Hàng chục người chết ở Israel và Gaza sau cuộc tấn công gây sốc của Hamas
Reuters
6–8 minutes
Hamas, nhóm Hồi giảo bảo thủ người Palestine, khiến Israel bất ngờ hôm thứ Bảy khi phát động cuộc tấn công lớn nhất trong nhiều thập niên, với các tay súng băng qua lãnh thổ tiến vào các ngôi làng của Israel, giết chết hàng chục người và đưa con tin trở về Gaza.
Israel đáp trả bằng các cuộc không kích ồ ạt sâu bên trong dải đất ven biển, giết chết hàng chục người và làm bị thương hàng trăm người và tuyên bố một sự trả đũa chưa từng có.
“Kẻ thù của chúng ta sẽ phải trả một cái giá mà chúng chưa từng biết đến,” Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói. “Chúng ta đang lâm chiến và chúng ta sẽ thắng."
Lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh nói cuộc tấn công khởi sự ở Gaza sẽ lan sang Bờ Tây và Jerusalem.
“Đây là buổi sáng của sự thất bại và tủi nhục đối với kẻ thù của chúng ta, binh lính và những người định cư của chúng,” ông này nói. “Những gì đã xảy ra cho thấy sự chuẩn bị tuyệt vời của chúng ta. Những gì xảy ra hôm nay cho thấy điểm yếu của kẻ thù.”
Ở miền nam Israel gần Gaza, thi thể của thường dân Israel nằm rải rác trên đường cao tốc ở Sderot, xung quanh là kính vỡ. Một người phụ nữ và một người đàn ông nằm chết trên ghế trước của một chiếc xe hơi. Một chiếc xe quân sự chạy ngang qua thi thể của một phụ nữ khác và một người đàn ông giữa vũng máu phía sau một chiếc xe hơi khác.
Đài N12 News của Israel đưa tin ít nhất 100 người Israel đã thiệt mạng. Lực lượng an ninh Israel cho biết có 21 tình huống đấu súng với những kẻ xâm nhập và hải quân của họ đã giết chết thêm hàng chục người Palestine định xâm nhập bằng đường biển.
Tại Gaza, khói đen và ngọn lửa màu cam cuồn cuộn bốc lên bầu trời buổi tối từ một tòa nhà cao tầng bị Israel oanh kích trả đũa.
Các quan chức y tế Gaza cho biết ít nhất 198 người Palestine đã thiệt mạng và hơn 1.600 người bị thương, được đưa vào các bệnh viện đổ nát và quá tải trong tình trạng thiếu hụt trầm trọng vật tư và thiết bị y tế.
Phó thủ lĩnh Hamas Saleh al-Arouri nói với Al Jazeera rằng nhóm này đang giam giữ một số lượng lớn con tin người Israel, bao gồm cả các quan chức cao cấp. Ông cho biết Hamas có đủ số tù nhân để Israel trả tự do cho tất cả những người Palestine trong nhà tù của mình.
Quân đội Israel xác nhận người Israel đang bị cầm giữ ở Gaza và các binh sĩ cũng như sĩ quan đã thiệt mạng. Một phát ngôn viên quân sự cho biết Israel có thể huy động tới hàng trăm ngàn quân dự bị và cũng đã chuẩn bị cho cuộc chiến ở mặt trận phía bắc chống lại nhóm Hezbollah của Lebanon.
Cảnh sát di tản một người phụ nữ và một đứa trẻ khỏi địa điểm bị trúng tên lửa bắn từ Dải Gaza, ở Ashkelon, miền nam Israel, ngày 7 tháng 10 năm 2023.
Binh sĩ Israel bảo vệ các khu dân cư sau vụ xâm nhập hàng loạt của các tay súng Hamas từ Dải Gaza, ở Sderot, miền nam Israel, ngày 7 tháng 10, 2023.
Một người đàn ông bế đứa trẻ đang khóc khi đi trước tòa nhà bị phá hủy trong cuộc không kích của Israel ở Thành phố Gaza vào ngày 7 tháng 10 năm 2023.
Hamas nói cuộc tấn công được thúc đẩy bởi điều mà họ nói là các cuộc tấn công tăng cường của Israel nhắm vào người Palestine ở Bờ Tây, Jerusalem và nhắm vào người Palestine trong các nhà tù của Israel.
“Đây là ngày của trận chiến vĩ đại nhất nhằm chấm dứt sự chiếm đóng cuối cùng trên trái đất”, chỉ huy quân đội Hamas Mohammad Deif nói, tuyên bố bắt đầu hoạt động quân sự trong một chương trình phát sóng trên phương tiện truyền thông của Hamas và kêu gọi người Palestine ở khắp mọi nơi chiến đấu.
Hamas, nhóm nắm quyền kiểm soát Gaza vào năm 2007, đã tiến hành bốn cuộc chiến tranh chống lại Israel. Nhưng cảnh tượng bạo lực bên trong Israel không giống bất cứ điều gì từng xảy ra kể từ những vụ đánh bom liều chết của cuộc nổi dậy Intafada của người Palestine cách đây hai thập niên.
Cuộc tấn công xảy ra bất ngờ đối với lực lượng an ninh Israel khiến nó trở thành một trong những thất bại tình báo trầm trọng nhất trong lịch sử đất nước, một cú sốc đối với một quốc gia tự hào về khả năng thâm nhập và theo dõi chặt chẽ các nhóm chủ chiến.
Tại Gaza, một dải đất hẹp nơi 2,3 triệu người Palestine đã sống dưới sự phong tỏa của Israel trong 16 năm qua, người dân đổ xô đi mua nhu yếu phẩm đề phòng những ngày chiến tranh sắp tới. Một số người đã di tản khỏi nhà và hướng đến nơi trú ẩn.
Hàng chục người Palestine thiệt mạng và hàng trăm người bị thương trong các cuộc đụng độ ở biên giới với Israel, nơi các chiến binh chiếm được điểm vượt biên và kéo sập hàng rào. Một số người thiệt mạng là thường dân, trong số những đám đông cố gắng vượt biên vào Israel qua những cánh cổng bị hư hại.
Các nước phương Tây, dẫn đầu là Mỹ, đã lên án vụ tấn công của người Palestine và cam kết hỗ trợ Israel.
“Tôi đã nói rõ với Thủ tướng Netanyahu rằng chúng tôi sẵn sàng cung cấp mọi biện pháp hỗ trợ thích hợp cho Chính phủ và người dân Israel,” Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết trong một phát biểu được đưa ra sau cuộc điện đàm.
“Israel có quyền tự vệ và bảo vệ người dân của mình. Hoa Kỳ cảnh báo bất cứ bên nào thù địch với Israel chớ tìm kiếm lợi thế trong tình huống này,” ông nói.
Trên khắp Trung Đông, có các cuộc biểu tình ủng hộ Hamas, với những vụ đốt cờ Israel và Mỹ và những người tuần hành vẫy cờ Palestine ở Iraq, Lebanon, Syria và Yemen.
Cuộc tấn công của Hamas được Iran và Hezbollah, đồng minh ở Lebanon của Iran, ca ngợi một cách công khai.
Đặc phái viên hòa bình Trung Đông của Liên Hợp Quốc Tor Wennesland lên án các cuộc tấn công nhắm vào Israel, cảnh báo trong một phát biểu: "Đây là một vực thẳm nguy hiểm, và tôi kêu gọi tất cả các bên rút lui khỏi mép vực."
Sự leo thang xảy ra trong bối cảnh bạo lực gia tăng giữa Israel và những phần tử chủ chiến người Palestine ở Bờ Tây do Israel chiếm đóng, nơi chính quyền Palestine thi hành quyền tự trị hạn chế vốn bị Hamas phản đối. Hamas ủng hộ tiêu diệt Israel.
Nó cũng xảy ra vào thời điểm có nhiều biến động chính trị ở Israel, vốn bị chia rẽ sâu sắc về những bước đi nhằm cải tổ nhánh tư pháp, và khi Washington nỗ lực đạt được một thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Ả-rập Saudi.
Bộ Ngoại giao Ả-rập Saudi kêu gọi "chấm dứt ngay lập tức bạo lực giữa Israel và người Palestine," cơ quan thông tấn nhà nước đưa tin.
Thế giới phản ứng trước cuộc tấn công bất ngờ của Hamas nhắm vào Israel
Reuters
5–6 minutes
Hamas, nhóm Hồi giáo chủ chiến người Palestine, phát động cuộc tấn công lớn nhất nhắm vào Israel vào ngày thứ Bảy.
Đây là một số phản ứng toàn cầu.
MỸ
“Không bao giờ có bất cứ sự biện minh nào cho hành vi khủng bố. Chúng tôi đoàn kết với chính phủ và người dân Israel, đồng thời gửi lời chia buồn cho người Israel đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công này,” Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói trong một phát biểu do Bộ Ngoại giao Mỹ công bố.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin nói: “Trong những ngày tới, Bộ Quốc phòng sẽ làm việc để đảm bảo rằng Israel có những gì họ cần để tự vệ và bảo vệ thường dân khỏi bạo lực bừa bãi và khủng bố.”
LIÊN HỢP QUỐC
Đặc phái viên hòa bình Trung Đông của Liên Hợp Quốc Tor Wennesland nói: "Đây là một vực thẳm nguy hiểm, và tôi kêu gọi tất cả mọi người hãy lùi khỏi miệng vực."
Trưởng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc Volker Tuerk nói:
"Cuộc tấn công này đang tác động khủng khiếp đến thường dân Israel... Không bao giờ được đem thường dân ra làm mục tiêu tấn công."
TỔNG THỐNG PALESTINE MAHMOUD ABBAS
Hãng thông tấn chính thức WAFA dẫn lời ông Abbas nói rằng người dân Palestine có quyền tự vệ trước "sự khủng bố của những người định cư và quân chiếm đóng."
IRAN
Một cố vấn của Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei ngày thứ Bảy đã chúc mừng các chiến binh Palestine, trang tin bán chính thức ISNA đưa tin. “Chúng tôi sẽ sát cánh cùng các chiến binh Palestine cho đến khi giải phóng Palestine và Jerusalem,” Yahya Rahim Safavi được dẫn lời nói.
Truyền hình nhà nước Iran chiếu cảnh các thành viên nghị viện đứng dậy khỏi ghế và hô vang "Israel chết đi."
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanaani được ISNA dẫn lời nói: "Trong hoạt động này, yếu tố bất ngờ và các phương pháp kết hợp khác đã được sử dụng, cho thấy sự tin tưởng của người dân Palestine khi đối mặt với những kẻ chiếm đóng."
THỦ TƯỚNG ĐỨC OLAF SCHOLZ
“Hôm nay, tin tức kinh hoàng đến với chúng ta từ #Israel. Chúng tôi vô cùng sốc trước vụ bắn tên lửa từ Gaza và bạo lực leo thang. Đức lên án các cuộc tấn công này của Hamas và đứng về phía Israel,” ông Scholz nói trên mạng xã hội.
TỔNG THỐNG PHÁP EMMANUEL MACRON
Ông Macron lên án mạnh mẽ các vụ tấn công.
“Tôi bày tỏ tình đoàn kết hoàn toàn với các nạn nhân, gia đình họ và những người thân thiết với họ,” ông nói.
Ả-RẬP SAUDI
Bộ Ngoại giao kêu gọi "chấm dứt bạo lực ngay lập tức."
BỘ NGOẠI GIAO AI CẬP
Ai Cập cảnh báo về "hậu quả nghiêm trọng" và kêu gọi "kiềm chế tối đa và tránh khiến dân thường gặp nguy hiểm hơn nữa."
BỘ TRƯỞNG NGOẠI GIAO ANH JAMES CLEVERLY
“Anh lên án dứt khoát các cuộc tấn công kinh hoàng của Hamas nhắm vào thường dân Israel. Anh sẽ luôn ủng hộ quyền tự vệ của Israel,” ông Cleverly nói.
LIÊN MINH CHÂU ÂU
Người đứng đầu Ủy hội EU Ursula von der Leyen nói: “Tôi dứt khoát lên án cuộc tấn công do những kẻ khủng bố Hamas thực hiện nhắm vào Israel. Đó là hành vi khủng bố dưới hình thức hèn hạ nhất.”
Người đứng đầu chính sách đối ngoại Josep Borrell nói: “Chúng tôi lên án dứt khoát các cuộc tấn công của Hamas. Bạo lực kinh hoàng này phải dừng lại ngay lập tức. Khủng bố và bạo lực không giải quyết được gì".
TỔNG THỐNG THỔ NHĨ KỲ TAYYIP ERDOGAN
“Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên kiềm chế,” ông Erdogan nói.
QATAR
Bộ Ngoại giao cho biết chỉ mình Israel phải chịu trách nhiệm về việc bạo lực leo thang đang diễn ra với người dân Palestine và kêu gọi cả hai bên kiềm chế.
THỨ TRƯỞNG NGOẠI GIAO NGA MIKHAIL BOGDANOV
Nga đang liên lạc với Israel, Palestine và các nước Ả-Rập liên quan đến sự leo thang của cuộc xung đột Israel-Palestine, ông Bogdanov cho biết, đồng thời kêu gọi kiềm chế.
TỔNG THỐNG UKRAINE VOLODYMYR ZELENSKYY
Ông Zelenskyy lên án điều mà ông gọi là "cuộc tấn công khủng bố" nhắm vào Israel và nói rằng quyền tự vệ của Israel là “không thể nghi ngờ.”
HEZBOLLAH
Nhóm Hezbollah của Lebanon được Iran hậu thuẫn, kẻ thù không đội trời chung của Israel, cho biết họ đã “liên hệ trực tiếp với lãnh đạo kháng chiến của người Palestine” và mô tả các sự kiện này là "phản ứng mang tính quyết định đối với việc Israel tiếp tục chiếm đóng và là một thông điệp gửi tới những người tìm cách bình thường hóa quan hệ với Israel.”
TỔNG THỐNG BA LAN ANDRZEJ DUDA
“Tôi bị sốc trước các cuộc tấn công tàn bạo ngày hôm nay của Hamas nhắm vào Israel. Các cuộc tấn công bằng tên lửa và việc bắt giữ thường dân làm con tin đã khơi dậy sự phản đối sâu sắc nhất của chúng tôi. Ba Lan lên án mạnh mẽ mọi hành vi bạo lực,” ông Duda nói.
KUWAIT
Kuwait bày tỏ “lo ngại sâu sắc” về những diễn biến giữa Israel và Palestine, đồng thời quy trách Israel về điều mà họ gọi là “các cuộc tấn công trắng trợn.”
NHẬT BẢN
Bộ Ngoại giao Nhật Bản nói họ mạnh mẽ lên án các vụ phóng tên lửa và tấn công xuyên biên giới của Hamas và các nhóm vũ trang Palestine khác vào lãnh thổ Israel.
Tổng thống Biden nói Mỹ sẵn sàng hỗ trợ Israel sau vụ tấn công
Reuters
~2 minutes
Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày thứ Bảy cho biết Mỹ sẵn sàng cung cấp “tất cả các phương tiện hỗ trợ thích hợp” cho Israel sau cuộc tấn công từ nhóm Hồi giáo bảo thủ người Palestine Hamas và cảnh báo “bất cứ bên nào khác thù địch với Israel” chớ tìm kiếm lợi thế.
Cuộc tấn công từ nhóm chủ chiến được Iran hậu thuẫn nổ ra trong bối cảnh ông Biden và đội ngũ của ông đang nỗ lực đàm phán một thỏa thuận bình thường hóa mang tính bước ngoặt giữa Israel và Ả-rập Saudi cũng như một hiệp ước phòng thủ Mỹ-Saudi.
Ông Biden đã điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm thứ Bảy để đề nghị cung cấp sự hỗ trợ của Mỹ, trong khi những cảnh tượng bạo lực được chiếu trên các đài truyền hình ở Mỹ. Hai nhà lãnh đạo có quan hệ căng thẳng nhưng đã hội kiến ở New York vào tháng trước để thể hiện tình đoàn kết.
“Tôi đã nói rõ với Thủ tướng Netanyahu rằng chúng tôi sẵn sàng cung cấp mọi biện pháp hỗ trợ thích hợp cho Chính phủ và người dân Israel,” ông Biden nói trong một phát biểu được công bố sau cuộc điện đàm.
Ông Biden cũng đưa ra cảnh báo thẳng thừng.
“Israel có quyền tự vệ và bảo vệ người dân của mình. Hoa Kỳ cảnh báo bất cứ bên nào thù địch với Israel chớ tìm kiếm lợi thế trong tình huống này,” ông nói.
Bạo lực xảy ra khi Washington đang rơi vào tình trạng hỗn loạn: Phe Cộng hòa đang tìm kiếm người kế nhiệm Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy bị truất phế, và một cuộc tranh chấp ngân sách sắp xảy ra với ông Biden cùng các nghị sĩ Đảng Dân chủ của ông, có thể dẫn đến việc chính phủ đóng cửa trong khoảng 40 ngày tới.
Ông Biden đã được báo cáo vào sáng sớm ngày thứ Bảy về các sự kiện ở Israel và các quan chức Nhà Trắng đã làm việc thâu đêm để theo dõi tình hình, một quan chức nói.
Vì sao ngũ cốc gây sóng gió cho quan hệ Ba Lan-Ukraine?
VOA Tiếng Việt
8–10 minutes
Ngũ cốc Ukraine tràn ngập khiến nông nghiệp Ba Lan điêu đứng cộng với cuộc bầu cử sắp diễn ra và nhu cầu lấy lòng cử tri đã khiến giới lãnh đạo Ba Lan đã có những lời lẽ gay gắt nhắm vào Ukraine, quốc gia mà họ đã ủng hộ hết lòng kể từ khi cuộc chiến của Nga nổ ra, theo tìm hiểu của VOA.
Warsaw và Kyiv đã lời qua tiếng lại ở mức độ chưa từng thấy xung quanh vấn đề Ba Lan cấm nhập khẩu ngũ cốc của Ukraine trong bối cảnh Kyiv đang cần sự ủng hộ của các đồng minh hơn bao giờ hết để đẩy nhanh cuộc phản công lại quân xâm lược Nga.
Kyiv từng muốn kiện Warsaw lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vì lệnh cấm nhập ngũ cốc Ukraine của Ba Lan – hành động bị chính quyền Ba Lan lên án là ‘vô ơn’ – mặc dù mới đây nhất, ngày 5/10, Kyiv đã rút lại quyết định này.
Để tránh ngũ cốc giá rẻ từ Ukraine nhập ồ ạt vào các nước láng giềng, trong đó có Ba Lan, Hungary và Slovakia, gây thiệt hại cho nông dân các nước này, Liên minh châu Âu hồi tháng 5 đã áp đặt lệnh cấm nhập tạm thời đối với ngũ cốc Ukraine, nhưng đến ngày 15/9, lệnh cấm này được dỡ bỏ, khiến ba nước trên tức giận.
Bất chấp yêu cầu của EU, Warsau tuyên bố vẫn tiếp tục chặn ngũ cốc Ukraine vào nước họ. Khi đó, đến lượt Kyiv phẫn nộ.
Phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc hôm 20/9, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyi nói rằng ‘đáng báo động khi nhìn thấy một số người bạn của chúng tôi ở châu Âu, trên sân khấu chính trị thì ra vẻ thể hiện đoàn kết, nhưng lại chơi trò giật gân với ngũ cốc’.
Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki đã đáp trả trên mạng xã hội ngay sau đó. Ông viết: “Chúng tôi sẽ không chuyển giao vũ khí cho Ukraine nữa vì giờ đây chúng tôi đang vũ trang cho Ba Lan.” Tại một cuộc vận động tranh cử sau đó, ông Morawiecki còn yêu cầu ông Zelenskyi ‘đừng bao giờ xúc phạm người Ba Lan một lần nữa’.
Về phần mình, khi phát biểu với báo chí hôm 19/9, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đã ví Ukraine như ‘một kẻ chết đuối bám vào bất cứ cái gì có thể và bất cứ ai đến giúp sẽ bị kéo xuống theo’.
Ba Lan sắp bước vào cuộc tổng tuyển cử vào ngày 15/10 mà đảng Luật pháp và Công lý (PiS) cầm quyền đang chật vật tranh thủ sự ủng hộ của cử tri. Họ cần sự ủng hộ của khối cử tri nông thôn để tiếp tục nắm quyền.
Trước thềm cuộc bầu cử, hôm 1/10, khoảng một triệu người dân Ba Lan đã xuống đường ở Warsaw theo lời kêu gọi của khối đối lập Nền tảng Công dân do cựu Thủ tướng Donald Tusk đứng đầu để phản đối chính quyền của Đảng Luật pháp và Công lý cánh hữu.
‘Kẹt với nông dân’
Ông Phan Châu Thành, một người Việt sinh sống nhiều năm ở Ba Lan và theo dõi sát sao cuộc chiến ở Ukraine, là một trong những người tham gia cuộc biểu dương lực lượng đó.
Nói với VOA từ Warsaw, ông Thành nói rằng lý do phe đối lập xuống đường rầm rộ như vậy bởi vì chính phủ cánh hữu ‘ngày càng rơi vào tình trạng cực đoan’ và ‘một phần cũng vì tranh cãi về xuất khẩu lúa mạch giữa hai nước’.
Sau khi cuộc chiến của Nga nổ ra ở Ukraine hồi tháng 2 năm ngoái, chính phủ Ba Lan khi đó đã hủy bỏ toàn bộ thuế nhập khẩu của tất cả hàng hóa Ukraine đi vào Ba Lan, trong đó có ngũ cốc, như là một cử chỉ thể hiện tình đoàn kết, ông Thành cho biết.
Lợi dụng tình hình đó, một số thương gia Ba Lan đã nhập ồ ạt loại lúa mạch giá rẻ của Ukraine vốn dùng để chế biến thức ăn gia súc về để trộn với loại lúa mạch dùng cho các ngành công nghiệp thực phẩm để bán ra thị trường kiếm lời, theo lời thuật lại của ông Thành.
“Họ nhập nhiều đến mười mấy triệu tấn, trong khi Ba Lan hàng năm chỉ có thể tiêu thụ 7 triệu tấn và xuất khẩu 10 triệu tấn,” ông nói và cho biết vấn đề trở nên nghiêm trọng khi nông dân Ba Lan tới mùa thu hoạch nhưng kho bãi không còn chỗ chứa.
“Ba Lan đang thừa lúa mạch một cách khủng khiếp,” ông nói thêm. “Chính phủ Ba Lan phải bỏ ra 2,4 tỷ đô la ra để trợ giá cho nông dân bằng mọi cách để giải phóng bớt ngũ cốc của họ, bán rẻ đi cũng được.”
Về phía nông dân Ukraine, nhà quan sát này cho rằng do đất nước họ đang có chiến tranh nên họ có tâm lý ‘bán ngũ cốc thu hoạch được càng nhanh càng tốt trước khi bị quân Nga đốt cháy’ nên ‘họ bán với bất cứ giá nào có thể’.
Trong khi đó, tuyến đường xuất khẩu ngũ cốc lâu nay của Ukraine qua Biển Đen đang trở nên nguy hiểm do Nga đã rút ra khỏi thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen. Do đó, tàu bè chở ngũ cốc của Ukraine phải đi đường vòng qua biển Baltic, vòng xuống Đại Tây Dương đến châu Phi với hành trình và thời gian dài gấp ba, ông Thành chỉ ra.
“Một phần lý do thực sự Ukraine tiến hành tấn công táo bạo vào hạm đội Biển Đen của Nga cũng là do sức ép của việc xuất khẩu ngũ cốc vì họ cần mở con đường xuất khẩu ngũ cốc ra khỏi Ukraine,” ông nói thêm.
“Ba Lan gần Ukraine nhất nên bán ngũ cốc sang rất tiện mà chi phí lại rẻ,” ông giải thích.
Với lại, người dân Ukraine nghĩ rằng họ đang chiến đấu và đổ máu cho cả châu Âu mà Ba Lan lại làm khó họ chỉ vì ngũ cốc, cũng theo lời nhà quan sát này.
“Bây giờ chính phủ hai nước đang bị kẹt giữa nông dân hai bên.”
‘Tranh thủ lá phiếu’
Tranh cãi về ngũ cốc giữa hai nước càng trở nên ồn ào do Ba Lan đang hướng tới bầu cử để bầu ra chính phủ mới, ông Thành chỉ ra.
“Thay vì hai bên ngồi lại với nhau để tìm cách giải quyết thì trong bối cảnh bầu cử, các đảng phái nghĩ đến bản thân mình rồi hai bên đổ trách nhiệm cho nhau, lời ra tiếng vào thành ra cãi nhau,” ông nói.
“Nhất là sắp bầu cử mà nông dân Ba Lan biểu tình phản đối ầm ĩ, rất ảnh hưởng đến hình ảnh nên Thủ tướng Ba Lan muốn thể hiện mình là một nhà lãnh đạo cứng rắn bảo vệ quyền lợi của người dân Ba Lan trước tiên.”
Ông giải thích do cử tri của chính phủ cánh hữu Ba Lan ‘phần lớn là dân nghèo, ở nông thôn, dân trí thấp’ nên các lãnh đạo của họ dùng những lời lẽ ‘đao to búa lớn, có phần mị dân’ khi chỉ trích Ukraine.
Tuy nhiên, tranh cãi này giữa hai nước ‘sẽ không ảnh hưởng nhiều’ đến sự ủng hộ của Warsaw dành cho Kyiv trong cuộc chiến với Moscow, ông dự đoán và dẫn ra một cuộc thăm dò dư luận hôm 1/10 cho thấy có đến 74% người dân Ba Lan ủng hộ tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine – cao nhất trong các nước châu Âu.
“Bất kỳ chính phủ nào lên thì sự ủng hộ Ukraine cũng thế thôi, vì thật sự ủng hộ Ukraine là người dân Ba Lan. Ngay từ đầu, họ đã tự nguyện đón người dân Ukraine về nhà mà chính quyền có kêu gọi gì đâu?” ông Thành nói.
Hiện giờ, bộ trưởng nông nghiệp hai nước đã ngồi lại với nhau và đi đến kết luận là Ukraine sẽ không kiện Ba Lan lên WTO nữa và đồng ý để Ba Lan kéo dài lệnh cấm nhập ngũ cốc Ukraine đến hết tháng 10, tức là sau khi Ba Lan bầu cử xong.
“Sau đó hai bên sẽ ngồi lại với nhau để tìm cách xuất khẩu ngũ cốc.”
Trả lời câu hỏi tại sao Ukraine không xuất ngũ cốc sang các nước châu Âu khác, ông Phan Châu Thành nói theo luật châu Âu thì ngũ cốc phải có đủ giấy tờ, chứng chỉ thì mới được phép xuất khẩu.
“Thành ra các nước châu Âu có muốn giúp Ba Lan hay Ukraine cũng không được vì luật pháp của họ rất nghiêm,” ông trình bày và cho biết Ba Lan hiện đang đề nghị châu Âu nới lỏng tiêu chuẩn nhập khẩu ngũ cốc.
Khi được hỏi liệu những hục hặc này giữa Warsaw và Kyiv có khiến Moscow vui mừng không, ông Thành nói: “Nga có thể mừng nhưng liệu họ có thể trụ được cho đến khi mọi sự ủng hộ dành cho Ukraine cạn kiệt?”
“Đúng là sự ủng hộ dành cho Ukraine ngày càng yếu đi. Cái đó có thể nhìn thấy được nhưng nền kinh tế Nga, vũ khí Nga và lính Nga cũng ngày càng yếu đi.”
Phát ngôn nhân Điện Kremlin Dmitry Peskov khi được hỏi về tranh chấp giữa hai nước đã nói rằng Moscow dự đoán ‘căng thẳng giữa Warsaw và Kyiv sẽ ngày càng tăng’.
‘Ba Lan trên hết’
Tờ Guardian dẫn các kết quả thăm dò dư luận cho thấy cuộc bầu cử ngày 15/10 tới sẽ là một cuộc đua cực kỳ sít sao, và đảng Luật pháp và Công lý cầm quyền (PiS) đang tranh thủ mọi sự ủng hộ.
“Tranh cãi này chủ yếu là về cuộc bầu cử và động cơ khá là rõ,” ông Wojciech Przybylski, tổng biên tập tạp chí Visegrad Insight được Guardian dẫn lời nói. Đảng này hy vọng sẽ thể hiện sức mạnh với các cử tri chính của họ, ông nói thêm, trong đó có những người làm nông nghiệp ở miền đông Ba Lan.
Ông dẫn ra số liệu cho thấy trong bốn tháng đầu, nhập khẩu lúa mạch Ukraine sang Ba Lan đã tăng gấp 600 lần, khiến chính phủ Ba Lan không còn lựa chọn nào khác là phải can thiệp.
Tổng thống Zelensky cảnh báo: Nga sẽ tìm cách “hủy diệt” hệ thống điện Ukraina vào mùa đông sắp đến
Trọng Nghĩa
Trong bối cảnh Nga ngày càng gia tăng oanh kích vào các cơ sở dân sự tại Ukraina, tổng thống Volodymyr Zelensky vào hôm qua 06/10/2023 đã lên tiếng báo động rằng vào mùa đông tới đây, Nga sẽ lại tìm cách “phá hủy” mạng lưới điện của đất nước, tương tự như vào năm ngoái, khi Matxcơva gia tăng các vụ oanh kích ồ ạt vào cơ sở hạ tầng thiết yếu.
Đăng ngày:
4 phút
Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tại trụ sở Liên Hiệp Quốc, New York, Hoa Kỳ, ngày 19/09/2023.AP - Seth Wenig
Trong thông điệp hàng ngày trên mạng xã hội, tổng thống Ukraina tố cáo: “Mùa đông này, quân khủng bố Nga sẽ lại tìm cách phá hủy hệ thống điện của chúng ta”. Ông Zelensky đồng thời nói thêm rằng chính quyền Ukraina “hoàn toàn nhận thức được mối nguy hiểm”, trong lúc người dân đang chuẩn bị “bảo vệ các cơ sở sản xuất và cung cấp điện và nhiệt năng, khôi phục mọi thứ bị hư hại do các cuộc tấn công”.
Mùa đông năm ngoái được đánh dấu bằng chiến dịch oanh kích liên tục của Nga nhắm vào các cơ sở hạ tầng của Ukraina, đẩy hàng triệu người dân vào tình trạng mất sưởi và mất điện.
Lần này, Ukraina đã chuẩn bị đối phó: hôm 05/10 vừa qua, tổng thống Zelensky cho biết ông đã được các đồng minh châu Âu đồng ý “rõ ràng” để cung cấp cho Kiev các hệ thống phòng không mới.
Lời cảnh báo về nguy cơ Nga lại tấn công vào mạng lưới điện Ukraina được đưa ra vào lúc Nga bị tố cáo là đã oanh kích dồn dập hơn vào các mục tiêu dân sự, đặc biệt là vào các khu dân cư.
Vụ việc đang bị quốc tế đồng loạt lên án là cuộc oanh kích bằng tên lửa vào làng Hroza, gần Kharkiv hôm 05/10, đã khiến ít nhất 52 người thiệt mạng, trong đó có cả trẻ em.
Trước những lời lên án đó, điện Kremlin vào hôm qua đã tái khẳng định rằng Nga chỉ tấn công vào các “mục tiêu quân sự” mà thôi.
Tuyên bố của Matxcơva được đưa ra bất chấp các hình ảnh về thảm kịch được ghi nhận trên hiện trường cũng như kết quả điều tra ban đầu của Liên Hiệp Quốc, theo đó chính Nga đã oanh kích làng Hroza.
Theo phát ngôn viên Phủ Cao Ủy Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc tại Genève, Thụy Sĩ vào hôm qua, thì “mọi yếu tố” đều chỉ ra đúng là một tên lửa của Nga đã gây nên thảm kịch đẫm máu tại làng Hroza.
Tại làng Hroza, một hôm sau cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga nhắm vào một đám tang tổ chức tại một quán cà phê, cư dân vẫn chưa hết sốc. Thông tín viên RFI tại Ukraina, Emmanuelle Chaze, đã đến tận nơi tìm hiểu:
“Cái quán vừa là cà phê, vừa là cửa hiệu tạp hóa ở làng Hroza đã không còn thấy đâu. Lực lượng cứu hộ vẫn đang tìm kiếm trong đống gạch vụn đổ nát. Họ chịu trách nhiệm thu nhặt những phần thi thể còn sót lại của một số trong khoảng 52 nạn nhân bị thiệt mạng sau khi tên lửa Nga rơi trúng đám đông – hàng chục người tham gia đám tang của một người lính quê ở làng này.
Cách đó vài mét, anh Oleksandr, một người đã bị mất nhiều thân nhân trong vụ tấn công, đã mô tả nỗi kinh hoàng mà anh đã trải qua: “Tôi đã cố gắng liên lạc với anh tôi, vợ anh ấy, mẹ tôi, nhưng không ai trả lời. Tôi thử gọi cháu trai tôi, nó nhấc máy và hét lên “Đến đây ngay đi! Mẹ, bố và bà đều bị vùi dưới đống đổ nát”. Những gì đã xảy ra thật kinh khủng. Chỉ riêng trên con phố nơi tôi sinh ra, lớn lên, nơi bố mẹ tôi sống và nơi mẹ tôi mất, tôi đếm được 16 người quen bị nạn”.
Đối với Oleksandr và những người dân Hroza khác còn sống sót, vết thương lòng vô cùng lớn. Tại ngôi làng chỉ có hơn 300 cư dân này, cứ sáu người thì có một người chết trong vụ oanh kích.
Những cái chết đó đã thêm vào danh sách hàng nghìn thường dân Ukraina, chính thức là hơn 9.600 người, bị Nga sát hại kể từ tháng 02/2022”.
Vụ binh biến tại Rostov : Wagner lên kế hoạch chống lại quân đội Nga nhờ vệ tinh Trung Quốc ?
Thanh Hà
10–12 minutes
Lực lượng bán quân sự Nga Wagner từng ký hợp đồng mua vệ tinh quan sát của Trung Quốc. AFP ngày 05/10/2023 đưa ra kết luận như trên sau một cuộc điều tra công phu và trích dẫn một nguồn tin tình báo, an ninh của châu Âu. Bắc Kinh khẳng định « không biết » gì về thỏa thuận giữa 2 công ty Trung Quốc với tổ chức Prigozhin từng điều hành.
Chủ tịch Hạ Viện Mỹ bị truất phế, lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ. Đảng Cộng Hòa bị chia rẽ sâu sắc trước khi tìm được người thay thế dân biểu Kevin McCarthy. Ukraina lo bị Mỹ cắt nguồn viện trợ quân sự 24 tỷ đô la để chống quân Nga xâm lược. Tại Châu Âu phe thân Nga về đầu cuộc bầu cử Slovakia, cựu thủ tướng Fico được chỉ định thành lập chính phủ. Trong cuộc xung đột giữa Azerbaijan và Armenia tại Thượng Karabakh, quốc tế kêu gọi chính quyền Baku bảo đảm an ninh và công nhân quyền của người Armenia tại vùng lãnh thổ này.
Thưa quý thính giả, trên đây là một số chủ đề nổi bật trong tuần từ 02-07/10/2023, nhưng bên cạnh đó xin đề cập đến một số điểm nhấn khác ít được khai thác trong các chương trình của RFI.
Beijing Yunze Technology và Chang Guang Satellite Technology (CGST) từng giao dịch với Wagner. AFP đưa ra bằng chứng là bản hợp đồng đề ngày 15/11/2022 được soạn thảo bằng tiếng Nga và tiếng Hoa. Hiện diện tại Ukraina và châu Phi, Wagner dường như đã đặt mua « ảnh vệ tinh » của các đối tác Trung Quốc để quan sát tình hình trên lãnh thổ Nga dọc suốt lộ trình « từ biên giới Ukraina cho đến tận thủ đô Matxcơva ».
Những ảnh vệ tinh đó theo các nguồn tin thông thạo đã cho phép « tăng cường đáng kể khả năng dọ thám và quan sát » của lực lượng bán quân sự trong tay ông Yegevny Prigozhin, từng là người thân cận với tổng thống Vladimir Putin. Nhưng cũng chính Prigozhin hôm 24/06/2023 đã đưa quân tiến về thành phố Rostov cách thủ đô Matxcơva hơn 1.000 cây số về phía nam. Wagner khi đó chuẩn bị một cuộc « nổi dậy » chống lại quân đội Nga.
Điều tra của AFP làm dấy lên câu hỏi, là đồng minh thân thiết của Matxcơva, Bắc Kinh đã có hay biết gì không về kế hoạch của Prigozhin ? Thông tín viên đài RFI Stéphane Lagarde cho biết về phản ứng của phía Trung Quốc :
« Như thông lệ, trong những trường hợp thế này, Trung Quốc trả lời một cách chung chung. Hồi đáp AFP ngành ngoại giao Trung Quốc xác nhận không hay biết về hồ sơ này. Báo chí ở Bắc Kinh sáng hôm 06/10/2023 do chưa được chỉ thị nên đã tránh đề cấp đến cuộc điều tra của hãng tin Pháp.
Bắc Kinh biết những gì về hồ sơ nói trên ? Một số nhà quan sát cho rằng một thỏa thuận nhậy cảm như vậy chắc chắn là đã phải được trình lên đến tận thượng tầng cơ quan quyền lực của đảng.
Căn cứ vào hợp đồng 31 triệu đô la được ký kết hôm 15/11/2022 mà AFP đã đọc được, tập đoàn Beijing Yunze Technology bán vệ tinh cho Nika-Frut, một công ty trong quỹ đạo của Prigozhin. Hãng này mua hai vệ tinh quan sát với độ phân giải rất cao do Chang Guang Satellite Technology (CGST) chế tạo.
Hoạt động từ 2014, CGST là một công ty lớn trong lĩnh vực không gian của Trung Quốc và cũng là hãng đầu tiên cung cấp vệ tinh giám sát. Doanh nghiệp này cộng tác với các giới chức Trung Quốc, trong đó có Viện Khoa Học Quốc Gia và chính quyền tỉnh Cát Lâm (Jilin).
Về phần Beijing Yunze Technology, đây là một trong năm tập đoàn bị Mỹ nghi ngờ hỗ trợ quân đội Nga trong cuộc chiến tại Ukraina.
Tuy nhiên một số chuyên gia thận trọng hơn thì đã cho rằng điều tra nói trên đã đánh giá quá cao về mức kiểm soát của Đảng và về độ tập trung quyền lực tại Trung Quốc.
Về phía chính quyền, Bắc Kinh luôn khẳng định nguyên tắc trung lập trong cuộc xung đột tại Ukraina và luôn luôn chứng tỏ 'là một đối tác có trách nhiệm, và trong các hoạt động xuất khẩu Trung Quốc luôn thi hành nghiêm túc các bổn phận đối với cộng đồng quốc tế' ».
Điều tra của AFP được công bố trong bối cảnh quan hệ giữa Liên Âu với Bắc Kinh trở nên căng thẳng vì « tình bạn vô bờ bến » giữa các ông Tập Cận Bình với Vladimir Putin. Bruxelles cảnh cáo Trung Quốc tránh « vượt lằn ranh đỏ » yểm trợ Nga trong cuộc chiến tại Ukraina.
Putin chuẩn bị dư luận trước bầu cử tổng thống Nga 2024
Tại Matxcơva đang rộ lên tin đồn, sớm hơn dự kiến Vladimir Putin đến ngày 04/11/2023 sẽ thông báo ra tranh cử tổng thống thêm một nhiệm kỳ. Điện Kremlin chuẩn bị công luận trước cuộc bầu cử ngày 17/03/2024. Ai cũng biết Vladimir Putin sẽ tái tranh cử và kết quả bầu cử đã được báo trước.
Thông tín viên Anissa El Jabri từ Matxcơva giải thích vì sao trong thời gian gần đây, điện Kremlin thường cố tình để rò rỉ thông tin :
« Thời điểm mà các nguồn tin thông thạo đã tiết lộ với báo Kommersant như vậy là sớm hơn rất nhiều so với ý định từng được chính thổng thống Nga nêu lên vào tháng trước. Vladimir Putin hồi tháng 9 vừa qua cho biết ông sẽ thông báo về ý định tranh cử một khi chiến dịch vận động tranh cử chính thức mở màn.
Theo luật bầu cử của Nga, chiến dịch này chỉ bắt đầu khoảng từ 90 đến 100 ngày trước cuộc bỏ phiếu. Nói cách khác, về nguyên tắc, phải đợi đến giữa tháng 12/2023 Vladimir Putin mới chính thức loan báo tin này.
Tuy nhiên khi để lộ thông tin sớm như vậy, điện Kremlin và chính quyền dò xét dư luận, thử xem công chúng quan tâm đến những chủ đề nào. Trong cuộc bầu cử cấp địa phương vừa qua các quân sư của tổng thống Putin cho rằng chủ đề chiến tranh gây nhiều lo lắng. Do vậy thông điệp chính trong cương lĩnh tranh cử lần này là phải tạo ra những động lực tích cự để cử tri tham gia vào đa số của Putin. Một nhân vật có ảnh hưởng trong chính giới tại Matxcơva đã cho biết như trên và ông nói thêm rằng để thu hút cử trị, những thông điệp của Kremlin phải phản ánh khuynh hướng chung từ nhiều tháng qua, có nghĩa là phải xoáy vào chỗ đứng riêng biệt của nền văn minh Nga, vào những giá trị gia đình truyền thống … »
Thượng Karabakh : Châu Âu chưa tính đến khả năng trừng phạt Azerbaijan
Trong cuộc đối đầu giữa Armenia và Azerbaijan tại vùng Thượng Karabakh, ngoại trưởng Pháp Catherine Colonna hôm 03/10/2023 công du Erevan. Bà đã thông báo trang bị vũ khí cho Armenia bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ. Chính quyền Baku lên án Pháp « đổ thêm dầu vào lửa » và viện cớ này để tẩy chay thượng đỉnh Cộng Đồng Chính Trị Châu Âu (CPE) bao gồm gần 50 quốc gia trên châu lục này, tổ chức trong hai ngày 5 và 6/10/2023 tại Granada, Tây Ban Nha. Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh của Azerbaijan cũng vắng mặt tại thượng đỉnh CPE.
Có mặt tại Granada, đặc phái viên RFI Valérie Gas tường thuật về lập trường cứng rắn của Pháp, cho dù là tổng thống Macron tạm bác bỏ khả năng ban hành các biện pháp trừng phạt Azerbaijan.
« Không có chuyện Emmanuel Macron phải chịu trách nhiệm về việc Azerbaijan không đến dự thượng đỉnh Granada. Nguyên thủ Pháp nói : "Đức, Châu Âu, Pháp đồng loạt thuyết phục Azerbaijan tham dự sự kiện này cũng như là chúng tôi mong muốn có một cuộc đối thoại với Thổ Nhĩ Kỳ. Quyết định dự thượng đỉnh hay không thuộc thẩm quyền của bên liên quan".
Bày tỏ bất bình với Pháp, tổng thống Azerbaijan Ilham Aliev thông báo sẵn sàng nối lại đàm phán nhưng phải qua trung gian của Liên Hiệp Châu Âu. Tổng thống Macron coi đây chỉ là một cái cớ "Chúng tôi luôn rất khắt khe để quyền của các cộng đồng thiểu số tại vùng Thượng Karabakh phải được công nhận. Do vậy đương nhiên chúng tôi không phải là những đối tác dễ dãi"
Nguyên thủ Pháp khẳng định có lập trường rõ ràng và trước sau như một đó là ủng hộ "độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ tại các đường biên giới của Armenia. Tuy nhiên đây chưa phải là lúc để tính đến khả năng trừng phạt Azerbaijan bởi đó là những biện pháp phản tác dụng và chưa chắc là đã hiệu quả để bảo vệ người Armenia tại Thượng Karabakh. Tuy nhiên Pháp cam kết hỗ trợ Armenia về nhiều mặt, kể cả về mặt quân sự, nhưng đồng thời cần tiếp tục đối thoại với Azerbaijan".
Trước mắt tổng thống Emmanuel Macron tỏ lập trường cứng rắn nhưng tránh để căng thẳng leo thang ».
Okinawa 1945 và mục tiêu của Mỹ « hiện diện lâu dài ở Viễn Đông »
Trước khi khép lại tạp chí Thế Giới Đó Đây tuần này, xin giới thiệu qua cuốn sách của nhà sử học Ivan Cadeau : Okinawa 1945, NXB Perrin vừa ra mắt độc giả cuối tháng 9/2023.
Okinawa (tháng 4-6/1945) là trận đánh đẫm máu nhất, khốc liệt và quy mô nhất ở Thái Bình Dương trước khi Hoa Kỳ khởi động « chiến dịch sau cùng ». Ngoài những mục tiêu ngắn hạn Washington nhắm đến quần đảo Ryukyu để « cắm rễ một cách lâu dài ở Viễn Đông » (tr.17).
Ngày 26/03/1945 những người lính Mỹ đầu tiên đổ bộ lên Kerama thuộc quần đảo Ryukyu, đô đốc Nimitz ký sắc lệnh đặt khu vực này - với Okinawa là hòn đảo lớn nhất, dưới quyền kiểm soát của Hoa Kỳ. Ngày 22/06/1945 tướng Ushijima chỉ huy quân đoàn 32 của quân đội Thiên Hoàng tự sát, dấu chấm hết cho trận đánh Okinawa. Ngày 15/08/1945 Nhật Hoàng Hiro Hito tuyên bố đầu hàng. Mỹ tiếp tục quản lý Okinawa.
Chiến tranh Triều Tiên và Việt Nam cho thấy « Quần đảo Ryukyu làm một căn cứ chiến lược đối với Hoa Kỳ trong cuộc chiến ngăn chận vết dầu loang cộng sản » (tr. 222). Ivan Cadeau nhắc lại « Chính từ Okinawa những toán lính Mỹ đầu tiên đổ bộ lên miền nam Việt Nam năm 1965 ». Chiến tranh Triều Tiên và Việt Nam làm « thay đổi hoàn toàn bộ mặt của Okinawa ». Hòn đảo này trở thành « một điểm tựa chính » trong chiến lược phòng thủ của Mỹ ở Thái Bình Dương và Hoa Kỳ đã biến Okinawa thành « một căn cứ quân sự khổng lồ, là điểm xuất phát của máy bay ném bom B-29 nhắm vào các căn cứ ở phía bắc vĩ tuyến 38 trên bán đảo Triều Tiên ». Sau đó, cũng chính từ sân bay quân sự Kadena –Okinawa, « B-52 của Mỹ đã cất cánh để nhắm vào miền Bắc Việt Nam trong giai đoạn từ 1968 đến 1972 » (tr.222).
Vẫn theo nhà sử học Ivan Cadeau để phục vụ cỗ máy chiến tranh, Mỹ đã rót « hàng triệu đô la cho hòn đảo này, đem lại công việc làm cho người dân bản địa. Một trong những hoạt động đó liên quan đến việc in ấn truyền đơn rải xuống miền bắc Việt Nam » (tr.223).
Nhưng khi chiến tranh Việt Nam đã kết thúc, mãi đến tận năm 1981 dân cư Okinawa vẫn phát hiện « những thùng chất độc da cam bị vùi trong lòng đất (...)». Không ít trong số những thùng hóa chất đó bị rò rỉ, gây ô nhiễm cho một số khu vực trên hòn đảo này. Okinawa cũng là nơi Hoa Kỳ đã triển khai vũ khí hạt nhân trong thời kỳ Chiến tranh lạnh (tr. 224).
Israel: các tay súng Palestinian từ Gaza giết ít nhất 22 người
3–4 minutes
Chụp lại video,
Hỏa tiễn bắn từ dải Gaza về phía Israel
Tác giả, Raffi Berg, David Gritten và Yolande Knell
Vai trò, BBC News
Ít nhất 22 người bị giết ở Israel sau một cuộc tấn công bất ngờ với phiến quân Hamas đột nhập vào Israel từ Gaza.
Có tin chưa được kiểm chứng rằng một số binh sỹ Israel đã bị bắt và đưa về Gaza.
Israel mở một làn sóng không kích vào các địa điểm ở Gaza để trả đũa.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thề rằng Hamas sẽ “trả một cái giá mà họ chưa từng biết”.
Các tay súng Hamas vượt qua hàng rào kẽm gai ngăn cách Gaza và Israel lúc rạng sáng, trong lúc hàng loạt hỏa tiễn được phóng từ Gaza.
Quân đội Israel nói hàng chục máy bay chiến đấu hiện đang mở các cuộc không kích vào các căn cứ của Hamas ở Gaza, và họ đã huy động hàng chục ngàn quân dự bị.
Ít nhất một người Palestine đã bị giết trong những vụ không kích này, các quan chức y tế địa phương cho hay.
Chụp lại hình ảnh,
Bản đồ Gaza và miền Nam Israel
Các vụ bắn hỏa tiễn từ Gaza – khu vực do Hamas kiểm soát – bắt đầu ngay lúc rạng sáng hôm thứ Bảy, ngày lễ Sabbath của người Do thái và cũng là lễ hội của Simchat Torah.
Giữa tiếng còi báo động rú lên khắp Israel, lực lượng quốc phòng Israel IDF thông báo “bọn khủng bố” đã thâm nhập lãnh thổ của Israel “ở một số địa điểm khác nhau”.
Họ giục người dân ở khu vực nam và trung Israel ở gần hầm trú ẩn, và người dân ở khu vực quanh dải Gaza vào hầm trú ẩn.
Hình ảnh chia sẻ trên mạng dường như cho thấy một nhóm người Palestine có trang bị súng ống mặc đồ đen trùm kín lái một xe tải pick-up quanh thị trấn Sderot.
Trong một video, những binh sỹ này dường như có giao tranh với lực lượng Israel trên đường phố ở Sderot, chỉ cách Gaza 1,6 km.
Hiện cũng có các tin chưa xác nhận trên truyền thông Palestine rằng một số binh sỹ Israel đã bị các tay súng bắt giữ. Cũng có các đoạn video được chia sẻ cho thấy người Palestine ở Gaza lái xe quân sự Israel.
Nguồn hình ảnh, Reuters
Chụp lại hình ảnh,
Người Palestine đứng gần một xe tăng Israel bị đốt ở hàng rào thép gai ngăn cách Israel-Gaza
Hiện chưa rõ con số thương vong phía Israel do các cuộc tấn công.
Nhưng Hội đồng Vùng Shaar HaNegev thông báo lãnh tụ của họ Ofir Liebstein đã bị giết trong một vụ giao tranh với phiến quân Hamas khi ông ra bảo vệ cộng đồng mình.
Tên lửa tiếp tục nã xuống trong suốt buổi sáng thứ Bảy, và truyền thông Israel đưa tin hơn 1.500 loạt đạn đã được phóng về phía Israel cho tới nay.
“Các công dân Israel, chúng ta đang có chiến tranh, không phải là một chiến dịch, một sự leo thang, mà là chiến tranh,” Thủ tướng Netanyahu nói trong một thông cáo. “Sáng nay quân Hamas mở một cuộc tấn công bất ngờ giết người chống lại Nhà nước Israel và công dân Israel”.
"Tôi đã triệu tập những người đứng đầu hệ thống an ninh, trước hết tôi chỉ đạo họ phải quét sạch nơi trú ngụ của những kẻ khủng bố đã xâm nhập vào – chiến dịch này đang được thực hiện ngay những giờ phút này.
“Cùng lúc, tôi ra lệnh huy động quân dự bị trên diện rộng và mở một cuộc chiến trả đũa với cường độ và phạm vi mà kẻ thủ chưa bao giờ biết tới.”
Về phía Israel, một chỉ huy quân sự Hamas tuyên bố bắt đầu chiến dịch trong một bài phát biểu trên truyền thông Hamas, kêu gọi người Palestine khắp nơi chiến đấu.
“Đây là ngày bắt đầu cuộc chiến lớn nhất để chấm dứt sự xâm chiếm cuối cùng trên Trái đất,” ông Mohammed Deif nói.
************
Ukraine phong tỏa gần nửa tỉ USD tài sản của 3 tài phiệt Nga
Ukraine quyết định phong tỏa tài sản 3 doanh nhân người Nga ở nước này, cho rằng họ đã "tài trợ quy mô lớn" cho chiến dịch quân sự đặc biệt của Matxcơva.
Tỉ phú người Nga Mikhail Fridman là đồng sáng lập Ngân hàng Alfa - ngân hàng ngoài quốc doanh lớn nhất của Nga. Theo tạp chí Forbes, ông hiện có tài sản khoảng 12,9 tỉ USD - Ảnh: REUTERS
Hãng tin Reuters ngày 6-10 dẫn lời Cục An ninh Ukraine (SBU) cho biết tài sản bị phong tỏa thuộc 20 công ty ở Ukraine, vốn sở hữu bởi các tỉ phú Nga Mikhail Fridman, Pyotr Aven và Andrey Kosogov.
Đây là những người được cho thân cận với Tổng thống Nga Vladimir Putin và góp phần tài trợ quy mô lớn cho "chiến dịch quân sự đặc biệt" mà Matxcơva triển khai ở Ukraine.
Tổng trị giá các tài sản lên tới 464,48 triệu USD, bao gồm chứng khoán và quyền doanh nghiệp của các nhà mạng, một nhà sản xuất nước khoáng, các công ty tài chính và bảo hiểm.
Ông Mikhail Fridman và Pyotr Aven là hai nhà đồng sáng lập Ngân hàng Alfa - ngân hàng ngoài quốc doanh lớn nhất của Nga. Theo tạp chí Forbes, ông Fridman hiện có tài sản trị giá 12,9 tỉ USD, trong khi tài sản của ông Aven là 4,2 tỉ USD.
Còn ông Andrey Kosogov, thành viên ban giám sát của Alfa Group, phụ trách các đơn vị đầu tư của tập đoàn này, hiện có khối tài sản trị giá 1,1 tỉ USD.
Kể từ đầu cuộc xung đột, Ukraine đã nhiều lần tịch thu và quốc hữu hóa tài sản của các doanh nhân Nga với cáo buộc tài trợ cho cuộc chiến.
Các đồng minh phương Tây của Ukraine cũng thực hiện các lệnh trừng phạt với Điện Kremlin và tịch thu tài sản nhiều tài phiệt Nga như tài khoản ngân hàng, xe sang, biệt thự, du thuyền.
Ukraine tăng chi tiêu quốc phòng năm 2023 thêm 8,2 tỉ USD
Ngày 6-10, Quốc hội Ukraine đã phê chuẩn mức tăng này cho thời gian còn lại của năm 2023. Nó sẽ bổ sung vào khoản ngân sách hơn 45 tỉ USD của Kiev cho quốc phòng trong cả năm.
Trong số 8,2 tỉ USD bổ sung, hơn 6 tỉ USD được sử dụng để hỗ trợ tài chính cho quân nhân, còn lại dùng để mua thiết bị quân sự và các chi phí cần thiết khác.
Trong năm 2024, Chính phủ Ukraine có kế hoạch chi hơn một nửa ngân sách - tương đương hơn 46 tỉ USD cho quốc phòng.
Biển Đông : Manila phản đối tầu hải cảnh Trung Quốc định gây va chạm với tầu Philippines
Thu Hằng
Ngày 06/10/2023, Manila lên án lực lượng hải cảnh Trung Quốc cố tình gây rối và suýt gây sự cố nghiêm trọng ở Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal) tại Biển Đông. Vụ việc xẩy ra ngày 04/10. Tầu tuần tra BRP Sindangan của Philippines đã phải bẻ lái sau khi bị một tầu Trung Quốc cắt mũi, chỉ cách khoảng 1 mét. Một tầu khác bị tầu hải cảnh và dân quân biển Trung Quốc vây chặn khoảng 8 tiếng.
Đăng ngày:
2 phút
Hải cảnh Trung Quốc chận tàu Philippines BRP Sindangan trong khu vực Bãi Cỏ Mây. Ảnh ngày 04/10/2023. AP - Joeal Calupitan
Trong buổi họp báo ngày 06/10, ông Jaye Terriela, người phát ngôn của lực lượng tuần duyên Philippines, đã « lên án thái độ của tầu hải cảnh Trung Quốc. Họ đã vi phạm luật pháp quốc tế, nhất là những quy định về va chạm ».
Rất nhiều nhà báo, trong đó có AP, được lực lượng hải cảnh Philippines mời đi thực tế để phản ánh thái độ hung hăng của Trung Quốc, đã chứng kiến sự cố trên. Theo AP, tầu hải cảnh Trung Quốc cảnh báo nhiều lần qua radio rằng « Trung Quốc có chủ quyền không thể chối cãi » đối với Bãi Cỏ Mây và các vùng biển lân cận, đồng thời đe dọa tầu của Philippines « tránh xa, để tránh tính toán sai lầm ». Tuy nhiên, hai tầu tiếp tế nhỏ, được lực lượng hải cảnh Philippines tháp tùng, đã mở được vòng vây của Trung Quốc và cung ứng nhu yếu phẩm cho tiền đồn của Philippines.
Thời gian gần đây, chính quyền Manila tỏ ra kiên quyết bảo vệ chủ quyền ở Biển Đông. Trả lời báo giới ngày 05/10, chủ tịch Hạ Viện Philippines cho biết các dân biểu sẽ thông qua ngân sách 3 tỉ peso để phát triển cơ sở hạ tầng tại các đảo mà Philippines khẳng định chủ quyền ở Biển Đông, đặc biệt là ở đảo Thị Tứ (Philippines gọi là Pag-asa), thông qua các cơ quan quốc phòng cũng như chính quyền địa phương và bộ Du Lịch.
Ngoài ra, Manila cũng tìm cách thắt chặt hợp tác quốc an ninh với Liên Hiệp Châu Âu. Theo trang Philstar ngày 06/10, bộ trưởng Quốc Phòng Gilbert Teodoro đã làm việc với đại sứ Hà Lan và Na Uy trong tuần này để thảo luận về các kế hoạch cũng khả năng hợp tác tương lai.
************
Tin tức thế giới 7-10: Mỹ sắp viện trợ thêm cho Ukraine; Moldova tố nhóm Wagner xúi giục đảo chính
Hôm 6-10, các quan chức Mỹ cho biết chính quyền Tổng thống Joe Biden dự kiến sẽ công bố gói vũ khí mới cho Ukraine vào tuần tới.
Thông tin này được đưa ra sau khi Mỹ đã không thể đưa gói viện trợ mới cho Ukraine vào nội dung đàm phán ở Quốc hội gần đây. Số tiền viện trợ mới được đề cập phía trên được cho là hàng tỉ USD từ phần còn lại của Bộ Quốc phòng trong gói tài chính cam kết trước đó.
Hiện ông Biden vẫn cố gắng thông qua gói 24 tỉ USD viện trợ cho Ukraine, nhưng đề xuất này vẫn chưa được thông qua. Mỹ chỉ vừa thống nhất gói chi tiêu giúp chính phủ thoát cảnh đóng cửa.
* Mỹ chỉ trích Nga về hiệp ước cấm thử hạt nhân
Hôm 6-10, Bộ Ngoại giao Mỹ lên tiếng trước việc một đặc phái viên Nga tuyên bố Matxcơva sẽ rút khỏi Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT) mà nước này từng phê chuẩn, khẳng định đây là hành động gây nguy hiểm không cần thiết cho tiêu chuẩn toàn cầu về chống thử nghiệm chất nổ hạt nhân.
Nga khẳng định không nối lại các cuộc thử nghiệm hạt nhân
Mặc dù có kế hoạch rút khỏi Hiệp ước CTBT, điều này không đồng nghĩa Nga sẽ nối lại các cuộc thử nghiệm hạt nhân, Điện Kremlin cho biết.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cũng nhắc lại rằng Nga đã ký và phê chuẩn CTBT lâu nay, nhưng Mỹ lại chưa thực hiện điều này.
* Tai nạn xe buýt ở Mexico, gần 40 người thương vong
Một vụ tai nạn xe buýt thảm khốc xảy ra ở Mexico ngày 6-10, làm chết ít nhất 16 người và khoảng 27 người bị thương. Chiếc xe gặp nạn bị lật tại một khúc cua khi đi từ Oaxaca tới bang Puebla ở miền trung Mexico.
Theo Hãng tin Reuters, 16 người chết bao gồm người nhập cư Venezuela và Haiti. Cơ quan Bảo vệ dân sự bang Oaxaca cho biết 27 người bị thương này đã được đưa tới bệnh viện gần đó, nhưng chưa rõ họ là người đến từ đâu.
Chị Yanara, một người nhập cư 30 tuổi từ Cuba, ôm cậu con trai 10 ngày tuổi Yireht tại khu vực gần biên giới Mỹ - Mexico trong ảnh chụp ngày 6-10-2023 - Ảnh: REUTERS
Ukraine bổ sung 8,28 tỉ USD chi tiêu quốc phòng
Ngày 6-10, Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Quốc hội Ukraine, bà Roksolana Pidlasa, cho biết Quốc hội nước này đã thông qua mức tăng chi tiêu quốc phòng trị giá 303 tỉ hryvnia (8,28 tỉ USD) cho 3 tháng cuối năm 2023.
Nghị sĩ Yaroslav Zheleznyak cho biết với dự luật tăng chi tiêu quốc phòng này, tổng chi ngân sách của Ukraine trong năm nay tăng thêm 323 tỉ hryvnia, trong bối cảnh Kiev muốn dành hơn 50% tổng ngân sách 2024 cho lĩnh vực quốc phòng.
* Moldova tố Wagner xúi giục đảo chính
Trả lời phỏng vấn tờ Financial Times trong bài đăng ngày 6-10, tổng thống thân châu Âu của Moldova, bà Maia Sandu, khẳng định lực lượng bán quân sự Wagner đứng sau xúi giục một cuộc đảo chính chống lại bà.
Bà Sandu cũng tố cáo Nga tiếp tục tham gia vào các nỗ lực "gây bất ổn" tại Moldova, một quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU).
Wagner là công ty lính đánh thuê có đóng góp nổi bật trong "chiến dịch quân sự đặc biệt" của Nga tại Ukraine. Các nước EU đã phản đối chiến dịch của Nga, và mối quan hệ giữa Matxcơva với EU đang xấu nhất kể từ thời Chiến tranh lạnh.
* Phe đối lập Slovakia muốn luận tội Tổng thống Zuzana Caputova
Theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, Chủ tịch Đảng Dân chủ xã hội (Smer-SD) đối lập đồng thời là cựu thủ tướng Slovakia, Roberto Fico, ngày 23-9 tuyên bố đảng này muốn đề xuất luận tội Tổng thống Zuzana Caputova sau cuộc bầu cử quốc hội trước thời hạn sắp tới và sau phiên họp thành lập quốc hội mới.
Đảng Smer-SD chỉ trích việc Tổng thống Caputova đã gặp gỡ tổng công tố Maros Zilinka hồi tháng 8-2021.
Theo ông Fico, với cuộc gặp này, Tổng thống Caputova muốn tác động đến vụ truy tố cảnh sát trưởng tại thời điểm đó là Petr Kovarik.
Tổng thống Slovakia Zuzana Caputova sau một cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tháng 7-2023
Mới đây, tổng công tố Zilinka đã tiết lộ về cuộc gặp này và theo thủ lĩnh phe đối lập Fico thì cuộc gặp là bằng chứng cho thấy các chính trị gia đã can thiệp vào công việc của các cơ quan thực thi pháp luật.
Tổng thống Caputova đã phủ nhận cáo buộc rằng bà sẽ gây ảnh hưởng đến vụ án hình sự nói trên thông qua tổng công tố, đồng thời chỉ trích tuyên bố của ông Fico là dối trá và là một phần của chiến dịch tranh cử đang diễn ra.
(Yonhap) - Bắc Triều Tiên dường như đã chuyển pháo cho Nga dùng trên chiến trường Ukraina. Đây là thông tin được phát hôm 05/10/2023 trên kênh truyền hình Mỹ CBS. Trích một nguồn tin xin ẩn danh trong chính phủ Mỹ, đài CBS cho biết dường như việc chuyển vũ khí diễn ra nhân chuyến thăm đặc biệt của Kim Jong Un đến vùng Viễn Đông Nga. Hiện chưa biết liệu đợt chuyển vũ khí nói trên có nằm trong một chương trình cung ứng dài hạn cho Nga hay không và đổi lại Bắc Triều Tiên nhận được gì từ Nga.
(Yonhap) - Donald Trump đã chia sẻ thông tin về tàu ngầm hạt nhân của Mỹ với một tỉ phú Úc. Theo thông tin được loan báo hôm 05/10/2023 trên đài ABC News và báo New York Times, sự việc trên diễn ra hồi tháng 04/2021 tại dinh thự của ông Trump ở Mar-a-Lago bang Florida, trước khi Donald Trump hết nhiệm kỳ tổng thống. Cuộc trao đổi của ông Trump với tỉ phú Úc, Anthony Pratt, có thể gây hại cho hạm đội tàu ngầm hạt nhân của Mỹ. Tỉ phú Úc, Anthony Pratt sau đó đã chia sẻ thông tin với khoảng 45 người khác (theo ABC News), trong đó có các nhân viên công ty, các nhà báo và lãnh đạo Úc, kể cả các cựu thủ tướng Úc.
(AFP) - Một công ty Pháp đã bán phần mềm gián điệp cho các nước chuyên quyền. Trang mạng độc lập, Mediapart, của Pháp hôm 05/10/2023 dẫn kết quả điều tra của nhiều cơ quan truyền thông quốc tế, cho biết công ty chuyên về phòng thủ mạng của Pháp, Nexa, đã bán Predator, phần mềm gián điệp, nghe lén cho chính quyền nhiều nước bị xem là chuyên quyền, trong đó có Việt Nam, Ai Cập và Madagascar. Phần mềm Predator do nhóm Intellaxa, đặt dưới sự lãnh đạo của những người từng làm việc tại các cơ quan mật vụ của Israe, thiết kế. Intellaxa, có trụ sở tại châu Âu, đã bị Mỹ trừng phạt hồi tháng 07/2023.
(AFP) - Cựu tổng thống Pháp Sarkozy bị truy tố. Theo một nguồn tin tư pháp hôm nay, 06/10/2023, cựu tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy bị truy tố với hai tội danh : Thứ nhất là che giấu mua chuộc nhân chứng liên quan đến việc ông Ziad Takieddine, nhà môi giới song tịch Pháp – Liban rút lại các cáo buộc nhắm vào ông Sarkozy cuối năm 2020 và tội danh thứ hai là tham gia vào tổ chức tội phạm có tổ chức nhằm thực hiện hành vi gian lận phán quyết. Quyết định này sẽ mở đường cho khả năng mở phiên tòa để xét xử một nhân vật hàng đầu của cánh hữu Pháp.
(AFP) - Thiếu khẩu trang mùa dịch Covid, chính phủ Pháp bị buộc phải bồi thường. Tòa phúc thẩm hành chính của Pháp ngày 06/10/2023, tuyên rằng Nhà nước « đã phạm lỗi khi không duy trì đủ mức khẩu trang dự trữ cho phép chống dịch bệnh » và đã « phạm lỗi trong thông tin chính phủ về tính tiện ích của việc đeo khẩu trang ». Vào đầu mùa dịch Covid-19 năm 2020, chính phủ đã tỏ ra lừng chừng về lợi ích của đeo khẩu trang, đồng thời chủ trương dành khẩu trang cho các nhân viên y tế trực tiếp đối mặt với nguy cơ lây nhiễm cao trong bối cảnh kho dự trữ bị thiếu hụt.
Chiến lược giao tiếp của Mỹ với Trung Quốc có hiệu quả không?
Reuters
5–7 minutes
Ngay từ thời kỳ đầu của chính quyền Biden, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ chỉ đàm phán với Trung Quốc nếu dẫn đến “kết quả hữu hình” để giải quyết tranh chấp giữa hai đối thủ chiến lược.
Hai năm rưỡi sau, cách tiếp cận đó dường như đã thay đổi.
Kể từ đầu mùa hè, chính quyền đã bắt tay vào nỗ lực đàm phán với Bắc Kinh mà hầu như không được đáp lại, thành lập các nhóm công tác và cử ba quan chức cấp nội các cùng đặc phái viên hàng đầu về khí hậu đến Bắc Kinh.
Chiến lược này, vốn một phần nhằm cứu vãn mối quan hệ đã rơi xuống mức nguy hiểm hồi đầu năm nay khi Mỹ bắn hạ một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc, có thể dẫn đến cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 11 năm nay, cuộc gặp đầu tiên của họ trong một năm.
Một quan chức cấp cao của chính quyền Biden nói: “Mục tiêu thực sự là các kênh liên lạc và đảm bảo chúng ta không rơi vào xung đột - đơn giản như vậy”.
Tuy nhiên, những người chỉ trích cho rằng cách tiếp cận này có rủi ro riêng: các cuộc đàm phán và các nhóm công tác sẽ chỉ khiến sự chú ý rời xa - và có thể trì hoãn - các chế tài, kiểm soát xuất khẩu và cạnh tranh.
Ông Ivan Kanapathy, cựu phó giám đốc cấp cao của Hội đồng An ninh Quốc gia Toà Bạch Ốc về châu Á, nói “Việc quay trở lại các cuộc đối thoại kinh tế cấp cao là một chiến thắng cho Trung Quốc, đặc biệt là khi Bắc Kinh tiếp tục cản trở việc giảm thiểu rủi ro quân sự, trộm cắp mạng và nhân quyền”.
Khó thảo luận
Trung Quốc là một thách thức ngoại giao khó khăn đối với Hoa Kỳ. Chính quyền Biden muốn chống lại quân đội đang tăng trưởng của nước này mà không gây ra xung đột và đẩy lùi những gì họ coi là hoạt động kinh doanh không công bằng, đồng thời tránh một cuộc chiến thương mại toàn diện.
Các quan chức cho biết họ đang áp đặt các biện pháp cứng rắn khi cần thiết đồng thời nhắc lại rằng Mỹ sẵn sàng đối thoại để giữ mối quan hệ ổn định.
Họ chỉ ra lĩnh vực công nghệ cao mà Hoa Kỳ đã áp đặt các hạn chế sâu rộng đối với việc xuất khẩu chất bán dẫn và cấm đầu tư vào một số công ty công nghệ Trung Quốc, đồng thời đưa ra các ưu đãi mới cho các công ty mở rộng hoạt động tại Hoa Kỳ.
“Tất nhiên, những lời chỉ trích mà chúng tôi nhận được từ một số người ở Capitol Hill và một số người trong cộng đồng học thuật là cạnh tranh có nghĩa là bạn không thể nói chuyện với Trung Quốc,” quan chức chính quyền này cho biết.
“Đó là sự hiểu lầm cơ bản về ngoại giao. Những cuộc đàm phán gay go, khó khăn luôn diễn ra với các đối thủ”.
Quan chức này cho biết những cuộc thảo luận đó bao gồm việc làm rõ những lo ngại rằng công nghệ của Mỹ đang được sử dụng để cải thiện khả năng của quân đội Trung Quốc.
Khi thành công, các cuộc đối thoại như vậy cũng có thể làm giảm bớt căng thẳng.
Một dấu hiệu khả dĩ của sự tan băng là sự hỗ trợ gần đây của Trung Quốc trong việc trao trả Travis King, một binh sĩ Mỹ bị giam giữ ở Triều Tiên và được chuyển về nước qua lãnh thổ Trung Quốc.
Tuy nhiên, việc các quan chức Hoa Kỳ vội vã đến thăm Trung Quốc - một phần nhằm mục đích sắp xếp cuộc gặp giữa ông Biden và ông Tập tại hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương vào tháng 11 tại San Francisco – khiến một số người và đảng Cộng hòa trong Quốc hội chỉ trích vì họ nói rằng có qua có lại mới là khởi điểm khôn ngoan.
Dân biểu Cộng hòa Mike Gallagher, người điều hành Ủy ban của Hạ viện về Đảng Cộng sản Trung Quốc, nói: Một năm “thỏa hiệp ngoại giao” của Hoa Kỳ đã không mang lại hành động nào để giải quyết vấn đề tiếp cận thị trường cho các công ty Hoa Kỳ ở Trung Quốc, hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ của Hoa Kỳ hoặc sự hung hăng của Bắc Kinh ở Biển Đông đang tranh chấp.
Ông nói: “Trong khi đó, chính quyền đã trì hoãn, làm loãng hoặc hy sinh các hành động phòng vệ như kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ hơn hoặc chế tài đối với các quan chức của Đảng Cộng sản Trung Quốc”.
Không trì hoãn trong chính sách của Trung Quốc
Các quan chức chính quyền thừa nhận Trung Quốc có thể coi việc Mỹ thúc đẩy giao tiếp là cơ hội để làm suy yếu hoặc làm chậm các chính sách của Washington nhắm vào Trung Quốc, đặc biệt là về xuất khẩu trong các ngành chiến lược như chất bán dẫn, nhưng phủ nhận rằng điều này đang xảy ra.
Họ chỉ ra các lệnh trừng phạt mới liên quan đến fentanyl đối với Trung Quốc trong tuần này là bằng chứng cho thấy Bắc Kinh không được cho qua, đồng thời nói thêm rằng các quy định bị trì hoãn từ lâu nhằm thu hẹp các lỗ hổng trong kiểm soát xuất khẩu đối với các công ty công nghệ Trung Quốc, như Inspur Group, sắp được đưa ra.
Quan chức chính quyền này phủ nhận sự chậm trễ là để tránh làm Trung Quốc khó chịu mà nhằm mục đích “hoàn thiện các phần kỹ thuật và cân bằng tác động kinh tế đối với khả năng cạnh tranh trong nước của chúng ta”.
Các nhà ngoại giao cho rằng việc hợp tác với Trung Quốc dù cần thiết nhưng hiếm khi mang lại kết quả nhanh chóng.
Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cho biết chuyến thăm Bắc Kinh vào tháng 6 năm nay của ông Blinken - sự giao tiếp cấp cao đầu tiên kể từ vụ khinh khí cầu do thám hồi tháng 2 - đã giúp mở lại các kênh ngoại giao mặc dù nó không mang lại tiến bộ rõ rệt về các vấn đề như khôi phục liên lạc giữa quân đội với quân đội, khống chế fentanyl của Trung Quốc và giảm căng thẳng ở Biển Đông.
Tuy nhiên, quan chức này cho biết, những tương tác đó rất quan trọng để cả hai bên có thể xác định rõ ràng “điểm mấu chốt” của họ là gì.
“Công việc ngoại giao này thường rất khó khăn, thường căng thẳng. Đôi khi không mấy dễ chịu. Nhưng tôi nghĩ cả hai bên đều tin rằng nó cực kỳ quan trọng.”
Nguyên nhân gây khói mù lâu nay trên khắp Đông Nam Á
Reuters
4–5 minutes
Vấn đề lâu năm về khói mù xuyên biên giới một lần nữa gây ra xích mích ở Đông Nam Á, khi Bộ trưởng môi trường Malaysia viết thư cho chính phủ Indonesia trong tuần này kêu gọi một đáp ứng trong khu vực đối với khói độc bay khắp quốc gia của ông.
Bức thư được đưa ra chỉ vài tuần sau khi các quốc gia ở Đông Nam Á cam kết hướng tới một khu vực không có khói mù vào năm 2030.
Chuyện gì đang xảy ra?
Trong những tuần gần đây, chất lượng không khí ở một số khu vực của Malaysia và Indonesia đã tăng vọt lên mức đỏ, với các chỉ số liên tục hiển thị trên 150 - vào nhóm mà mọi người có thể bị ảnh hưởng đến sức khỏe và những người có tình trạng nhạy cảm có thể gặp phải các vấn đề nghiêm trọng hơn.
Về phía Indonesia, tầm nhìn trên đảo Borneo bị giảm xuống dưới 10 mét, trong khi các trường học ở cả Indonesia và Malaysia đều đóng cửa để giảm thiểu tác động sức khỏe đối với trẻ em.
Malaysia đổ lỗi nguyên nhân gây khói mù cho Indonesia, cho rằng khói từ cháy rừng tràn qua biên giới.
Cứ vài năm một lần, vào mùa khô, khói từ hoạt động khai hoang “đốt và phát quang”, phần lớn để nhường chỗ cho các đồn điền cọ dầu, bột giấy và giấy, nhấn chìm phần lớn khu vực, gây ra mối đe dọa cho sức khỏe cộng đồng, giáo dục và kinh doanh như du lịch.
Vấn đề được giải quyết thế nào?
Bất chấp kêu gọi của Malaysia trong tuần này rằng chớ “bình thường hóa” khói mù, Indonesia đã thẳng thừng phủ nhận mọi trách nhiệm.
Bộ trưởng Môi trường Indonesia Siti Nurbaya Bakar ngày 6/10 nói cháy rừng đã giảm và không phát hiện thấy khói mù di chuyển sang bất kỳ quốc gia láng giềng nào.
Bà cho biết Indonesia đã giải quyết các đám cháy bằng cách dùng trực thăng thả bom nước.
Indonesia trước đây đã có hành động pháp lý chống lại các công ty bị nghi ngờ đốt trái phép, nhưng các vụ cháy hàng năm vẫn tiếp diễn với mức độ nghiêm trọng khác nhau.
Năm 2015 và 2019, Indonesia hứng chịu những vụ cháy thảm khốc thiêu rụi hàng triệu hecta đất, gây khí thải kỷ lục và nhấn chìm một số nơi trong làn khói vàng độc hại.
Tại sao chuyện này cứ tiếp diễn?
Theo luật pháp Indonesia, việc đốt rừng của nông dân địa phương quy mô nhỏ được cho phép với điều kiện diễn ra trên diện tích tối đa là 2 ha và có các biện pháp phòng ngừa cần thiết.
Tất cả những người trồng quy mô lớn đều có nghĩa vụ phải tuân thủ các tiêu chuẩn bền vững về dầu cọ, là cấm đốt.
Các quy định này có nghĩa là các kỹ thuật đốt nương làm rẫy tiếp tục được sử dụng bởi các nông hộ nhỏ, những người dựa vào phương pháp giải phóng mặt bằng giá rẻ và việc tuân thủ các tiêu chuẩn là tự nguyện.
Chuỗi cung ứng không rõ ràng, khiếu nại đất đai chồng chéo và những lỗ hổng pháp lý này có nghĩa là các công ty lớn, trong một số trường hợp thuộc sở hữu của các công ty có trụ sở tại các quốc gia như Malaysia và Singapore, đôi khi có thể trốn tránh trách nhiệm về việc giải phóng mặt bằng bất hợp pháp.
Khu vực phản ứng như thế nào?
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á gần đây đã thành lập một trung tâm điều phối Kiểm soát Ô nhiễm Khói mù Xuyên biên giới (ACC THPC).
Với mục đích giúp các thành viên ngăn chặn, giảm thiểu và giám sát khói mù xuyên biên giới, trung tâm này phù hợp với cam kết của ASEAN nhằm đạt được một khu vực không có khói mù vào năm 2030.
Tuần này, các bộ trưởng nông lâm nghiệp ASEAN cũng đồng ý thực hiện hành động tập thể để giảm thiểu và tiến tới loại bỏ việc đốt cây trồng.
Biến đổi khí hậu có làm tệ hơn không?
Các nhà bảo vệ môi trường cho rằng Indonesia là nơi có diện tích rừng nhiệt đới lớn thứ ba thế giới và chính phủ cần phải hành động nhiều hơn. Đất nước này đang phải đối mặt với tình trạng khô hạn trầm trọng hơn do hiện tượng thời tiết El Nino trong năm nay.
Tổ chức Greenpeace Indonesia cho biết hiện tượng nóng lên của khí hậu đang làm gia tăng cường độ và tần suất các vụ cháy rừng và cháy đất, từ đó gây ra khủng hoảng khí hậu.
Dầu cọ
Tiêu thụ dầu cọ toàn cầu, được sử dụng trong nhiều loại sản phẩm như bánh quy, nến và làm dầu ăn, đang tăng nhanh.
Dầu cọ là loại dầu ăn được sử dụng nhiều nhất trên thế giới, chiếm 60% lượng dầu thực vật xuất khẩu toàn cầu.
Đối với Indonesia, nước sản xuất dầu cọ lớn nhất thế giới, sản phẩm này là một trong những nguồn thu xuất khẩu lớn nhất sau than đá. Theo Hiệp hội Dầu cọ Indonesia, thu nhập xuất khẩu từ dầu cọ và các dẫn xuất của nó đạt 39,28 tỷ đô la vào năm 2022.
Ông Biden nói không thể ngăn cản kế hoạch xây thêm tường biên giới
VOA News
5–6 minutes
Tổng thống Joe Biden hôm 5/10 nói ông không thể hợp pháp đổi hướng nguồn ngân quỹ của kế hoạch xây thêm vài dặm tường biên giới dọc biên giới phía nam, một điều trái ngược trực tiếp với lời hứa trong chiến dịch tranh cử của ông là “không xây dựng một tấc tường biên giới nào nữa” và bị tổng thống Mexico chỉ trích gay gắt.
Một thông báo cho phép xây dựng tường biên giới ở Texas được công bố vào tối 4/10 trên Công báo Liên bang của chính phủ Hoa Kỳ.
Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas nói trong thông báo: “Hiện tại có nhu cầu cấp thiết và ngay lập tức để xây dựng các rào cản vật lý và đường sá ở khu vực lân cận biên giới”.
Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ thống kê có 232.972 cuộc chạm mặt ở biên giới Tây Nam vào tháng 8 năm nay, tháng cuối cùng có số liệu. Hầu hết những di dân qua đường bộ đều đến từ Mexico, El Salvador, Guatemala và Honduras.
Tổng thống Mexico nhanh chóng chỉ trích động thái này.
Tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador nói trong cuộc họp báo hàng ngày: “Việc cho phép xây dựng bức tường này là một bước lùi. Điều đó không giải quyết được vấn đề, điều đó không giải quyết được vấn đề. Chúng ta phải giải quyết nguyên nhân.”
Để cho phép xây dựng tường biên giới, chính quyền đã phải bãi bỏ một số quy định liên bang liên quan đến các vấn đề môi trường, lịch sử và bản địa. Ông Biden cũng lập luận rằng số tiền này đã được dành cho chính quyền tiền nhiệm vào năm 2019.
“Số tiền này đã được phân bổ cho bức tường biên giới,” ông Biden nói hôm 5/10 khi bị các phóng viên vặn hỏi điều này có vẻ như đảo ngược chính sách biên giới của chính quyền ông. “Tôi đã cố gắng thuyết phục họ tái phân bổ lại số tiền đó, chuyển hướng số tiền đó. Họ đã không làm vậy. Họ sẽ không làm vậy. Và trong khi chờ đợi, chiếu theo luật, không thể làm gì khác ngoài việc họ phải sử dụng số tiền đó vào mục đích đã được phân bổ. Tôi không thể ngăn chặn.”
Sau đó, một phóng viên hỏi: “Ông có tin bức tường biên giới có tác dụng không?”
“Không,” ông nói.
Các quan chức chính quyền lưu ý rằng các công trình tường biên giới sẽ được xây dựng trên “căn bản có thể di chuyển được”.
Cựu Tổng thống Donald Trump đã nhanh chóng phản ứng với tin tức này.
Ông Trump lên truyền thông xã hội Truth Social của mình nói rằng ông đang chờ lời xin lỗi từ ông Biden “vì đã mất quá nhiều thời gian để hành động và để đất nước chúng ta tràn ngập” những di dân bất hợp pháp.
Khi lên án ông Biden, ông Lopez Obrador đã ám chỉ đến một câu chuyện trước đây.
Ông nói: “Nó trái ngược với những gì Tổng thống Biden đã nói.” “Tôi hiểu rằng có những áp lực rất lớn”.
Cũng vào ngày 5/10, ông Lopez Obrador đã tiếp Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken và Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas tại Mexico City để thảo luận cấp cao về an ninh.
Washington hiện đang hỗn loạn vì một diễn biến chính trị đầy bất ngờ. Trước khi bị phế truất vào đầu tuần này, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy dường như đã ràng buộc sự chấp thuận của Hạ viện đối với yêu cầu của ông Biden về khoản tài trợ 24 tỷ đô la cho Ukraine với yêu cầu của Đảng Cộng hòa về việc tăng cường an ninh biên giới.
“Tôi ủng hộ việc có thể đảm bảo Ukraine có vũ khí mà họ cần,” ông McCarthy nói trước khi bị bỏ phiếu phế truất. “Nhưng tôi kiên quyết ủng hộ biên giới trước tiên.”
Chính quyền Biden cũng nhanh chóng bác bỏ các tin tức cho rằng họ đang đi chệch khỏi chính sách hiện hành. Vào năm 2021, một sắc lệnh của ông Biden đã mô tả bức tường biên giới là “sự lãng phí tiền bạc, chuyển hướng sự chú ý khỏi các mối đe dọa thực sự đối với an ninh nội địa của chúng ta”, đồng thời tuyên bố rằng họ sẽ không phân bổ quỹ quân sự để xây dựng bức tường biên giới - chỉ phân bổ quỹ quốc hội.
“Không có chính sách mới nào của Chính quyền liên quan đến các bức tường biên giới,” ông Mayorkas nói trong một tuyên bố hôm 5/10. “Ngay từ ngày đầu tiên, chính quyền này đã nói rõ rằng bức tường biên giới không phải là giải pháp. Đó vẫn là lập trường của chúng tôi và lập trường của chúng tôi chưa bao giờ dao động. Ngôn ngữ trong Công báo Liên bang đang bị đưa ra khỏi ngữ cảnh và nó không biểu thị bất kỳ thay đổi nào trong chính sách.”
Những nhà hoạt động với Voces Unidas ở Texas, tổ chức thúc đẩy quyền của di dân, đã lên án động thái của chính quyền. “Chúng tôi bối rối và tức giận trước quyết định trừng phạt thêm những người vô tội nhất, dễ bị tổn thương nhất trong cộng đồng của chúng tôi, những người vốn đã bị đánh giá thấp và bị bỏ qua ở các chính quyền địa phương và tiểu bang, với việc gia tăng các bức tường biên giới.”
Trong một thông tin liên quan đến di dân kéo về biên giới Mỹ, một chiếc xe buýt chở hàng chục di dân chủ yếu là người Venezuela ở phía nam Mexico gặp tai nạn ngày 6/10, khiến 17 người thiệt mạng và 15 người khác bị thương, chính quyền bang cho hay.
Cơ quan bảo vệ dân sự của bang cho biết trên mạng xã hội X rằng chiếc xe buýt đang chạy trên đường cao tốc ở bang Oaxaca phía nam thì bị lật.
Bộ Nội vụ của bang láng giềng Puebla nói 15 người bị thương đã được đưa đến bệnh viện do vụ tai nạn xảy ra gần ranh giới bang.
Tai nạn xảy ra trong bối cảnh lượng di dân đến biên giới Mỹ-Mexico đang tăng cao. Các di dân cố gắng vượt qua Mexico bằng xe buýt, xe tải hoặc tàu chở hàng, tuy nhiên, hành trình này thường rất nguy hiểm.
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.
