Đăng ngày: 08/01/2024 - 12:24

2 phút

Thông tín viên Sarah Cozzolino từ Rio de Janeiro tường thuật : 

« Lễ kỷ niệm mang tên "Nền dân chủ không thể lay chuyển". Để kỷ niệm ngày này, đại diện các cơ quan quyền lực sẽ có mặt : Các chủ tịch của Hạ Viện, Thượng Viện, Tòa án Tối cao… Tổng cộng, có khoảng 500 khách mời bao gồm các dân biểu, thống đốc bang, các nhân vật đại diện các chính đảng khác nhau…

Nhưng nhiều gương mặt tiêu biểu của phe đối lập đã từ chối lời mời, lấy lý do  lịch trình không phù hợp. Hiện nay ở Brazil đang là những "kỳ nghỉ lớn" và một  số người thích đi du lịch hơn là đánh dấu ngày kỷ niệm này. An ninh cũng sẽ được siết chặt, hơn 2000 quân cảnh sẽ được huy động, đông gấp bốn lần so với ngày 08/01/2023.

Cũng như kể từ khi thất cử, Jair Bolsonaro nằm trong số những người vắng mặt : Cựu tổng thống Brazil sẽ ở Angra Dos Reis, tại căn nhà nghỉ dưỡng của ông ở bang Rio. Dù vậy, ông không ngần ngại gây ra tranh cãi. Trên đài CNN, Jair Bolsonaro hôm thứ Sáu (05/01) vừa qua, một lần nữa tuyên bố rằng vụ chiếm đóng quảng trường Tam Quyền ở Brasilia là do cánh tả "gài bẫy" và phủ nhận mọi ý đồ đảo chính từ phía những người ủng hộ ông.

Trên các mạng xã hội, vài nhóm cực hữu kêu gọi biểu tình tại nhiều thành phố lớn khác của Brazil hôm nay, nhưng theo dự kiến số người đáp ứng sẽ rất ít.»

Đăng ngày: 09/01/2024 - 12:23

1 phút

Theo hãng tin Yonhap, quân đội Hàn Quốc cho biết từ hôm thứ Sáu đến Chủ nhật vừa qua, quân đội Bắc Triều Tiên đã liên tục bắn đạn pháo vào gần các đảo của Hàn Quốc tại Hoàng Hải, phía tây bán đảo Triều Tiên.

Phát ngôn viên Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Hàn Quốc đã cáo buộc Bắc Triều Tiên liên tục vi phạm thỏa thuận, cụ thể là “hơn 3600 lần”. Quân đội Hàn Quốc cho biết sẽ thực hiện các cuộc tập trận ở vùng đệm.

Trước đó, Hàn Quốc đã đình chỉ một phần thỏa thuận sau khi Bắc Triều phóng vệ tinh do thám hôm 21/11/2023. Bộ Quốc Phòng Bắc Triều Tiên sau đó tuyên bố không còn bị ràng buộc bởi thỏa thuận năm 2018.

Theo văn bản này, hai miền Triều Tiên đã thiết lập các vùng đệm trên biển, trên không và trên bộ, dỡ bỏ một số đồn biên phòng, thực hiện giải giáp JSA (Khu vực an ninh chung) tại làng đình chiến Panmunjom và đồng thực hiện dự án tìm kiếm hài cốt các binh sĩ thiệt mạng trong Chiến tranh Triều Tiên (1950-1953).

Dù không nói công khai, nhưng cả Bắc Kinh và Matxcơva đều hy vọng cuộc xung đột đẫm máu ở Gaza làm dấy lên nỗi phẫn nộ của thế giới ngày càng tăng đối với Israel, sẽ gây leo thang căng thẳng trên khắp Trung Đông. Nếu điều đó xảy ra, Iran sử dụng các đối tác được Teheran ủy quyền trong khu vực, kích động Israel mở rộng chiến dịch sang Liban và các quốc gia khác trong khu vực vốn đã trở thành một thùng thuốc súng thực thụ. Và hậu quả là một cuộc chiến tranh khu vực, kèm theo đó Mỹ giảm viện trợ quân sự cho Ukraina và Đài Loan. Chắc chắn là tính từ sau Đệ Nhị Thế Chiến đến nay, tình hình địa chính trị toàn cầu chưa bao giờ khó nắm bắt và nguy hiểm đến thế : Rất ít nhà khoa học chính trị dám mạo hiểm dự đoán diễn biến các sự kiện trong những tuần tới. 

Trên đây là những nhận định của chuyên gia Pierre-Antoine Donnet trong bài viết « Trung Quốc, Nga và Iran : Mối quan hệ ngày càng khiến phương Tây lo ngại » trên trang mạng châu Á Asialyst ngày 16/12/2023. RFI Tiếng Việt giới thiệu bài viết. 

Cho đến nay, chế độ Trung Quốc vẫn hết sức thận trọng, tránh để lộ các quân bài. Vốn dĩ gắn chặt với Matxcơva từ nhiều năm nay, Bắc Kinh cho đến giờ vẫn chưa từng công khai vượt qua lằn ranh đỏ về cung cấp vũ khí giúp cho quân đội Nga đánh bại Ukraina. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hoàn toàn nhận thức được rằng nếu mạo hiểm vượt lằn ranh đỏ đó thì ngay lập tức Trung Quốc sẽ hứng các lệnh trừng phạt ồ ạt từ Hoa Kỳ và nhiều đồng minh của Washington, nhất là hiện giờ là thời điểm tồi tệ nhất đối với nền kinh tế Trung Quốc. 

Về phần mình, với sự hài lòng không che giấu, tổng thống Nga Vladimir Putin đang quan sát phương Tây cắt giảm viện trợ cho Ukraina. Cuộc phản công của quân đội Ukraina đã không mang lại kết quả như tổng thống Volodymyr Zelensky kỳ vọng, trong khi mùa đông ập đến nhanh chóng và quân đội Nga có nguồn dự trữ nhân lực vượt xa Ukraina. 

Nhìn sang Iran, chế độ Hồi giáo Teheran từ hơn một năm nay đang mắc kẹt trong một phong trào phản kháng chưa từng có của phụ nữ và giới trẻ. Theo nhà nghiên cứu Pierre-Antoine Donnet, chính điều này thúc đẩy Iran cường điệu mọi chuyện ở Trung Đông và kín đáo hy vọng về một cuộc xung đột chung mà Teheran sẽ được hưởng lợi. Nhưng chế độ Teheran cũng nhận thức được mối đe dọa quân sự từ Hoa Kỳ, quốc gia đã triển khai một đội quân lớn trong khu vực và đã cảnh báo Teheran về hậu quả của việc cố tình gây bất ổn trong khu vực. Chính vì lẽ đó mà Iran cho đến nay vẫn kiềm chế không tuyên bố chống Israel và đồng minh Mỹ của Tel Aviv. 

Hành xử nguy hiểm và gây bất ổn 

Lập trường trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc dường như « đóng băng », nhưng những tuần qua đã phát triển theo hướng chế độ tỏ ra cứng rắn hơn hẳn. Do đó, sau đề nghị giảm căng thẳng Trung - Mỹ mà Tập Cận Bình và tổng thống Mỹ Joe Biden đưa ra tại thượng đỉnh San Francisco hôm 15/11/2022 là sự gia tăng căng thẳng trở lại giữa Trung Quốc và Philippines và nhiều hành động cảnh báo nhắm vào Nhật Bản. 

Hạm đội Trung Quốc nhiều lần quấy nhiễu các tàu Philippines ở Biển Đông, ngay sát bờ lãnh thổ Philippines. Bắc Kinh và Manila cáo buộc nhau leo ​​thang nguy hiểm. Thái độ hiếu chiến của Trung Quốc không phải là vô cớ, mà chắc chắn là do thấy Philippines xích lại gần Hoa Kỳ : Manila đã mở ra khả năng để Mỹ tăng cường sự hiện diện quân sự, kể cả ở các khu vực gần Đài Loan. 

Ray Powell, giám đốc nhóm SeaLight của Đại học Stanford, chuyên phân tích các sự cố hàng hải, được Foreign Policy dẫn lại, nhận định mục tiêu của Bắc Kinh là ngăn cản mọi quốc gia ven Biển Đông noi gương Philippines, rằng Trung Quốc muốn cho thấy họ thực hiện những điều mà Trung Quốc xem là chủ quyền ở Biển Đông và qua đó chứng tỏ Bắc Kinh có quyền quyết định các hoạt động diễn ra ở đó. 

Sự thay đổi nói trên diễn ra sau giai đoạn dài « trăng mật » giữa Manila và Bắc Kinh dưới thời cựu tổng thống Rodrigo Duterte. Việc Ferdinand« Bongbong » Marcos Jr. lên nắm quyền ngày 30/06/2022 đã đánh dấu sự thay đổi 180 độ của Philippines. Rời xa Trung Quốc, Manila giờ đây xoay sang Washington với việc kích hoạt lại hiệp ước hỗ trợ quân sự có từ những năm 1950. 

Hôm 11/12/2023, Manila thông báo đã triệu tập và nêu lên khả năng trục xuất đại sứ Trung Quốc. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Philippines Teresita Daza nói với các phóng viên rằng việc tuyên bố đại sứ Trung Quốc Hoàng Khê Liên (Huang Xilian) là nhân vật không được hoan nghênh là « điều cần được xem xét nghiêm túc ». Bắc Kinh đáp lại rằng các hoạt động mà hải cảnh Trung Quốc nhắm vào các tàu Philippines là « chuyên nghiệp », « có chừng mực », đồng thời họ « đã có những khiếu nại nghiêm túc » gửi tới Manila về những cuộc đụng độ này. 

Theo các video mà tuần duyên Philippines công bố, các tàu Trung Quốc đã bắn vòi rồng vào các tàu Philippines trong hai đợt tiếp tế khác nhau gần bãi cạn Scarborough và gần Bãi Cỏ Mây (Second Thomas). Một tàu Philippines và một tàu hải cảnh Trung Quốc cũng va chạm hôm 10/12 gần Bãi Cỏ Mây, thuộc quần đảo Trường Sa. Cả hai bên đều đổ lỗi cho nhau. Những cuộc đối đầu này là những vụ căng thẳng nhất giữa các tàu Philippines và Trung Quốc tính từ nhiều năm trở lại đây. 

Cái giá phải trả 

Manila và Bắc Kinh có lịch sử tranh chấp hàng hải lâu dài ở Biển Đông, một khu vực chiến lược rộng gần 4 triệu km2, nơi hàng tỷ đô la hàng hóa và nhiều chất đốt được chuyên chở qua mỗi năm. Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos khẳng định : « Không một nước nào, ngoại trừ Philippines, có quyền hợp pháp hoặc cơ sở pháp lý để hoạt động ở bất kỳ nơi nào ở Biển Tây Philippines » (tức là Biển Đông, theo cách gọi của Philippines). Bộ Ngoại Giao Mỹ ngày 01/12/2023 kêu gọi Trung Quốc « từ bỏ cách hành xử nguy hiểm và gây bất ổn » trên biển, đồng thời tái khẳng định Mỹ sẵn sàng bảo vệ Philippines trong trường hợp xảy ra tấn công quân sự. 

Jay Batongbacal, giám đốc Viện Hàng hải và Luật Biển tại Đại học Philippines, nói với hãng tin Pháp AFP : « Tôi lo ngại rằng chuyện này sẽ còn diễn ra thường xuyên hơn và dai dẳng. Chúng tôi phải tận dụng cơ hội này để củng cố các liên minh và đối tác của mình và chuẩn bị đối phó với điều tồi tệ nhất, bởi vì rõ ràng là [Trung Quốc] sẽ tiếp tục không cho chúng tôi tiếp cận các quyền và tài nguyên của chúng tôi với tư cách là một quốc gia. » 

Đối với Tống Trung Bình (Song Zhongping), nhà phân tích và cũng là cựu sĩ quan quân đội Trung Quốc, thì Manila « dám bạo dạn khiêu khích Trung Quốc » là nhờ có sự hỗ trợ của Mỹ, « làm nghiêm trọng thêm căng thẳng ». Ông Tống cảnh báo « nếu Philippines tiếp tục đường lối này và cho rằng có thể khiêu khích Trung Quốc nhờ có sự hỗ trợ của các nước ngoài khu vực (…) thì một cuộc xung đột hoặc tình huống khác có thể nổ ra tại Đá Nhân Tiều (cách Trung Quốc gọi Bãi Cỏ Mây) hoặc đảo Hoàng Nham (cách Trung Quốc gọi bãi cạn Scarborough) ». 

Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông, bao gồm cả vùng biển và đảo gần bờ biển của các nước láng giềng. Đơn giản là Trung Quốc đã phớt lờ phán quyết của Tòa Trọng tài Quốc tế La Haye hồi tháng 07/2016 bác bỏ yêu sách « không có cơ sở pháp lý » của Bắc Kinh. Philippines, Brunei, Malaysia, Đài Loan và Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền đối với một số rạn san hô và đảo nhỏ ở vùng biển này, một số trong đó có thể có trữ lượng dầu lửa dồi dào. 

Theo chuyên gia Pierre-Antoine Donnet, đằng sau những sự cố hàng hải nói trên, thông điệp rõ ràng từ Bắc Kinh rất có thể là Philippines sẽ phải trả giá cho việc xích lại gần với Washington. Chính quyền Trung Quốc đồng thời đang thử thách ý chí của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ đồng minh mới. Đây rõ ràng cũng là một lời cảnh báo nhắm đến tất cả các quốc gia khác trong khu vực : việc ngả về phía Mỹ chắc chắn sẽ phải trả giá và Bắc Kinh sẽ quyết định bắt các nước này phải trả giá. 

Sự từ chối thẳng thắn và rõ ràng 

Liên quan đến quan hệ Nga - Trung, chuyên gia Pierre-Antoine Donnet lưu ý là hiện giờ giới lãnh đạo Trung Quốc cho thấy rõ ràng là họ không gây áp lực đối với Nga để buộc Matxcơva chấm dứt cuộc chiến chống Ukraina. Trong chuyến thăm ngày 07/12 của chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen và chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel tới Bắc Kinh, ông Vương Lỗ Đồng (Wang Lutong), vụ trưởng vụ Châu Âu của bộ Ngoại Giao Trung Quốc, đã tỏ thái độ thẳng thắn hiếm có. Trong khi Liên Âu một lần nữa kêu gọi Bắc Kinh gây áp lực đối với lên Matxcơv thì ông Vương tuyên bố ngắn gọn trước vài nhà báo : « Nga là một quốc gia có chủ quyền và độc lập và [Vladimir Putin] đưa ra quyết định dựa trên lợi ích của chính mình và an ninh quốc gia ». 

Theo ngôn ngữ ngoại giao, những phát biểu nói trên là một sự từ chối rõ ràng và thẳng thắn, cho thấy sự hỗ trợ chính trị mà Trung Quốc dành cho tổng thống Nga Vladimir Putin. Bắc Kinh chưa bao giờ rõ ràng như vậy trước công chúng. Cho đến nay, ngành ngoại giao Trung Quốc vẫn duy trì sự mơ hồ nhất định cho dù chủ tịch Tập Cận Bình và tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhiều lần thể hiện họ có quan điểm rất gần gũi về tình hình quốc tế. 

Sự từ chối nói trên của Bắc Kinh không ngăn cản chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen nói rằng bà « rất hài lòng » về việc đã đồng ý với chủ tịch Tập rằng quan hệ thương mại giữa Trung Quốc và Liên Âu nên « có sự cân bằng ». Chủ tịch Trung Quốc kêu gọi « cùng nhau đáp lại những thách thức toàn cầu và cùng nhau thúc đẩy sự ổn định và thịnh vượng trên thế giới », những ngôn từ mà ông Tập thường dùng. 

Về phần mình, chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel bày tỏ hy vọng Trung Quốc sẽ nhận thức được về « những hậu quả nghiêm trọng » của sự leo thang ở eo biển Đài Loan hoặc Biển Đông. Ông Charles Michel nói trong cuộc họp báo sau khi gặp gỡ các quan chức Trung Quốc tại Bắc Kinh : « Chúng tôi lo ngại về căng thẳng ngày càng gia tăng ở eo biển Đài Loan và Biển Đông. Tôi muốn tin rằng Trung Quốc hoàn toàn nhận thức được những hậu quả nghiêm trọng của bất kỳ sự leo thang nào trong khu vực này. » 

Chuẩn bị đối phó với mọi tình huống 

Ví dụ mới nhất về hoạt động quân sự chung của Trung Quốc và Nga tại Đông Á là vào hôm 14/12/2023 : Hai máy bay quân sự Trung Quốc và 4 máy bay quân sự Nga đã xâm nhập vào vùng nhận dạng phòng không KADIZ của Hàn Quốc ở vùng Biển Nhật Bản, trong khoảng thời gian từ 11 giờ 53 (giờ địa phương) đến 12 giờ 10, nhưng không xâm phạm vào không phận Hàn Quốc, theo tham mưu trưởng liên quân ở Seoul. Đáp lại, Hàn Quốc đã triển khai máy bay chiến đấu để « chuẩn bị cho mọi tình huống ». 

Một số cuộc tập trận không quân chung Nga - Trung trong khu vực đã diễn ra trong những năm gần đây. Nhưng cuộc tập trận gần đây nhất là lời cảnh báo cho cả Hàn Quốc và Nhật Bản ngay sát cạnh và cho thấy sự gần gũi về mặt quân sự giữa Trung Quốc và Nga. 

Các phát biểu của Trung Quốc liên quan đến Nhật cũng đã có nhiều thay đổi. Đáp lại, trong những năm qua Tokyo đã tăng cường các mối liên hệ quân sự với Hoa Kỳ và đến năm 2022 đã đưa ra quyết định về một chương trình tái vũ trang quy mô lớn nhằm tăng ngân sách quân sự từ 1% lên thành 2% GDP trong vòng 5 năm, một mức chưa từng có kể từ năm 1945. Trả lời phỏng vấn hãng tin Nhật Kyodo, tướng Hà Lôi (He Lei) của Trung Quốc giải thích rằng mặc dù Bắc Kinh không muốn để xảy ra chiến tranh với Nhật Bản do tranh chấp lãnh thổ tại quần đảo mà Nhật gọi là Senkaku (còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) nằm ở biển Hoa Đông và được cả hai nước tuyên bố chủ quyền, nhưng Bắc Kinh « không sợ » một cuộc xung đột vũ trang. 

Quan chức quân sự Trung Quốc, cựu chủ tịch Học viện Khoa học Quân sự của Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA), nói thêm rằng có khả năng Trung Quốc sẽ nhắm mục tiêu vào các đảo này trong trường hợp Bắc Kinh quyết định sử dụng vũ lực để « thống nhất » Đài Loan với Trung Quốc đại lục, theo báo Nhật Japan Times. Đây là lần đầu tiên các tuyên bố cho thấy quyết tâm rõ ràng của Trung Quốc nhằm giành lại quyền kiểm soát các hòn đảo mà Nhật Bản quản lý từ năm 2012. 

Lời cảnh báo của viên tướng Trung Quốc không dừng lại ở đó. Theo ông Hà Lôi, Bắc Kinh có ý định « bảo vệ vững chắc lãnh thổ quốc gia, chủ quyền và lợi ích hàng hải của mình » trong trường hợp Nhật Bản tiếp tục « các hành động khiêu khích ». Tokyo có lẽ không nên đánh giá thấp « ý chí và quyết tâm mạnh mẽ » của quân đội Trung Quốc. 

Không rơi vào Chiến Tranh Lạnh 

Trong số ra ngày 09/12/2023, tạp chí địa chính trị Le Grand Continent (Đại châu lục) nhận xét rằng Chiến Tranh Lạnh đã thay đổi sâu sắc bản chất kể từ những năm 1960, khi có cuộc đọ sức giữa Washington với Matxcơva : « Có một sự khác biệt lớn giữa thế lưỡng cực trong Chiến Tranh Lạnh và cuộc đối đầu theo hai chiều với Trung Quốc và Nga mà Hoa Kỳ và các đồng minh hiện đang tham gia ». Dù các hình thức trong cuộc đối đầu này tương tự nhau (gián điệp, trả thù ngoại giao, tuyên truyền, bắt giữ các nhà báo và doanh nhân, tranh giành tài nguyên ở nước thứ ba, đàn áp các nhà bất đồng chính kiến), nhưng « sự khác biệt quan trọng nhất nằm ở chỗ cuộc đối đầu không phải là giữa chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa cộng sản như trong Chiến Tranh Lạnh ». 

Theo tạp chí địa chính trị Le Grand Continent, sự khác biệt là ở chỗ « nền dân chủ phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng » vào thời điểm Trung Quốc và Nga « nhận được sự ủng hộ rộng rãi trong chính xã hội các nước này. Điểm khác biệt thứ hai là trong Chiến Tranh Lạnh, Hoa Kỳ đang ở đỉnh cao của cường quốc toàn cầu. Nhưng hiện nay, Mỹ đang trải qua một cuộc khủng hoảng nội bộ nghiêm trọng, ảnh hưởng của họ đã suy giảm và Trung Quốc đang phần nào tranh giành thế bá quyền của Mỹ. Điểm khác biệt thứ ba là thế lưỡng cực đã được thay thế bằng một thế giới bao gồm nhiều chủ thể là các nhà nước, với quyền lực và khả năng khác nhau, nhưng trong đó không bên nào có thể áp đặt hoàn toàn ý muốn của mình đối với các bên khác. » 

Hơn nữa, sẽ là sai lầm nếu xem thường Nga. Cho dù đất nước của Vladimir Putin có năng lực kém hơn Trung Quốc, Mỹ và châu Âu, nhưng « các cuộc bỏ phiếu tại Liên Hiệp Quốc về cuộc chiến ở Ukraina đã cho thấy là chính phủ nhiều nước đã không lên án cuộc chiến này vì Nga đang bán cho họ năng lượng, kim loại, nông sản và vũ khí, mà Nga là nước xuất khẩu lớn thứ hai trên thế giới ». 

Liên quan đến Hoa Kỳ và Trung Quốc, tạp chí Đại châu lục nhận định hai cường quốc lớn nhất thế giới « có sự tương xứng đến mức không thể có người thắng […] mà chỉ có kẻ thua. Do đó, dấu hiệu đầu tiên của sự tan băng thực sự sẽ đến khi cả hai nước nhận ra rằng không bên nào có thể thống trị được bên kia ». 

Khả năng tấn công mạng của Trung Quốc được nâng cao 

Một minh họa khác về việc Bắc Kinh vẫn chưa từ bỏ sự hung hãn, theo Washington Post, là quân đội Trung Quốc đang tham gia vào một chương trình lớn nhằm tăng cường khả năng tấn công mạng với mục tiêu làm tê liệt các cơ sở hạ tầng then chốt của Hoa Kỳ trong trường hợp xảy ra xung đột vũ trang với Trung Quốc. Tờ báo dẫn lời các quan chức an ninh Mỹ nói thêm rằng các mục tiêu của Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) bao gồm các nguồn năng lượng, nước, thông tin liên lạc và giao thông vận tải. 

Để đạt được mục tiêu này, các tin tặc Trung Quốc trực thuộc quân đội đã xâm nhập thành công vào hệ thống máy tính của hàng chục thực thể quan trọng ở Hoa Kỳ trong năm 2023. Những cuộc xâm nhập này là một phần của một dự án lớn nhằm mục đích gây sự hoảng hốt và hỗn loạn trong vùng Thái Bình Dương nếu xảy ra xung đột vũ trang giữa hai siêu cường thế giới liên quan đến vấn đề Đài Loan. 

Về mặt địa lý, vẫn theo Washington Post, các mục tiêu mà Trung Quốc ưu tiên nhắm đến là ở Hawaii, nơi đặt hạm đội quân sự Mỹ ở Thái Bình Dương, các cảng của Mỹ ở bờ tây và ít nhất hai đường ống cung cấp dầu lửa và khí đốt : « Rõ ràng là những nỗ lực của Trung Quốc nhằm làm tê liệt các cơ sở hạ tầng quan trọng là một cách để nước này tự khẳng định họ có thể làm rối loạn hoặc phá hủy cơ sở hạ tầng quan trọng trong trường hợp xảy ra xung đột nhằm, hoặc là ngăn cản Hoa Kỳ « có thể triển khai sức mạnh » ở châu Á, hoặc là gây rối loạn trong nội bộ xã hội » Mỹ để Washington bị ảnh hưởng trong việc đưa ra quyết định trong trường hợp nổ ra khủng hoảng. Theo Brandon Wales, tổng giám đốc cục an ninh mạng và an ninh cơ sở hạ tầng (CISA), được báo Mỹ Washington Post trích dẫn : « Đây là sự thay đổi lớn trong các hoạt động mạng của Trung Quốc so với cách nay 7-10 năm, khi đó chủ yếu là hoạt động gián điệp chính trị hoặc kinh tế ». 

Dù hầu hết các nhà phân tích phương Tây cho rằng một cuộc chiến tranh nóng giữa Trung Quốc và Mỹ về vấn đề Đài Loan trong tương lai gần khó có thể xảy ra, nhưng một cuộc thăm dò được thực hiện ở Mỹ cho thấy ngày càng có nhiều người lo lắng về chủ đề này và cho rằng việc tăng cường viện trợ cho Đài Loan là cần thiết. Theo cuộc thăm dò thường niên do Viện Ronald Reagan thực hiện, 51% người Mỹ được hỏi tin rằng Trung Quốc là mối đe dọa lớn nhất đối với Mỹ, so với tỉ lệ 43% vào năm ngoái và 21% trong cuộc thăm dò đầu tiên kiểu này được thực hiện hồi năm 2018. 73% số người được hỏi lo ngại về khả năng Trung Quốc xâm chiếm Đài Loan. 68%, gồm cả hai phe chính trị bảo thủ và dân chủ đều xem Đài Loan là đồng minh của Hoa Kỳ. 60% tin rằng Mỹ cần tăng cường sự hiện diện ở khu vực Đài Loan như một biện pháp răn đe Bắc Kinh. Cuộc cuộc khảo sát được thực hiện với 2.506 công dân Mỹ trưởng thành và kết quả được công bố ngày 30/11/2023. 

Nhà nghiên cứu Pierre-Antoine Donnet kết luận là ngoài bộ ba Trung Quốc - Nga - Iran, cũng cần bổ sung thêm Bắc Triều Tiên. « Nhà nước bất hảo » không che giấu việc cung cấp vũ khí và đạn dược cho Nga trong chiến tranh Ukraina, việc mà Trung Quốc không thể không biết nhưng cũng không tìm cách ngăn cản.

Israel tuyên bố tìm thấy nơi chế tạo tên lửa tầm xa của Hamas

Theo Hãng tin Reuters ngày 8-1, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) tuyên bố đã phát hiện một xưởng sản xuất vũ khí lớn của phong trào Hồi giáo Hamas tại Dải Gaza.

Xưởng trên nằm dưới lòng đất vùng Bureij ở khu vực trung tâm Gaza và là cơ sở sản xuất vũ khí lớn nhất được Tel Aviv tìm thấy tại dải đất này cho đến nay.

IDF khẳng định xưởng vũ khí trên là nơi sản xuất loại tên lửa tầm xa có tầm hoạt động bao trùm toàn bộ lãnh thổ Israel. Bên cạnh đó, cơ sở này còn chế tạo các loại đạn dược tiêu chuẩn như đạn súng cối.

Theo quân đội Israel, xưởng trên được kết nối với một hệ thống đường hầm nhằm vận chuyển vũ khí đến các đơn vị chiến đấu trên khắp Dải Gaza.

Xưởng vũ khí này hiện đã bị tàn phá nặng nề bởi bom đạn. Ngày 8-1, quân đội Israel đã đưa một đoàn phóng viên đến tận nơi tham quan xưởng.

Israel diệt chỉ huy Hamas, Hezbollah

Hãng tin AFP ngày 8-1 dẫn nguồn nhóm vũ trang Hezbollah (Lebanon) khẳng định Israel đã tiêu diệt ông Wissam Hassan Tawil, chỉ huy quân sự cấp cao của nhóm này.

Thông tin trên nhanh chóng được một quan chức an ninh Israel giấu tên xác nhận. Vị này cho biết ông Tawil "đóng vai trò lãnh đạo trong việc quản lý những hoạt động của Hezbollah tại phía nam", khu vực sát biên giới Lebanon - Israel.

Quan chức này còn khẳng định ông Tawil nắm giữ nhiều vai trò quan trọng trong Hezbollah. Tuy nhiên, người này đã "bị tiêu diệt bởi cuộc tấn công của Israel nhắm vào ô tô của ông ta ở phía nam Lebanon".

Ông Tawil là thành viên cấp cao nhất của Hezbollah thiệt mạng kể từ khi giao tranh giữa nhóm này với Israel leo thang hồi đầu tháng 10-2023.

Cũng trong ngày 8-1, quân đội Israel tuyên bố tiêu diệt ông Hassan Akasha - người được miêu tả là "nhân vật trung tâm" đứng sau những cuộc tấn công Israel từ phía Syria của Hamas.

IDF cho biết ông Akasha bị "tiêu diệt" ở Beit Jinn, khu vực do Chính phủ Syria kiểm soát và nằm gần cao nguyên Golan do Israel kiểm soát.

"Ông ta là nhân vật trung tâm phải chịu trách nhiệm cho các tràng rocket được Hamas bắn từ lãnh thổ Syria về phía Israel trong những tuần qua", thông báo của IDF nêu.

Hạ sĩ quan hải quân Mỹ lãnh 27 tháng tù vì

làm gián điệp cho Trung Quốc

Ngày 8-1, ông Wenheng "Thomas" Zhao, từng là hạ sĩ quan phục vụ trong hải quân Mỹ, bị tuyên 27 tháng tù vì hành vi cung cấp dữ liệu quân đội cho cơ quan tình báo Trung Quốc.

Ông Zhao đóng quân tại Căn cứ hải quân hạt Venturia, bang California. Hồi tháng 10-2023, hạ sĩ quan này đã nhận tội đối với cáo buộc nhận gần 15.000 USD tiền hối lộ từ một nhân viên tình báo Trung Quốc.

Đổi lại, ông Zhao phải cung cấp cho khách hàng kế hoạch diễn tập quân sự của Mỹ tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, các lệnh tác chiến, bản thiết kế hệ thống radar của một căn cứ quân đội Mỹ tại tỉnh Okinawa, Nhật Bản...

Bên cạnh án phạt tù, ông Zhao còn phải đóng phạt 5.500 USD, theo Bộ Tư pháp Mỹ.

"Ông Zhao đã chọn phản bội lời thề của mình với đất nước và đặt mọi người khác vào thế nguy hiểm", bà Larissa Knapp - trợ lý giám đốc mảng an ninh quốc gia thuộc Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) - chia sẻ.

Phát hiện nhiều lỗi kỹ thuật trên máy bay Boeing 737 MAX

Ngày 8-1, Hãng hàng không United Airlines (UA) tuyên bố đã tìm thấy nhiều đai ốc lỏng trên một loạt máy bay Boeing 737 MAX 9 do hãng này sở hữu.

Ấn phẩm chuyên ngành hàng không Air Current cho biết UA đã tìm thấy nhiều loại lỗi kỹ thuật liên quan đến đai ốc trên nhiều bộ phận của ít nhất năm máy bay được hãng này kiểm tra.

UA và nhiều hãng hàng không khác trên thế giới đều đang tiến hành kiểm tra tổng thể các máy bay 737 MAX 9 mà mình sở hữu.

Trước đó, ngày 5-1, cửa thoát hiểm của một máy bay 737 MAX đột nhiên bung ra khi máy bay này đang ở độ cao gần 5.000m. Rất may vụ việc không dẫn đến thương vong nào.

Ngay sau vụ việc, Cục Hàng không liên bang (Mỹ) đã vào cuộc điều tra nguyên nhân sự cố.

"Từ khi chúng tôi bắt đầu việc kiểm tra sơ bộ hôm 6-1, chúng tôi đã phát hiện nhiều trường hợp có thể liên quan đến lỗi trong quá trình lắp đặt cửa thoát hiểm. Ví dụ tiêu biểu là việc ốc vít chưa được vặn đủ mạnh", thông báo của UA nêu.

Động đất 6,7 độ ở Philippines

Cục Khảo sát địa chất Mỹ khẳng định một cơn động đất mạnh 6,7 độ vừa xảy ra ở vùng biển Thái Bình Dương ngoài khơi Philippines vào rạng sáng 9-1.

Trận động đất diễn ra với tâm chấn ở gần 70km dưới lòng đất và cách tỉnh Sarangani ở cực nam đảo Mindanao (Philippines) chỉ 100km.

Theo Hệ thống cảnh báo sóng thần Mỹ, trận động đất trên không gây nên dư chấn sóng thần. Hiện cũng chưa ghi nhận thương vong nào gây ra bởi thiên tai này.

Với việc nằm trên Vành đai lửa Thái Bình Dương, Philippines thường xuyên phải đối phó với động đất. Tuy nhiên, hầu hết các trận động đất đều quá yết ớt để con người có thể phát hiện.

Hồi tháng 12-2023, một trận động đất mạnh 7,6 độ đã xảy ra tại tỉnh Mindanao, kích hoạt mọt loạt cảnh báo sóng thần. Tuy nhiên, dù có cùng cường độ, mức độ thiệt hại của trận động đất tại Philippines lại thua xa trận động đất hôm 1-1 tại Nhật Bản.

Thủ tướng Pháp từ chức

Theo Hãng tin Reuters, ngày 8-1, Thủ tướng Pháp Elisabeth Borne đã nộp đơn từ chức. Đây là động thái được cho là nằm trong đợt thay đổi cơ cấu nội các của Tổng thống Emmanuel Macron.

Đợt thay đổi này vốn đã được mong đợi từ lâu nhằm tạo làn gió mới cho ba năm cuối nhiệm kỳ tổng thống của ông Macron.

Sau nhiều ngày tranh cãi kịch liệt sau hậu trường, Bộ trưởng Giáo dục Gabriel Attal, 34 tuổi, được cho là ứng viên khả dĩ nhất cho vị trí kế nhiệm bà Borne.

Nếu được chọn, ông Attal sẽ trở thành thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử nước này.

Ông Macron hiện đã phê duyệt đơn từ chức của bà Borne. Tuy nhiên, bà và các bộ trưởng khác sẽ tiếp tục đảm đương công việc cho đến khi chính phủ mới chính thức đi vào hoạt động.

Đăng ngày: 08/01/2024 - 15:37

3 phút

(AFP) – Lưỡng đảng Hạ Viện Mỹ đạt thỏa thuận về ngân sách liên bang 1.600 tỉ đô la. Hôm qua, 07/01/2024, chủ tịch Hạ Viện Mike Johnson thông báo thỏa thuận lưỡng đảng đã được thông qua, tạm thời tránh được tình trạng hoạt động của chính quyền liên bang bị ‘‘tê liệt’’ (shutdown). Tuy nhiên, hai đảng phải nhanh chóng đạt được đồng thuận về ngân sách năm mới để thông qua trước ngày 19/01. Thỏa thuận bao gồm tăng ngân sách quốc phòng 886 tỷ đô la. Tổng thống Biden nhấn mạnh là không được cắt giảm phúc lợi xã hội dành cho các gia đình có thu nhập thấp.

(AFP) – Tranh luận giữa ba cử ứng viên tổng thống Indonesia : An ninh Biển Đông là một trọng tâm. Hôm qua, 07/01/2024, các cử ứng viên tổng thống Indonesia đã có buổi tranh luận thứ hai trên truyền hình, hơn một tháng trước bầu cử vòng một. Ứng cử viên Prabowo Subianto, đương kim bộ trưởng Quốc Phòng, kêu gọi duy trì đường lối không liên kết, để bảo vệ hòa bình. Ứng cử viên Ganjar Raka, cựu tỉnh trưởng tỉnh Trung Java, kêu gọi gia tăng tuần tra Hải Quân tại các vùng biển Trung Quốc đang gia tăng yêu sách chủ quyền. Hiện tại, bộ trưởng Quốc Phòng đang dẫn trước các đối thủ theo các thăm dò dư luận. Nếu không có cử ứng viên nào giành được đa số ngay, bầu cử vòng hai giữa hai ứng cử viên về đầu sẽ diễn ra vào tháng 6.

(AFP) – Mở rộng kiểm tra chất lượng máy bay dân sự Boeing 737 MAX9. Hôm qua, 07/01/2024, các công ty hàng không đồng loạt thanh tra chất lượng máy bay hai ngày sauvụ cánh cửa một của máy bay Boeing 737 MAX9 của công ty Alaska Airlines rớt khi phi cơ đang bay ở độ cao 5.000 mét. Theo dữ liệu Boeing cung cấp cho AFP, tổng cộng 218 phi cơ phải được kiểm định chất lượng. Thời gian kiểm định kéo dài từ 4 đến 8 giờ. Cơ quan Hàng không Dân sự Liên bang Mỹ FAA hôm 06/01 đã trực tiếp yêu cầu thanh tra khẩn cấp tổng cộng khoảng 170 chiếc Boeing 737 MAX9 trên toàn cầu.

(AFP) - Nhà máy sản xuất ắc-quy điện ở Đức : Liên Âu phê duyệt khoản tài trợ nhà nước 900 triệu euro. Ủy Ban Châu Âu hôm nay 08/01/2024 cho phép Berlin cấp 902 triệu euro để hỗ trợ tập đoàn Northvolt của Thụy Điển xây dựng một nhà máy sản xuất bình điện xe hơi tại Đức. Nếu không có khoản tài trợ này, nhà máy sẽ phải được xây dựng tại Hoa Kỳ. Ủy viên Châu Âu về Cạnh tranh, Margrethe Vestager, tuyên bố trong cuộc họp báo rằng đây là sự trợ giúp đầu tiên mà Bruxelles cho phép trong khuôn khổ cơ chế mà Liên Âu thiết lập hồi tháng 03/2023 để tránh « sự chuyển hướng » của các dự án đầu tư của châu Âu sang Mỹ.

(AFP) - Đức sẵn sàng cho phép bán chiến đấu cơ Eurofighter cho Ả Rập Xê Út. Công du Israel, ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock hôm 07/01/2024 tuyên bố như trên trong bối cảnh hợp đồng ký cách nay nhiều năm đã bị Berlin ngăn chận. Sau vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại, Đức đã chặn các thương vụ bán vũ khí cho Ryad, trong đó có thương vụ Anh bán cho Ả Rập Xê Út 48 chiến đấu cơ Eurofighter. Eurofighter là chương trình chế tạo chiến đấu cơ của Anh, Đức, Ý và Tây Ban Nha phối hợp. Quyết định của Đức chặn thương vụ này từng khiến các đồng minh Anh và Pháp giận dữ.

(AFP) - Trung Quốc : Lãnh đạo công ty xe hơi của tập đoàn Evergrande bị bắt giam. Công ty Evergrande NEV hôm nay 08/01/2024 cho biết ông Liu Yongzhuo vì bị nghi ngờ vi phạm pháp luật, nhưng không nêu chi tiết. Evergrande NEV được thành lập năm 2019 với tham vọng trở thành nhà chế tạo xe điện lớn nhất toàn cầu sau 3-5 năm. Thế nhưng, do khủng hoảng, cổ phiếu của hãng đã mất giá 50%.

Theo Báo Điện tử Chính phủ, Bộ Công Thương uớc 10 tháng đầu năm 2023, Việt Nam xuất khẩu khoảng 7,1 triệu tấn gạo, trị giá gần 4 tỷ đôla, tăng 17% về lượng và tăng 35% về giá trị so với cùng kỳ năm 2022. Kim ngạch 4 tỷ đôla chỉ trong 10 tháng năm 2023 được coi là con số cao nhất sau 34 năm gạo Việt tham gia vào thị trường thế giới. Theo số liệu mới nhất của Tổng cục Thống kê, trong cả năm 2023, Việt Nam đã xuất khẩu được 8,2 triệu tấn gạo.

Nguyên nhân chủ yếu khiến giá gạo Việt Nam tăng cao, theo các chuyên gia, thứ nhất là do nhu cầu của thị trường thế giới hiện rất lớn mà nguồn cung lại đang giảm đi và thứ hai là chất lượng gạo Việt Nam ngày càng cao.

Biến đổi khí hậu khiến nguồn cung gạo trên toàn cầu suy giảm, nhiều quốc gia phải tìm mua lượng gạo lớn để tăng nguồn dự trữ lương thực. Những nước như Indonesia, Trung Quốc, Philippines, Thổ Nhĩ Kỳ hay Chilê đều tăng nhập khẩu gạo.

Trong khi đó, một số nước vì lo ngại cho an ninh lương thực quốc gia nên đã cấm xuất khẩu gạo. Chẳng hạn như Ấn Độ vào tháng 7 năm nay đã ra lệnh cấm xuất khẩu gạo không phải là gạo basmati. Gạo không phải là basmati là gạo rẻ tiền, vốn chiếm đến một phần ba tổng khối lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ, hiện là quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Ấn Độ đã dự kiến gỡ lệnh cấm xuất khẩu gạo trong tháng 10, nhưng đến nay vẫn chưa bỏ lệnh này, cho nên thế giới vẫn thiếu hụt nguồn cung từ nước này. 

Trong khi đó, với sản lượng trên 43 triệu tấn lúa, ngoài việc dành cho tiêu thụ nội địa, chế biến, dự trữ, Việt Nam có thể đảm bảo xuất khẩu 7,5 - 8 triệu tấn gạo.

Như vậy gạo của Việt Nam hiện đang có những lợi thế gì, trả lời RFI Việt ngữ, giáo sư Võ Tòng Xuân, hiệu trưởng danh dự Đại học Nam Cần Thơ, cho biết

“ Việt Nam có kỹ thuật trồng lúa của đồng bằng sông Cửu Long, chọn giống lúa ngắn ngày, tức là ngắn hơn 100 ngày. Trong quá trình gần 40 năm nay, chất lượng của gạo Việt Nam đã được cải tiến rất nhiều, đặc biệt là vào năm 2019, hai loại gạo ngắn ngày của Việt Nam được quốc tế vinh danh tại hội nghị về gạo ở Philippines là hai loại gạo ngon nhất thế giới, vừa dẻo, ngon cơm, đồng thời có mùi thơm gần giống như gạo thơm của Thái Lan. Giống lúa Việt Nam chọn ra là giống lúa ngắn ngày, đó là lợi thế thứ nhất. 

Thứ hai, vùng được chọn là vùng an ninh lương thực là vùng dọc theo biên giới Cam Bốt, khi sông Cửu Long vừa vào tới Việt Nam. Chúng ta sử dụng nước sông ở khu vực này đưa sang sông Tiền, nối với một con kênh gọi là "kênh trung ương" đưa nước sang tới tận Long An. Dọc theo con kênh này có rất nhiều kênh sườn để đưa nước xuống phía dưới vùng cao sản này.

Phía bên tay trái là sông Hậu thì chúng ta lấy nước từ Tân Châu qua kênh Vĩnh Tế ra gần tới Hà Tiên. Dọc theo con kênh này người ta cũng đã đào rất nhiều con kênh sườn. Vùng là khoảng 1 triệu 500 hectare đất rất là tốt, với nước ngọt luôn có sẵn. Nước mặn ở biển lên thì chưa tới chỗ đó.”

Cũng theo giáo sư Võ Tòng Xuân, một thế mạnh nữa đó là dọc theo vùng ven biển, mặc dù có nước mặn, nhưng trong mùa mưa, chúng ta có thể sản xuất một vụ lúa cao sản cũng với chất lượng rất cao. Đồng thời nước mặn không ảnh hưởng trong mùa mưa. Sau khi nông dân thu hoạch lúa thì hết mưa và nước mặn tràn vào, thì họ thả tôm giống để nuôi tôm, làm tăng thêm lợi tức. Còn vùng ở giữa từ Đồng Tháp qua đến Tiền Giang, Vĩnh Long là vùng trước đây trồng 3 vụ lúa nhưng không có chất lượng cao, nên bây giờ nông dân chuyển sang trồng cây ăn quả ( xoài, sầu riêng, mít, sa pô chê… ).

Theo đánh giá của giáo sư Võ Tòng Xuân, có thể nói là toàn bộ vùng đồng bằng sông Cửu Long đã thích nghi được biến đổi khí hậu, nhất là trong những năm vừa qua. Trong những năm tới, với cách quy hoạch, bố trí như thế này, các vụ lúa vẫn có thể hưởng được thiên nhiên của sông Cửu Long, cũng như thời tiết mùa mưa của vùng đồng bằng này, và như vậy Việt Nam luôn có dư lượng gạo để xuất khẩu.

Theo cách phân loại của Thái Lan thì có hai loại: gạo thơm thì chỉ trồng được một vụ/năm, còn gạo trắng, tức là gạo từ lúa cao sản, thì có thể trồng 2 vụ/năm. Gạo thơm, ngon cơm của Việt Nam được xếp vào loại gạo trắng Thái Lan, được bán với giá gần 900 đôla/tấn, trong khi đó gạo trắng của Thái Lan chỉ được bán với giá trên 500 đôla. Theo giáo sư Võ Tòng Xuân, đây là cơ hội để gạo Việt Nam vượt qua gạo Thái Lan, và luôn có đủ để cung cấp cho các nước xung quanh, cho một phần Trung Đông và một phần châu Phi.

Với lợi thế như hiện nay, làm sao để đẩy mạnh quảng bá trên thị trường quốc tế để gạo Việt Nam duy trì uy tín một cách lâu dài? Giáo sư Võ Tòng Xuân đề xuất:

“Theo thông tin tôi nắm được, các siêu thị Á Châu, nhất là siêu thị của người Việt Nam mình ở châu Âu, đã nhập gạo thơm của Việt Nam. Tuy nhiên, bây giờ chúng ta phải làm kỹ hơn nữa để giữ vững uy tín của gạo Việt Nam. 

Thứ nhất là phải đặc biệt làm việc với tất cả bà con nông dân để thực hiện quy trình sản xuất “sạch”. Tôi không dám nói là sản xuất gạo hữu cơ, bởi vì gạo hữu cơ thì năng suất không cao. Nhưng khi ta làm theo quy trình “sạch” thì cũng gần như là hữu cơ, nhưng có châm thêm một ít phân hóa học để giúp cây lúa phát triển nhanh hơn và có năng suất cao hơn.

Với cách làm này, chúng ta sẽ thay đổi phương pháp bón phân hóa học, trước hết là giảm phân hóa học ít nhất là 50%, rồi phải bón phân lót để giảm thiếu khí nhà kính, vì nếu chúng ta bón phân lót thì khí đạm không bị ôxy hóa, làm cho chất đạm hoàn toàn còn ở trong đất để cung cấp cho cây lúa. Trong khi đó bà con nông dân chúng ta bón thêm phân hữu cơ và vi sinh, để thêm các chất vi lượng và các chất khác cho cây lúa, đồng thời cung cấp các loại vi sinh cho cây lúa hấp thụ lên trên thân cây. Từ đó cây lúa không bị bệnh và nông dân giảm bớt sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng của mình. 

Theo hướng này thì các doanh nghiệp chế biến gạo để xuất khẩu luôn có một nguyên liệu rất tốt, vừa sạch, vừa có chất lượng ngon cơm. 

Tôi hy vọng là với cách làm này, chúng ta có thể giữ được uy tín của gạo Việt Nam. Đồng thời tôi rất mong là tới đây, các doanh nghiệp Việt Nam cũng sẽ rất năng nổ, đi các nơi để giới thiệu gạo ngon của mình với giá tương đối thấp hơn, nhưng đồng thời luôn có đủ để cung cấp cho các khách hàng. Như thế này thì gạo Việt Nam có thể vươn xa và đạt kết quả tốt, trong khi đó bà con nông dân hưởng được một lợi thế là luôn luôn có đầu ra để tiêu thụ sản phẩm của họ.”

Thật ra thì về lâu dài, Việt Nam sẽ không tiếp tục xuất khẩu gạo với khối lượng như hiện nay. Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam đến năm 2030, được chính phủ phê duyệt vào tháng 5/2023, dự trù giảm khối lượng xuất khẩu đến năm 2030 xuống còn khoảng 4 triệu tấn/năm và như vậy là kim ngạch xuất khẩu gạo sẽ giảm xuống còn khoảng 2,60 tỷ đôla so với 3,45 tỷ đôla năm 2022. Mục tiêu chính là nhằm "thúc đẩy xuất khẩu gạo chất lượng cao, bảo đảm an ninh lương thực trong nước, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu".

Israel đang thực hiện một làn sóng tấn công chết người chưa từng có ở Syria nhằm vào các xe tải chở hàng, cơ sở hạ tầng và những người liên quan đến đường dây cung cấp vũ khí của Iran cho các lực lượng ủy nhiệm của Iran trong khu vực, sáu nguồn tin hiểu biết trực tiếp về vấn đề này nói với Reuters.

Các nguồn tin, bao gồm một sĩ quan tình báo quân đội Syria và một chỉ huy trong liên minh khu vực thân Damascus, cho biết Israel đã thay đổi chiến lược sau vụ tấn công ngày 7/10/2023 của các chiến binh Hamas vào lãnh thổ Israel và các chiến dịch ném bom tiếp theo của Israel ở Gaza và Li Băng.

Các nguồn tin cho biết, mặc dù Israel đã tấn công các mục tiêu có liên kết với Iran ở Syria trong nhiều năm, bao gồm cả những khu vực mà nhóm vũ trang Hezbollah của Li Băng hoạt động, nhưng giờ đây, nước này đang thực hiện các cuộc không kích thường xuyên hơn, nguy hiểm hơn nhắm vào các hệ thống phòng không và chuyển vũ khí của Iran ở Syria.

Chỉ huy trong liên minh khu vực và hai nguồn tin khác quen thuộc với các hoạt động của Hezbollah cho biết Israel đã từ bỏ “luật chơi” bất thành văn vốn đặc trưng cho các cuộc tấn công của họ ở Syria và dường như “không còn thận trọng” về việc gây thương vong nặng nề cho Hezbollah ở đó.

“Họ thường bắn cảnh cáo trước – họ đánh gần xe tải, người của chúng tôi ra khỏi xe tải và sau đó họ bắn vào xe tải”, người chỉ huy nói, mô tả các cuộc tấn công của Israel vào hoạt động vận chuyển vũ khí do Hezbollah thực hiện trước ngày 7/10/1023

“Bây giờ chuyện này đã qua. Israel hiện đang thực hiện các cuộc không kích thường xuyên hơn, nguy hiểm hơn nhằm vào các hệ thống phòng không và vận chuyển vũ khí của Iran ở Syria. Họ ném bom trực tiếp vào mọi người. Họ ném bom để tiêu diệt.”

Theo số liệu của Reuters, chiến dịch không kích tăng cường đã giết chết 19 thành viên Hezbollah ở Syria trong ba tháng - nhiều hơn gấp đôi thời gian còn lại của năm 2023. Hơn 130 chiến binh Hezbollah cũng đã thiệt mạng do pháo kích của Israel vào miền nam Li Băng trong cùng thời gian.

Quân đội Israel đã không trả lời các câu hỏi của Reuters về chiến dịch leo thang của họ. Một quan chức cấp cao của Israel, thông báo với các nhà báo với điều kiện giấu tên, cho biết Hezbollah đã khởi xướng đợt giao tranh này bằng các cuộc tấn công vào ngày 8 tháng 10/2023 và chiến lược của Israel là để trả đũa.

Khi được hỏi vào tháng trước về một cuộc tấn công được cho là của Israel vào Syria, người đứng đầu quân đội Israel cho biết các lực lượng Israel đang hoạt động trên khắp khu vực và thực hiện “bất kỳ hành động cần thiết nào” để thể hiện quyết tâm tự vệ của Israel.

Lực lượng Iran bị giết

Israel bắt đầu tấn công các mục tiêu có liên quan đến Iran ở Syria từ nhiều năm trước, nhưng các nguồn tin quen thuộc với các cuộc tấn công cho biết Israel dường như muốn tránh giết các thành viên Hezbollah nếu có thể được.

Một sĩ quan tình báo khu vực cho biết Israel lo ngại con số thương vong cao sẽ dẫn đến sự trả đũa từ Hezbollah ở Li Băng nhằm vào các ngôi làng của Israel ngay bên kia biên giới.

Nhưng với việc các vụ nổ súng hiện đang diễn ra hàng ngày sau vụ tấn công ngày 7/10/2023, Israel “ít thận trọng hơn và bớt kiềm chế hơn trong việc tiêu diệt Hezbollah người Li Băng ở Syria”, quan chức này nói thêm.

Trong bài phát biểu trên truyền hình ngày 5/1, người đứng đầu Hezbollah Sayyed Hassan Nasrallah cho biết nhóm này đã mất “một số chiến binh trong cuộc pháo kích của Israel ở Syria ở một số nơi trong ba tháng qua”.

“Chúng tôi đã có một công thức trước chiến dịch Lũ lụt Aqsa (ngày 7 tháng 10) - nếu họ giết bất kỳ người anh em nào của chúng tôi ở Syria, chúng tôi sẽ đáp trả trên mặt trận Li Băng - nơi đó rất yên tĩnh. Trên thực tế, các điều kiện của công thức này đã thay đổi - tại sao? Bởi vì toàn bộ mặt trận bây giờ đã bùng nổ,” ông nói.

Chỉ huy liên minh thân Syria cho biết, một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Israel vào ngày 8/12 đã giết chết ba chiến binh Hezbollah đang lên kế hoạch cho các hoạt động có thể xảy ra ở miền bắc Israel và một cuộc tấn công khác vào Quneitra ở miền nam Syria nhằm vào hai chiến binh Hezbollah chịu trách nhiệm vận chuyển vũ khí.

Bốn người nữa đã thiệt mạng vào cuối tháng 12 trong một cuộc tấn công vào các tòa nhà và xe tải đang được các nhóm hiếu chiến liên kết với Iran sử dụng dọc biên giới phía đông Syria với Iraq.

Các cuộc tấn công cũng nhằm vào Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran ở Syria. Một vụ vào đầu tháng 12 đã giết chết hai thành viên Vệ binh, và một vụ khác vào ngày 25 tháng 12 đã giết chết một cố vấn cấp cao của Vệ binh, người đang giám sát sự phối hợp quân sự giữa Syria và Iran.

Một nguồn tin quen thuộc với chiến thuật và hoạt động của Hezbollah ở Syria cho biết: “Ông ấy sẽ không bao giờ bị giết trước khi thực tế mới có hiệu lực sau ngày 7 tháng 10”.

Mối đe dọa đối với ông Assad

Những vụ tấn công khác đã đánh trúng cơ sở hạ tầng ở miền nam Syria: một căn cứ phòng không bị tấn công vào ngày 28/12 sau khi hệ thống phòng không cũng bị tấn công.

Sĩ quan tình báo Syria cho biết các cuộc tấn công đã nhằm vào các thiết bị phòng thủ ngay cả trước khi quân đội có thể lắp đặt nó. Các sân bay ở thủ đô Damascus của Syria và phía bắc Aleppo, nơi Iran dùng để vận chuyển vũ khí, gần như liên tục không sử dụng được vì các cuộc tấn công.

​Nguồn tin tình báo khu vực cho biết: “Israel đang nói với (Tổng thống Syria) al-Assad: ông đang cho phép người Iran và Hezbollah chuyển vũ khí và cố thủ - vì vậy chúng tôi sẽ làm gián đoạn cuộc sống của ông và ông sẽ rơi vào tình thế khó khăn”.

Israel đã nhiều lần tuyên bố rằng họ không tìm kiếm một mặt trận thứ hai ở Li Băng hay Syria.

Bất chấp sự căng thẳng, quân đội Syria - vốn dựa nhiều vào cả Hezbollah và Iran trong khi chiến đấu với quân nổi dậy trong cuộc nội chiến - vẫn chưa mở mặt trận riêng.

Sĩ quan tình báo Syria nói: “Chúng tôi không muốn đặt mình vào tình trạng đối đầu hoặc chiến tranh mở với Israel”.

Bản thân ông Assad không được khuyến khích thực hiện bất kỳ hành động nào để hỗ trợ Hamas sau khi ông nhận được những lời đe dọa từ Israel, ba nguồn tin trực tiếp biết về mối đe dọa này nói với Reuters.

Hai trong số các nguồn tin cho biết lời đe dọa trả đũa của Israel là do Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đưa ra. Một quan chức UAE cho biết những khẳng định như vậy là “vô căn cứ và không có cơ sở.” Không có phản hồi nào từ Bộ thông tin Syria trước yêu cầu bình luận từ Reuters về các cáo buộc.

Nguồn thứ ba cho biết thông điệp này đã gây được tiếng vang với Hezbollah.

Ông nói: “Hezbollah coi trọng mối đe dọa đó vì nó sẽ khiến họ phải trả giá bằng tất cả những gì họ đã xây dựng ở Syria trong những năm gần đây”.