Triển lãm Goscinny, từ truyện tranh thành phim ảnh

Nhân 40 năm ngày giỗ của René Goscinny, Viện lưu trữ phim ảnh Pháp (La Cinémathèque Française) tổ chức một cuộc triển lãm lớn từ đây cho tới 04/03/2018. Cũng không có gì đáng ngạc nhiên cho lắm khi cuộc triển lãm chọn chủ đề ‘‘Goscinny và Điện ảnh’’ do lúc sinh tiền, tác giả người Pháp có quan hệ gắn bó mật thiết với làng nghệ thuật thứ 7.

Kể từ những năm 1970 trở đi, các bộ truyện tranh của René Goscinny được chuyển thể lên màn ảnh lớn (xinê) cũng như màn ảnh nhỏ (phim truyền hình nhiều tập). Các bản phóng tác đầu tiên trung thành gần gũi với truyện tranh, do đa số đều là phim hoạt hình. Mãi tới những năm gần đây (kể từ năm 1999 trở đi) khi công nghệ kỹ xảo đạt tiến bộ đáng kể thì lúc đó hầu hết các nhân vật truyện tranh như Astérix, Iznogoud, Lucky Luke, Petit Nicolas mới được dựng thành phím truyện với dàn diễn viên thật.    

Bốn thập niên sau ngày ông René Goscinny qua đời, cô con gái ruột của tác giả là Anne Goscinny đã cung cấp nhiều tư liệu quý hiếm của gia đình để dựng lên cuộc triển lãm. Theo lời Anne Goscinny, tuy sinh trong một gia đình gốc Do Thái tại Paris, nhưng ông René Goscinny (1926-1977) lại lớn lên tại Buenos Aires, thủ đô Argentina.

Thời còn trẻ rất mê nghệ thuật điện ảnh, ông xem đi xem lại các bộ phim của cặp bài trùng Laurel và Hardy, của 5 anh em nhà họ Marx (Marx Brothers), của vua hề Charlot hay Buster Keaton. Nét khôi hài dí dõm ảnh hưởng sau đó trong cách viết kịch bản truyện tranh của Goscinny : không những trong cách dẫn dắt câu chuyện mà còn trong lối tạo dựng tính cách của từng nhân vật.

René Goscinny nổi tiếng nhờ cái tài soạn kịch bản cho các bộ truyện tranh từ đầu những năm 1950 trở đi. Một cái nghề tiên phong tại Pháp do hoàn toàn mới trong những năm đầu tái thiết đất nước sau thời Đệ Nhị Thế Chiến. Trong số những tác phẩm cực kỳ nổi tiếng của ông, có anh hùng gô loa Astérix do Albert Uderzo minh hoạ, chàng cao bồi Lucky Luke sáng tác với họa sĩ người Bỉ Morris, Tể tướng Iznogoud với sự hợp tác của họa sĩ Jean Tabary, còn chuyện của chú nhóc Nicolas được kể theo ngòi bút của Sempé. Với các phiên bản chuyển ngữ, Goscinny lập kỷ lục với gần 500 triệu quyển truyện tranh, lưu hành trên khắp thế giới nhờ được dịch sang nhiều thứ tiếng.

Kể từ đầu những năm 1970, René Goscinny, ngoài thế giới truyện tranh, còn viết thêm kịch bản cho các bộ phim truyện. Theo Anne Goscinny, đó là thời kỳ hạnh phúc nhất trong đời của cha cô : ông Goscinny cuối cùng cũng thực hiện được giấc mơ của mình. Cùng với một số đồng nghiệp, ông lập hãng phim Studios Idéfix và sản xuất nhiều bộ phim hoạt hình như Astérix và Nữ hoàng Cleopatra, Dạo khúc của nhà Dalton. Hãng phim này có rất nhiều dự án, nhưng ông Goscinny lại đột ngột qua đời do cơn đau tim ở tuổi 51.

Những nỗ lực của ông René Goscinny đã giúp phục hồi ngành phim hoạt hình của Pháp, vốn không còn đất dụng võ vào đầu những năm 1980. Theo ông Serge Caillet, giám đốc sản xuất của hãng phim Idéfix thời bấy giờ, chính ông Goscinny đã thuyết phục Phòng Thương mại thành lập một trường dạy vẽ, qua đó đào tạo những tài năng tương lai làm việc cho ngành phim hoạt hình cũng những game video điện tử.

Cho dù hãng phim Idéfix đã không tồn tại được lâu, thế nhưng sáng kiến này đã cho ra đời trường École des Gobelins nổi tiếng sau đó trên khắp thế giới, rất nhiều sinh viên tốt nghiệp trường này giờ đây sang Hoa Kỳ làm việc cho các hãng phim hoạt hình Pixar hay Disney.

Viện lưu trữ phim ảnh Pháp (La Cinémathèque Française) dành nguyên một gian triển lãm để nói lên những dự án điện ảnh của tác giả người Pháp. Chủ đề Goscinny & Le Cinéma vì thế mà còn có thêm ý nghĩa, khi giờ đây ta nhìn thấy những gì ông lưu lại cho hậu thế : những ước mơ còn dang dỡ sau ngày ông mất lại trở thành hiện thực.