Một số sinh viên có cảm tình với những người biểu tình tẩy chay các buổi lễ phát bằng tốt nghiệp do Vua Maha Vajiralongkorn chủ trì trong một động thái thể hiện sự phẫn nộ đối với hoàng gia Thái Lan, giữa những lời kêu gọi ngày càng lớn tiếng, đòi cải cách chế độ quân chủ.

Các buổi lễ trong đó nhà vua đích thân trao bằng tốt nghiệp cho sinh viên, là một biến cố quan trọng trong cuộc đời của sinh viên tốt nghiệp và gia đình họ, với hình ảnh chụp lại thời khắc này được trưng bày trang trọng tại tư gia của nhiều gia đình Thái Lan.

Nhưng các cuộc biểu tình từ trung tuần tháng Bảy năm nay đã mở đường cho những lời chỉ trích công khai nhắm tới hoàng gia Thái Lan, kêu gọi hạn chế quyền hành của nhà vua, thách thức một đề tài cấm kỵ từ lâu, và ‘luật phạm thượng’, cấm chỉ trích, xúc phạm nhà vua và gia đình hoàng gia, mà nếu vi phạm có thể bị phạt tù tới 15 năm.

Anh Suppanat Kingkaew, 23 tuổi, nói anh tẩy chay các buổi lễ phát bằng tổ chức trong 2 ngày thứ Sáu 30/10 và thứ Bảy 31/10 tại Đại học Thammasat, từ lâu vẫn được coi là cái nôi của phong trào cấp tiến, và cũng là hiện trường nơi xảy ra vụ thảm sát những người biểu tình thân dân chủ dưới tay các lực lượng bảo hoàng của nhà nước Thái Lan vào năm 1976.

Anh Suppanat nói với Reuters:

“Bất cứ điều gì để cho hội trường trông thật vắng người,” Suppanat nói, “Đây là một thông điệp gián tiếp rằng một số chúng tôi không hài lòng với nền quân chủ và chúng tôi muốn thấy có thay đổi.”

Đại học Thammasat không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.

Hoàng gia cũng không bình luận, như đã không lên tiếng từ khi các cuộc biểu tình bùng nổ vào giữa tháng Bảy.

Những người biểu tình thoạt tiên kêu gọi một hiến pháp mới, và đòi Thủ Tướng Prayuth Chan-ông Chan-ocha từ chức, nhưng sau đó thay đổi và bao gồm đòi hỏi hạn chế quyền hạn của nhà vua.

Hiện không rõ có bao nhiêu sinh viên tham gia phong trào tẩy chay. Hình ảnh từ bên trong hội trường cho thấy cứ hai ghế mới có 1 người ngồi vì biện pháp giãn cách xã hội để tránh lây lan virus Covid-19.

Nhà vua nói rằng sinh viên phải sử dụng kiến thức và khả năng của mình để tôn vinh và phục vụ đất nước.

Papangkorn Asavapanichakul, 24 tuổi, là một trong những sinh viên tham gia lễ phát bằng tốt nghiệp.

“Tôi muốn có tấm ảnh. Đây là một sự kiện chỉ xảy ra một lần trong đời,” anh nói.

Các lễ phát bằng tốt nghiệp do nhà vua chủ trì khởi sự trước khi nền quân chủ chuyên chế chấm dứt vào năm 1932, tại một thời điểm khi mà hoàng gia Thái Lan tìm cách củng cố quan hệ với giới trung lưu ngày càng phát triển mạnh.

Các lễ phát bằng tốt nghiệp cho sinh viên trở nên quan trọng hơn dưới triều của cố Quốc vương Bhumibol Adulyadej, nhà vua đã bỏ ra nhiều thập niên để củng cố uy tín của nền quân chủ, mà theo hiến pháp hiện hành, phải được tôn vinh.

Những người biểu tình nói rằng phải hạn chế những quyền hạn của Vua Maha Vajiralongkorn, và lật ngược những thay đổi đã trao cho ông quyền kiểm soát cá nhân đối với một số đơn vị quân đội và tài sản của hoàng gia.

Họ muốn Thủ Tướng Chan-ocha từ chức, tố cáo ông là có hành vi gian lận trong cuộc bầu cử năm 2019, điều mà ông bác bỏ.

Một số sinh viên dự định tham gia lễ phát bằng nói rằng áp lục của gia đình đã ảnh hưởng tới quyết định của họ.

“Mẹ tôi muốn tôi tham gia,” một sinh viên 24 tuổi tự xưng là ‘Japan’ nói. “Thành thực mà nói, tôi không muốn tham gia.”