Theo báo Hồng Kông South China Morning Post, tại một diễn đàn của Hiệp hội Học thuật Quốc tế về Cộng đồng Châu Á (International Academic Society for Asian Community), tổ chức tại Nhật ngày 30/07/2021, đại sứ Trung Quốc Khổng Huyễn Hựu (Kong Xuanyou) nhận định : « Thái độ tùy tiện của Nhật Bản trong các vấn đề Đài Loan, Tân Cương và Hồng Kông nổi rõ trong những ngày gần đây, làm cản trở nghiêm trọng quan hệ Trung - Nhật ».

Đại sứ Trung Quốc yêu cầu « liên minh Nhật-Mỹ không được làm tổn hại đến lợi ích của Trung Quốc », đồng thời bày tỏ hy vọng « Nhật Bản, với tư cách là quốc gia láng giềng gần gũi của Trung Quốc, sẽ giữ vững cam kết, thể hiện sự tôn trọng cơ bản đối với các vấn đề nội bộ của Trung Quốc, ngừng làm tổn hại đến các lợi ích cốt lõi của Trung Quốc ».

Cảnh báo của đại sứ Trung Quốc được đưa ra sau khi Nhật Bản thể hiện quan điểm mạnh mẽ hơn trong việc ủng hộ nỗ lực của Hoa Kỳ tăng cường hợp tác với các đồng minh truyền thống để kiềm chế Trung Quốc trong một loạt vấn đề, từ nhân quyền đến an ninh khu vực.

Theo báo Hồng Kông South China Morning Post, « trong những tháng qua, một số quan chức cấp cao của Nhật Bản đã phá vỡ quan điểm trung lập truyền thống của Tokyo để thể hiện sự ủng hộ đối với Đài Loan », hòn đảo độc lập trên thực tế mà Bắc Kinh coi như một tỉnh nổi loạn, và sẵn sàng thống nhất bằng vũ lực nếu cần. Ngày 13/07/2021, sách trắng quốc phòng thường niên của Nhật Bản lần đầu tiên khẳng định một Đài Loan « ổn định » là vấn đề an ninh quốc gia đối với Nhật.

Báo Anh Finantical Times hôm nay, 02/08, dẫn nguồn tin từ 6 sĩ quan gần gũi với hồ sơ này, cho hay các quan chức quân sự Hoa Kỳ và Nhật Bản đã bắt đầu bàn thảo kế hoạch đối phó với kịch bản Trung Quốc tấn công Đài Loan, bao gồm một số tập trận chung.