Nước Mỹ của ông Joe Biden hôm qua 13/10/2021 đã để ngỏ đe dọa phải dùng đến biện pháp quân sự với Iran trong trường hợp các hoạt động ngoại giao nhằm ngăn cản Teheran sở hữu vũ khí nguyên tử thất bại. Đây là lần đầu tiên Washington hòa giọng với những cảnh báo của Israel. Hôm nay nhà đàm phán của Liên Hiệp Châu Âu đến Teheran, trong bối cảnh cả Hoa Kỳ lẫn châu Âu đều bắt đầu mất kiên nhẫn về hồ sơ này.
Trong cuộc họp báo chung với đồng nhiệm Israel Yair Lapid tại Washington, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhấn mạnh ngoại giao vẫn là cách tốt nhất, nhưng bày tỏ thất vọng khi cho đến nay Teheran vẫn chưa ấn định thời điểm đàm phán nhằm cứu vãn hiệp ước nguyên tử, từ khi Iran có tổng thống mới vào tháng Sáu.
Từ Washington, thông tín viên Guillaume Naudin tường trình :
Ngoại trưởng Antony Blinken luôn nói bằng giọng điệu ôn hòa, và những từ ngữ của ông ít khi vượt quá những suy nghĩ. Ngược lại, giờ đây khi thời gian trôi đi mà viễn cảnh tái đàm phán về hiệp ước nguyên tử Iran còn xa vời, phát biểu của ông cho thấy suy nghĩ của Mỹ đã thay đổi. Ông Blinken nói : « Chúng tôi sẽ xem xét mọi khả năng để xử lý thách thức do Iran đưa ra. Chúng tôi tiếp tục nghĩ rằng ngoại giao là phương tiện hiệu quả nhất cho vấn đề này, nhưng ngoại giao cần có cả hai bên, mà cho đến nay vẫn chưa thấy được nỗ lực nào từ Iran. »
Bên cạnh Antony Blinken, người đồng nhiệm Israel, Yahir Lapid, thẳng thừng nêu ra khả năng dùng giải pháp quân sự. Ông Lapid nói : « Có những lúc mà các quốc gia phải sử dụng đến vũ lực để bảo vệ thế giới chống lại cái ác. Nếu một chế độ khủng bố muốn sở hữu vũ khí nguyên tử, chúng ta phải hành động, phải làm cho họ hiểu rằng thế giới văn minh không thể chấp nhận được việc này. Israel bảo lưu quyền can thiệp bất kỳ lúc nào và bằng bất cứ cách nào. Đó không chỉ là quyền mà còn là trách nhiệm của chúng tôi ».
Ngoại trưởng Mỹ không nói thêm gì và cũng không chỉnh lại điều gì trong tuyên bố của phía Israel, theo đúng nghĩa của câu : Im lặng tức là đồng ý.
Châu Âu tìm cách cứu vãn JCPOA, Pháp duy trì áp lực
Nhà đàm phán của Liên Hiệp Châu Âu (EU), Enrique Mora trước khi đến Teheran hôm nay cho biết trên Twitter, sẽ nhấn mạnh đến việc khẩn cấp tái lập thương lượng.
Về phần mình, Pháp tiếp tục kêu gọi Iran mau chóng quay lại bàn đàm phán, cho rằng Teheran có thái độ không rõ ràng. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Pháp khẳng định, qua những tuyên bố và hành động trên thực địa, tân chính quyền của tổng thống Ebrahim Raissi tạo ra những nghi ngờ. Từ chối thương lượng, Iran còn tạo ra tình trạng việc đã rồi, gây thêm phức tạp cho việc quay lại với hiệp ước JCPOA.
Pháp cũng khuyến khích Iran hợp tác trở lại với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (AIEA), chấm dứt những hành động vi phạm trầm trọng hiệp ước. Hôm Chủ nhật 10/10, AIEA cho biết đã bị từ chối cho vào một cơ sở sản xuất các thiết bị ly tâm ở Karaj, gần Teheran, ngược với thỏa thuận hôm 12/09 với Iran.
