Đại dương lớn nhất hiện là Thái Bình Dương, nhưng một đại dương khác bao phủ tới 70% bề mặt Trái Đất từng tồn tại cách đây 200 triệu năm.
Minh họa siêu lục địa Pangea và đại dương rộng lớn bao quanh. Ảnh: Ianm35
Đại dương lớn nhất Trái Đất hiện nay, Thái Bình Dương, bao phủ hơn 30% bề mặt hành tinh, nghĩa là khoảng 165 triệu km2. Điểm rộng nhất của đại dương này là 19.000 km, nằm giữa Colombia và Bán đảo Malay, theo Ủy ban Hải dương học Liên chính phủ của UNESCO (IOC UNESCO). Nhưng đây chỉ là tàn dư của đại dương lớn nhất từng tồn tại trong lịch sử, Panthalassa.
Panthalassa trải rộng khắp thế giới, bao quanh siêu lục địa Pangea khoảng 300 - 200 triệu năm trước, Brendan Murphy, giáo sư địa chất tại Đại học St. Francis Xavier (Canada), nói trên Live Science hôm 13/8. "Đại dương lớn nhất thường xuất hiện khi siêu lục địa hình thành, vì nếu chỉ có một siêu lục địa lớn thì cũng chỉ có một đại dương tồn tại xung quanh nó", ông giải thích.
Điều đó có thể đã xảy ra nhiều lần, nhưng tất cả các đại dương như vậy sẽ có kích thước tương đương nhau, theo Murphy. Siêu lục địa hình thành gần đây nhất là Pangea, khi các lục địa ngày nay gắn kết với nhau. Một siêu lục địa khác, Rodinia, hợp nhất các khối đất của hành tinh theo cấu trúc khác cách đây khoảng 650 triệu năm. Các nhà địa chất đang tranh luận về khả năng có một siêu lục địa nữa xuất hiện vào giai đoạn giữa.
Murphy cho biết, nếu di chuyển bằng máy bay phản lực qua xích đạo, phi công sẽ mất 10 tiếng để băng qua Thái Bình Dương và 15 tiếng để băng qua Panthalassa. Về diện tích bề mặt, Panthalassa bao phủ khoảng 70% bề mặt Trái Đất, nghĩa là khoảng 360 triệu km2, theo ước tính trên tạp chí Earth-Science Reviews năm 2022.
Tuy nhiên, về mặt kỹ thuật, Trái Đất có thể từng tồn tại một đại dương thậm chí còn lớn hơn - một đại dương không được xác định bởi các lục địa. Khoảng 150 triệu năm sau khi Trái Đất hình thành, đại dương đã xuất hiện nhưng chưa có lục địa, nghĩa là một vùng biển liền mạch bao phủ hành tinh, theo Smithsonian. Như vậy, đại dương này sẽ bao phủ toàn bộ 510 triệu km2 bề mặt Trái Đất.
Ngày nay, giới khoa học vẫn coi các đại dương là một "đại dương thế giới" duy nhất do chúng nối liền với nhau ở nhiều điểm, theo Hiệp hội Bảo tồn MarineBio. Ví dụ, Đại Tây Dương hòa trộn với Thái Bình Dương ở phía dưới Nam Mỹ và tiếp xúc với Ấn Độ Dương bên dưới châu Phi.
Khi phân chia theo các lục địa, Thái Bình Dương sẽ giữ danh hiệu đại dương lớn nhất thế giới kể từ khi Pangaea sụp đổ khoảng 200 triệu năm trước. Tuy nhiên, nếu những dự đoán hiện nay về chuyển động của mảng kiến tạo là đúng, Australia sẽ chia cắt Thái Bình Dương thành hai phần trong 70 triệu năm tới, theo Murphy. Đồng thời, Đại Tây Dương sẽ mở rộng và chiếm lấy danh hiệu đại dương lớn nhất Trái Đất.
Thu Thảo (Theo Live Science)
