Tờ The Guardian ngày 9.12 đưa tin một thỏa thuận bí mật giữa Thụy Sĩ và Trung Quốc với nội dung cho phép các đặc vụ an ninh Trung Quốc tới Thụy Sĩ bằng tiền thuế của người dân Thụy Sĩ đã lần đầu tiên được tiết lộ khi chính phủ Thụy Sĩ muốn gia hạn thỏa thuận.
Mang tên “thỏa thuận tái tiếp nhận”, thỏa thuận được có thời hạn 5 năm, được ký hồi năm 2015 và mới hết hiệu lực vào ngày 7.12 vừa qua. Thỏa thuận này cho phép đặc vụ Trung Quốc đến Thụy Sĩ để thẩm vấn những công dân Trung Quốc nằm trong diện mà giới chức Thụy Sĩ muốn trục xuất.
Khác với hơn 50 thỏa thuận mà Thụy Sĩ từng ký kết với các quốc gia khác, thỏa thuận với Trung Quốc chưa từng được chính phủ Thụy Sĩ công khai, cho đến tháng 8 vừa qua.
Nhóm vận động nhân quyền Safeguard Defenders mới đây có được bản dịch tiếng Anh chính thức của thỏa thuận giữa Trung Quộc – Thụy Sĩ và đã tiết lộ những điều khoản bí mật có thể khiến dư luận quan ngại.
Vô cùng bí mật
Theo tờ The Guardian, các “chuyên gia” từ Bộ Công an Trung Quốc (MPS) sẽ được mời đến Thụy Sĩ để “làm nhiệm vụ” trong vòng 2 tuần. Sau khi nhận lời mời, Trung Quốc có thể lựa chọn và gửi đặc vụ đến Thụy Sĩ mà không cần đợi chính phủ nước sở tại phê duyệt, tức không cần qua các thủ tục thị thực thông thường.
Những đặc vụ này có thể nhập cảnh Thụy Sĩ không cần thân phận chính thức và được Thụy Sĩ cam kết giữ kín danh tính. Các báo cáo mà họ cung cấp cho giới chức Thụy Sĩ cũng được giữ bí mật.
Thỏa thuận tái tiếp nhận là điều thường thấy trong luật pháp quốc tế. Tuy nhiên, theo nhóm Safeguard Defenders, thỏa thuận giữa Trung Quốc và Thụy Sĩ năm 2015 “hoàn toàn khác biệt” so với những văn kiện mà Bern ký kết với các quốc gia khác.