Lập trường ngày càng cứng rắn của Trung Quốc từ kỷ nguyên cải cách và mở cửa sang kỷ nguyên an ninh và kiểm soát đòi hỏi châu Âu phải “loại bỏ rủi ro” về mặt ngoại giao và kinh tế, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nói hôm thứ Năm 30/3.

Trước chuyến thăm Trung Quốc vào tuần tới với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, bà von der Leyen đã đưa ra một đánh giá nghiêm túc về các chính sách của Trung Quốc, thừa nhận rằng mối quan hệ với Bắc Kinh đã trở nên “xa cách và khó khăn hơn” trong vài năm qua.

Bà nói với quy mô kinh tế và ảnh hưởng toàn cầu của Trung Quốc, việc Liên minh châu Âu quản lý mối quan hệ này sẽ là yếu tố quyết định cho sự thịnh vượng và an ninh kinh tế của EU.

Bà Von der Leyen nói Trung Quốc, nước mà Chủ tịch Tập Cận Bình đã cam kết quan hệ chặt chẽ hơn với người đồng cấp Nga Vladimir Putin vào tuần trước, phải chịu trách nhiệm thúc đẩy “hòa bình chính đáng” để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, vốn đòi hỏi phải rút các lực lượng xâm lược Nga.

“Cách Trung Quốc tiếp tục tương tác với cuộc chiến của ông Putin sẽ là yếu tố quyết định cho mối quan hệ EU-Trung Quốc trong tương lai”, bà von der Leyen nói trong một bài phát biểu tại Brussels.

Bà nói Trung Quốc đang trở nên đàn áp hơn ở trong nước và hung hăng hơn ở nước ngoài, thay thế kỷ nguyên cải cách và mở cửa bằng kỷ nguyên an ninh và kiểm soát, nơi các công ty ở Trung Quốc được yêu cầu hỗ trợ các hoạt động thu thập thông tin tình báo của nhà nước.

Bà Von der Leyen nói việc tách hoàn toàn khỏi Trung Quốc là không khả thi, nhưng điều quan trọng là phải tập trung vào việc giảm thiểu rủi ro gây ra cho châu Âu.

Về mặt ngoại giao, điều này có nghĩa là làm việc với các đối tác về các vấn đề toàn cầu và củng cố trật tự và các định chế quốc tế hiện có hơn là chạy đua với các định chế của Trung Quốc.

Đồng thời, châu Âu cần tiếp tục đối thoại với Trung Quốc để nêu ra những vấn đề khó khăn, cũng như tìm cách hợp tác trong các lĩnh vực như biến đổi khí hậu và bảo vệ thiên nhiên.

“Đây là một phần lý do tại sao tôi sẽ đến thăm Bắc Kinh cùng với Tổng thống Macron”, bà nói.

Về mặt kinh tế, Liên minh châu Âu cần “tái cân bằng” mối quan hệ và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc đối với các nguyên liệu đầu vào quan trọng, chẳng hạn như lithium và các khoáng sản quan trọng khác.

Theo bà von der Leyen, EU đã có một loạt biện pháp để chống lại các động thái bóp méo kinh tế và bảo vệ các lợi ích an ninh của mình, nhưng khối này cũng nên rà soát lại công nghệ cao mà khối đã chia sẻ với một Trung Quốc đang thay đổi.