Ít có chủ đề khoa học nào dễ gây tranh luận như chủ đề sự khác biệt về cách chuyển tải thông tin trong não bộ ở nam giới và nữ giới.
Cuộc tranh luận đó sẽ trở nên gay gắt hơn nếu những giả thiết được đưa ra có liên quan đến tình dục.
Thế nhưng hầu hết những bằng chứng được đưa ra lại không mấy rõ ràng, nếu không muốn nói là võ đoán.
Vì vậy, thật đáng mừng khi xuất hiện một nghiên cứu xem xét sự khác biệt trong cách chuyển tải thông tin giữa các neuron thần kinh, dẫn đến những phản ứng khác nhau trong tình dục giữa giống đực và giống cái.
Nghiên cứu của Phòng Thí nghiệm Sinh học Phân tử của Ủy ban Nghiên cứu Y tế trường Cambridge, Anh quốc cho thấy việc chuyển tải thông tin ở loài ruồi chỉ đơn giản như một công tắc điện: Nó gửi đi những tín hiệu thần kinh, kích hoạt bởi chất pheromone, theo hai hướng khác nhau ở con đực và con cái.
Các nhà khoa học thường tránh khái quát hóa từ loài này này sang loài khác, dù họ có đưa ra một số so sánh với loài chuột.
Pheromones là loại hóa chất kích hoạt những phản ứng nhất định. Một số chất đóng vai trò chỉ đường cho các loài lần theo dấu thức ăn.
Tuy nhiên một số chất pheromone khác lại liên quan trực tiếp tới vấn đề sinh sản, ví dụ như thu hút bạn tình, hoặc để kiểm tra giới tính của bạn tình tiềm năng.
Dù được nhiều tạp chí nổi tiếng nhắc đến, cho đến nay vẫn chưa có nhiều thông tin chuẩn xác về chất pheromone tình dục ở loài người.
Thế nhưng chúng ta lại biết nhiều hơn về ngôn ngữ hóa học ở loài ruồi.
Ví dụ như phân tử có tên gọi 11-cis-vaccenyl acetate, viết tắt là cVA, khi kích hoạt sẽ khiến những con cái bay lượn và muốn giao hoan bằng miệng.
Trong khi đó ở con đực, chất cVA có thể dẫn tới phản ứng trái chiều và khiến chúng trở nên hung hăng hơn.
Truyền qua lại
Câu hỏi đặt ra ở đây là điều gì làm nên những phản ứng khác nhau như vậy.
Một số chất pheromone chỉ có thể được ngửi thấy bởi một giới tính nhất định, vì giới tính đó sở hữu thụ quan cần thiết để bắt tín hiệu của chất này.
Tuy nhiên trong nhiều trường hợp khác, như trường hợp của cVA, cùng một chất pheromone có thể gây ra những phản ứng trái chiều ở con đực và con cái. Cả hai giới tính đều cảm thụ được chất này, nhưng lại diễn giải nó ra hai ý nghĩa khác nhau.
Những nghiên cứu trước đó không chỉ ra được sự khác biệt đáng kể giữa con đực và con cái.
Trong cả hai trường hợp, chất cVA đều kích thích các tế bào neuron bậc nhất và các neuron khác nối với chúng.
Nhà nghiên cứu Gregory Jeffferis và các đồng nghiệp ở Cambridge đã tìm ra sự khác biệt hiện hữu trong các tế bào neuron cấp ba.
Sự khác biệt này khá dễ hiểu: Các neuron được kết nối theo những cách khác nhau và dẫn thông tin đến hoặc từ não bộ của loài ruồi.
Điều này có thể được so sánh với hai hướng khác nhau của một đường tàu.
Điều gì đã dẫn đến sự chuyển tải thông tin khác nhau này? Jefferis và các đồng nghiệp cho rằng nguyên nhân là do một loại gene, có tên gọi 'fruitless', được các nhà khoa học cho là đóng vai trò quan trọng trong cách hành xử của các con đực.
Loại gene này mã hóa các protein liên quan và các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sản sinh ra loại protein này trong các tế bào neuron cấp ba sẽ tạo phản ứng như ở con đực.
Các nhà nghiên cứu đã đặt loại neurron này bên trong não của con cái để sản sinh ra chất protein nói trên.
Kết quả cho thấy não bộ con cái bắt đầu chuyển tải thông tin giống như của con đực.
Vậy phải chăng chỉ hoán đổi công tắc neuron có thể khiến các con cái phản ứng như con đực? Đó là điều sẽ còn được nghiên cứu.
Tuy nhiên điều rõ ràng là về phương diện tình dục, có một sự khác biệt đơn giản và rõ ràng trong não bộ của giống đực và giống cái.
