***********

Theo dữ liệu của FBI công bố trong tuần này, các vụ giết người trên khắp Hoa Kỳ giảm hơn 13% vào năm 2023, là năm thứ hai giảm liên tiếp sau khi tăng đột biến trong đại dịch COVID-19, theo Reuters.

Theo Báo cáo Tội phạm Thống nhất Hàng quý của FBI, nơi thu thập dữ liệu từ hàng nghìn sở cảnh sát trên toàn quốc, các thành phố lớn nhất - với dân số hơn 1 triệu người - chứng kiến số vụ giết người giảm hơn 20%, trong khi tội phạm bạo lực ở những thành phố đó giảm hơn 10%.

Mức giảm trên toàn quốc không chỉ dừng lại ở các vụ giết người, mà còn ở hầu hết mọi loại tội phạm bạo lực và nhắm vào tài sản, bao gồm hiếp dâm, hành hung và cướp.

Hạng mục duy nhất có mức tăng vào năm 2023 là trộm cắp xe cơ giới, tăng gần 11%.

Dữ liệu này trái ngược với cảm nhận của công chúng cho rằng nạn tội phạm đang ngày càng tồi tệ. Vào tháng 11/2023, một cuộc thăm dò của Gallup cho thấy hơn 2/3 người Mỹ coi tội phạm là cực kỳ hoặc rất nghiêm trọng và hơn 3/4 người Mỹ tin rằng tội phạm đang gia tăng.

Đảng Cộng hòa, bao gồm cả ứng cử viên tổng thống Donald Trump, chỉ trích đảng Dân chủ yếu kém về quản lý tội phạm. Đáp lại, Tổng thống Joe Biden thể hiện sự phấn khởi về tỷ lệ tội phạm giảm xuống, đặc biệt là ở các thành phố lớn.

Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland, trong một tuyên bố hôm 19/3, ghi nhận chiến lược giảm tội phạm bạo lực của Bộ Tư pháp, bao gồm việc nhắm mục tiêu vào các băng đảng và những kẻ tái phạm, thu giữ súng bất hợp pháp và tuyển thêm cảnh sát.

Dữ liệu của FBI cho thấy số vụ giết người đã tăng vọt gần 30% vào năm 2020 lên mức cao nhất trong hai thập kỷ.

************

Một thỏa thuận giữa các nhà lãnh đạo quốc hội Hoa Kỳ và Nhà Trắng về một dự luật lớn tài trợ cho quân đội, Bộ Ngoại giao và một loạt chương trình khác của chính phủ sẽ tiếp tục cấm nước này tài trợ cho UNRWA, cơ quan chính của Liên Hiệp Quốc về người Palestine, cho đến tháng 3/2025, hai nguồn tin cho Reuters biết hôm 19/3.

Chính quyền của Tổng thống Joe Biden cho hay hồi tháng 1 rằng họ tạm dừng cấp tài trợ mới cho Cơ quan Cứu trợ và Việc làm của LHQ chuyên trách người tị nạn Palestine ở vùng Cận Đông (UNRWA) sau khi Israel cáo buộc 12 trong số 13.000 nhân viên của cơ quan này ở Gaza tham gia vào cuộc tấn công đẫm máu của Hamas ngày 7/10/2023.

Thượng viện Hoa Kỳ thông qua dự luật này vào tháng trước để cắt nguồn tài trợ cho UNRWA, vốn là một phần của dự luật trị giá 95 tỷ USD cung cấp viện trợ cho Ukraine, Israel và Đài Loan đã bị đình trệ tại Hạ viện.

Những người ủng hộ khoản viện trợ này đang cố gắng khôi phục nó, kêu gọi Washington hỗ trợ cơ quan cứu trợ khi các nhóm viện trợ nỗ lực ngăn chặn nạn đói ở Gaza.

Hai nguồn tin nắm thông tin về thỏa thuận cho biết nguồn tài trợ sẽ bị chặn trong một năm và chi tiết về các nỗ lực thay thế nhằm cung cấp trợ giúp nhân đạo cho người Palestine ở Gaza sẽ được thảo luận sau khi luật này được công bố.

Nhà Trắng và các lãnh đạo quốc hội từ chối bình luận về chi tiết của thỏa thuận này cho đến khi văn bản về dự luật chi tiêu được công bố.

LHQ đã mở một cuộc điều tra về các cáo buộc nhằm vào nhân viên UNRWA và cơ quan này đã sa thải một số nhân viên sau khi Israel cung cấp thông tin cho họ.

Hoa Kỳ, nhà tài trợ lớn nhất cho UNRWA, cung cấp từ 300 triệu đến 400 triệu USD hàng năm, nói rằng họ muốn xem kết quả của cuộc điều tra đó và các biện pháp khắc phục được thực hiện trước khi xem xét nối lại nguồn tài trợ.

Theo thống kê của Israel, cuộc chiến ở Gaza bùng phát khi các chiến binh Hamas hung hãn tràn vào Israel hồi ngày 7/10/2023, giết chết 1.200 người và bắt giữ 253 con tin.

Theo các quan chức y tế Palestine, gần 32.000 người được xác nhận đã thiệt mạng trong cuộc tấn công trả đũa của Israel, cùng với hàng ngàn người khác có thể bị mất tích dưới các đống đổ nát.

********

Hôm 19/3, Không lực Hoa Kỳ cho biết họ đã tiến hành thử nghiệm thành công vũ khí siêu thanh phóng từ trên không ở Thái Bình Dương, theo Reuters.

Cuộc thử nghiệm được tiến hành hôm 17/3 sau khi một máy bay ném bom B-52 rời đảo Guam mang theo Vũ khí phản ứng nhanh phóng từ máy bay (ARRW), Không lực cho hay trong một tuyên bố.

Mặc dù Không lực Hoa Kỳ mô tả cuộc thử nghiệm này là thành công nhưng họ không tiết lộ tốc độ bay của vũ khí này. Trong các thử nghiệm trước đây, ARRW bay nhanh gấp ít nhất 5 lần tốc độ âm thanh.

Hoa Kỳ không đơn độc trong việc phát triển vũ khí siêu thanh, hay còn gọi là vũ khí siêu vượt âm; tốc độ và khả năng cơ động của loại vũ khí này khiến chúng khó bị theo dõi và đánh chặn.

Các quan chức quân sự Mỹ nói rằng Nga đã bắn tên lửa siêu thanh vào các mục tiêu ở Ukraine, và Trung Quốc cũng đã thử nghiệm vũ khí siêu thanh. Hồi tháng 10/2023, Bộ Ngoại giao Trung Quốc phủ nhận việc nước này tiến hành thử nghiệm một vũ khí loại này.

************

(Reuters) – Philippines dự kiến đầu tư tới 6 tỷ đô la vào lĩnh vực sòng bạc trong 5 năm tới. Theo thông báo đưa ra hôm nay 19/03/2024, chủ tịch Tập đoàn Giải trí và Trò chơi Philippines, ông Alejandro Tengco, cho biết việc đầu tư sẽ giúp củng cố vị thế của nước này trong danh sách các điểm đến Casino hàng đầu châu Á, trong bối cảnh cạnh tranh ngày một gia tăng. Ông cũng cho biết rằng mỗi năm sẽ có ít nhất một khu nghỉ dưỡng - sòng bạc mới được mở cửa và Philippines có thể sẽ đạt mục tiêu 450 tỷ đến 500 tỷ peso (8-9 tỷ đô la) trong tổng doanh thu trò chơi (GGR) vào năm 2027, sớm hơn một năm so với dự kiến.

(Politico) – Chủ tịch Trung Quốc thăm Pháp đầu tháng 05/2024. Theo một số quan chức ở Paris và Bruxelles, chủ tịch Tập Cận Bình sẽ đến Paris gặp tổng thống Emmanuel Macron vào đầu tháng 5/2024, đánh dấu chuyến đi châu Âu đầu tiên kể từ sau đại dịch Covid-19. Chuyến công du này của ông Tập cũng trùng với dịp kỷ niệm 60 năm quan hệ Pháp - Trung vào lúc Bắc Kinh muốn nối lại mối quan hệ với châu Âu đã bị rạn nứt do « tình hữu nghị vô bờ bến » của chủ tịch Trung Quốc đối với tổng thống Nga Vladimir Putin.

(AFP) – Tổng thống Nga ra lệnh « trừng phạt » những chiến binh Nga thân Ukraina. Hôm nay, 19/03/2024, tổng thống Vladimir Putin đã ra lệnh cho Cơ quan An ninh Nga FSB « trừng phạt » những chiến binh Nga ủng hộ Ukraina, những người đã tiến hành các cuộc tấn công tại các vùng biên giới với Ukraina. Nguyên thủ Nga gọi những người này là « kẻ rác rưởi » và « phản bội ».

(AFP) – Pháp : Công chức đình công đòi tăng lương. Hôm nay, 19/03/2024, giới nghiệp đoàn kêu gọi 5,7 triệu công chức biểu tình đòi tăng lương, hiện vẫn bị chính phủ Pháp gạt sang một bên trong bối cảnh ngân sách bị cắt giảm. Cuộc biểu tình này xảy ra vào lúc chỉ còn bốn tháng nữa là đến kỳ Thế Vận Hội Mùa Hè 2024.

(AFP) – Răn đe hạt nhân : Quân đội Pháp đề nghị Tập đoàn Điện lực Quốc gia Pháp sản xuất chất tritium. Bộ Quân Lực Pháp ngày 18/03/2024 thông báo « hợp tác » với Tập đoàn Điện lực Quốc gia Pháp EDF, sử dụng hai lò phản ứng tại trung tâm điện hạt nhân Civeaux để sản xuất chất tritium, một loại « khí hiếm cần thiết cho vũ khí răn đe ». Thông báo này được trình bày như là một dự án dài hạn và được đưa ra sau chuyến thăm cơ sở của bộ trưởng Quân Lực Pháp Sébastien Lecornu ở Civeaux, vùng Vienne.

***********

Sau thất bại của cuộc phản công mùa hè, quân đội Ukraina chuyển sang phòng thủ. Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình BFMTV và báo Le Monde của Pháp, hôm 12/03/2024, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky xác nhận Ukraina đã xây dựng tuyến phòng thủ 3 lớp dọc các tuyến mặt trận để bảo vệ lãnh thổ, chặn đà tiến của quân Nga và chờ thời cơ thuận lợi.

Đăng ngày: 19/03/2024 - 13:29

2 phút

Thông tín viên RFI Stéphane Siohan tại Kiev cho biết thêm thông tin :

« Ngày 12/02 vừa qua, thủ tướng Ukraina Denys Chmyhal thông báo chính phủ Ukraina trợ cấp ngân khoản 520 triệu đô la để xây dựng ba tuyến công sự liên tiếp bên phần chiến tuyến của Ukraina.

Hệ thống phòng thủ rất lớn có chiều dài 2000 km này sẽ chạy dọc phía nam đất nước, trong vùng Zaporijia, cũng như cả vùng Donbass ở phía đông, hiện vẫn còn do Ukraina kiểm soát. Tuyến công sự còn trải dài trên phía bắc trong vùng Kharkiv, Soumy, Tchernigiv, Kiev và xa hơn nữa, để đề phòng mọi cuộc đột nhập từ Belarus.

Các tuyến công sự phòng thủ này gồm toàn bộ các giao thông hào, hầm trú ẩn bọc thép, các công trình hàng rào chống tăng vẫn được gọi là răng rồng giống như tuyến 3 lớp Surovikine mà Nga đã cho xây cách đây một năm ở miền nam Ukraina và cuộc phản công mùa hè của Kiev đã vấp phải.

Với quân đội Ukraina, những công công trình này giờ trở nên không thể thiếu, trong khi mà sức mạnh hỏa lực của Ukraina đã bị giảm đáng kể và quân Nga đang lấn thêm từng mảng lãnh thổ sau khi thành phố Avdiika trong vùng Donbass thất thủ.

Tuy nhiên, nhiều binh sĩ Ukraina không hiểu tại sao chính quyền phải đợi đến 2 năm mới bỏ tiền ra xây dựng hệ thống công sự như thế này trong khi mà giờ đây toàn bộ tuyến mặt trận của họ đang bị áp lực lớn ».

Vẫn liên quan đến chiến thuật quân sự của Kiev, tổng tư lệnh quân đội Ukraina, Oleksandr Syrsky, cho biết quân đội giờ đây tập trung phát triển « hệ thống không người lái », tức sử dụng drone tối tân hơn, để giành ưu thế trên chiến trường.

Trên Telegram, hôm 18/03, tướng Syrsky viết : « Công nghệ và việc chế tạo đơn giản là mấu chốt ưu thế của chúng ta đối với kẻ thù ». Ông nhấn mạnh phát triển hệ thống không người lái giờ được coi là một ưu tiên của Ukraina.

************

Malaysia bắt giữ 23 ngư dân Việt đánh bắt trái phép với lượng hải sản trị giá 630.000 USD

VOA Tiếng Việt

3–4 minutes

Cơ quan Thực thi Hàng hải Malaysia (MMEA) ở bang miền bắc Kelantan bắt giữ 23 ngư dân Việt Nam hôm 16/3 vì họ xâm phạm hải phận Malaysia, hãng thông tấn Bernama và các báo mạng Malay Mail, the Sun đưa tin hôm 19/3.

Tin cho hay một tàu chấp pháp của Malaysia tuần tra vùng biên giới trên biển giữa nước này và Việt Nam đã phát hiện 2 tàu cá đáng ngờ và bắt giữ chúng vào trưa ngày 16/3 ở cửa sông Tok Bali, tạm giữ các ngư dân và lượng hải sản bị đánh bắt trái phép có giá trị khoảng 3 triệu Ringgit (630.000 đô la Mỹ).

Bernama, Malay Mail và the Sun dẫn lời Đại úy Erwan Shah Soahdi, Giám đốc MMEA tại bang Kelantan, nói rằng 2 tàu cá Việt Nam lúc đầu tìm cách bỏ chạy về phía biên giới biển khi sĩ quan của MMEA ra lệnh họ dừng lại.

“Tàu của cơ quan hàng hải chúng tôi đã chặn đường những tàu cá đó, các nhân viên đã xông lên tàu, ép họ dừng lại”, viên giám đốc nói tại trụ sở cấp bang của MMEA ở Kelantan.

Vẫn ông Erwan Shah cho hay tàu thứ nhất có 18 người và tàu thứ hai có 5 người, bao gồm cả 2 tài công, họ trong độ tuổi từ 16 đến 55.

Sau khi khám xét, nhà chức trách Malaysia khẳng định cả 2 tàu cá đều của Việt Nam, Bernama, Malay Mail và the Sun tường thuật. 2 tàu này bị kéo về hải cảng Kelantan vào tối khuya hôm 17/3 và giao cho các sĩ quan điều tra.

Theo ông Erwan Shah, ngoài 2 con tàu, các tang vật bị thu giữ gồm khoảng 1 tấn hải sản, thiết bị đánh cá, định vị và liên lạc, cùng với 2.500 lít diesel.

Viên giám đốc cơ quan thực thi hàng hải cấp bang của Malaysia được Bernama, Malay Mail và the Sun trích lời nói rằng 2 con tàu, 2 tài công và các thuyền viên sẽ bị điều tra về các hành vi đánh bắt không có giấy phép, không thông báo với nhà chức trách về tên nước, cờ, hải hành và điểm đến của tàu khi vào vùng đánh bắt của Malaysia, cũng như không có giấy tờ tùy thân để xuất nhập cảnh.

Chỉ 2 ngày trước vụ bắt giữ kể trên, MMEA ở bang Kuantan hôm 14/3 truy đuổi trong hơn 1 tiếng và bắt giữ 6 ngư dân Việt đã xâm nhập và đánh bắt trái phép, với lượng hải sản trị giá 1,7 triệu Ringgit (360.000 đô la)

Trong một diễn biến liên quan, hôm 15/3, một tòa án tại thành phố Kuching của Malaysia tuyên phạt tiền và tù giam đối với 11 người Việt đã bị bắt hôm 4/2 vì đánh bắt trái phép.

Cụ thể, tài công Phạm Thục Sinh, 55 tuổi, bị phạt 1 triệu Ringgit (hơn 210.000 đô la) và 6 tháng tù, 10 thuyền viên mỗi người 200.000 Ringgit (hơn 42.000 đô la) và 3 tháng tù.

VOA không tìm được con số thống kê đầy đủ về bao nhiêu tàu cá và ngư dân Việt Nam đi đánh bắt trái phép ở vùng biển của các nước lân cận như Philippines, Malaysia, Indonesia… nhưng các bản tin trên báo chí của khu vực trong những năm qua cho thấy đó là con số đáng kể.

Theo một bài đăng hồi tháng 7/2023 trên scspi.org, một trang phân tích về Biển Đông, chỉ riêng năm 2022, Malaysia bắt giữ ít nhất 28 tàu cá và hơn 300 thuyền viên Việt Nam. Trong cùng năm, Indonesia bắt giữ ít nhất 11 tàu cá và 128 thuyền viên Việt Nam.

************

Triều Tiên đã vận chuyển khoảng 7.000 công-tơ-nơ chứa đầy đạn dược và các thiết bị quân sự khác tới Nga kể từ năm ngoái để hỗ trợ cuộc chiến của Nga ở Ukraine, Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc cho biết hôm 18/3.

Ông Shin Won-sik đã chia sẻ đánh giá này tại một cuộc họp báo, vài giờ sau khi quân đội Hàn Quốc và Nhật Bản cho biết Triều Tiên đã bắn nhiều phi đạn đạn đạo tầm ngắn vào vùng biển phía đông, tăng thêm một loạt các cuộc phô trương vũ khí trong bối cảnh căng thẳng ngày càng gia tăng với các đối thủ.

Kể từ đầu năm 2022, Triều Tiên đã sử dụng cuộc xâm lược của Nga tại Ukraine để đánh lạc hướng nhằm tăng cường thử nghiệm vũ khí và cũng đã liên kết với Moscow trong cuộc xung đột, khi nhà lãnh đạo Kim Jong Un cố gắng thoát khỏi sự cô lập ngoại giao và gia nhập một mặt trận thống nhất chống lại Hoa Kỳ.

Các quan chức Mỹ và Hàn Quốc cáo buộc Triều Tiên cung cấp cho Nga đạn pháo, phi đạn và các thiết bị khác trong những tháng gần đây để giúp đẩy mạnh cuộc chiến với Ukraine, và rằng việc chuyển giao vũ khí như vậy đã tăng tốc sau hội nghị thượng đỉnh hiếm hoi giữa ông Kim và Tổng thống Nga Vladimir Putin vào tháng 9 năm ngoái.

Theo các quan chức Hàn Quốc và chuyên gia tư nhân, Triều Tiên có thể nhận được viện trợ kinh tế và lương thực cần thiết cũng như hỗ trợ quân sự nhằm nâng cấp lực lượng của ông Kim. Cả Moscow và Bình Nhưỡng đều phủ nhận sự tồn tại của một thỏa thuận vũ khí giữa hai nước.

Trong cuộc họp báo ở Seoul, ông Shin nói quân đội Hàn Quốc tin rằng Triều Tiên, sau khi ban đầu dựa vào tàu thuyền, đã ngày càng sử dụng mạng lưới đường sắt của mình để vận chuyển vũ khí tới Nga qua biên giới đất liền của họ.

Ông Shin cho biết, để đổi lấy việc gửi vài triệu quả đạn pháo và các vật tư khác, Triều Tiên đã nhận được hơn 9.000 công-tơ-nơ của Nga có thể chứa đầy hàng viện trợ. Ông nêu lên những nghi ngờ rằng Nga có thể cung cấp nhiên liệu cho Triều Tiên, có thể bất chấp các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc nhằm hạn chế chặt chẽ việc nhập khẩu dầu và các sản phẩm dầu mỏ của nước này.

Ông Shin nói, trong khi tình trạng thiếu nhiên liệu có thể buộc Triều Tiên phải thu hẹp quy mô các hoạt động huấn luyện mùa đông cho binh lính trong những năm gần đây, quân đội Hàn Quốc đánh giá rằng Triều Tiên đã mở rộng các cuộc tập trận như vậy vào tháng 1 và tháng 2.

Các vụ phóng phi đạn mới nhất của Triều Tiên diễn ra vài ngày sau khi cuộc tập trận chung mới nhất giữa Hàn Quốc và Mỹ kết thúc mà Triều Tiên miêu tả là một cuộc diễn tập xâm lược.

Ông Shin cho rằng Triều Tiên có thể tăng cường hoạt động thử nghiệm trước cuộc bầu cử quốc hội ngày 10/4 ở Hàn Quốc, diễn ra như một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đối với Tổng thống bảo thủ Yoon Suk Yeol, người có quan điểm cứng rắn hơn người tiền nhiệm cấp tiến về tham vọng hạt nhân của Triều Tiên.

Sự thù địch giữa hai miền Triều Tiên bị chia cắt vì chiến tranh gần đây đã trở nên tồi tệ hơn khi cả hai nước thực hiện các bước vi phạm thỏa thuận quân sự song phương năm 2018 về giảm căng thẳng biên giới. Ông Kim tuyên bố vào tháng 1 sẽ từ bỏ mục tiêu hòa giải lâu dài của miền Bắc và viết lại hiến pháp để tuyên bố miền Nam là kẻ thù lớn nhất của họ.

Trong khi hầu hết các vụ thử phi đạn gần đây của Triều Tiên dường như theo các mục tiêu đã nêu của họ là tăng cường lực lượng tiền tuyến bằng các hệ thống vũ khí mới, quân đội Hàn Quốc và Mỹ cũng đang đánh giá liệu một số vụ thử phi đạn của Triều Tiên có nhằm mục đích kiểm chứng hiệu suất của vũ khí mà nước này dự định gửi sang Nga hay không, ông Shin nói.

Truyền thông nhà nước Triều Tiên hôm 18/3 cho biết ông Kim đã gửi tin nhắn chúc mừng tới ông Putin về việc ông tái đắc cử tổng thống Nga. Hôm 16/3, em gái của ông Kim đưa ra một tuyên bố thông qua truyền thông nhà nước nói rằng anh trai cô đã sử dụng chiếc limousine sang trọng của Nga được ông Putin tặng gần đây và ca ngợi “chức năng đặc biệt” của chiếc xe, trong một nỗ lực khác nhằm nâng cao tầm nhìn về mối quan hệ song phương giữa hai nước.

************

Gần 11 tháng sau khi Phần Lan trở thành thành viên thứ 31 của Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO, ngày 07/03/2024 đến lượt Thụy Điển được chính thức kết nạp làm thành viên thứ 32 của tổ chức này. Với sự tham gia của Phần Lan và Thụy Điển, Baltic trở thành vùng biển mà các nước bao quanh, trừ Nga, đều là thành viên của NATO.

Xin nhắc lại là sau 30 năm Nga hợp tác với các nước vùng biển Baltic, đến đầu tháng 03/2022, ít ngày sau khi Putin điều quân sang xâm lược Ukraina, Nga đã bị Hội đồng các quốc gia vùng Baltic đình chỉ tư cách thành viên, và đến ngày 18/05/2022, chính Matxcơva thông báo rời khỏi Hội đồng này. Chính vì thế, nhiều ý kiến cho rằng, Baltic từ « hồ của Liên Xô » nay với sự gia nhập của Phần Lan và Thụy Điển, đã trở thành « biển của NATO ».

Có thật là Baltic biến thành « biển của NATO » ?

Xét về địa lý thì quả đúng là tại vùng biển Baltic hiện nay, vây quanh Nga là các nước thành viên NATO : Thụy Điển, Phần Lan, Estonia, Latvia, Litva, Ba Lan, Đức, Đan Mạch, nên nói hình ảnh thì đây gần như đã là « vùng biển của NATO », nhưng xét về sức mạnh quân sự thì NATO không dễ lấn át được Nga tại nơi đây, nên nếu xem Baltic là « biển của NATO » thì là « chủ quan, khinh địch », có thể gây các hệ quả đáng tiếc cho Liên Minh.

Dù hạm đội Baltic của Nga nay chỉ còn là cái bóng của hạm đội Baltic thời Chiến tranh Lạnh, nhưng đối với John Deni, nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu chiến tranh của Mỹ, được AFP trích dẫn ngày 26/02/2024, thì điện Kremlin đã tiếp tục đầu tư nâng cao năng lực tàu ngầm và vẫn có hỏa lực đủ mạnh để có thể đe dọa NATO hoặc phát động các chiến dịch đổ bộ nhỏ trong khu vực.

Chuyên gia John Deni nhấn mạnh : « Về hỏa lực hay vũ khí hạt nhân, họ (nước Nga) mạnh hơn so với các nước đồng minh NATO trong vùng (…) Liên Minh Bắc Đại Tây Dương phải hiểu mối đe dọa này và chống đỡ », bởi ngay cả với sức mạnh hải quân bổ sung của Thụy Điển thì sức mạnh của NATO trong vùng biển Baltic « vẫn tương đối hạn chế ». Như vậy là Nga vẫn là một mối đe dọa cả trên không và dưới biển đối với NATO ở vùng biển Baltic.

Ba nước nhỏ Estonia, Latvia, Litva từ lâu nay vẫn bị xem là « gót chân Achilles – điểm yếu » của NATO, chẳng hạn Estonia có khoảng 3.800 km đường bờ biển, nhiều đảo, nhưng lại không có tàu ngầm nên vẫn cần được NATO tăng cường bảo vệ.

Liên Minh Bắc Đại Tây Dương lâu nay vẫn lo ngại và tìm cách ngăn chặn nguy cơ 3 quốc gia này bị cô lập trong trường hợp lực lượng quân sự của Nga chiếm đóng 65 km lãnh thổ Litva thuộc « dải đất Suwalki », nối từ Belarus đến tiền đồn quân sự Kaliningrad của Nga. Nếu chiếm được dải đất này, Nga có thể cắt tuyến đường nối từ ba nước Estonia, Latvia, Litva đến châu Âu và cắt đứt 3 nước này khỏi phần còn lại của Liên Minh Bắc Đại Tây Dương.

Đối với chuyên gia John Deni của Viện nghiên cứu chiến tranh của Mỹ, việc xem biển Baltic là « hồ của NATO » ẩn chứa nguy cơ về sự « tự mãn », trong khi « mối đe dọa của Nga đối với khu vực là đáng kể xét theo một số khía cạnh và cho đến nay, NATO vẫn thiếu năng lực để đối phó nếu xảy ra khủng hoảng ».

Tiền đồn quân sự đáng gờm của Nga

Nói đến sức mạnh của Nga trong vùng biển Baltic thì dĩ nhiên không thể không nói đến tiền đồn quân sự, pháo đài chiến lược Kaliningrad. Dù nằm cách xa Matxcơva hơn 1.000km về phía tây nam, nằm kẹt giữa Ba Lan và Litva, nhưng Kaliningrad lại là một trong những khu vực được quân sự hóa mạnh nhất ở châu Âu, được vũ trang hạng nặng và cũng là nơi đặt lực lượng hạt nhân của Nga. Chính vì thế, theo L’Express ngày 07/03, Kaliningrad được NATO xem là tâm điểm trong mọi kịch bản leo thang căng thẳng của các bộ chỉ huy quân sự ở châu Âu.

Những đóng góp đáng kể của Thụy Điển

Từ lâu nay, Thụy Điển đã tham gia vào nhiều nhóm hoạt động của NATO. Và kể từ khi Stockholm đệ đơn xin gia nhập NATO, các cuộc tập trận chung của NATO với quân đồng minh đã được nhân lên. Theo France Info ngày 27/02/2024, hồi tháng 04/2023, chiến dịch Aurora 23 đã huy động hơn 20.000 binh sĩ từ 14 quốc gia đến Thụy Điển. Đến tháng 06/2023, oanh tạc cơ của Mỹ đã hạ cánh xuống miền bắc Thụy Điển. Stockholm cũng thường xuyên được mời tham gia Hội đồng Bắc Đại Tây Dương, cơ quan ra quyết sách của NATO. Thực ra, dù chưa phải thành viên chính thức, nhưng Stockholm cũng không bị gạt ra bên lề quá trình ra quyết sách của Liên Minh Bắc Đại Tây Dương. Thế nhưng, việc Thụy Điển chính thức gia nhập NATO sẽ giúp Liên Minh kiểm soát được tốt hơn phần đông bắc châu Âu, là một điểm tựa về hải quân - quân sự cho NATO và là một điểm trung chuyển có ý nghĩa chiến lược cao.

Khi gia nhập Liên Minh, hải quân Thụy Điển, vốn là lực lượng rất quan trọng ở vùng biển Baltic về phòng thủ bờ biển với nhiều tầu chiến và tàu ngầm, cũng như trong các hoạt động tình báo, có thể sẽ được huy động nhiều hơn. Tương tự, các cảng và sân bay Thụy Điển cũng củng cố vị trí chiến lược của họ. Sự năng động này mang tính tích cực đối với NATO, và nhất là đối với 3 quốc gia vùng Baltic là Estonia, Latvia, Litva. Vùng biển Baltic từng ngăn cách hai khối Tây và Đông trong Chiến tranh Lạnh, giờ đây không còn là vùng biển chia cắt Đông - Tây mà là vùng biển gắn kết Đông - Tây.

Thụy Điển cũng gia nhập NATO với năng lực quân sự vững chắc và các đầu tư đáng kể vào an ninh. Thụy Điển có kế hoạch trong năm 2024 chi ít nhất 2% GDP cho quốc phòng, tức là đạt mục tiêu mà các nước đồng minh đã đặt ra tại thượng đỉnh NATO 2023 ở Vilnius. Về khả năng tương tác với các thành viên, yếu tố then chốt trong liên minh, thì Thụy Điển cũng làm rất tốt. Stockholm biết rõ những thử thách về việc quân đội của Thụy Điển phải phối hợp tốt với NATO.

Vẫn theo France Info, Thụy Điển đã thông báo rằng ngay khi trở thành thành viên NATO, họ sẽ điều 600 binh sĩ đến Latvia phục vụ trong đội quân đa quốc gia của Liên Minh. Đội quân này hiện diện từ năm 2017 và do Canada chỉ huy. Sự gia nhập của Thụy Điển và hạm đội của nước này như vậy sẽ cho phép khu vực đáy biển Baltic được giám sát tốt hơn nhiều.

Một ưu điểm đặc biệt về chiến lược là đảo Gotland của Thụy Điển, rộng hơn 3.000km2, nằm giữa giữa Thụy Điển và Latvia, là một cánh cửa Nga phải đi qua để từ miền bắc biển Baltic ra đến Biển Bắc. Theo L’Express, đây là một chốt chặn để NATO kiểm soát tốt hơn một phần biển Baltic, kiểm soát được đảo chiến lược này sẽ cho phép NATO chặn đường Nga đưa tàu từ miền tây bắc Nga xuống phía nam biển Baltic và ra Biển Bắc. Có thêm đảo Gotland, NATO cũng sẽ có thêm kế hoạch phòng thủ. Một thuận lợi khác cho NATO là đảo Gotland đã được Thụy Điển tái vũ trang từ năm 2018. Và đến năm 2022, Stockholm đã thông báo đầu tư khoảng 163 triệu đô la để tăng cường sự hiện diện quân sự trên hòn đảo chiến lược này.

NATO vẫn còn nhiều việc phải làm

Hãng tin Pháp AFP ngày 26/02/2024 nhắc lại là kể từ khi Nga xâm lược Ukraina hồi tháng 02/2022, hàng loạt sự cố liên quan đến đường ống dẫn khí đốt và cáp ngầm dưới biển Baltic đã bộc lộ điểm yếu của NATO trong khu vực. Chẳng hạn, vào tháng 09/2022, đường ống dẫn khí đốt Nord Stream nối Nga với châu Âu đã bị phá hoại. Hơn một năm sau, thủ phạm vẫn chưa được xác định. Đến tháng 10/2023, một đường ống dẫn khí đốt khác và một tuyến cáp biển ngầm nối Phần Lan, Thụy Điển và Estonia cũng bị hư hại. Theo cảnh sát Phần Lan, một tàu hàng Trung Quốc có thể có liên quan đến vụ này.

NATO đã tăng cường lực lượng hải quân và đang tìm cách phát triển năng lực giám sát, nhưng theo dõi, giám sát những gì diễn ra ở đáy biển không phải là điều dễ dàng. AFP dẫn lời nhà nghiên cứu Julian Pawlak của Đại học Bundeswehr (quân đội Đức) ở Hamburg cho biết : « Vụ phá hoại đường ống dẫn khí đốt Nord Stream cho thấy vẫn rất khó biết chính xác điều gì đang xảy ra ở đáy biển ».

************

Trong chuyến thăm Philippines, ngày hôm nay 19/03/2024, ngoại trưởng Mỹ, Antony Blinken, đã khẳng định Washington cam kết chắc chắn bảo vệ Philippines trong trường hợp xảy ra xung đột trên Biển Đông. Ngay lập tức, Trung Quốc tuyên bố Hoa Kỳ không có bất kỳ lý do chính đáng nào can dự vào vấn đề Biển Đông.

Đăng ngày: 19/03/2024 - 13:04

2 phút

Họp báo chung tại Manila với đồng nhiệm Philippines, Enrique Manalo, lãnh đạo ngoại giao Hoa Kỳ, được AFP trích dẫn, đã nhắc lại quyết tâm của Hoa Kỳ bảo vệ đồng minh trước mọi cuộc tấn công có thể xảy ra trên Biển Đông. Ông Antony Blinken tuyên bố: “Đây là những tuyến đường hàng hải trọng yếu đối với an ninh và kinh tế của Philippines, nhưng đồng thời cũng là trọng yếu đối lợi ích của khu vực, của Hoa Kỳ và cả thế giới (...) Chính vì thế mà chúng tôi luôn ở bên cạnh Philippines và chúng tôi cam kết vững chắc bảo vệ Philippines, nước có hiệp ước phòng thủ chung”.

Ngoại trưởng Enrique Manalo cho biết đã trao đổi với đồng nhiệm Mỹ về việc đầu tư mạnh mẽ cho tuần duyên của Philippines.

Cuộc gặp lần này của ngoại trưởng hai nước cũng là để chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh ba bên Mỹ-Philippines và Nhật Bản tại Washington, dự kiến vào ngày 11/04/2024.

Ông Antony Blinken tới Manila sau chuyến thăm Hàn Quốc hôm Chủ Nhật (17/03), trong cùng một mục đích củng cố quan hệ với các đồng minh châu Á đối phó với những tham vọng của Trung Quốc. Một quan chức ngoại giao cấp cao của Mỹ đi cùng cho biết : “Chúng tôi muốn chứng minh cam kết của chúng tôi đối với vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương, bất kể những gì đang xảy ra ở các nơi khác trên thế giới vào lúc này”.

Ngay sau tuyên bố của lãnh đạo ngoại giao Mỹ tại Manila, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc, Lâm Kiếm (Lin Jiang), đã khẳng định với báo chí : “ Hoa Kỳ không thuộc khu vực Biển Đông, vì thế không có quyền can thiệp vào trong các bất đồng giữa Trung Quốc và Philippines”.

Về thỏa thuận quân sự của Phippines, phát ngôn viên ngoại giao Trung Quốc khẳng định “hợp tác quân sự giữa Hoa Kỳ và Philippines không được xâm phạm chủ quyền và các lợi ích biển của Trung Quốc tại Biển Đông và càng không được sử dụng làm nền tảng cho những đòi hỏi bất hợp pháp của Philippines”.

*********

Miến Điện: Tổng thư ký LHQ lo ngại trước các cuộc tấn công mới nhằm vào dân thường

Minh Phương

~2 minutes

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, hôm qua, 18/03/2024, đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về các cuộc không kích của quân đội Miến Điện vào các ngôi làng ở phía tây nước này, khiến hơn 20 người thiệt mạng.

Đăng ngày: 19/03/2024 - 12:14

1 phút

Theo lời phát ngôn viên của tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, được AFP trích dẫn, ông Antonio Guterres cảm thấy "kinh hoàng trước các báo cáo về những cuộc không kích do quân đội thực hiện, bao gồm cả cuộc không kích diễn ra ở thị trấn Minbya (miền tây Rakhine), được cho là đã giết hại và làm bị thương nhiều thường dân”.

Các cuộc đụng độ đã làm rung chuyển bang miền tây Rakhine kể từ khi quân đội Arakan (nhóm vũ trang sắc tộc thiểu số ở các khu vực biên giới) tấn công lực lượng an ninh của chính quyền trung ương vào tháng 11, chấm dứt lệnh ngừng bắn được đưa ra kể từ sau cuộc đảo chính năm 2021.

Minbya, nằm ở phía đông Sittwe, thủ phủ bang Rakhine, đã gần như bị quân đội Arakan cô lập trong những tuần gần đây. Cách thị trấn này vài km, quân đội đã mở một cuộc không kích tấn công làng Thar Dar vào khoảng 1h45 sáng, khiến 10 đàn ông, 4 phụ nữ và 10 trẻ em thiệt mạng, theo lời một nhân chứng trong làng. Một người khác thì cho biết đã có 23 người thiệt mạng trong vụ nổ và 18 người khác bị thương.

Chính quyền nắm giữ thủ phủ Sittwe của khu vực, nhưng trong những tuần gần đây, quân đội Arakan đã tiến vào các quận xung quanh. Giao tranh hiện cũng đã lan sang các nước láng giềng Ấn Độ và Bangladesh.

***********

Hôm qua, 18/03/2024, đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc thông báo Mỹ và Nhật đang đề xuất một dự thảo nghị quyết của Hội Đồng Bảo An, kêu gọi tất cả các nước tuân thủ hiệp ước Không gian Vũ trụ. Hiệp ước được phê chuẩn năm 1967, với sự tham gia của 114 quốc gia, bao gồm cả Mỹ và Nga, nhằm cấm triển khai “vũ khí hạt nhân hoặc bất kỳ loại vũ khí hủy diệt hàng loạt nào khác” trên quỹ đạo hoặc bố trí “vũ khí ngoài vũ trụ theo bất kỳ cách nào”.

Đăng ngày: 19/03/2024 - 13:10

2 phút

“Bất kỳ việc bố trí vũ khí hạt nhân nào vào quỹ đạo quanh Trái đất đều sẽ tạo ra một tiền lệ nguy hiểm và không thể chấp nhận được”, bà Linda Thomas-Greenfield, đại sứ Mỹ phát biểu trong cuộc họp của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, được AP trích dẫn. Bà cũng kêu gọi tất cả các bên tham gia hiệp ước Không gian Vũ trụ phải cam kết không triển khai vũ khí hạt nhân và các loại vũ khí hủy diệt khác, đồng thời cho biết Washington sẵn sàng hợp tác với Matxcơva và Bắc Kinh ngay bây giờ mà không cần điều kiện tiên quyết về các vấn đề kiểm soát vũ khí song phương.

Ngoại trưởng Nhật Bản Yoko Kamikawa, người chủ trì cuộc họp Hội Đồng, thì nhắc lại rằng ngay cả trong “môi trường đối đầu” dưới thời Chiến tranh Lạnh, các bên cũng đã đồng ý bảo đảm hoà bình trong không gian vũ trụ.

Trong khi đó, phó đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc, Dmitry Polyansky, lại cho rằng nghị quyết được đề xuất là “một chiêu trò tuyên truyền khác của Washington”, “rất chính trị hóa” và “xa rời thực tế”, đồng thời tuyên bố rằng đàm phán chỉ có thể diễn ra khi “Hoa Kỳ và NATO xem xét lại đường lối chống Nga của họ và khi họ cho thấy rằng sẵn sàng tham gia đối thoại toàn diện”.

Thông báo này được đưa ra sau khi Nhà Trắng vào tháng trước đã cảnh báo rằng có thể Nga đã có được vũ khí hạt nhân chống vệ tinh “đáng lo ngại” trong vũ trụ, mặc dù loại vũ khí đó vẫn chưa hoạt động. Tổng thống Nga Vladimir Putin sau đó tuyên bố rằng Matxcơva không có ý định triển khai vũ khí hạt nhân trong không gian, đồng thời khẳng định nước này chỉ phát triển năng lực không gian tương tự như Mỹ.

**********

Tin tức thế giới 20-3

TRẦN PHƯƠNG

6–7 minutes

Bầu cử Mỹ: Ông Trump tìm quyền miễn trừ

* Ông Biden công kích ông Trump để giành phiếu của cử tri gốc Latin. Phát biểu tại bang Nevada và Arizona, đương kim Tổng thống Mỹ Joe Biden cáo buộc người tiền nhiệm "coi thường người gốc Latin" khi gọi người nhập cư là "máu độc" và tính trục xuất hàng loạt nếu đắc cử.

Đến nay, các cuộc thăm dò cho thấy cộng đồng người Latin thuộc Đảng Dân chủ đang ngày càng nghiêng về phía ứng viên Donald Trump của Đảng Cộng hòa. Điều này có thể gây rắc rối cho ông Biden ở các bang dao động mà ông chiến thắng sít sao vào năm 2020 và trong cuộc bầu cử vào cuối năm nay.

* Ông Trump nói việc cứng rắn với NATO là chiêu đàm phán. Ngày 19-3, cựu tổng thống Mỹ Donald Trump nhắc lại quan điểm rằng Mỹ chỉ có thể bảo vệ các thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nếu các nước châu Âu tăng chi tiêu quốc phòng. Hồi tháng 2-2024, ông Trump từng nói ông sẽ "khuyến khích" Nga tấn công các nước NATO không tuân thủ các cam kết tài chính. "Những gì tôi đang nói là một hình thức đàm phán. Tại sao chúng ta phải bảo vệ những quốc gia có nhiều tiền này và Hoa Kỳ lại đang chi trả cho phần lớn NATO?", ông Trump nói về phát biểu trước đó.

* Ông Trump có thể phải bán tài sản để trả khoản phạt 464 triệu USD. Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 19-3 nói rằng ông có thể phải "bán nóng" hoặc thế chấp một phần tài sản để trang trải cho khoản phạt dân sự ở New York.

Trước đó, luật sư của ông thừa nhận 30 công ty đã từ chối bảo đảm khoản tiền phạt của ông.

Hồi tháng 2-2023, ông Trump bị phạt với cáo buộc thổi phồng giá trị tài sản để được hưởng các khoản vay hay điều khoản bảo hiểm ưu đãi. Các chi phí pháp lý của ông Trump có thể sẽ còn tăng khi ông phải đối mặt với 4 phiên tòa hình sự sắp tới.

* Ông Trump tìm miễn trừ truy tố ở Tòa án tối cao Mỹ. Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đệ trình hồ sơ lên Tòa án tối cao Mỹ ngày 19-3 với hy vọng đảo ngược phán quyết trước đó của tòa án cấp thấp hơn bác bỏ quyền miễn trừ truy tố đối với nỗ lực của ông Trump nhằm lật ngược kết quả bầu cử năm 2020.

Theo lập luận của ông Trump, ông được hưởng quyền miễn trừ truy tố cho hành động trong thời gian đương nhiệm tổng thống.

Triều Tiên thử động cơ cho tên lửa siêu thanh

Ngày 20-3, Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) đưa tin nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã chỉ đạo cuộc thử nghiệm diễn ra tại trạm phóng vệ tinh Sohae gần bờ biển phía tây vào sáng và chiều ngày 19-3.

"Thành công lớn" của cuộc thử nghiệm đã cho phép dự án tiến hành theo kế hoạch để hoàn thành việc phát triển IRBM (tên lửa đạn đạo tầm trung) siêu thanh mới, KCNA cho biết.

Triều Tiên không nói rõ thông tin chi tiết về động cơ được thử nghiệm hoặc tính chất kỹ thuật khác.

Vào tháng 1-2024, Triều Tiên đã tiến hành thử tên lửa siêu thanh tầm trung. Vào thời điểm đó, Bình Nhưỡng cho biết đã sử dụng động cơ nhiên liệu rắn mới và cũng thử nghiệm hoạt động của đầu đạn cơ động.

Theo đó, ông Kim nhấn mạnh "giá trị chiến lược quân sự của hệ thống vũ khí này được đánh giá cao ngang tầm với tên lửa đạn đạo liên lục địa".

* Pháp mạnh tay với các băng đảng ma túy. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 19-3 tuyên bố đã tiến hành chiến dịch truy quét ma túy lớn ở Marseille và các thành phố khác, trong đó khoảng 100 người bị bắt trong đợt đột kích đầu tiên.

Hãng tin AFP cho biết khoảng 4.000 cảnh sát sẽ được huy động ở Marseille và các khu vực lân cận trong ba tuần tới.

Tổng thống Emmanuel Macron hôm thứ ba đã phát động một chiến dịch lớn chống buôn bán ma túy ở Marseille và các thành phố khác của Pháp, nói rằng các cuộc chiến băng đảng năm ngoái làm hàng chục người thiệt mạng đã khiến cuộc sống của người dân trở nên khốn khổ.

Marseille bị ảnh hưởng nặng nề trong cuộc chiến tranh giành quyền kiểm soát hoạt động buôn bán ma túy béo bở trên khắp nước Pháp. Khoảng 49 người thiệt mạng và 123 người bị thương do bạo lực liên quan đến ma túy vào năm 2023.

* Các nước phản ứng luật an ninh quốc gia Hong Kong. Ngày 19-3, Mỹ cho biết đang đánh giá các rủi ro từ việc Hong Kong thông qua luật an ninh quốc gia cứng rắn.

"Chúng tôi cho rằng những hành động như vậy có khả năng đẩy nhanh việc đóng cửa xã hội từng cởi mở của Hong Kong", Hãng tin AFP dẫn lời người phát ngôn Vedant Patel của Bộ Ngoại giao Mỹ.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Anh David Cameron cho biết luật an ninh mới được thông qua sẽ có tác động sâu rộng và làm tổn hại thêm đến các quyền và tự do của người dân Hong Kong.

* Israel kiên quyết đánh Rafah ở Dải Gaza. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tiếp tục bác bỏ lời kêu gọi của Tổng thống Mỹ Joe Biden về việc dừng cuộc tấn công trên bộ theo kế hoạch vào Rafah.

Đây là nơi trú ẩn cuối cùng tương đối an toàn của hơn 1 triệu người Palestine ở Gaza nhưng Tel Aviv tin rằng đây cũng là nơi ẩn náu của Hamas.

"Chúng tôi quyết tâm tiêu diệt các tiểu đoàn (Hamas) ở Rafah và không có cách nào để làm điều đó ngoại trừ việc tiến vào trên bộ", Hãng tin Reuters dẫn lời ông Netanyahu.

Hai nhà lãnh đạo đã điện đàm vào đầu tuần này và Nhà Trắng cho biết ông Biden đã yêu cầu ông Netanyahu cử một nhóm quan chức quân sự, tình báo và nhân đạo cấp cao tới Washington để thảo luận toàn diện trong những ngày tới.

Trong khi đó, Liên Hiệp Quốc chỉ trích Israel đang sử dụng cái đói như vũ khí ở Gaza và điều này có thể phạm phải tội ác chiến tranh.

Nghề nguy hiểm

*********