Ngày nọ, khi một vị cao tăng cùng các đệ tử của mình đàm luận về sinh mệnh đời người, ông trầm tĩnh hỏi các đệ tử: “Các con hãy cho ta biết, sinh mệnh của con người thọ được bao lâu?”
Một vị đệ tử nhanh nhảu trả lời trước: “Thưa Sư phụ, sinh mệnh của một người thông thường kéo dài mấy chục năm là kết thúc!”
Vị cao tăng lắc đầu và nói: “Con hoàn toàn chưa hiểu được đạo lý này rồi!”.
Một vị đệ tử khác thấy vậy liền trả lời: “Thưa Sư phụ, sinh mệnh con người cũng giống như cỏ cây, mùa xuân nảy lộc đâm chồi, mùa đông khô héo, hoá thành cát bụi!”.
Vị cao tăng mỉm cười rồi nói: “Con đã có thể xét đến sự ngắn ngủi của sinh mệnh, nhưng cũng vẫn chưa minh tỏ đạo lý!”
Lát sau, một đệ tử khác lại nói: “Thưa Sư phụ, thời gian của sinh mệnh con người cũng giống như loài phù du, sớm sinh tối diệt, cùng lắm chỉ dài bằng một đêm thôi!”.
Vị cao tăng nghe xong, nói: “Con đã có cái nhìn sâu hơn đối với hiện tượng sớm nở tối tàn của sinh mệnh, nhưng đó vẫn chưa phải là thấu tỏ chân lý!”
Chúng đệ tử ngày càng đưa ra nhiều câu trả lời và tranh luận sôi nổi không ngớt. Bỗng một đệ tử nói: “Thưa Sư phụ, con cho rằng sinh mệnh của con người chỉ dài bằng thời gian của một hơi thở mà thôi!”
Vị đệ tử ấy vừa dứt lời, mọi người đều kinh ngạc và im lặng chờ sự khai thị. Vị cao tăng mỉm cười trả lời:
“Con nói đúng rồi! Tuổi thọ của sinh mệnh chỉ dài như một hơi thở. Không còn thở nữa thì đã là sang đời sau rồi. Chỉ có nhận thức như vậy mới thực sự trải nghiệm được sự tinh tuý của sinh mệnh.
Các đệ tử! Các con chớ nên thảnh thơi lười biếng, cho rằng đời người rất dài giống như kiếp phù du, như cỏ hoa, hay dài đến mấy chục năm. Tuổi thọ của con người thực ra chỉ dài bằng thời gian một hơi thở mà thôi, vậy nên phải trân trọng mỗi phút giây của sinh mệnh!”
Quá khứ có câu rằng: Một ngày phương trời, nghìn năm mặt đất. Trong các truyện cổ Nhật Bản, truyện cổ Andersen, truyện cổ Trung Hoa và cả truyện cổ Việt Nam đều có đề cập tới vấn đề này. Taro xuống thủy cung một ngày, trên mặt đất đã là mấy trăm năm. Từ Thức vào động tiên vài năm, trở lại đã ra người thiên cổ. Vậy nên với cõi khác mà nói, sinh mệnh con người đúng là chỉ như một hơi thở mà thôi, ngoảnh đi ngoảnh lại đã mất rồi. Cho nên người tu hành thời xưa cho rằng không nên lãng phí sinh mệnh của mình ở những việc mà mình nhất định sẽ hối hận.
Xã hội hiện đại với nhịp sống nhanh chóng và bận rộn, nhiều người cho rằng đời người là một chặng đường rất dài, khi còn trẻ phải biết hưởng thụ để về già không hối tiếc. Chẳng phải quan niệm này đã khiến bao người phải hối hận mãi trước khi lìa đời sao?
Người ta khi chỉ biết hưởng thụ, sống hết mình với những trò tiêu khiển sẽ phóng túng, buông thả bản thân. Từ đó có thể khiến cho sinh mệnh sa đọa, biến chất. Cử chỉ, hành vi của một người một khi không khống chế được nữa thì tự nhiên sẽ gây ra hậu quả, khiến bản thân bất lương, lý trí trở nên yếu kém, không còn kiêng nể điều gì, đánh mất nguyên tắc làm người khiến người ấy cả đời hối hận.
Trong cuộc sống ngày nay, ai ai cũng bận rộn với việc mưu cầu của mình nhưng đừng cho rằng ngày hôm nay đã qua đi thì còn có ngày mai, bởi vì mọi chuyện đều là không thể nói trước được, có một số việc ngày hôm nay không làm sẽ vĩnh viễn không còn cơ hội, có những dục vọng đạt được rồi nhưng lại nhận ra đó không phải là mục đích của cuộc đời mình.
Chúng ta vẫn nghe có câu nói rằng: “Sinh có hạn, tử bất kỳ”. Trong cõi nhân gian này, không ai biết được chính xác tương lai mình còn lại bao lâu. Vì vậy, hãy trân quý hết thảy những gì ở hiện tại và làm những điều tốt đẹp, làm nhiều việc tốt, việc thiện, tích đức để không phải hối tiếc. Đó cũng chính là hành trang vĩnh hằng để chúng ta mang theo bên mình đi đến một tương lai tươi sáng.
An Hòa
