Việc tìm kiếm nơi chôn cất của một người đã chết cách đây 2228 năm luôn là một thách thức lớn đối với các nhà khảo cổ học. Đặc biệt là người ta gần như không tìm thấy một bằng chứng nào về ngôi mộ của ông và mãi cho tới mới đây, một nhà khảo cổ học Hy Lạp bất ngờ tuyên bố rằng ông đã tìm thấy ngôi mộ của Aristotle tại một ngôi làm cổ Stagira.

Konstantinos Sismanidis là nhà khảo cổ học đã dành ra hơn 2 thập kỷ qua để truy tìm mộ của Aristotle tại miền bắc Hy Lạp và cuối cùng, ông cho rằng nơi đó đang nằm bên dưới Stagira – ngôi làng mà nhà tư tưởng nổi tiếng nhất mọi thời đại Aristotle từng được sinh ra. Tuyên bố này được đưa ra tại sự kiện mừng sinh nhật lần thứ 2400 của Aristotle tổ chức tại Thessaloniki, Hy Lạp. Trong buổi phát biển, Sismanidis cho biết ông vẫn chưa “chưa có bằng chứng nhưng các dấu chỉ rất mạnh mẽ và gần như chắc chắn điều đó là chính xác.”

Nói cách khác thì hiện Sismanidis vẫn chưa có trong tay bằng chứng cụ thể, tuy nhiên ông khẳng định rằng ngôi mộ nằm ở Stagira với phần nền bằng đá cẩm thạch. Mặt khác ông cũng đưa ra cái nhìn khá bao quát cũng như ngày xây dựng của ngôi mộ. Cụ thể nó được bắt đầu vào thời Hy Lạp hóa năm 323 TCN, 1 năm trước khi Aristotle mất. Ông cho biết: “Chúng tôi đã tìm thấy lăng mộ. Án thờ cũng được phát hiện trong các văn bản cổ xưa và ngôi đường dẫn tới lăng mộ cũng rất gần với khu buôn bán, dân cư của thành phố cổ.”

Trước đây, các nhà nghiên cứu từng cho rằng Aristotle được chôn cất tại Chalcis, một thành phố cách Stagira khoảng 482 km nhưng họ không đưa ra được bằng chứng cụ thể. Lần này giả thyết được đưa ra dựa trên sự kiện Aristotle đã trốn chạy từ Athens đến Chalcis vào năm 322 TCN để trốn thoát tội bất kính. Trong khi đang đi trốn chạy, ông đã bị mắc chứng bệnh về dạ dày và qua đời. Đây chính là giả thuyết được chấp nhận rộng rãi nhất về cái chết của ông tại Chalcis.

Tuy nhiên có khả năng người thân của ông đã đưa di hài của ông về nơi ông sinh ra để chôn cất. Và cần phải có kiểm chứng thực tế để xác nhận giả thuyết lần này của Sismanidis nhưng nếu đó là sự thật thì chẳng những bí ẩn suốt nhiều năm qua sẽ được giải đáp mà đồng thời, nhân loại sẽ chính thức có nơi để tưởng nhớ tới ông, một trong những người đã đặt nên nền móng vững chắc góp phần cho sự phát triển của tri thức nhân loại.

Tham khảo NYtimes