Xơ gan là bệnh mãn tính rất dễ mắc phải nếu không có lỗi sống lành mạnh, chế độ nghỉ ngơi không hợp lý. Xơ gan có thể dẫn đến ung thư gan nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Tuy nhiên các dấu hiệu đầu tiên của bệnh xơ gan thường không điển hình, mờ nhạt nên rất dễ bị bỏ qua.
Gan bị xơ (Ảnh: VNN)
Triệu chứng của bênh xơ gan
Xơ gan gặp ở cả người lớn và trẻ em. Đây là bệnh tiến triển từ từ, khi có triệu chứng rõ ràng thì bệnh đã rất nặng với nhiều biến chứng nguy hiểm, việc điều trị sẽ gặp nhiều khó khăn. Chính vì vậy, cần phải phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.
Trước khi bị xơ gan, hầu hết bệnh nhân đều mắc các bệnh lý gan mật như viêm gan do virus, nghiện rượu. Xơ gan tiến triển thành 2 giai đoạn chính:
Giai đoạn sớm (tiềm ẩn): Các triệu chứng của bệnh rất nghèo nàn. Người bệnh chỉ thấy hơi đau ở hạ sườn phải, bụng trướng nhẹ, xuất hiện sự giãn các vi mạch ở cổ, mặt... Nhiều trường hợp không có các triệu chứng lâm sàng, người bệnh vẫn lao động, học tập bình thường. Giai đoạn này có thể chỉ vài tuần, có khi kéo dài vài tháng, thậm chí vài năm. Vì không có biểu hiện rõ rệt nên người bệnh chủ quan, không đi khám, không có chế độ ăn uống sinh hoạt hợp lý. Nhiều người vẫn dùng rượu bia, thuốc lá, sử dụng những chất không có lợi cho gan... làm cho bệnh càng có cơ hội bùng phát mạnh ở giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạn muộn (mất bù): Có nhiều triệu chứng rõ rệt nên bệnh nhân mới đi khám. Biểu hiện rõ rệt nhất là suy gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Tình trạng xơ hóa làm chức năng gan suy giảm, dẫn đến mệt mỏi, chán ăn, gầy sút, rối loạn tiêu hóa, ăn không tiêu, sợ mỡ, rối loạn đại tiện. Bên cạnh đó, bệnh nhân dễ bị chảy máu dưới da và niêm mạc, như chảy máu cam, chảy máu chân răng. Một số trường hợp da sạm đen do lắng đọng sắc tố hoặc vàng mắt, vàng da kèm theo ngứa, nhất là trường hợp xơ gan do ứ mật.
Phù là một triệu chứng nổi bật của bệnh nhân xơ gan. Lúc đầu là phù hai chi dưới, về sau gan suy nhiều có thể bị phù toàn thân. Ngoài ra, xơ gan cũng ảnh hưởng đến chức năng nội tiết của cơ thể. Nam giới có biểu hiện giảm ham muốn tình dục, teo tinh hoàn, vú to ra. Nữ giới rối loạn kinh nguyệt hoặc mất kinh.
Tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa thường biểu hiện bằng hiện tượng tuần hoàn bàng hệ. Lúc đầu, các tĩnh mạch nổi lờ mờ ở vùng mũi ức và hạ sườn phải, sau đó phát triển rõ dần, có khi nhìn thấy từng búi tĩnh mạch nổi lên. Lúc này, bệnh nhân có thể bị trĩ nội, trĩ ngoại, xuất huyết tiêu hóa do vỡ các tĩnh mạch ở thực quản và dạ dày. Tăng áp lực tĩnh mạch cửa làm cho bệnh nhân bị cổ trướng, bụng trương phình. Chọc hút dịch cổ trướng thường có màu vàng, nếu có màu hồng thì có thể xơ gan đã bị ung thư hóa.
Khi đã có những biểu hiện của giai đoạn muộn thì gan không còn cơ hội phục hồi nữa. Lúc này, bệnh rất ít đáp ứng điều trị, có đến 60% tử vong trong năm đầu tiên, trên 80% tử vong trong vòng 2 năm và chỉ 6% sống quá 3 năm. Bệnh nhân tử vong vì những biến chứng như: nhiễm khuẩn, chảy máu tiêu hóa và hôn mê gan.
Một số phương pháp phòng tránh bệnh xơ gan
Rượu bia làm bệnh xơ gan nghiêm trọng hơn
- Kiêng rượu bia thuốc lá vì đây là nguyên nhân chính dẫn đến các bệnh về gan.
- Tập thể dục nhẹ nhàng, điều độ sẽ giúp có sức khỏe hạn chế các bệnh về gan.
- Dinh dưỡng áp dụng cho người xơ gan là rất quan trọng, và cần tuân thử chế độ chỉ định của bác sĩ: ăn vừa đủ không dư thừa các chất dinh dưỡng. Hạn chế chất Natri có trong các thực phẩm làm sẵn hoặc đóng hộp. Ăn nhiều rau xanh để bổ sung các khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Ngòai ra cần sử dụng các thực phẩm chức năng có nguồn gốc bảo vệ gan như cà gai leo, diệp hạ châu, kế sữa, nấm linh chi...
- Khám sức khỏe định kỳ để theo dõi diễn tiến của bệnh.
