Nghiên cứu mới tiết lộ lý do tại sao các loài cá voi có tỷ lệ ung thư thấp hơn con người dù chúng có nhiều tế bào hơn.
Thông thường, khi một sinh vật có càng nhiều tế bào trong cơ thể, nó càng dễ bị tổn thương trước các đột biến ngẫu nhiên có thể phát triển thành ung thư. Động vật sống lâu hơn cũng đồng nghĩa là chúng có nhiều khả năng mắc ung thư hơn trong đời.
Với suy luận này, các loài cá voi - nhóm động vật có vú lớn nhất và sống lâu nhất trên hành tinh - đáng lẽ phải có tỷ lệ mắc ung thư cao nhất, nhưng trên thực tế, chúng ít có khả năng mắc ung thư hơn hầu hết các loài động vật có vú khác. Trường hợp này được các nhà khoa học gọi là "nghịch lý Peto".
Một con cá voi đầu cong bơi gần đảo Baffin, Canada. Ảnh: Paul Nicklen.
Trong một nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Proceedings of the Royal Society B, các nhà sinh vật học từ Đại học Austral ở Chile do Daniela Tejada-Martinez dẫn đầu tiết lộ rằng bí mật về khả năng kháng ung thư của cá voi nằm trong gene của chúng.
Trưởng nhóm nghiên cứu Daniela Tejada-Martinez cùng các cộng sự đã theo dõi sự tiến hóa của 1.077 gene ức chế khối u và nhận thấy tỷ lệ luân chuyển các gene này ở bộ Cá voi cao hơn gấp gần 2,4 lần so với các loài động vật có vú khác. Họ cũng phát hiện ra các dấu hiệu của sự chọn lọc di truyền tích cực bên trong hệ miễn dịch và các cơ quan sửa chữa tổn thương ADN của cá voi.
Lấy cá voi đầu cong làm ví dụ. Đại diện của phân bộ Cá voi tấm sừng này có tốc độ luân chuyển gene ức chế khối u nhanh và sở hữu nhiều biến thể phân tử trong gene. Điều này giải thích tại sao chúng có khả năng kháng ung thư cao, bất chấp kích thước khổng lồ (có thể dài tới 18 m và nặng 80 tấn) và tuổi thọ lớn nhất trong tất cả các loài động vật có vú (có thể sống tới 200 năm).
"Mối liên hệ giữa sinh học tiến hóa và y học cho phép chúng ta hiểu đầy đủ hơn về cách thức các dạng biến thể di truyền khác nhau góp phần chống lại ung thư và sự lão hóa ở cá voi. Việc phát hiện ra các biến thể phân tử mới bao gồm các bản sao bổ sung của gene có thể là chìa khóa để phát triển các phương pháp điều trị sáng tạo cho bệnh ung thư và các bệnh liên quan đến tuổi tác ở người", Tejada-Martinez chia sẻ.
Đoàn Dương (Theo AFP)
