10-11-2023
Trường ĐH Duy Tân, trong công bố tháng 6/2023, đã nắm giữ vị trí số 1 Việt Nam tại bảng xếp hạng của tổ chức Quacquarelli Symonds (QS). Tại bảng xếp hạng này, Việt Nam có 5 đại diện lọt top 1.000, lần lượt là: Trường ĐH Duy Tân, Trường ĐH Tôn Đức Thắng, ĐH Quốc gia TPHCM, ĐH Quốc gia Hà Nội và ĐH Bách khoa Hà Nội.
Bi hài là ở chỗ, năm 2023, Trường ĐH Duy Tân tuyển sinh với điểm thi tốt nghiệp THPT chỉ từ 14 điểm, tính cả điểm cộng ưu tiên, tức có thể 4 điểm 1 môn là đậu được vào một trường đại học “số 1 Việt Nam”.
Rốt cuộc, thật giả, trắng đen không biết đâu là lần.
Nếu một trường đại học đi mua những bài báo khoa học (và những việc làm thiếu liêm chính khác) về để tạo ra một hình ảnh lung linh với vị trí xếp hạng cao ngất, đó là đang “làm hàng” để hút khách và bán đắt. Khách là sinh viên, hàng là chất lượng giáo dục. Tóm lại, khách hàng lãnh đủ, và cuối cùng là nền giáo dục cũng như xã hội cứ thế mà sống trong những ảo ảnh giữa một nền khoa học bết bát và kinh tế trì trệ, xám xịt.
Chiếc dạ dày của nhà khoa học bị bóp nghẹt đến muốn tắc thở, thế thì buộc phải mưu sinh thôi. Nhưng có lẽ điều cần nói là ở chỗ khác: Chính sách đầu tư cho giáo dục và khoa học của nhà nước.
Hôm qua tôi đọc một bài báo trên VNN, trong đó Giám đốc-GS Lê Quân cho biết, “ĐH Quốc gia Hà Nội mỗi năm được ngân sách cấp khoảng 75 tỷ đồng cho các hoạt động khoa học công nghệ, trong khi có gần 3.000 tiến sĩ, 6 viện nghiên cứu”. Thế thì lấy gì mà đầu tư và phát triển khoa học? Nhà khoa học không đói mới lạ. Chất lượng học hàm học vị ở Việt Nam đúng là có vấn đề, nhưng với đầu tư như thế thì đòi hỏi gì cũng thành khó.
Nói mới nhớ, để kiếm vài cái giải học sinh giỏi làm đẹp cho bộ mặt giáo dục mà trường phổ thông chuyên Hưng Yên sẵn sàng được chi 7 tỉ đồng đấy. Cũng xin nhớ, một trường chuyên “thường thường bậc trung” cũng sẽ được nhà nước rót về khoảng vài ba chục tỉ mỗi năm, nhẹ như lông hồng.
Đầu tư cho khoa học của Việt Nam là như thế, nhà khoa học đáng thương, nhưng cũng đáng trách chứ? Mưu sinh là chính đáng nhưng vì mưu sinh mà làm đảo lộn các giá trị và khiến lẫn lộn thật giả thì cũng thật đau lòng. Biết trách ai bây giờ…
Câu “giáo viên sống được bằng lương” đến nay vẫn chỉ là khẩu hiệu, cũng như nhà khoa học sống được bằng nghiên cứu vẫn chỉ giấc mơ.
Viết đến đây lại thấy thương những người bạn của mình đang dạy đại học. Chữ nghĩa đầy mình mà chạy ăn từng bữa, tệ hơn bà bán vé số…
