Mnuchin hôm nay cho biết Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Quốc tế Khẩn cấp (IEEPA) được thông qua năm 1977 trao cho Tổng thống Donal Trump quyền điều chỉnh hoạt động thương mại quốc tế trong trường hợp xuất hiện "mối đe dọa to lớn và bất thường" từ bên ngoài đối với chính sách đối ngoại, an ninh quốc gia và nền kinh tế của Washington.
Phát biểu của Mnuchin được đưa ra chỉ hai ngày sau khi Trump tuyên bố trên Twitter rằng ông đề nghị các doanh nghiệp Mỹ "ngay lập tức bắt đầu tìm phương án thay thế Trung Quốc, trong đó có việc đưa công ty về quê hương và sản xuất tại Mỹ". Tuyên bố của Trump làm dấy lên đồn đoán rằng ông có thể ra lệnh cho các công ty Mỹ dừng hoạt động kinh doanh ở Trung Quốc, trong bối cảnh chiến tranh thương mại giữa hai nước leo thang.
"Tổng thống hoàn toàn có thẩm quyền làm điều đó... Ông ấy chỉ là chưa thực hiện mà thôi", Mnuchin giải thích. "Tôi cho rằng ý của Tổng thống là ông ấy đang yêu cầu các công ty bắt đầu xem xét".
Theo Mnuchin, Tổng thống Trump chỉ muốn các công ty Mỹ hoạt động ở những quốc gia mà họ "được các đối tác tôn trọng và giao dịch một cách công bằng". Trong lịch sử, các tổng thống Mỹ chưa bao giờ sử dụng quyền lực được quy định trong IEEPA cho một cuộc chiến thương mại.
Trước đó, Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Larry Kudlow cũng cho biết Trump có quyền cấm các công ty Mỹ sản xuất tại Trung Quốc, nhưng khẳng định Tổng thống Mỹ chưa đưa ra bất cứ quyết định nào về vấn đề này.
Theo thống kê của viện nghiên cứu Rhodium Group, các công ty Mỹ đầu tư tổng cộng 256 tỷ USD vào Trung Quốc từ năm 1990 đến 2017, gần gấp đôi so với tổng vốn đầu tư 140 tỷ USD của các công ty Trung Quốc vào Mỹ.
Giới chuyên gia nhận định Trump đang nắm trong tay nhiều công cụ hành pháp để có thể chấm dứt hoạt động kinh doanh của các công ty Mỹ tại thị trường Trung Quốc mà không cần sự phê chuẩn của quốc hội. Ngoài việc tiếp tục tăng thuế, ông có thể áp dụng IEEPA, hay thậm chí kích hoạt Đạo luật Giao dịch với Kẻ thù, vốn được quốc hội Mỹ thông qua từ Thế chiến I.
Trump hôm 23/8 tuyên bố đánh thuế 30% với 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc từ ngày 1/10 và áp thuế 15% với 300 tỷ USD hàng hóa còn lại từ 1/9. Quyết định được Trump đưa ra sau khi Trung Quốc tuyên bố sẽ áp thuế 5-10% với 75 tỷ USD hàng hóa Mỹ từ ngày 1/9 và 15/12.
Các động thái tăng thuế giữa hai nước đánh dấu sự leo thang chưa từng có của cuộc chiến thương mại căng thẳng, diễn ra trong bối cảnh phái đoàn Mỹ - Trung đang chuẩn bị cho cuộc họp song phương tại Washington vào tháng 9, khiến triển vọng hai bên đạt được thỏa thuận càng thêm mờ mịt.
Nguyễn Hoàng (Theo AFP)
 |
|
Tổng thống Mỹ Trump tại Nhà Trắng ngày 1/8. Ảnh: AFP. |
