Dơi bóng ma ăn thịt một con dơi khác. Ảnh: Marco Tschapka
Winifred Frick, giám đốc khoa học của tổ chức phi lợi nhuận Bat Conservation International kiêm nhà sinh thái học California, Santa Cruz, kiểm tra các lưới trong cuộc khảo sát dơi ở Belize năm nay. Trong chuyến thám hiểm vào tháng 11, nhóm nghiên cứu đã bắt gặp hàng chục loài dơi ở gần khu bảo tồn khảo cổ Lamanai nhưng không con dơi nào lớn hơn một con sẻ hót. Nhưng dơi bóng ma (Vampyrum spectrum), to ngang một con quạ là loài dơi lớn nhất ở Tây bán cầu với sải cánh có thể dài hơn một mét.
Dơi bóng ma đôi khi còn được gọi là dơi ma cà rồng giả bởi chúng không hút máu mà ăn thị sống. Loài động vật ăn thịt hàng đầu này săn chuột, chim và những con dơi khác, đôi khi tấn công con mồi giữa lúc bay. Do đó, Frick với kinh nghiêm xử lý hàng nghìn con dơi trong 20 năm cẩn thận đeo găng tay dày bằng da để tránh bị cắn.
Tuần trước đó, một đội chăng lưới khác bắt được con dơi bóng ma cái. Khi gỡ con dơi ra khỏi lưới để xem xét kỹ hơn, Frick rất bất ngờ khi thấy hàng lỗ ở mỗi cánh, chứng tỏ đây là con dơi đồng nghiệp của bà đã bắt trước đó. Bắn lỗ là phương pháp nghiên cứu nhanh và vô hại để lấy mẫu vật di truyền. Lớp da sẽ tự lành nhanh chóng và không ảnh hưởng tới hoạt động bay.
"Dơi chiếm phần quan trọng trong đa dạng sinh thái của động vật có vú. Đặc biệt, dơi bóng ma là ví dụ tuyệt vời. Chúng là những con báo có cánh trong rừng mưa ở Trung và Nam Mỹ", Frick nói.
Melissa Ingala, chuyên viên nghiên cứu ở Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Mỹ tại New York, và cộng sự đặt một chiếc thẻ cực nhỏ bên dưới da con dơi và lấy mẫu vật phân để xác định nó ăn gì gần đây. Nếu con dơi bị bắt lần nữa, nhóm nghiên cứu có thể so sánh hai mẫu vật để xem chế độ ăn của nó thay đổi như thế nào. Đây là thông tin quan trọng về hành vi của con vật.
Dơi thường ăn côn trùng, trái cây hoặc phấn hoa, nhưng nghiên cứu gần đây cho thấy dơi bóng ma là một trong 9 loại dơi có thể xếp vào nhóm động vật ăn thịt. Những loài dơi này là động vật ăn mồi đầu bảng trong hệ sinh thái, góp phần kiểm soát quần thể mồi.
Từ miền nam Mexico tới Brazil, dơi bóng ma bay xuyên đêm để tìm kiếm chim chóc, bắt con mồi đậu trên cành cây hoặc trong tổ. Loài động vật có bú biết bay này cũng bắt chuột lang thang giữa đám lá rụng. Giống như báo đốm, chúng thường cắn nhát cắn chí mạng vào đỉnh đầu hoặc sau gáy con mồi. Tuy nhiên, các nhà khoa học hiếm khi chứng kiến dơi bóng ma đi săn bởi mật độ của chúng rất thấp. Tình trạng mất môi trường sống cũng là vấn đề nghiêm trọng. Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế xếp dơi bóng ma vào danh mục sắp bị đe dọa tuyệt chủng.
An Khang (Theo National Geographic)
