Cơ quan An ninh điều tra công an Hà Nội hôm 29/2 bắt tạm giam nhà hoạt động Nguyễn Chí Tuyến (hay còn gọi là Anh Chí) bốn tháng để điều tra về cáo buộc “tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự.
Ông Tuyến, sinh năm 1974, là một trong những người nổi bật của phong trào biểu tình ở Hà Nội từ năm 2011 phản đối Trung Quốc liên quan đến các vụ đụng độ ở Biển Đông. Ông là thành viên sáng lập của nhóm No-U (nói không với đường lưỡi bò của Bắc Kinh ở Biển Đông).
Nhiều năm trước, ông Tuyến lập kênh Youtube mang tên Anh Chí Râu Đen để bình luận về các vấn đề xã hội, chính trị nổi cộm của Việt Nam, với gần 100.000 người đăng ký theo dõi.
Không rõ lý do vì sao ông đã tạm dừng kênh này khoảng hai năm trước và lập kênh Youtube AC Media (với gần 60 ngàn người đăng ký) tập trung đưa tin, bình luận về cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine. Bài nói chuyện trực tuyến cuối cùng của ông trên kênh này vào ngày 28/2 nói về vụ "Thụy Điển gia nhập NATO và hai máy bay Su-34 của Nga bị bắn hạ."
Bà Nguyễn Thị Ánh Tuyết, vợ ông Chí Tuyến nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong buổi trưa 29/2 như sau:
“Sáng nay, trong lúc lộn xộn tôi không nghe rõ các điều (công an đọc trong lệnh bắt- PV) vì nó dài lắm, chỉ nhớ có một số chi tiết ví dụ trong nội dung cáo buộc người ta nói bắt vì tuyên truyền phát tán tài liệu chống phá Đảng.
Trong lệnh người ta nói là tạm giam 4 tháng và ở Trại tạm giam số 2 Hà Nội.
Họ cũng tiến hành khám xét, họ có thu của anh ấy là một cái điện thoại và một cái máy tính xách tay và một số trang viết tay của anh.”
Công an không giao bất kỳ giấy tờ nào cho gia đình kể cả lệnh bắt giữ và lệnh khám xét tư gia.
Bà Tuyết cho biết, khoảng một năm trước, an ninh Hà Nội đã mời ông làm việc trong nhiều ngày về một số buổi phát trực tiếp từ lâu trên kênh Youtube Anh Chí Râu Đen và gửi giấy cấm xuất cảnh. Đầu năm nay phía công an tiếp tục gửi thêm một văn bản cấm xuất cảnh đối với ông Chí.
Giữa tháng 1/2024, công an Hà Nội gửi Thông báo Kết quả giải quyết nguồn tin về tội phạm của Công an thành phố Hà Nội, trong đó nói công an nhận được tin báo về tội phạm của Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao của công an thủ đô.
Văn bản mà phóng viên RFA đọc được cho thấy, nội dung tin báo ông Tuyến có dấu hiệu phạm tội “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 117 và “lợi dụng quyền tự do dân chủ” theo Điều 331 của Bộ luật Hình sự, và phía công an ra quyết định phục hồi giải quyết nguồn tin tội phạm này.
Bà Tuyết cho biết chiều hôm trước, chồng bà nhận được giấy triệu tập của Công an thành phố Hà Nội lên làm việc vào sáng nay, tuy nhiên vì cảm thấy sức khoẻ không tốt nên ông xin hoãn làm việc.
Bà khẳng định chồng mình không có hoạt động gì chống phá chế độ như cáo buộc nêu.
“Từ trước đến nay anh cũng chỉ là người có ý kiến về những cái việc chưa đúng trong xã hội, tức là nêu lên chính kiến của mình thôi chứ anh không có làm gì để chống phá Đảng hay nhà nước như cáo buộc nói.”
Phóng viên gọi điện cho Công an thành phố Hà Nội để kiểm chứng thông tin mà bà Tuyết cung cấp, nhưng không có ai nhấc máy.
Nhà hoạt động Nguyễn Chí Tuyến là ai?
Ông Nguyễn Chí Tuyến có thời gian làm việc ở Nhà Xuất bản Thế giới nhưng sau đó đã xin nghỉ và đi dạy tiếng Việt cho người nước ngoài ở Hà Nội.
Ông là một trong những thành viên nổi bật ở các cuộc biểu tình chống Trung Quốc ở Hà Nội kể từ năm 2011.
Vào ngày 16/2/2014, trong buổi tưởng niệm cuộc chiến bảo vệ biên giới phía Bắc chống quân xâm lược Trung Quốc, ông thay mặt nhóm No-U đọc văn tế các chiến sỹ và đồng bào đã bị sát hại.
Ông cũng tích cực tham gia nhiều cuộc biểu tình phản đối chính quyền thành phố Hà Nội chặt phá hàng trăm cây cổ thụ ở trung tâm thành phố năm 2015, và Công ty Formosa ở Hà Tĩnh xả thải làm ô nhiễm môi trường biển ở miền Trung năm 2016.
Một thành viên No-U, người muốn ẩn danh vì lý do an ninh, nói với RFA:
“Anh Nguyễn Chí Tuyến là một người hoạt động ôn hoà, tham gia biểu tình chống Trung Quốc xâm phạm chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông, bảo vệ môi trường chống chặt cây xanh ở Hà Nội hay chống Formosa ở Hà Tĩnh.
Là một Youtuber, anh nói lên những vấn đề nổi cộm ở Việt Nam, như tham nhũng, và phản biện chính sách. Hoàn toàn không có gì gọi là chống phá Nhà nước cả.”
Người này cho rằng ông Tuyến bị bắt vì các bài nói chuyện trên kênh Youtube Anh Chí Râu Đen cho dù ông đã dừng kênh này từ khoảng hai năm trước.
Vì các hoạt động của mình, ông nhiều lần bị sách nhiễu và theo dõi bởi lực lượng an ninh địa phương. Năm 2015, ông còn bị những người lạ mặt đánh chảy máu đầu phải nhập viện điều trị.
Ông Tuyến là người thứ ba bị bắt theo cáo buộc “tuyên truyền chống Nhà nước” kể từ đầu năm đến nay. Cuối tháng 1 và đầu tháng 2, lực lượng an ninh Việt Nam bắt ông Phạm Văn Chờ và Trần Văn Khanh vì đăng tải và phát tán bài viết có nội dung “chống phá chế độ” trên mạng Facebook.
