4-11-2022
Khi Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn tuyên bố “cần chấm dứt văn mẫu”, không ít giáo sư tiến sĩ ở đất Bắc vẫn lưu luyến xót xa như một nhà buôn sách mẫu chính hiệu. Rằng, muốn sáng tạo phải bắt đầu từ mẫu.
Mẫu vì thế thành căn cứ cho sự kiểm duyệt. Đã kiểm duyệt thì theo K. Marx, chỉ có thể sinh ra cái quái thai được tắm nước hoa.
Sáng nay, tôi tổ chức một buổi thảo luận theo mẫu. Một buổi nhưng thảo luận rất nhiều vấn đề. Học trò thảo luận vấn đề gì cũng được, nhưng phải theo mẫu.
Tôi đề nghị học trò gửi câu hỏi hoặc trình bày ý kiến cá nhân cho tôi trước. Câu hỏi và ý kiến cá nhân được tôi kiểm duyệt theo đúng mẫu tôi đưa ra. Không chấp nhận khác mẫu. Học trò khi hỏi hay trình bày ý kiến cứ theo mẫu mà đọc lên, dựa vào tờ giấy hoặc điện thoại thông minh mà đọc.
Cá nhân tôi cũng chuẩn bị trước một bài mẫu để trả lời các câu hỏi của học trò. Chờ học trò đọc hết các câu hỏi, tôi trả lời một lần theo bài mẫu đã chuẩn bị sẵn. Tất nhiên, phần cuối của bài mẫu, tôi không quên ghi sẵn câu: “Một số vấn đề các bạn đã hỏi, tôi không thể trả lời hết, xin được gác lại và trả lời sau bằng văn bản”.
Thảo luận xong, cả lớp vỗ tay. Tôi cũng vỗ tay và khen: “Tất cả các thành viên của lớp ta là đỉnh cao trí tuệ của dân tộc”.
Bỗng có một bạn đứng lên:
– Thưa thầy, em e là cách thảo luận này không ổn. Mỗi người ê a đọc câu hỏi hay trình bày ý kiến theo bài mẫu với những nội dung khác nhau đã được kiểm duyệt, cả thầy cũng trả lời theo mẫu có sẵn, sao gọi là thảo luận?
Tôi quát cho một trận:
– Phản động! Chúng ta xây dựng một tập thể thống nhất trên dưới một lòng, tức phải chung một mẫu. Hỏi và trả lời khác mẫu là phá hoại đấy!
Đứa học trò hoảng hốt lo ngồi xuống. Nhưng nó cắm đầu xuống đất và lầm bầm: “Đ.ù mẹ, thống nhất cao cái điều đã biết rồi thì thảo luận làm đ.éo gì?” Xong nó còn chửi: “Quái thai!”
Tôi không nghĩ nó chửi tôi. Vì nhờ tắm nước hoa mà tôi ở trong trạng thái quán tưởng, rằng tôi không là cái quái thai.
