan đến tư cách thành viên tương lai của Ukraine.”
Tại hội nghị thượng đỉnh năm 2008, các đồng minh NATO nói họ "hoan nghênh" nguyện vọng gia nhập liên minh của Ukraine và Gruzia, mặc dù không có thời gian biểu rõ ràng nào được công bố.
Tư cách thành viên NATO cần có sự chấp thuận của tất cả 30 thành viên và Ukraine khó có thể sớm gia nhập.
Được hỏi hôm thứ Sáu về đơn xin gia nhập NATO của Ukraine, cố vấn an ninh quốc gia của Nhà Trắng Jake Sullivan nói quy trình đăng ký ở Brussels “nên được thực hiện vào một thời điểm khác”.
Dmitry Medvedev, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga , chỉ trích động thái này, nói rằng yêu cầu của ông Zelensky là để “cầu xin NATO đẩy nhanh việc bắt đầu Thế chiến III”.
Lo ngại an ninh, Phần Lan và Thụy Điển đã chính thức nộp đơn gia nhập NATO vào tháng 5 bằng một thủ tục cấp tốc.
Hầu hết các nước thành viên đã phê chuẩn đơn của họ.
Tính đến nay, chỉ còn Hungary và Thổ Nhĩ Kỳ chưa chấp nhận đơn của Phần Lan và Thụy Điển.
Ngày 27/9, Quốc hội Slovakia đã thông qua đơn xin vào NATO của hai quốc gia.
NATO, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, là một liên minh chính trị và quân sự của các quốc gia từ châu Âu và Bắc Mỹ, được thành lập năm 1949.
Kể từ khi Liên Xô sụp đổ, NATO đã tham gia vào các hoạt động quân sự ở nhiều nơi trên thế giới, chẳng hạn như vùng Balkan và Afghanistan.
Tổ chức này hiện có 30 thành viên bao gồm Canada, Hoa Kỳ, Đức, Pháp, Hy Lạp và gần đây là Ba Lan.
Nhiều nước Liên Hiệp Châu Âu giao thêm vũ khí cho Ukraina
Thu Hằng
2-3 minutes
Nhiều nước Liên Hiệp Châu Âu thông báo sẽ cung cấp thêm thiết bị quân sự cho Ukraina. Ngày 02/10/2022, chính quyền Berlin cho biết Đức, Đan Mạch và Na Uy sẽ giao cho Kiev 16 khẩu pháo tự hành ngay từ năm 2023. Còn Pháp sẽ cung cấp 20 xe bọc thép Bastion, sau khi có tin Paris sẽ giao thêm cho Kiev từ 6 đến 12 đại bác Caesar.
Thông báo được Berlin đưa ra sau chuyến thăm thành phố cảng Odessa, miền nam Ukraina, của bộ trưởng Quốc Phòng Christine Lambrecht. Đức, Na Uy và Đan Mạch nhất trí tài trợ toàn bộ số pháo Zuzana-2, do Slovakia sản xuất, với tổng trị giá 92 triệu euro. Theo dự kiến, Ukraina sẽ nhận được từ năm 2023.
Về phía Pháp, sau thông tin sẽ giao thêm đại bác Caesar, trang La Tribune ngày 03/10 cho biết Paris sẽ cung cấp 20 xe thiết giáp Bastion nặng 12,5 tấn, có thể chở 10 người, cho chính quyền Kiev. Bộ Quân Lực Pháp đang hoàn tất hợp đồng với nhà sản xuất Arquus, thuộc tập đoàn Thụy Điển Volvo. Xe Bastion được quân đội nhiều nước châu Phi sử dụng.
Ukraina tìm cách tăng cường kho vũ khí hạng nặng để đẩy lùi quân Nga. Tuy nhiên, Đức vẫn từ chối giao xe tăng Leopard, theo yêu cầu của chính quyền Kiev, vì cho rằng một quyết định như vậy phải được thảo luận với các đồng minh phương Tây. Để trấn an Kiev, bộ trưởng Quốc Phòng Lambrecht khẳng định trên đài truyền hình Đức ARD1 rằng Berlin « sẽ tiếp tục cam kết bằng nhiều cách khác nhau ».
Về mặt ngoại giao, theo AFP, Liên Hiệp Châu Âu sẽ tổ chức một cuộc họp toàn châu Âu ngày 06/10 tại Praha (CH Séc) để phối hợp đáp trả Nga. Tiếp theo, ngày 07/10, lãnh đạo của 27 nước sẽ họp thượng đỉnh phi chính thức về ba chủ đề : cuộc chiến của Nga tại Ukraina, năng lượng, tình hình kinh tế. Chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel khẳng định « sẽ thảo luận về cách tiếp tục hỗ trợ mạnh mẽ kinh tế, quân sự, chính trị và tài chính cho Ukraina chừng nào còn cần thiết ».
*************
Bầu cử tổng thống Brazil : Không gây đột phá ở vòng 1, Lula đối đầu Bolsonaro ở vòng 2
Thu Hằng
3 minutes
Ứng viên cánh tả Lula da Silva đã không giành chiến thắng ngay vòng 1, như kì vọng, trong cuộc bầu cử tổng thống Brazil ngày 02/10/2022. Ông thu được hơn 48% số phiếu, trong khi tổng thống mãn nhiệm Jair Bolsonaro thu được hơn 43% phiếu bầu. Cả hai sẽ đối đầu với nhau trong vòng 2, diễn ra ngày 30/10. Brazil bước vào một tháng vận động được cho là căng thẳng và đầy bất trắc.
Từ Sao Paulo, thông tín viên RFI Martin Bernard cho biết kết quả bầu cử tổng thống vòng một và các cuộc bầu cử lập pháp, thống đốc :
« Trong chính trị, ở Brazil cũng như những nơi khác, câu ngụ ngôn sau đây vẫn đúng « đừng bán da gấu trước khi giết được gấu » Đúng là Lula vẫn là ứng viên được ưa thích nhất, ông thu được hơn 48% số phiếu và chỉ thiếu một ít để giành được thắng lợi. Lula cũng đạt được kết quả tốt nhất của một ứng viên cánh tả ở ngay vòng 1 từ 16 năm nay. Tuy nhiên, vấn đề ở chỗ cánh tả đã đề ra mục tiêu quá cao, nên dĩ nhiên, có ít nhiều thất vọng trong phe của Lula. Tuy nhiên, ứng viên cánh tả đã nói : Phải dấn tới. Như kiểu chơi thêm hiệp phụ.
Ông Jair Bolsonaro kết thúc vòng 1 kém đối thủ 5 điểm. Kết quả này cũng giảm đi một chút so với cách đây 4 năm. Tuy nhiên, ông lại thu được tỉ lệ phiếu bầu cao ở vùng đông nam, khu vực lớn nhất và đông dân nhất ở Brazil. Đặc biệt, các đồng minh của ông cũng nhận được những kết quả rất tốt, dù là ở các vị trí thống đốc hay nghị sĩ.
Những ứng viên khác chia nhau số phiếu ít ỏi. Bà Simone Tebet, ứng viên cánh trung, thu được 4% còn ứng viên đảng Lao Động Ciro Gomes là 3%. Dù ít nhưng có thể đó là những người nắm chìa khóa của vòng 2 ».
Phát biểu tối 02/10, ông Lula không giấu được thất vọng về khoảng cách ngắn ngủi với đối thủ cực hữu Jair Bolsonaro trong khi các cuộc thăm dò cho rằng ông có thể giành chiến thắng ngay trong vòng một, với số phiếu hơn 50%.
Tuy nhiên, ứng viên cánh tả khẳng định « cuộc đấu tranh tiếp tục cho đến thắng lợi ». Và để « thắng cuộc bầu cử này », ông Lula sẽ « đi vận động ở nhiều nơi hơn, tổ chức nhiều cuộc mit-tinh ».
Về phần tổng thống mãn nhiệm, ông Jair Bolsonaro cho rằng kết quả đạt được cao hơn các dự báo và « đã thắng những lời dối trá ». Bốn tuần vận động vòng 2 có thể là cơ hội để ông khích lệ tinh thần đội ngũ và tìm sức bật mới. **************
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói hôm Chủ nhật rằng việc Ukraine chiếm được một thành phố trong lãnh thổ mà Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố sáp nhập chứng tỏ rằng người Ukraine đang đạt được tiến bộ và có thể đẩy lùi các lực lượng của Nga.
"Chúng tôi thấy rằng họ đã có thể chiếm một thị trấn mới, Lyman, và điều đó chứng tỏ rằng người Ukraine đang đạt tiến bộ, có thể đẩy lùi các lực lượng Nga nhờ lòng can đảm, vì sự dũng cảm, kỹ năng của họ, nhưng tất nhiên cũng nhờ những vũ khí tiên tiến mà Hoa Kỳ và các đồng minh khác đang cung cấp”, ông Stoltenberg nói trong một cuộc phỏng vấn trên chương trình “Meet the Press” của NBC.
Ông Stoltenberg nói rằng cách tốt nhất để chống lại việc Nga tuyên bố sáp nhập các phần lãnh thổ của Ukraine là tiếp tục ủng hộ chính phủ ở Kyiv.
Khi được hỏi về việc Ukraine nộp đơn xin nhanh chóng trở thành thành viên của liên minh quốc phòng phương Tây, ông Stoltenberg cho biết "bất kỳ quyết định nào về việc trở thành thành viên đều phải có sự đồng thuận của tất cả 30 đồng minh".
NATO ủng hộ cuộc điều tra về vụ phá hoại rõ ràng đối với đường ống Nord Stream của Nga chạy từ Nga đến châu Âu dưới Biển Baltic, người đứng đầu NATO cho biết.
Ông Stoltenberg nói: “Bất kỳ cuộc tấn công có chủ ý nào vào cơ sở hạ tầng quan trọng của NATO đều sẽ bị đáp trả bằng một phản ứng kiên quyết và thống nhất”.
****************
Mỹ nói Nga 'tiến thoái lưỡng nan' khi để mất Lyman
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin cho biết việc Ukraine giành lại thành phố miền đông Lyman sẽ khiến Nga thêm khó khăn và rơi vào thế "tiến thoái lưỡng nan".
"Chắc chắn rồi, điều này rất quan trọng. Chúng tôi được khích lệ rất nhiều trước những gì đang nhìn thấy", Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin ngày 1/10 nói trong một cuộc họp báo tại Hawaii, đề cập đến chiến dịch phản công của Ukraine giúp nước này giành lại kiểm soát thành phố Lyman từ tay Nga.
Bộ trưởng Austin lưu ý Lyman nằm trên các tuyến tiếp tế mà Nga đã sử dụng để đưa quân đội cũng như vũ khí, nhu yếu phẩm của mình tới phía nam và phía tây Ukraine, khi Điện Kremlin thúc đẩy chiến dịch quân sự tại quốc gia láng giềng.
"Nếu không có những tuyến đường đó, họ sẽ gặp khó khăn hơn. Vì vậy, nó sẽ đẩy Nga vào tình thế tiến thoái lưỡng nan trong tương lai", ông nói.
Nga đã sử dụng Lyman làm trung tâm hậu cần và vận tải cho các hoạt động của mình ở khu vực phía bắc vùng Donetsk. Việc chiếm được thành phố này là thành công lớn nhất của Ukraine kể từ khi phát động cuộc phản công ở khu vực đông bắc Kharkov hồi tháng trước.
Những thành công gần đây mà Ukraine đạt được khiến các đồng minh của Tổng thống Nga Vladimir Putin, như lãnh đạo Chechnya Ramzan Kadyrov, giận dữ. Ông đã kêu gọi Nga thực thi "các biện pháp quyết liệt hơn" trên chiến trường Ukraine, trong đó có cả phương án sử dụng vũ khí hạt nhân quy mô nhỏ.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ hôm 30/9 nhận định nếu Nga thất bại tại Lyman, điều này sẽ ảnh hưởng đến tinh thần trong đợt động viên quân của Moskva.
Vũ Hoàng (Theo Reuters)
************
Tin thế giới 2-10: Đức sẽ chuyển hệ thống phòng không hiện đại cho Ukraine; 50 người chết do bão Ian
Bang Florida của Mỹ thiệt hại nặng nề do bão Ian - Ảnh: REUTERS
* Số người chết do bão Ian tăng lên ít nhất 50 người. Theo Hãng tin Reuters, số người chết được xác nhận do bão Ian đã tăng lên ít nhất 50 người, hầu hết ở hạt Lee, bang Florida, Mỹ.
Số người chết dự kiến sẽ tăng cao hơn khi nước lũ rút đi và các đội tìm kiếm bắt đầu tìm ở nhiều khu vực hơn.
Giới chức Florida cho hay kể từ ngày 30-9 đã không thể liên lạc với 10.000 người. Có khả năng những người này đã trú ẩn hoặc không thể liên lạc được vì mất điện và mất điện thoại.
Theo công ty phân tích và dữ liệu bất động sản CoreLogic của Mỹ, các công ty bảo hiểm đã chuẩn bị các khoản bồi thường từ 28 - 47 tỉ USD.
* Tiếng súng vang khắp thủ đô Burkina Faso. Bạo loạn bùng phát ở thủ đô Ouagadougou và Đại sứ quán Pháp tại thành phố này sau khi quân đội tuyên bố giành chính quyền, lật đổ Tổng thống Paul-Henri Damiba, giải tán chính phủ và đình chỉ hiến pháp.
Vụ việc nổ ra từ ngày 29-9, bắt đầu từ một doanh trại quân đội ở thủ đô Ouagadougou. Cùng ngày, một vụ nổ xảy ra gần dinh tổng thống và việc phát sóng của đài truyền hình bị gián đoạn.
Lực lượng ủng hộ nhà lãnh đạo tự xưng Ibrahim Traore lên truyền hình tuyên bố Tổng thống Damiba đang ẩn náu tại một căn cứ quân sự Pháp, sau đó kéo tới Đại sứ quán Pháp để phản đối. Ngày 1-10, Bộ Ngoại giao Pháp lên án bạo lực nhắm vào đại sứ quán của họ.
Burkina Faso trở thành tâm điểm của cuộc tấn công do các nhóm liên kết với al Qaeda và Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, nổ ra ở quốc gia láng giềng Mali vào năm 2012 và sau đó lan sang các quốc gia Tây Phi khác.
* Ukraine đăng video nói đã kiểm soát thị trấn Lyman. Ngày 1-10, ông Kyrylo Tymoshenko, phó chánh văn phòng Phủ Tổng thống Ukraine, đã đăng video cho thấy các lực lượng nước này tuyên bố đã giành quyền kiểm soát thị trấn then chốt Lyman.
"Người Ukraine thân mến, hôm nay các lực lượng vũ trang Ukraine... đã giải phóng và kiểm soát khu định cư của Lyman, vùng Donetsk", một trong những binh sĩ nói trong đoạn video do ông Kyrylo Tymoshenko đăng tải.
Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Nga cho biết quân Nga đã rút khỏi thành phố Lyman ở vùng Donetsk, miền đông Ukraine để tránh bị quân Ukraine bao vây.
Lyman là thành phố ở phía bắc vùng Donetsk, nơi quân Nga đã kiểm soát từ mùa xuân. Nơi đây đóng vai trò là trung tâm hậu cần và vận tải phục vụ các hoạt động của quân Nga nhiều tháng qua.
Lực lượng Ukraine quay video trước văn phòng hành chính thị trấn Lyman, vùng Donetsk, ngày 1-10 - Ảnh: REUTERS
* Đức sẽ chuyển giao hệ thống phòng không cho Ukraine. Trong chuyến thăm bất ngờ tới Odessa, Ukraine, ngày 1-10, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Christine Lambrecht nói nước này sẽ chuyển giao hệ thống phòng không IRIS-T tiên tiến cho Ukraine trong những ngày tới.
Hệ thống IRIS-T có giá 150 triệu euro (147 triệu USD) mỗi chiếc, có mục tiêu ngăn chặn các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (drones). Bản thân các lực lượng vũ trang Đức hiện không sở hữu hệ thống phòng không được coi là tiên tiến nhất thế giới này.
Đức đang phải đối mặt với những lời kêu gọi tăng cường hỗ trợ Ukraine, bao gồm cả việc gửi vũ khí tấn công như xe tăng hiện đại. Berlin cho đến nay vẫn phản đối những lời kêu gọi như vậy, cho rằng sẽ làm tình hình leo thang.
* Thổ Nhĩ Kỳ dọa chặn Thụy Điển, Phần Lan gia nhập NATO. Ngày 1-10, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cảnh cáo ngăn Thụy Điển và Phần Lan gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nếu hai nước Bắc Âu không giữ đúng cam kết.
Ông Erdogan đã nhiều lần dọa ngăn hai nước Bắc Âu gia nhập NATO nếu không hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ trong vấn đề người Kurd. Trong thỏa thuận hồi tháng 6, hai nước Bắc Âu đồng ý hợp tác dẫn độ và chia sẻ thông tin "chống khủng bố" với Thổ Nhĩ Kỳ, đổi lại Ankara sẽ phê duyệt đề xuất mời hai nước gia nhập NATO.
Tổng thống Erdogan nhiều lần cáo buộc Thụy Điển và Phần Lan là nơi ẩn náu của các phần tử cực đoan lưu vong và ủng hộ phong trào ly khai của người Kurd tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Những túp lều bé nhỏ
Đây không phải những viên sỏi rải rác trên bãi cát. Đây là hình chụp từ trên cao của những túp lều tạm làm từ cành cây và vải để những người Somalia có chỗ trú tạm sau khi phải rời bỏ nhà cửa vì nắng hạn ở vùng ngoại ô Dollow, Somalia - Ảnh: AP
* Bộ trưởng Nội vụ Anh "than" có quá nhiều lao động nhập cư tay nghề thấp và sinh viên quốc tế. Trong cuộc phỏng vấn với tờ The Sun, tân Bộ trưởng Nội vụ Anh Suella Braverman nói nước này có quá nhiều lao động nhập cư tay nghề thấp và sinh viên quốc tế, những người thường mang theo người phụ thuộc.
Số lượng công nhân EU đã giảm, nhưng số lượng công nhân ngoài EU tăng, đặc biệt là từ Ấn Độ. Theo số liệu gần đây nhất của Văn phòng Thống kê quốc gia, có 239.000 người di cư đến Anh tính trong 6 tháng đầu năm 2021.
Bà Suella Braverman cho biết mục tiêu sắp tới của Anh là giảm thiểu di cư.
* Mỹ và Venezuela trao đổi tù nhân. Ngày 1-10, Mỹ xác nhận Venezuela đã trả tự do cho 7 công dân Mỹ đang bị giam giữ để đổi lấy quyết định tương tự dành cho 2 thành viên trong gia đình của Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro.
Những công dân Mỹ được trả tự do là các cựu quan chức Công ty Citgo Petroleum và 2 cựu lính thủy đánh bộ Mỹ Matthew Heath và Osman Khan, trong khi 2 công dân Venezuela thuộc diện trao đổi được thông báo là những người cháu bên vợ của Tổng thống Maduro.
Phía Mỹ cho biết đây là kết quả của những cuộc đàm phán bí mật giữa Washington và Caracas trong thời gian vừa qua. Chính quyền Tổng thống Joe Biden tuyên bố cuộc trao đổi tù nhân nói trên sẽ không làm thay đổi chính sách mà Mỹ đang áp dụng đối với Venezuela.
Hiện vẫn còn ít nhất 4 công dân Mỹ đang bị giam giữ tại các nhà tù ở Venezuela, trong đó có 2 cựu thành viên lực lượng đặc nhiệm bị bắt hồi năm 2020 vì tham gia âm mưu lật đổ bất thành nhằm vào Tổng thống Maduro.
* Tai nạn đường bộ ở Ấn Độ, 27 người thiệt mạng. Các phương tiện truyền thông Ấn Độ đưa tin một chiếc máy kéo kéo theo một chiếc xe đẩy chở đầy những người hành hương trở về từ một ngôi đền đã lao xuống một cái ao, khiến 27 người thiệt mạng.
Vụ tai nạn xảy ra vào ngày 1-10 ở thành phố Kanpur, bang Uttar Pradesh, miền bắc Ấn Độ.
Ông Yogi Adityanath, người đứng đầu bang Uttar Pradesh, nói chiếc máy kéo chỉ nên được sử dụng để vận chuyển hàng hóa nông nghiệp và hàng hóa, chứ không phải người.
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã gửi lời chia buồn tới gia đình người thiệt mạng.
Chủ tịch quốc hội Iran nói các cuộc biểu tình có thể làm suy yếu xã hội
AP
2 minutes
Chủ tịch quốc hội Iran hôm Chủ nhật cảnh báo rằng các cuộc biểu tình về cái chết của một phụ nữ trẻ bị cảnh sát giam giữ có thể gây mất ổn định đất nước, và kêu gọi các lực lượng an ninh đối phó nghiêm khắc với những người mà ông cho là gây nguy hiểm cho trật tự công cộng.
Ông Mohammad Bagher Qalibaf nói với các nhà lập pháp rằng không giống như các cuộc biểu tình hiện tại, mà ông nói nhằm lật đổ chính phủ, các cuộc biểu tình trước đây của giáo viên và người về hưu nhằm cải cách, theo trang web của cơ quan lập pháp.
Hàng nghìn người Iran đã xuống đường trong hai tuần qua để phản đối cái chết của Mahsa Amini, một phụ nữ 22 tuổi đã bị cảnh sát đạo đức của Iran giam giữ ở thủ đô Tehran vì bị cáo buộc không tuân thủ các trang phục Hồi giáo nghiêm ngặt của Iran.
Những người biểu tình đã trút giận về việc đối xử với phụ nữ và sự đàn áp rộng khắp ở nước Cộng hòa Hồi giáo này.
Các cuộc biểu tình trên toàn quốc nhanh chóng leo thang thành lời kêu gọi lật đổ thể chế giáo sĩ đã cai trị Iran kể từ cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979.
Các cuộc biểu tình đã thu hút những người ủng hộ từ các nhóm sắc dân khác nhau, bao gồm cả các phong trào đối lập của người Kurd ở phía tây bắc của Iran hoạt động dọc theo biên giới với nước láng giềng Iraq. Amini là một người Kurd Iran và các cuộc biểu tình lần đầu tiên nổ ra ở các khu vực của người Kurd.
Truyền hình nhà nước Iran đã đưa tin rằng ít nhất 41 người biểu tình và cảnh sát đã thiệt mạng kể từ khi các cuộc biểu tình bắt đầu vào ngày 17 tháng 9.
************
Phan Châu Thành - Tình hình chiến sự Ukraina ngày thứ 221
2-3 minutes
1. Nguồn Nga thông báo, sau khi chiếm được Lyman cùng toàn bộ khu vực phụ cận, quân Ukraina tiếp tục cuộc truy đuổi nhục nhã theo sau các đoàn quân Nga đang tiến hành rút lui chiến thuật một cách vinh quang, tới tận bên ngoài thành phố Kremina:
Bản đồ toàn cảnh cho thấy sự láo xược của phía Ukraina, khi liên tiếp xâm lược các vùng lãnh thổ vừa được sáp nhập vào Liên bang Nga của tổng thống Putin vĩ đại, trên một vùng khoảng 2.000 km2.
Một số đoạn phim cho thấy sự thiếu thiện chí của phía Ukraina, khi lính Nga muốn rút lui mà không để cho đi yên ổn:
Tuy gặp khó khăn nhưng phía Nga vẫn thành công trong việc thể hiện thiện chí ở thị trấn Torske:
Tin đồn đêm qua không quân Nga đã tấn công các vị trí của Ukraina gần Lyman, gây ra rất nhiều tổn thất (mà ngay cả VnExpress của Việt Nam cũng đã đăng tin) cũng hoàn toàn là sự thật, khi sáng nay phía Ukraina đã phát hiện ra xác máy bay SU-34 rơi gần đó.
Tại phía bắc, xung quanh khu vực Kupyansk, quân Nga lại đang chuẩn bị một nồi hầm tiếp theo cho phía Ukraina đút đầu vào:
Phim tổng hợp tình hình chiến trường trong tháng 9-2022:
2. Kém miếng khó chịu, các đồng đội Nga ở Kherson cũng lùi lại 25 km tại chiến trường phía bắc, thể hiện rõ cho cả thế giới thấy sự xâm lược của quân Ukraina vào các lãnh thổ mà Liên bang Nga mới sáp nhập, chống lại ý muốn của gần 34.000 cử tri đã đi bỏ phiếu gia nhập Nga tại vùng đất này.
Zolota Balka đầy quân xâm lược Ukraina. Tôi xin nhắc lại, đây là lãnh thổ Nga, đã được tổng thống Putin công nhận.
Nguồn Nga thừa nhận sự thể hiện thiện chí liên tục này:
Nhưng Tổng thống Putin đã tính cả rồi, quân xâm lược Ukraina rồi chết rét cả lũ trong năm nay vì không có dầu và khí đốt của Nga. Còn giá điện, giá sưởi sẽ tăng cao, sẽ làm đám dân EU khốn khổ, tràn xuống đường lật đổ tất cả các chính phủ các nước thành viên mà thôi, giống như đã làm với tay Boris Johnson và 5 kẻ khác.
Còn ngài Putin luôn luôn và mãi mãi vô địch, giữ vững cương vị tổng thống tới trọn đời.
Viva Ukraina!
PHAN CHÂU THÀNH 02.10.2022
***********
Tổng thống Indonesia yêu cầu điều tra vụ giẫm đạp khiến 125 người chết
Reuters
2 minutes
Tổng thống Indonesia Joko Widodo hôm Chủ nhật đã yêu cầu chính quyền kỹ lưỡng đánh giá lại vấn đề an ninh tại các trận đấu bóng đá sau khi xảy ra bạo loạn và giẫm đạp tại một sân vận động ở tỉnh Đông Java khiến ít nhất 129 người thiệt mạng.
Ông cũng yêu cầu liên đoàn bóng đá của nước này dừng các trận đấu ở giải hạng nhất cho đến khi cuộc điều tra kết thúc, và gọi đây là "thảm kịch bóng đá cuối cùng của đất nước”.
Tin cho hay, số người chết trong một vụ giẫm đạp trong một trận đấu bóng đá ở tỉnh Đông Java của Indonesia hôm thứ Bảy đã được điều chỉnh xuống 125 từ con số được báo cáo trước đó là 174, Phó Tỉnh trưởng Đông Java Emil Dardak cho biết hôm Chủ nhật.
Có hơn 180 người bị thương trong vụ việc chết chóc này, theo quan chức này.
Thảm kịch xảy ra vào tối thứ Bảy tại sân vận động Kanjuruhan ở Malang, tỉnh Đông Java, ngay sau khi câu lạc bộ Arema Malang thua Persebaya Surabaya trong một trận đấu thuộc giải vô địch quốc gia Indonesia.
Truyền thông địa phương đưa tin, những người ủng hộ đội nhà thua cuộc đã trèo qua hàng rào và tràn vào sân bóng, dẫn đến xô xát với cảnh sát và một vụ giẫm đạp.
Tin tức cho biết, cảnh sát chống bạo động đã bắn hơi cay vào đám đông hỗn loạn, khiến những người vội vã rời khỏi sân vận động hoảng sợ, dẫn đến một vụ giẫm đạp tại một cổng ra.
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.