Ấn Độ tháng này báo cáo số ca nhiễm virus corona tăng mạnh nhất thế giới, thủ đô chính trị và tài chánh New Delhi và Mumbai hết giường bệnh, hết oxy và hết thuốc men.

Các nhà khoa học đang nghiên cứu nguyên nhân đợt tăng bất thường này, và đặc biệt là liệu có phải do biến thể phát hiện đầu tiên tại Ấn Độ gây ra hay không.

Biến thể có tên là B.1.617 được ghi nhận tại 17 nước đang gây quan ngại toàn cầu.

Biến thể Ấn Độ là gì?

Biến thể B.1.617 chứa hai đột biến chính tại phần gai bên ngoài mà virus dùng để bám vào tế bào của người, ông Shahid Jameel, nhà virus học cao cấp của Ấn Độ, nói.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói B.1.617 được phát hiện đầu tiên tại Ấn Độ vào tháng 12 năm ngoái, dù một phiên bản trước đó của nó được phát giác từ tháng 10/2020.

Vào ngày 10/5, WHO xếp hạng biến thể này là “biến thể đáng quan ngại,” cũng bao gồm những biến thể phát hiện đầu tiên tại Anh, Brazil và Nam Phi. Một số cuộc nghiên cứu sơ khởi cho thấy biến thể Ấn Độ dễ lây lan hơn.

“Một số cuộc nghiên cứu sơ khỏi cho thấy khả năng lây nhiễm gia tăng,” bà Maria Van Kerkhove, trưởng phụ trách kỹ thuật của WHO về vấn đề COVID-19, nói và cho biết cần thêm thông tin về biến thể Ấn Độ để hiểu biến thể này luân chuyển nhiều tới mức nào.

Có phải biến thể làm dịch tăng mạnh hay không?

Thật khó nói

Các cuộc nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy lây nhiễm tăng khả dĩ, theo WHO.

Câu chuyện phức tạp vì biến thể B.117 lây nhiễm cao được phát hiện đầu tiên tại Anh là thủ phạm của các đợt nhiễm tăng vọt tại một số nơi ở Ấn Độ. Ở New Delhi, các ca biến thể Anh hầu như tăng gấp đôi trong nửa cuối tháng Ba, theo ông Sujeet Kumar Singh, giám đốc Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Quốc gia. Tuy nhiên biến thể Ấn Độ có mặt rộng rãi tại Maharashtra, bang chịu ảnh hưởng lớn nhất, ông Singh cho hay.

Ông Chris Murray người lập mô hình dịch bệnh nổi tiếng của Mỹ, thuộc Trường đại học Washington, nói mức độ lây nhiễm cao tại Ấn Độ trong một thời gian ngắn cho thấy “biến thể đào thoát” có thể vượt qua bất cứ sự miễn nhiễm nào trước đây có được từ sự lây nhiễm tự nhiên trong số dân này.

“Điều này khiến có phần chắc thủ phạm chính là B.1.617,” ông nói. Nhưng ông Murray lưu ý rằng dữ liệu lập trình tự gen của virus corona tại Ấn Độ rất hiếm, và rằng nhiều ca bệnh do biến thể Anh và Nam Phi gây ra.

Ông Carlo Federico Perno, người đứng đầu Chẩn đoán Vi sinh học và Miễn nhiễm học tại bênh viện Bambino Gesù ở Rome, cho biết biến thể Ấn Độ không thôi không phải là nguyên nhân gây ra làn sóng COVID tăng vọt tại Ấn Độ, nhưng thay vào đó, ông đề cập tới các cuộc tập họp xã hội rộng lớn.

Thủ tướng Narendra Modi bị chỉ trích vì đã cho phép diễn ra những cuộc tập họp chính trị và những lễ hội tôn giáo đông người tham dự, những sự kiện được coi là siêu lây nhiễm trong những tuần lễ gần đây.

Vaccine có thể ngăn chặn?

Một điểm sáng là vaccine có thể bảo vệ được. Cố vấn trưởng về y tế của Tòa Bạch Ốc, bác sĩ Anthony Fauci nói bằng chứng sơ khởi từ các cuộc nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy Covaxin, vaccine được phát triển tại Ấn Độ, dường như có thể trung hoà được biến thể.

Cơ quan Y tế Công cộng Anh cho hay đang làm việc với các đối tác quốc tế, nhưng chưa có bằng chứng là biến thể Ấn Độ và hai biến thể liên hệ gây ra bệnh nặng hơn hay làm cho vaccine đang dùng hiện nay kém hữu hiệu.

“Không có gì cho thấy các chẩn đoán, liệu pháp và vaccine của chúng ta không thành công. Đây là điều quan trọng,” bà Van Kerkhove tại WHO nói.