24-12-2021
Những điểm sáng:
– Phiên toà tổ chức chặt chẽ, an ninh đông nghịt nhưng mọi người rất thân thiện, dễ mến hơn rất nhiều so với những nơi khác.
– Trong suốt quá trình diễn ra vụ án, luật sư và các thân chủ được tiếp xúc, trao đổi với nhau mà không gặp bất cứ sự cản trở nào. Trong khi chờ HĐXX nghị án, tuyên án, bà Thêu được trao đổi riêng với luật sư và được cho xem hình ảnh cháu nội…
– Phiên toà, đặc biệt là buổi sáng, vị chủ toạ phiên toà tôn trọng và cho phép các bị cáo được quyền trình bày mà không giới hạn “vùng cấm”, đây là điều mà ít có phiên toà tương tự có được.
– Phiên toà nhiều lúc căng thẳng nhưng vẫn có những phút thoải mái, thân thiện pha lẫn tiếng cười của bị cáo và HĐXX.
Những nốt trầm:
– Toà không trang bị máy tính và các thiết bị điện tử cho các luật sư làm việc dù được đề nghị nhiều lần; điều này khiến việc ghi chép các nội dung diễn biến phiên toà của các luật sư là vô cùng khó khăn.
– Phiên toà xét xử “chay”, chỉ duy nhất có mặt 2 bị cáo, không người làm chứng, không người giám định, không đưa ra hoặc trình chiếu các chứng cứ, chứng minh buộc, gỡ tội của các bị cáo…
– Càng về cuối buổi xét xử, HĐXX càng mất kiên nhẫn với các bị cáo và cả các luật sư khiến phiên toà diễn biến theo hướng tiêu cực, căng thẳng hơn:
+ Chủ toạ liên tục cắt lời khi bị cáo đang trình bày lời bào chữa;
+ Chủ tọa cắt giữa chừng lời nói cuối cùng của các bị cáo;
Những điều này khiến bà Thêu bức xúc nói những câu nói giống nội dung đã nói tại phiên toà sơ thẩm là “nếu không cho tôi nói, hãy tìm cách bịt miệng tôi lại và ném luôn bản án bỏ túi của các vị ra luôn đi…”.
+ Chủ toạ nhắc nhở theo kiểu “nắn gân” luật sư khiến tôi phải “nắn gân” lại thì mới thôi;
+ Chủ toạ không cho luật sư đối đáp rồi tự khẳng định luật sư đã không yêu cầu đối đáp khiến luật sư Đặng Đình Mạnh và tôi phải liên tục phải đối nhưng bất thành.
– Kiểm sát viên hoàn toàn không tranh luận với bất kỳ một luận cứ bào chữa nào của các bị cáo và luật sư của họ mà không bị HĐXX nhắc nhở dù các bị cáo và các luật sư đứng lên phản đối kịch liệt. Có lẽ các vị thẩm phán cũng đã bị “nhắc nhở” khi mà trước đó họ đã cho các bị cáo “nói quá nhiều” và đề cập nhiều vấn đề được xem là nhạy cảm.
Như vậy, dù có không ít điểm sáng nhưng nốt trầm lặng nhiều hơn; điểm trừ nhiều hơn điểm cọng nên những hy vọng về sự khách quan, công minh, đi đến tận cùng sự thật để đảm bảo nguyên tắc suy đoán vô tội theo quy định của Bộ luật hình sự trong những vụ án có màu sắc chính trị vẫn là điều vô cùng mong manh, xa vời với chúng ta. Dẫu vậy, tôi vẫn luôn mong mỏi rằng thực trạng ấy sẽ phải thay đổi dần và đất nước sẽ vẫn phải tiến về phía nhiều ánh sáng…
