Một quốc gia muốn tồn tại trong thế giới đầy cạnh tranh bạo lực, cá lớn nuốt cá bé này ngoài những yếu tố địa lý, vật chất thì ký ức văn hóa là cực kỳ quan trọng.
Ký ức văn hóa làm nên "căn cước văn hóa" của quốc gia đó. Ký ức văn hóa được truyền từ đời nọ sang đời kia bằng hai hình thức: các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể.
Di sản phi vật thể như ca dao, truyền thuyết, chuyện kể thần thoại... được truyền miệng từ đời nọ sang đời kia, ta hãy khoan đề cập ở đây. Ta hãy đề cập đến di sản văn hóa vật thể của một quốc gia, mà một phần cực kỳ lớn nó được lưu giữ dưới dạng văn bản chữ viết.
Nước Việt ta từ khi hình thành một quốc gia tự chủ sử dụng chữ viết gì? Chính là chữ Hán Nôm- chữ quốc ngữ mới chỉ được sử dụng chưa đầy hai trăm năm nay. Bởi thế hầu như di sản ký ức của ông cha ta truyền lại cho đời sau được lưu giữ trong những cuốn sách cổ Hán Nôm!
Có lẽ vì hiểu tầm quan trọng của di sản Hán Nôm như vậy nên nhà nước ta mới cho thành lập cả một VIỆN NGHIÊN CỨU HÁN NÔM: nơi sưu tầm, nghiên cứu, dịch thuật và bảo quản những cuốn sách Hán Nôm của cha ông ta, ký ức của cả một quốc gia Việt tự chủ từ ngàn năm gửi lại cho chúng ta ngày nay! Mà không phải chỉ nhà nước ta thấy tầm quan trọng của việc lưu giữ các di sản Hán Nôm đâu. Ngay thời thuộc Pháp, người ta cũng đã lập ra VIỆN VIỄN ĐÔNG BÁC CỔ để làm việc này...
Mấy hôm nay, nghe chuyện ở Viện Hán Nôm bị mất, hỏng hàng trăm cuốn sách cổ mà tôi rụng rời chân tay! Bàng hoàng! Tim đau chói như bị dao đâm...Tôi không thể nào tin nổi đó lại là chuyện thực, đang xảy ra tại một nơi ở trung tâm thủ đô đất nước như vậy! Lấy cắp, hủy hoại di sản Hán Nôm là xóa nhòa, đánh cắp ký ức của quốc gia! Chuyện cực kỳ nghiêm trọng, bởi nó liên quan đến sự tồn vong của QUỐC GIA VIỆT NAM trong một thế giới đầy bất ổn này!
Những kẻ nào làm chuyện này?
Chúng làm chỉ để kiếm tiền (mỗi cuốn sách cổ Hán Nôm quý, thậm chí có giá nhiều tỉ đồng !), hay là có bàn tay nhớp nhúa của kẻ cừu thù muôn đời chỉ muốn nuốt chửng nước ta?
Cơ quan Công an đã vào cuộc, hy vọng rồi đây sẽ có câu trả lời xác đáng!
Nhưng cá nhân tôi, yêu cầu các cơ quan chức năng cần giám sát chặt chẽ, cấm không được đi khỏi nơi cư trú hai đối tượng: Viện trưởng Viện Hán Nôm và Thủ thư Viện chịu trách nhiệm bảo quản những cuốn sách cổ!
Phải truy kích đến tận hang ổ cuối cùng để tìm ra động cơ và những kẻ chủ mưu, trừng phạt nghiêm khắc như với tội bán nước! Không thể khác được.
Trước mắt, Chính phủ và các cơ quan có trách nhiệm củng cố lại ngay bộ máy và hoạt động của Viện Hán Nôm: loại bỏ những người vô trách nhiệm, không thiết tha với việc gìn giữ di sản cha ông! Xin hãy làm ngay trước khi quá muộn!
Gìn giữ và lưu truyền ký ức văn hóa quốc gia, quan trọng không kém gì việc bảo vệ biên cương lãnh thổ biển đảo của tổ quốc. Ai còn nghi ngờ điều này, hãy mở lại sử sách đọc lại về cuộc "diệt chủng văn hóa" mà bọn giặc Minh bên kia biên giới đã làm với nước Đại Việt ta thế kỷ 15! Đọc, hiểu và hãy lên tiếng, hành động bảo vệ ký ức văn hóa quốc gia Việt Nam!
Ps: tôi có một người bạn, làm cán bộ cấp sở trên một tỉnh biên giới phía Bắc cho biết: bên kia họ vẫn mua tất cả những giấy tờ có chữ của ta mang sang! Đặc biệt những thứ có đóng dấu nhà nước, được trả giá cao!
TRẦN THANH CẢNH 27.03.2023