Các nhà nghiên cứu nói rằng, mục tiêu của họ không phải là khiến loài muỗi tuyệt chủng mà là giúp ngăn chặn sự lây lan của bệnh sốt rét do muỗi cái hút máu người. Mỗi năm trên thế giới có khoảng 219 triệu người mắc bệnh sốt rét.
Các nhà nghiên cứu của Đại học Maryland (Mỹ) và Viện nghiên cứu IRSS ở Burkina Faso lần đầu tiên xác định được một loại loài nấm tên là Metarhizium pingshaense tự nhiên nhiễm vào loài muỗi Anopheles phát tán bệnh sốt rét.
Giai đoạn tiếp theo của chương trình nghiên cứu là nâng cao năng lực cho nấm Metarhizium. “Loài nấm này rất “ngoan hiền”, bạn có thể biến đổi gene chúng rất dễ dàng”, giáo sư Prof Raymond St Leger (Đại học Maryland) nói với BBC.
Dùng chất độc của nhện để diệt muỗi
Các nhà khoa học dùng đến một chất độc có trong nọc độc của loài nhện lưới phễu ở Úc.
Tính năng sản xuất chất độc được bổ sung vào bộ gene của nâm để nó bắt đầu tạo ra chất độc một khi nó nhiễm vào muỗi. “Nhện dùng răng nanh để chọc thủng da côn trùng và tiêm chất độc, còn chúng tôi thay răng nanh của nhện bằng nấm Metarhizium”, giáo sư St Leger giải thích.
Các cuộc thử nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy, loài nấm biến đổi gene giết chết muỗi nhanh hơn mà lại cần ít bào tử nấm hơn.
Bước tiếp theo của các nhà nghiên cứu là thử nghiệm nấm trong điều kiện càng cần với thế giới thực càng tốt.
Tại Burkina Faso, họ dựng lên một ngôi làng nhỏ có đủ cây cối, nhà, lều, nguồn nước và đồ ăn cho muỗi. Xung quanh làng có màn hai lớp để ngăn muỗi bay ra ngoài.
Các bào tử nấm được trộn với dầu vừng và quét lên các tấm vải bông màu đen. Muỗi đâu trên vải sẽ nhiễm nấm. Các nhà nghiên cứu bắt đầu thí nghiệm với 1.500 con muỗi.
Kết quả nghiên cứu được đăng trên tạp chí khoa học Science cho thấy, khi chưa đưa nấm vào thì số lượng muỗi tăng nhanh, nhưng khi trong làng xuất hiện loài nấm có độc tố của nhện thì sau 45 ngày chỉ còn 13 con.
“Loài nấm biến đổi gene nhanh chóng xóa sổ dân số muỗi chỉ trong 2 thế hệ”, tiến sĩ Brain Lovett (Đại học Maryland) nói.
Các cuộc thử nghiệm cũng cho thấy, nấm chỉ tác động tới muỗi, không ảnh hưởng các loại côn trùng khác như ong.
Ông Lovett nói: “Công nghệ của chúng tôi không nhằm đẩy loài muỗi đến chỗ tuyệt chủng. Chúng tôi chỉ muốn phá vỡ sự lan truyền của bệnh sốt rét trong một khu vực”.
Thế giới hiện cần phải phát triển công cụ mới để phòng chống sốt rét vì muỗi ngày càng kháng thuốc diệt côn trùng. Tổ chức Y tế Thế giới cảnh báo rằng, ở 10 nước có tình trạng sốt rét tồi tệ nhất ở châu Phi, số ca bệnh đang tăng lên.
Bình luận về kết quả nghiên cứu mới, giáo sư Michael Bonsall ở Đại học Oxford (Anh) nói: “Đây là một nghiên cứu siêu thú vị. Triển vọng khống chế muỗi bằng nấm biến đổi gene là rất cao”.
Nhện lưới phễu ở Úc có nọc độc. (Ảnh: Australian Museum).
