Sau những câu chuyện đình đám “phản văn hóa” ngay trước Hội nghị Văn hóa toàn quốc 2021, trong đó có vụ “quan hệ bất chính” chỉ một đêm của Bí thư đảng huyện đảo Cô tô, thật may, nỗi đau cho nền văn hóa nước nhà “đậm đà bản sắc dân tộc” đã được xoa dịu ít nhiều.
Đó là màn trình diễn tài năng của hoa hậu Việt Nam Đỗ Thị Hà, được quảng bá ra khắp thế giới trong cuộc thi Miss World, tại Puerto Rico, một vùng quốc hải thuộc Mỹ.
*
Diễn biến cuộc thi
Sau phần trình diễn điệu nghệ với cây đàn T’rưng,
- Ban giám khảo đặt câu hỏi: tên bản nhạc là “Cô gái vót chông”, vậy xin bạn cho khán giả biết “chông” là gì, để làm gì?
- Hoa hậu trả lời bằng tiếng Anh trôi chảy: chông vót từ cây tre ra. Thời kháng chiến chống … Mỹ, người dân dùng chông cắm dưới hầm ngụy trang. Bọn … giặc Mỹ dẫm phải, sụp xuống, ộc máu, … lòi … ruột chết tươi …
Ban giám khảo trợn tròn mắt há hốc miệng, cả khán phòng im phăng phắc. Lát sau,
- Một giám khảo (nghẹn ngào) hỏi thêm: bản nhạc có lời không, nếu có xin cho biết vài đoạn để minh họa cho phần giải thích của bạn.
- Hoa hậu (làu làu): dạ, có câu “Mỗi mũi chông nhọn hoắt căm thù/ Xiên thây quân cướp nào vô đây /Còn giặc Mỹ cọp beo, khi còn giặc Mỹ cọp beo”.
- Hỏi: vậy bạn có rung cảm với lời bài hát khi trình diễn bản nhạc không?
- Hoa hậu (cười độ lượng): tất nhiên là có chứ ạ. Không chỉ rung cảm, mà tôi còn ghi lòng tạc dạ, ngấm sâu vào tận huyết quản tinh thần của bài hát nữa.
Tranh cãi
Ban giám khảo bị chia rẽ trong đánh giá phần trình diễn.
Đại diện Việt Nam, Cuba, Trung Quốc đánh giá cao không những tài năng đánh đàn mà cả tầm tư tưởng của hoa hậu qua bản nhạc; là đúng với đường lối “ngoại giao nhân dân” của Đảng, Nhà nước.
Cô hiểu và tự hào lịch sử bi hùng của dân tộc mình, nhưng vẫn “mềm hóa” nó khi đem ra trình diễn ngay trên đất của một cựu thù, vừa tỏ ra thân thiện (bằng động tác duyên dáng, không có lời bài hát), nhưng vẫn vừa nghiêm khắc nhắc nhở chớ lặp lại quá khứ.
Có nghĩa cô không phải là một người đẹp vô chính trị kiểu ma-nơ-canh.
Việc khơi ra nội dung căm hờn, sắt máu của lời ca là “lỗi” của Ban giám khảo, song Hoa hậu VN đã rất thông minh và có bản lĩnh, chính kiến qua phần trả lời.
Đại diện các nước dân chủ tư bản cho đó là hiện thân của một chế độ không chịu khép lại quá khứ vốn có thể là sai lầm, có thể là đáng tiếc. Không những vậy, mà nó còn luôn thể hiện bản chất hai mặt, miệng nói xảo ngôn nhưng hành động thì ngược lại.
Nhờ có câu hỏi thêm của Ban giám khảo về phần lời bài hát mà Hoa hậu VN đã nói ra ý thức của mình khi trình diễn bản nhạc, là rung cảm với thái độ thù địch đến trơ tráo, ngay trên đất nước mà nay đã thực sự khép lại quá khứ và đang giúp đỡ nước mình hàng chục triệu liều vaccine trong đại dịch và còn nhiều nhiều nữa.
Đặc biệt, đại diện giám khảo của Mỹ còn nói thêm là với một chế độ cộng sản như VN, việc chuẩn bị cho hoa hậu đi thi quốc tế đều phải được cơ quan Đảng, Nhà nước soi xét nội dung qua những quy định bất thành văn. Như vậy, việc chọn sử dụng bài hát này chính là ý muốn gửi đi thông điệp chính trị tinh tế về lựa chọn “bạn”, “thù” trong bao nhiêu năm nay. Hiện tượng bao lâu nay vẫn tuyên truyền về “tội ác đế quốc Mỹ”, trong khi lờ đi tội ác của bành trướng Trung Quốc là minh chứng rất rõ cho đánh giá này.
Kết quả
Cuối cùng, đã có một quyết định làm tạm vừa lòng cả hai phe, chấm dứt cuộc tranh cãi bất tận nặng mùi chính trị.
Hoa hậu VN được giải Hoa hậu tài năng, đi liền một giải đặc cách - “Hoa hậu KHÔNG thân thiện”.
Đáng tiếc, ngay sau cuộc thi, cô liền bị cư dân mạng “ném đá” tơi bời, phải đóng trang Facebook cá nhân, vì đã chấp nhận cái giải thưởng kép đó.
*
Ghi chú
Rất mong rằng phần tường thuật trên cũng chỉ là giả định và không thành hiện thực.
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do.
