VƯỜN ÚC ĐÃ XƯA - CAO MỴ NHÂN (cập nhật)
Bấy giờ tôi còn khá ...trẻ trung, vào những năm sát thập niên cuối thế kỷ trước.
Ngoài mấy bà hơn tôi hàng chục tuổi trở lên, đang có tổ ấm đầy đủ phụng loan, quế hoè vui vẻ .
Quý vị nữ lưu còn lại, toàn được phong tặng 4 chữ
" Tiết Hạnh Khả Phong " từ những thập niên trước 45, một vài vị trước 54 cũng thế kỷ vừa qua, bởi quý vị đó là những bà tuần, bà phủ ..,
Tức quý phu quân của các vị vừa nêu là tuần vũ ( quan đầu tỉnh ) hay tri phủ ( quan phủ ). Nên bây giờ vị nào còn tại thế cũng trên 90 tuổi, có khi còn 100 tuổi nữa .
Quý vị ấy rất giỏi về Hán Văn và Pháp Văn .
Sau có vị lại giỏi cả Anh Văn, như nữ sĩ Đinh Thị Việt Liên, là một giáo sư Anh Ngữ từ giữa thập niên 60 , nữ sĩ vừa mất ở San Jose năm 2012, thọ 97 tuổi .
Đó là quý vị trong hội thơ Quỳnh Dao, thành lập năm 1961 ở Sai gon, do nữ sĩ Cao Ngọc Anh ( 1878- 1970 ) là niên trưởng đầu tiên, mãn phần ở Saigon, thọ 92 tuổi . Tới nay, kỷ niệm 140 năm sinh cố nữ sĩ. Nếu. ..hội thơ Quỳnh Dao tưởng niệm .
Kế tới nữ sĩ Đào Vân Khanh ( thân mẫu nhạc sĩ Vũ Thành và nữ sĩ Uyển Hương ), mãn phần ở Hoa Kỳ , Thọ 103 tuổi, cuối thế kỷ trước. Niên trưởng thứ hai .
Sau 1975.
Một phần hội viên Quỳnh Dao di tản ra nước ngoài, vị niên trưởng thứ ba là nữ sĩ Trùng Quang, cũng mãn phần ở Hoa kỳ, khi cụ vừa tròn 100 tuổi năm 2012.
Một phần hội thơ Quỳnh Dao ở lại Saigon, nên vị cao tuổi nhất là nữ sĩ Mộng Tuyết ( 1914 - 2007 ), được ghi nhận là niên trưởng thứ tư, mãn phần ở Hà Tiên , thọ 93 tuổi .
Như trên tôi đã trình bầy, bấy giờ tôi là vai em út của hội thơ này, lại vừa từ trại tù cải tạo về, chưa định làm gì, nên tôi có thì giờ rong chơi hội thơ hội nhạc đó đây.
Có thể nói thường ngày tôi hay lui tới biệt thự Úc Viên của nữ sĩ Mộng Tuyết Thất tiểu muội, để niên trưởng và em út, tha hồ kể chuyện văn viết thơ phú này kia .
Do đó tình cờ tôi được quen biết một số quý vị văn chương, hoặc bên lề bằng hữu văn chương khá tên tuổi .
Nhưng đã gọi là em út, thì có lẽ tôi đóng vai " ngó " nhiều hơn, bởi tuổi tác, vị thế cách nhau cả một trời một vực ..,
Thí dụ: vốn nữ sĩ Mộng Tuyết, phu nhân của thi sĩ Đông Hồ đã quá cố, là bạn thơ văn của hằng loạt các văn nghệ sĩ tiền chiến ở 2 miền nam bắc, nên cái chuyện họ đến Úc viên thăm viếng bà tưởng cũng phải thôi .
Khi đó, đầu thập niên 80 thể kỷ trước , đa phần quý vị ở khoảng tuổi 60 - 70.
Nữ sĩ Mộng Tuyết vừa " Bắt gặp mùa xuân 68 " năm 1982, với cả một ...rừng thơ " Chúc mừng khánh thọ " ...vị niên trưởng tròn quay, đẫy đà , mà tôi cứ gọi bà là " cúc đại đoá " mỗi dịp xuân về .
Ngoài những vị chức sắc trong văn chương VN thời xưa như các ông Nguyễn Tuân, Tô Hoài, Chế Lan Viên, Huy Cận, Xuân Diệu, Nguyễn Xuân Sanh vv..,
Tôi đặc biệt chú ý tới quý bà thi sĩ như Anh Thơ, Mai Đình, vv...
Riêng nữ sĩ Ngân Giang, Thụy An thì thân tình hơn, vì quý bà không là các cấp này kia của Cộng sản Bắc Việt .
Mấy vị vốn ở trong Nam thì rất nhiều, phần đông cao niên như quý cụ Tế Nhị, Trình Xuyên, Linh Điểu, Bùi Khánh Đản, Thừa Phong, Nguyễn Vạn An vv...
Một giới thứ ba mà tôi thấy có vẻ thân tình hơn 2 thành phần bắc nam trên, là những vị không viết lách chính thức, nhưng lại có ảnh hưởng đến viết lách trực tiếp như quý vị chủ báo, nhà xuất bản, nhà in vv...đơn cử là ông giám đốc nhà xuất bản & nhà sách Khai Trí, đường Lê Lợi Saigon chẳng hạn .
Một hôm tôi tới Úc Viên chậm, vì còn chưa xong việc chợ búa , nấu nướng ở nhà, lúc tôi vừa tới thì nữ sĩ Mộng Tuyết hỏi tôi có hay nghe nhạc Trịnh Công Sơn không ?
Tôi nói " có chứ, mà chuyện gì vậy đại tỉ ? "
Bà bảo : " tác giả cuốn Tự Điển Pháp Việt vừa từ Hà Nội vô, ổng mê những bài hát của Trịnh Công Sơn quá, ta nói: phải có nhỏ đó, là tôi, ở đây sẽ dẫn đi gặp "
Một lần khác thì tôi phải giúp đại tỉ Mộng Tuyết , là đưa người ca sĩ thầm lặng đầu tiên hát bài Thiên Thai của nhạc sĩ Văn Cao ở Hải Phòng, bài hát vừa chấm nốt nhạc cuối cùng gì đó...thì ông ta hát " khai mạc" ngay.
Tên ông ca sĩ ấy là Doãn Tòng, vừa " phục viên " về , 57 tuổi, thời điểm 1982 ở Saigon.
Tới một hội thơ của quý vị thi sĩ Đường Luật miền Nam, cho người hát hay nhưng không có số làm ca sĩ này...được thấy Văn nghệ sĩ Saigon...sống tự nhiên hết biết sợ ai như thế nào .
Thời gian sau 30-4-1975, thi sĩ Vũ Hoàng Chương rời " gác Mây " của biệt thự Úc Viên, về tá túc nơi thiếu thất của bạn thơ, mà cũng là em vợ : thi sĩ Đinh Hùng.
Để rồi thi sĩ quá cố sau này đã nhận 6 cái giỗ thi sĩ, do phu nhân là nữ sĩ Đinh Thị Thục Oanh cúng kiến tại tư thất Bến Vân Đồn, Khánh Hội, hẻm chùa Kim Liên nghèo nàn...( thời điểm 1982, tôi đang kể ) .
Tôi muốn kể chuyện Úc viên, ngôi biệt thự nay đã ma hoàn toàn, vì chắc chắn quý vị cũng có người biết người này người kia trong số khách khứa nêu trên , thì , thực là một thế hệ rưỡi, một thời quá vãng đã hoàn toàn vang bóng. ..
Tất cả chỉ còn trong thi ca sách truyện, văn học sử cuối thế kỷ 20, lác đác còn lại qua đầu thế kỷ 21 vậy .
Vâng, tất cả đã biến vào cổ tích từ vài ba chục năm nay ...có chăng còn lại mấy bà chị Quỳnh Dao của...tôi, nêu ở phần mở đầu như nữ sĩ Tuệ Nga, nữ sĩ Tôn nữ Hỷ Khương, và tôi em út Hội thơ Quỳnh Dao, là người kể chuyện hôm nay...
CAO MỴ NHÂN (HNPD)
