*************

Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng rằng các cuộc đàm phán về lệnh ngừng bắn ở Ukraine sẽ sớm bắt đầu, Ngoại trưởng Hakan Fidan nói hôm 3/3, khi kết thúc một diễn đàn ngoại giao ở thành phố Antalya phía nam.

Ông Fidan đã gặp người đồng cấp Nga, ông Sergei Lavrov, hôm 1/3 bên lề Diễn đàn Ngoại giao Antalya. Ông nói với các phóng viên rằng ông đã thảo luận một số vấn đề với ông Lavrov, trong đó có Ukraine.

“Về vấn đề Ukraine, quan điểm của chúng tôi là cả hai bên đã đạt đến giới hạn mà họ có thể đạt được thông qua chiến tranh. Chúng tôi nghĩ rằng đã đến lúc bắt đầu đối thoại về một lệnh ngừng bắn”, ông Fidan nói.

“Điều đó không có nghĩa là thừa nhận sự chiếm đóng (của Nga), nhưng các vấn đề về chủ quyền và lệnh ngừng bắn cần được thảo luận riêng”.

Thổ Nhĩ Kỳ, thành viên NATO, vốn có chung đường biên giới trên biển với cả Ukraine và Nga ở Biển Đen, đã tìm cách duy trì mối quan hệ tốt đẹp với cả hai quốc gia kể từ khi Nga xâm chiếm Ukraine hai năm trước.

Ankara đã hỗ trợ quân sự cho Ukraine và lên tiếng ủng hộ sự toàn vẹn lãnh thổ của nước này, nhưng cũng phản đối các lệnh trừng phạt đối với Nga.

“Cái chết và thương tích của hơn 500.000 người cũng như sự phá hủy hoàn toàn cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng của cả một quốc gia không phải là một thực tế có thể chấp nhận được đối với chúng tôi”, ông Fidan nói.

"Điều này phải dừng lại bằng cách nào đó. Để ngăn chặn điều này, cần có một số cuộc thảo luận và mọi người nên làm quen với ý tưởng này”.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz vẫn từ chối giao tên lửa Taurus tối tân cho Kiev vì cần chuyên gia điều chỉnh trên lãnh thổ Ukraina và như vậy sẽ kéo Đức vào cuộc chiến. Tuy nhiên, đối với Kiev, tên lửa Taurus có tầm quan trọng chiến lược để tấn công các mục tiêu từ xa.

Đăng ngày: 03/03/2024 - 11:17

3 phút

So với Storm Shadow và Scalp (250 km) được Anh và Pháp chuyển cho Ukraina, tên lửa Taurus của Đức có tầm bắn gấp đôi (500 km), mang hai đầu đạn (giống Storm Shadow), có thể bắn trúng mục tiêu trên không. Được mệnh danh là tên lửa « diệt hầm » (bunker buster), Taurus được thiết kế bán tàng hình, có thể bay ở tầm thấp để tránh các hệ thống phòng không. Loại tên lửa hành trình không đối địa này có thể được bắn từ máy bay cho nên cần được điều chỉnh để thích ứng với không quân Ukraina.

Tướng Jérôme Pellistrandi, tổng biên tập Tạp chí Quốc Phòng Pháp, cho biết Taurus « hoàn toàn thích hợp để phá các mục tiêu quan trọng, như kho bãi hoặc các vị trí chỉ huy ». Giả thuyết Ukraina dùng Taurus để tấn công cầu Crimée đã được nhắc đến trong đoạn đối thoại bị rò rỉ giữa các quan chức Đức. Trả lời RFI ngày 03/03, giáo sư Hans Stark, chuyên gia nghiên cứu về văn minh Đức tại Đại học Sorbonne, kiêm cố vấn về quan hệ Pháp-Đức tại Viện Quan hệ Quốc tế IFRI, phân tích :

« Cầu Crimée (cầu Kertch) là tuyến đường chính được Nga sử dụng để chuyển quân, vận tải vũ khí đạn dược, pháo binh, ... nói chung là toàn bộ chuỗi cung ứng cho chiến tranh. Ngoài ra, cầu Crimée còn là tài sản quý giá đối với ông Putin, đó là cây cầu của Putin, và cũng là điểm chiến lược để kiểm soát bán đảo Crimée. Không có cầu Kertch, Crimée có thể sẽ thất thủ.

Vì tất cả những lý do đó mà ông Scholz không muốn giao tên lửa Taurus cho Ukraina. Thủ tướng Đức cũng đưa ra một lập luận khác, nhưng không được Paris đồng ý, đó là để lập trình và điều chỉnh mục tiêu cho Taurus, cần phải có chuyên gia Đức. Quân đội Ukraina không làm được việc này. Việc điều chỉnh mục tiêu cho những tên lửa Taurus ở Ukraina cũng không thể làm được ở Đức. Điều đó có nghĩa là cần phải có quân Đức trên lãnh thổ Ukraina để lập trình cho Taurus tấn công cầu Kertch hay bất kỳ mục tiêu nào khác. Và như vậy lại quay trở lại tranh luận : có cần triển khai quân trên lãnh thổ Ukraina hay không. Dĩ nhiên là không phải để trực tiếp tham chiến nhưng dù sao cũng là để triển khai vũ khí sẽ được sử dụng trên chiến trường ».

Cầu Kertch nối vùng Krasnodar của Nga với bán đảo Crimée đã bị đóng cửa sáng sớm Chủ Nhật 03/03. Chính quyền không nêu lý do nhưng trên mạng Telegram, một số kênh truyền thông địa phương cho biết người dân nghe thấy nhiều tiếng nổ gần một kho dầu ở Feodossia trên bán đảo Crimée. Ngay sau đó, Nga cho biết hệ thống phòng không đã bắn hạ 38 drone của Ukraina trên báo đảo.

Về tình hình chiến sự, trong vụ tấn công của Nga nhắm vào một tòa chung cư 9 tầng ở Odessa ngày 02/03 đã có 8 người thiệt mạng. Một lần nữa, tổng thống Zelensky kêu gọi đồng minh phương Tây cung cấp hệ thống phòng không để « bảo vệ người dân tốt hơn ».

************

Hôm nay 03/03/2024, các nước thành viên trong khối NATO (Liên Minh Bắc Đại Tây Dương) sẽ tiến hành cuộc tập trận chung “Nordic Response” (Tạm dịch : Phản ứng Bắc Âu) tại Bắc Cực, đánh dấu lần đầu tiên Thụy Điển tham gia tập trận. Dù chưa phải là thành viên chính thức của liên minh nhưng Stockholm đã cung cấp lãnh thổ của mình ở vùng Viễn Bắc và cử 4.500 binh sĩ tham gia cuộc tập trận xuyên biên giới này.

Đăng ngày: 03/03/2024 - 12:02

2 phút

Từ Stockholm, thông tín viên RFI Carlotta Morteo cho biết cụ thể :

Na Uy, thành viên lâu đời của NATO, vốn từ lâu đã giữ vai trò chỉ huy bảo vệ Bắc Cực, nên giờ sẽ chỉ đạo các cuộc tập trận lần này. Năm nay, 20.000 binh sĩ đến từ 13 quốc gia sẽ tham gia huấn luyện trên khắp vùng Tây Lapland từ Na Uy, Thụy Điển đến Phần Lan. Đây quả thực là một sân chơi lớn, trải rộng hơn 500 km2, nơi hơn một trăm máy bay quân sự sẽ cùng tập trận.

Dù được coi là cuộc thử nghiệm đầu tiên về hoạt động phòng không chung giữa tất cả các quốc gia Bắc Âu trong khuôn khổ NATO, nhưng ba nước Na Uy, Phần Lan và Thụy Điển vốn đã phối hợp nhịp nhàng trên không, vì các nước này đã tập luyện cùng nhau gần như mỗi tuần kể từ năm 2009.

Cuộc tập trận “Phản ứng Bắc Âu” cũng sẽ giúp kiểm tra mức độ tương tác giữa các lực lượng lục quân và hải quân trong khu vực, đồng thời cải thiện các vấn đề hậu cần xuyên biên giới.

Nhưng hiện tại, theo cơ cấu tổ chức của NATO, Bắc Âu đang bị phân cắt thành nhiều khu vực : khu vực Na Uy nằm dưới quyền của sở chỉ huy đặt tại Norfolk, Hoa Kỳ, trong khi Phần Lan lại dưới quyền của Brunssum, Hà Lan... Việc Thụy Điển gia nhập Liên minh đóng vai trò quan trọng theo quan điểm địa chiến lược nhưng cũng đồng thời đặt ra vấn đề về việc thiết lập cơ cấu phân chia khu vực mới.

****************

Ngày 01/03/2024, kênh truyền hình Nga Russia Today, thân cận với điện Kremlin, công bố một băng âm dài 37 phút, ghi lại một trao đổi ‘‘tuyệt mật’’ giữa các sĩ quan Đức về các phương án cấp cho Ukraina loại tên lửa Taurus, có tầm bắn hơn 500 km, một trong các tên lửa tối tân nhất của nước Đức. Bộ Quốc Phòng Đức hôm qua, 02/03, đã xác nhận cuộc trao đổi mật của Không quân Đức đã bị nghe lén, nhưng không khẳng định tính xác thực của các nội dung được loan tải.

Đăng ngày: 03/03/2024 - 11:59

3 phút

Theo nhiều chính trị gia Đức, việc Matxcơva tung ra các thông tin nói trên là nhằm gây áp lực với thủ tướng Đức Olaf Scholz nhằm chặn đứng khả năng chính phủ Đức đưa ra quyết định cấp cho Ukraina loại vũ khí chiến lược này.

Thông tín viên Nathalie Versieux tường trình từ Berlin :

‘‘Bốn sĩ quan không quân Đức, trong đó ít nhất một viên tướng, tham gia vào một cuộc họp trực tuyến. Nội dung liên quan đến tên lửa tầm xa quý giá Taurus, do Đức sản xuất, loại vũ khí mà Kiev liên tục yêu cầu từ nhiều tháng nay. Cho đến nay thủ tướng Đức vẫn từ chối cung cấp tên lửa Taurus vì lo ngại xung đột lan rộng.

Trong cuộc đàm thoại này, các sĩ quan đã bàn về số lượng tên lửa sẵn có, các huấn luyện cho binh sĩ Ukraina, việc xác định các mục tiêu tấn công có thể tại Nga, số lượng tên lửa Taurus có thể được cung cấp để đạt được các mục tiêu quân sự, như phá hủy cây cầu nối liền bán đảo Crimée với Nga.

Đây rõ ràng là một hồ sơ cực kỳ nhạy cảm. Từ Vatican, thủ tướng Scholz đang trong chuyến công du nhận định: ‘‘Vụ việc này rất nghiêm trọng. Chính vì vậy cần phải điều tra rất kỹ lưỡng và rất nhanh chóng.’’

Cuộc điều tra sẽ phải làm sáng tỏ nhiều vấn đề. Trước hết là mức độ an toàn của các liên lạc trong quân đội Đức. Hiện tại, các sĩ quan Đức dường như đang sử dụng phần mềm họp trực tuyến WebEx trong các cuộc họp kiểu này, theo tình báo Nga. Trong những ngày tới, có nguy cơ Nga công bố sẽ công bố thêm một số nội dung đối thoại trong nội bộ. Vụ bê bối này cũng có thể gây nhiều tác động đến liên minh cầm quyền tại Đức. Theo suy đoán của đối lập Đức, Matxcơva đang tìm cách bóp chết từ trong trứng mọi thảo luận xung quanh việc cấp tên lửa tầm xa cho Đức.’’

Một cách để Nga gây áp lực với thủ tướng Scholz

Không chỉ đối lập Đức, mà ngay trong nội bộ liên minh cầm quyền Đức cũng có nhiều lo ngại về việc điện Kremlin sử dụng các thông tin này để ‘‘gây áp lực’’ với thủ tướng Đức trong hồ sơ tên lửa Taurus, theo nhận định của chuyên gia quân sự Marie-Agnes Strack-Zimmermann, đảng Tự Do, thành viên liên minh cầm quyền.

Theo AFP, sau khi các thông tin nói trên được công bố, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Nga Maria Zakharova đã yêu cầu ‘‘Đức nhanh chóng giải thích’’ về vụ việc này. Theo phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Nga, ‘‘tránh né trả lời đồng nghĩa với thú nhận’’. Ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov, đang công du Thổ Nhĩ Kỳ, coi vụ việc này là minh chứng ‘‘cho thấy phe chủ chiến tại châu Âu đang rất mạnh’’. Còn nhân vật số hai của Hội đồng An ninh Nga, Dmitri Medvedev, thậm chí khẳng định, nước Đức giờ đây đã trở thành ‘‘kẻ thù’’ của nước Nga, khi ‘‘bàn đến các cuộc tấn công để gây tổn thất tối đa cho đất nước chúng ta.’’

Theo một thăm dò dư luận Đức của INSA, công bố hôm 26/02, 49% người được hỏi phản đối việc cấp tên lửa tầm xa cho Ukraina, trong lúc có 35% ủng hộ.

***********

Đăng ngày: 02/03/2024 - 13:31

4 phút

(RFI) – Hàn Quốc : Cảnh sát khám xét trụ sở của Hiệp Hội Y Khoa (KMA). Trong bối cảnh phong trào đình công của các y bác sĩ không có dấu hiệu suy giảm, ngày 01/03/2024, KMA tố cáo chính phủ Hàn Quốc đã ra lệnh khám xét một số văn phòng và trụ sở của hiệp hội này và tấn công vào quyền tự do biểu tình của các bác sĩ. Trước đó, chính phủ đã ra tối hậu thư cho các bác sĩ đình công đến hết ngày thứ Năm 29/02 phải trở lại làm việc nếu không muốn đối mặt với các biện pháp trừng phạt, thậm chí là bị tước quyền hành nghề. Tuy nhiên, bất chấp những đe dọa, trong số khoảng 9.000 bác sĩ đình công, chỉ có chưa tới 600 người thực sự quay trở lại làm việc. Nhiều bệnh nhân vẫn tiếp tục bị từ chối cấp cứu.

(AFP) – Quân đội Mỹ tiêu diệt tên lửa địa đối không của Houthi ở Yemen. Ngày 01/03/2024, bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ ở Trung Đông (Centcom) cho biết đã tiến hành một “cuộc tấn công tự vệ” chống lại một tên lửa địa đối không sau khi thấy tên lửa này của Houthi có thể gây "mối đe dọa" cho máy bay Mỹ trong khu vực. Cũng theo nguồn tin trên, lực lượng Houthi đã phóng một tên lửa chống hạm ở Hồng Hải, nhưng “không gây ra thiệt hại nào cho các tàu”.

(AFP) – Một ngày sau bầu cử Quốc Hội, Iran bắt đầu kiểm phiếu. Sáng 02/03/2024, bộ Nội Vụ Iran thông báo bắt đầu kiểm phiếu và hiện thời "có khoảng 25 triệu trên tổng số 61 triệu cử tri đã tham gia cuộc bỏ phiếu hôm qua" để bầu lại 290 đại biểu Quốc Hội, cùng 88 đại diện trong Hội đồng Chuyên gia. Như vậy là có 60% cử tri Iran đã không tham gia cuộc bỏ phiếu lần này. Hãng tin Pháp AFP ghi nhận cựu tổng thống Mohammad Khatami thuộc cánh cải tổ "lần đầu tiên đã không thi hành bổn phận công dân". Ông từng là tổng thống Iran trong giai đoạn 1997-2005.

(AFP) – Tân tổng thống Achentina thách thức Lập Pháp. Trong bài diễn văn đầu tiên trước quốc dân hôm 01/03/2024, ông Javier Milei, thuộc cánh cực hữu, tuyên bố "quyết tâm đẩy mạnh cải tổ đến cùng" dù có được Quốc Hội ủng hộ hay không. Đồng thời, ông kêu gọi người dân "hãy kiên nhẫn và tin tưởng vào chính quyền".

(Reuters) – Mỹ : Bang Texas đang bị cháy rừng lớn nhất trong lịch sử. Theo chính quyền địa phương, vụ cháy được đặt tên Smokehouse Creek đã thiêu rụi 430.000 ha rừng và trở thành một trong những vụ cháy nghiêm trọng nhất trong lịch sử của bang. Cho đến ngày 01/03/2024, lực lượng cứu hỏa đã kiểm soát được khoảng 15% đám cháy. Vụ hỏa hoạn cũng tạm ngừng lan rộng nhờ trời mưa từ ngày hôm trước. Tuy nhiên, cơ quan khí tượng địa phương lo ngại rằng điều kiện thời tiết có thể lại tạo thuận lợi cho hỏa hoạn từ trưa 02/03.

(RFI) – Tỷ phú Ấn Độ mời người nổi tiếng thế giới dự đám cưới con trai. Lễ cưới linh đình của con trai út của tỷ phú Mukesh Ambani, diễn ra trong ba ngày, từ 01-03/03/2024, được cho là sẽ có sự tham dự của giới thượng lưu trên khắp thế giới, từ ông chủ Facebook Mark Zuckerberg, tỷ phú Bill Gates, ca sĩ Rihanna, thủ tướng Qatar hay cựu ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton. Rất nhiều ngôi sao hàng đầu Bollywood cũng đến chúc mừng. Sân bay nhỏ Jamnagar, ở phía tây Ấn Độ, gần nơi diễn ra hôn lễ, thậm chí đã phải chuyển thành sân bay quốc tế để chứa hàng chục máy bay tư nhân.

(AFP) – Người mẫu 102 tuổi qua đời. Là biểu tượng của ngành thời trang New York, "cụ bà người mẫu" Iris Apfel qua đời ngày 01/03/2024 tại New York, thọ 102 tuổi. Cho đến rất gần đây, bà vẫn năng động trên các mạng xã hội. Bà từng cộng tác với những thương hiệu nổi tiếng thế giới, từ hãng xe Pháp Citroën đến hệ thống cung cấp hàng may mặc H&M. Iris Apfel được 2,9 người theo dõi trên Instagram. Bí quyết thành công của cụ bà người mẫu ngoại hạng này là phương châm "dám thể hiện khác biệt" của mình, "làm việc không ngơi nghỉ, khám phá những chân trời mới" và nhất là không để bị "tuổi tác cướp mất tự do". Trong mắt nhạc sĩ Lenny Kravitz, cụ bà Apfel là "hiện thân của cả một nghệ thuật sống trên đời".

***********

Ngày 01/03/2024, tại thành phố Kharkiv, Hà Lan đã ký thỏa thuận an ninh 10 năm với Ukraina, đồng thời cam kết sẽ tham gia kế hoạch mua 800.000 đạn pháo giúp Kiev ngăn chặn lực lượng Nga.

Đăng ngày: 02/03/2024 - 11:58

2 phút

Theo Reuters, thủ tướng Hà Lan Mark Rutte đã có cuộc gặp với tổng thống Volodymyr Zelensky trong chuyến thăm bất ngờ tới Kharkiv, chỉ cách biên giới Nga 40 km, và trở thành nhà lãnh đạo phương Tây thứ bảy ký thỏa thuận an ninh 10 năm với Ukraina trong vòng hai tháng qua. Thỏa thuận đã xác định các lĩnh vực ưu tiên viện trợ mà Hà Lan dành cho Ukraina, bao gồm phòng không, pháo binh, hải quân và nhấn mạnh đến việc tăng cường không quân cho Kiev.

Trong cuộc họp báo sau chuyến thăm, thủ tướng Hà Lan tuyên bố Amsterdam sẽ góp 150 triệu euro vào sáng kiến do Cộng Hòa Séc khởi xướng mua 800.000 đạn pháo viện trợ cho Kiev Như vậy, tổng số tiền huy động được cho sáng kiến lên thành 250 triệu euro.

Phát biểu trong Hội nghị An Ninh Munich vào tháng 2, Cộng Hòa Séc cho biết đã nhận được 500.000 đạn pháo 155 mm và 300.000 đạn 122 mm từ nhiều nước thứ ba. Số đạn này có thể được chuyển đến Ukraina trong vài tuần nếu nguồn tài trợ được đảm bảo.

Về tình hình tại chỗ, không quân Ukraina cho biết đã bắn hạ 14 drone Shahed của Nga tại các tỉnh Odessa, Mykolaiv, Zaporizhia, Kharkiv, Sumy và Dnipropetrovsk. Cũng theo lực lượng này, từ đêm qua đến rạng sáng nay 02/03, Nga đã tiến hành tổng cộng 17 cuộc tấn công vào lãnh thổ Ukraina.

"Tình hình Ukraina" sẽ được tổng thống Emmanuel Macron đề cập với lãnh đạo các chính đảng tại Pháp trong cuộc họp tại điện Élysée vào sáng 07/03.

***********

Tàu Rubymar thuộc sở hữu của Anh, bị những phần tử chủ chiến Houthi tấn công vào tháng trước, đã chìm ở Biển Đỏ, chính phủ được quốc tế công nhận của Yemen cho biết hôm thứ Bảy, đồng thời cảnh báo về một “thảm họa môi trường” từ những kiện hàng phân bón trên tàu.

Nếu được xác nhận, đây sẽ là tàu đầu tiên bị chìm kể từ khi lực lượng Houthi bắt đầu nhắm mục tiêu tấn công hoạt động vận tải thương mại vào tháng 11, buộc các công ty vận tải phải chuyển hướng tàu sang tuyến đường dài hơn, đắt tiền hơn quanh cực nam Châu Phi.

Người Houthi được Iran hậu thuẫn, lực lượng kiểm soát miền bắc Yemen và các trung tâm lớn khác, nói họ đang hành động đoàn kết với người Palestine ở Gaza.

Các cuộc tấn công của họ đã dẫn tới một loạt các cuộc không kích nhắm vào các vị trí của họ được thực hiện bởi Mỹ, Anh, và các hải quân khác gửi tàu đến khu vực nhằm cố gắng bảo vệ tuyến đường thương mại thiết yếu.

Bộ quốc phòng Ý ngày thứ Bảy cho biết một trong những tàu hải quân của nước này đã bắn hạ một máy bay không người lái bay về phía nước này ở Biển Đỏ.

Trong khi đó, Bộ Giao thông của lực lượng Houthi nói có "trục trặc" trong các dây cáp liên lạc dưới biển ở Biển Đỏ do hành động của các tàu hải quân Mỹ và Anh. Họ không cung cấp thêm chi tiết.

Ngày thứ Hai, một nhóm từ chính phủ Yemen đã ra xem tàu chở hàng Rubymar mang cờ Belize và cho biết nó đã bị chìm một phần. Một phát biểu của chính phủ ngày thứ Bảy nói con tàu đã chìm ở phía nam Biển Đỏ vào tối ngày thứ Sáu.

Hạm đội Năm của Hải quân Hoa Kỳ không trả lời ngay lập tức yêu cầu xác nhận vụ chìm tàu.

Cơ quan Hoạt động Thương mại Hàng hải Vương quốc Anh (UKMTO) ngày thứ Bảy báo cáo một vụ chìm tàu, nhưng không xác định đó là tàu gì.

Quân đội Mỹ trước đó cho biết vụ tấn công đã gây hư hại đáng kể cho tàu chở hàng và gây ra vết dầu loang dài 18 dặm (29 km). Quân đội Mỹ nói tàu đang chở hơn 41.000 tấn phân bón khi bị tấn công.

Ahmed Awad bin Mubarak, bộ trưởng ngoại giao của chính phủ Yemen được quốc tế công nhận ở Aden, nói trên mạng xã hội X: "Vụ chìm tàu Rubymar là một thảm họa môi trường mà Yemen và khu vực chưa từng trải qua trước đây.

"Đó là một thảm kịch mới cho đất nước và người dân chúng ta. Mỗi ngày chúng ta phải trả giá cho những cuộc phiêu lưu của lực lượng dân quân Houthi ..."

Chính phủ Yemen được quốc tế công nhận, và được Ả-rập Saudi hậu thuẫn, đã lâm chiến với lực lượng Houthi kể từ năm 2014.

***********

Quân đội Mỹ ngày thứ Bảy đã thực hiện đợt thả hàng viện trợ đầu tiên xuống Dải Gaza sau vụ người Palestine tử vong trong lúc họ cố gắng tiếp cận những xe tải chở thực phẩm.

Các quốc gia khác bao gồm Jordan và Pháp đã tiến hành thả hàng viện trợ xuống Gaza, nơi Văn phòng Điều phối Sự vụ Nhân đạo của Liên Hợp Quốc cho biết một phần tư dân số - 576.000 người - chỉ còn một bước nữa là lâm vào cảnh đói ăn.

Máy bay vận tải C-130 của Mỹ đã thả hơn 38.000 bữa ăn dọc theo đường bờ biển Địa Trung Hải của Gaza, quân đội Mỹ nói trong một phát biểu. Lực lượng Jordan cũng tham gia chiến dịch.

“Chúng tôi đang lập kế hoạch cho các nhiệm vụ cung cấp viện trợ trên không tiềm năng tiếp theo,” phát biểu nói.

Một quan chức Mỹ nói với Reuters rằng các đợt thả hàng diễn ra ở tây nam Gaza và thị trấn Mawasi.

Nhà Trắng ngày thứ Sáu nói các đợt thả hàng sẽ là một nỗ lực liên tục và Israel ủng hộ biện pháp này.

Dưới áp lực trong và ngoài nước, chính quyền của Tổng thống Joe Biden cũng đang xem xét đưa viện trợ tới bằng đường biển từ đảo Cyprus, cách bờ biển Gaza khoảng 210 hải lý, theo một quan chức Mỹ.

Mỹ trong những tháng qua đã kêu gọi Israel cho phép thêm viện trợ vào Gaza, điều mà Israel vẫn kháng cự.

Nhà chức trách y tế của Gaza cho biết lực lượng Israel đã giết chết hơn 100 người khi họ tìm cách tiếp cận một đoàn xe cứu trợ gần Thành phố Gaza hôm thứ Năm. Người Palestine đang đối mặt với tình thế ngày càng khốn quẫn sau gần năm tháng chiến tranh.

Israel nói phần lớn những người tử vong là do đám đông vây quanh các xe cứu trợ, nói rằng các nạn nhân đã bị giẫm đạp hoặc bị xe cán. Một quan chức Israel cũng cho biết quân đội trong một "phản ứng hạn chế" sau đó đã bắn vào đám đông mà họ cảm thấy đang đề ra mối đe dọa.

Israel nói họ cam kết cải thiện tình hình nhân đạo ở Gaza và cáo buộc các phần tử chủ chiến Hamas gây nguy hiểm cho thường dân Palestine bằng cách sử dụng họ làm lá chắn sống.

Vụ việc xảy ra hôm thứ Năm gần Thành phố Gaza là vụ tổn thất nhân mạng thường dân lớn nhất trong nhiều tuần. Hamas nói hành động này có thể gây hại cho các cuộc đàm phán ở Qatar để đạt được thỏa thuận ngừng bắn và thả con tin người Israel.

************

Người Nga ngày thứ Bảy xếp hàng để đặt hoa trước mộ của chính trị gia đối lập quá cố Alexei Navalny. Những người đến viếng ca ngợi ông là biểu tượng của hi vọng và bền chí một ngày sau khi ông được an táng ở Moscow.

Mẹ của ông Navalny, Lyudmila, trong số những người đến viếng, theo Reuters. Bà đến thăm mộ con trai vào ngày thứ hai, cùng với mẹ vợ của ông Navalny. Cả hai người phụ nữ đều mặc đồ đen, lặng lẽ đứng trước mộ trước khi rời đi.

Ông Navalny, người chỉ trích Tổng thống Vladimir Putin gay gắt nhất trong nước Nga, qua đời ở tuổi 47 tại trại giam Bắc Cực vào ngày 16 tháng 2. Những người ủng hộ nói ông đã bị sát hại. Điện Kremlin phủ nhận bất cứ sự dính dáng nào của nhà nước trong cái chết của ông.

Hàng ngàn người đã tham dự buổi lễ tiễn biệt ông Navalny hôm thứ Sáu, một số người hô vang tên ông và nói rằng họ sẽ không tha thứ cho chính quyền Nga về cái chết của ông.

Đến thứ Bảy, ngôi mộ tại một nghĩa trang ở Moscow không xa nơi ông từng sống đã phủ đầy hoa do hàng ngàn người đến viếng để lại.

“Ông ấy là người đã giúp tôi mở mang tầm mắt về tình hình chính trị hiện tại ở Nga,” một người đến viếng giấu tên nói về ông Navalny, người nổi lên nhờ những bài blog phơi bày điều mà ông nói là nạn tham nhũng tràn lan trong giới lãnh đạo Nga.

Điện Kremlin bác bỏ cáo buộc tham nhũng của ông Navalny và cáo buộc của ông nói rằng ông Putin có khối tài sản cá nhân khổng lồ. Phong trào của ông Navalny bị đặt ngoài vòng pháp luật và hầu hết các đồng minh cao cấp của ông đã rời khỏi Nga và hiện sống ở Châu Âu.

Một người viếng khác đến thăm mộ "để tưởng nhớ người đã trở thành biểu tượng cho sự bền chí đối với tôi. Và sau những gì xảy ra thì có cảm giác vô cùng đau buồn."

“Dù nghe có vẻ u ám nhưng thật cảm động khi thấy bao nhiêu người nữa đến đây và điều này khiến tôi cảm thấy như có sự đồng cảm nào đó,” người này nói.

"Ông ấy là một biểu tượng. Ông ấy là một biểu tượng to lớn. Dù bạn muốn nghĩ về ông ấy như thế nào đi nữa thì ông ấy thực sự đã trở thành biểu tượng của một điều gì đó tự do và tươi sáng, của một thứ hi vọng nào đó."

Cảnh sát theo dõi nhưng không can thiệp khi những người đến viếng đặt hoa trước mộ ông Navalny vào ngày thứ Bảy. Tổ chức nhân quyền OVD-Info cho biết 91 người đã bị bắt giữ hôm thứ Sáu tại 12 thị trấn và thành phố, bao gồm cả Moscow.

Ông Navalny đã bị bỏ tù về nhiều cáo buộc bao gồm lừa đảo, coi thường tòa án và tư tưởng cực đoan. Ông phủ nhận tất cả những cáo buộc đó, nói rằng chính quyền bịa đặt để bịt miệng những chỉ trích của ông nhắm vào ông Putin.

***********

Một vụ tấn công bằng máy bay không người lái (drone) của Nga, làm nhiều nạn nhân bao gồm một trẻ sơ sinh và một em nhỏ hai tuổi thiệt mạng vào ngày thứ Bảy, lẽ ra có thể tránh được nếu Ukraine không bị thiếu vũ khí, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy nói.

Bảy nhà lãnh đạo phương Tây đã kí thỏa thuận an ninh 10 năm với Ukraine trong hai tháng qua khi Kyiv nỗ lực lấp lỗ hổng lớn trong kho dự trữ với gói hỗ trợ quân sự trọng yếu của Mỹ bị mắc kẹt tại Quốc hội và đối mặt với sự phản đối của phe Cộng hòa trong nhiều tháng.

“Khi sinh mạng bị tổn thất, và các đối tác chơi trò chính trị nội bộ hoặc tranh chấp, hạn chế khả năng phòng thủ của chúng ta, điều đó không thể hiểu được,” ông Zelenskyy nói.

Trong khi cơ quan dịch vụ khẩn cấp đăng hình ảnh các thi thể được kéo ra từ đống đổ nát của một khu chung cư ở thành phố cảng phía nam Odesa, ông cũng sử dụng bài phát biểu video hàng đêm của mình để gửi thông điệp mạnh mẽ tới tư lệnh quân đội mới, Oleksandr Syrskyi, người thay thế ông Valeriy Zaluzhnyi vào tháng trước.

“Tổng tư lệnh có toàn quyền quyết định những thay đổi nhân sự trong quân đội, tại trụ sở, bất kỳ thay đổi nào,” ông Zelenskyy nói. Ông nói ông trông chờ một "báo cáo chi tiết và các đề xuất cụ thể cho những thay đổi tiếp theo" từ ông Syrskyi khi ông trở về từ mặt trận vào đầu tuần.

Nhân viên cứu hộ đã kéo được tám thi thể ra khỏi đống đổ nát và vẫn đang tìm kiếm thêm vào đêm khuya. Ông Zelenskyy trước đó cho biết một máy bay không người lái Shahed do Iran cung cấp đã phá hủy 18 căn hộ trong một khu chung cư.

Oleh Kiper, thống đốc khu vực, nói những người lớn thiệt mạng bao gồm ba người đàn ông 35, 40 và 54 tuổi, cùng hai người phụ nữ 31 và 73 tuổi. Tám người bị thương, trong đó có một bé gái ba tuổi.

Ông Zelenskyy nói các cuộc tấn công của Nga sử dụng drone Shahed do Iran cung cấp "không hiểu có ý nghĩa gì về quân sự" và chỉ nhằm mục đích giết chóc và hăm dọa.

“Thế giới biết rằng có thể chống lại khủng bố,” ông nói. “Thật không may, việc trì hoãn cung cấp vũ khí và hệ thống phòng thủ tên lửa cho Ukraine để bảo vệ người dân của chúng ta sẽ dẫn đến những tổn thất như vậy.”

Ông Zelenskiy nói nạn nhân nhỏ tuổi nhất của vụ tấn công là Tymofiy, bốn tháng tuổi và Mark, hai tuổi.

Bộ trưởng Nội vụ Ihor Klymenko cho biết đứa trẻ sơ sinh này được tìm thấy đã chết bên cạnh mẹ.

Tại hiện trường, khói bốc lên từ đống đổ nát rải rác trên mặt đất nơi drone làm hư hại vài tầng của tòa nhà.

Quần áo và đồ đạc trong nhà nằm rải rác trong đống bê tông gãy đổ và thép treo bên hông khu chung cư.

Cơ quan Tình huống Khẩn cấp Nhà nước Ukraine đăng tải những bức ảnh trong đó có em nhỏ đã chết được lực lượng cứu hộ đưa vào túi đựng xác.

"Không thể quên được! Không thể tha thứ được," cơ quan này viết. Họ cho biết năm người trong đó có một đứa trẻ đã được cứu sống.

Nga đã gửi đi hàng ngàn drone có cánh tầm xa này trong suốt cuộc chiến nhắm vào các mục tiêu sâu bên trong Ukraine.

**********

Tin tức thế giới 3-3: Mỹ nói Israel chấp nhận ngừng bắn 6 tuần; Ukraine trách cứ phương Tây

MINH KHÔI

6–7 minutes

* Nga tấn công vào Odessa làm nhiều người thiệt mạng
* Tàu Anh sắp chìm ở Biển Đỏ, gây nguy cơ ô nhiễm do phân bón trên tàu
* 3 máy bay vận tải quân sự Mỹ đã thả thực phẩm xuống Gaza

Xung đột Israel - Hamas

* Mỹ nói Israel chấp nhận thỏa thuận ngừng bắn 6 tuần. Một quan chức cấp cao Mỹ cho biết Israel đã chấp nhận thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 6 tuần ở Gaza, với điều kiện Hamas phải đồng ý thả những con tin dễ bị tổn thương.

Một nguồn tin thân cận Hamas cho biết một phái đoàn của lực lượng dự kiến sẽ tới thủ đô Cairo của Ai Cập trong ngày 2-3 để đàm phán về lệnh ngừng bắn. Theo nguồn tin, lệnh ngừng bắn cũng sẽ cho phép tăng đáng kể viện trợ nhân đạo vào Gaza.

Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris sẽ gặp Bộ trưởng nội các thời chiến Israel Benny Gantz tại Nhà Trắng vào ngày 4-3, trong bối cảnh Washington tìm cách đạt được thỏa thuận ngừng bắn tạm thời và tăng cường viện trợ cho Gaza.

Các cuộc đàm phán dự kiến xoay quanh các chủ đề bao gồm giảm thương vong cho dân thường Palestine, đảm bảo lệnh ngừng bắn tạm thời, thả con tin bị giữ ở Gaza và tăng viện trợ.

* Mỹ thả hàng viện trợ xuống Gaza. Quân đội Mỹ và không quân Hoàng gia Jordan ngày 2-3 đã phối hợp tiến hành các chuyến bay thả viện trợ nhân đạo xuống Gaza.

3 máy bay vận tải quân sự C-130 vận chuyển hơn 38.000 suất ăn cho người dân ở Gaza. Số hàng viện trợ này được thả xuống khu vực bờ biển Gaza để người dân có thể dễ dàng tiếp cận.

Nhà Trắng cho biết sẽ tiếp tục hoạt động này và đã nhận được sự ủng hộ của Israel. Động thái của Mỹ diễn ra trong bối cảnh Liên Hiệp Quốc cảnh báo gần 600.000 người ở Gaza đang phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực trầm trọng.

Kế hoạch thả hàng hóa xuống Gaza được Tổng thống Mỹ Joe Biden thông báo ngày 1-3, sau vụ lính Israel bị tố nổ súng vào dân thường chờ viện trợ. Các quốc gia khác như Jordan và Pháp đã viện trợ cho Gaza theo hình thức này.

"Dòng viện trợ vào Gaza hiện nay gần như không đủ. Mạng sống của những người vô tội và mạng sống của trẻ em đang bị đe dọa. Chúng ta lẽ ra phải đưa hàng trăm xe tải vào, chứ không chỉ vài chiếc", ông Biden nói.

* Thảm họa chực chờ ở Biển Đỏ do tàu Anh bị tấn công. Chính phủ Yemen cho biết tàu Rubymar của Anh bị phiến quân Houthi tấn công vào tháng trước nay đã chìm ở Biển Đỏ.

Yemen cảnh báo "thảm họa môi trường" sẽ xảy ra từ hàng hóa là phân bón trên tàu. Nếu được xác nhận, đây sẽ là tàu đầu tiên chìm ở Biển Đỏ kể từ khi lực lượng Houthi nhắm mục tiêu vào tàu thương mại vào cuối năm ngoái.

Lực lượng Houthi được Iran hậu thuẫn, kiểm soát phía bắc Yemen và các trung tâm lớn khác, cho biết họ đang hành động đoàn kết với người Palestine ở Gaza.

Quân đội Mỹ trước đó cho biết cuộc tấn công của Houthi đã gây hư hại đáng kể cho con tàu chở hàng và gây ra vết loang dầu dài 29km. Con tàu đang chở hơn 41.000 tấn phân bón khi bị tấn công.

* Quân đội Israel hứa điều tra toàn diện và trung thực về cái chết của người Palestine khi nhận viện trợ. Cơ quan y tế Gaza cho hay 118 người Palestine đã thiệt mạng trong vụ việc xảy ra ngày 29-2 và Israel phải chịu trách nhiệm.

Israel phản bác con số này và cho biết hầu hết người thiệt mạng do bị giẫm đạp hoặc bị cán qua khi đám đông tràn vào các xe chở hàng viện trợ. Một quan chức Israel đã thừa nhận quân đội đã phản ứng, dù hạn chế, do cảm thấy bị đám đông đe dọa.

Mặc dù các lời tường thuật về những gì đã xảy ra rất khác nhau, nhưng vụ việc đã nhấn mạnh sự sụp đổ của hoạt động vận chuyển viện trợ có trật tự tại các khu vực Gaza do lực lượng Israel chiếm đóng.

Với thảm họa nhân đạo đang diễn ra ở Gaza, nhiều quốc gia đã kêu gọi ngừng bắn. Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết vụ việc ngày 29-2 sẽ làm phức tạp thêm các cuộc đàm phán nhằm tìm kiếm một thỏa thuận liên quan đến ngừng bắn và thả con tin.

Xung đột Nga - Ukraine

* Bộ Ngoại giao Nga nói không thể bàn giải pháp cho Ukraine mà không có Matxcơva. Ngày 3-3, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhail Galuzin có cuộc gặp với ông Lý Huy - đại diện đặc biệt của Trung Quốc về các vấn đề Á - Âu.

Ông Lý Huy gặp ông Galuzin trong chuyến đi thứ hai tới châu Âu, nhằm thúc đẩy giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng Ukraine. Chuyến công du của ông Lý cũng bao gồm Ba Lan, Ukraine và Đức.

Theo Bộ Ngoại giao Nga, ông Lý Huy và ông Galuzin đã có "cuộc trao đổi quan điểm rất tích cực và chi tiết về khủng hoảng Ukraine".

* Nga tấn công bằng máy bay không người lái vào Odessa khiến 8 người chết. Hãng tin Reuters dẫn thông tin từ giới chức Ukraine cho biết 8 người chết, trong đó có 1 trẻ sơ sinh và 1 trẻ 2 tuổi, sau khi một máy bay không người lái (drone) của Nga đâm vào một tòa chung cư ở thành phố cảng Odessa, phía nam Ukraine rạng sáng 2-3.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết cuộc tấn công này có thể tránh được nếu Ukraine không phải đối mặt với sự chậm trễ trong việc cung cấp vũ khí từ phương Tây.

Ông Zelensky cũng gửi thông điệp mạnh mẽ tới tân Tổng tư lệnh quân đội, ông Oleksandr Syrsky, người thay thế ông Valery Zaluzhny.

"Tổng tư lệnh có toàn quyền quyết định những thay đổi nhân sự trong quân đội", ông Zelensky nói, đồng thời cho biết ông mong đợi một "báo cáo chi tiết và các đề xuất cụ thể về những thay đổi tiếp theo" từ ông Syrsky khi ông trở về từ mặt trận vào đầu tuần.

Nhân viên cứu hộ đã kéo được 8 thi thể ra khỏi đống đổ nát và vẫn đang tìm kiếm thêm vào đêm khuya 3-3. Ông Zelensky cho biết drone Shahed do Iran cung cấp đã phá hủy 18 căn hộ trong một khu chung cư.

Ông Zelensky cho biết các cuộc tấn công sử dụng máy bay không người lái Shahed do Iran cung cấp của Nga "không có ý nghĩa quân sự", và chỉ nhằm mục đích giết chóc và đe dọa.

Đi lấy nước