Một ngày cuối tháng Bảy năm 1993, nhà báo Huỳnh Dũng Nhân rủ tôi sang văn phòng tòa soạn báo Văn Nghệ TP Hồ Chí Minh nằm trên đường Đồng Khởi, tham dự khai mạc triển lãm tranh của một số họa sĩ tên tuổi.
Tôi xách theo máy ảnh Nikon F2 chụp phim với ống kính 105mm/f2.5 Ais, mà sau nhiều năm lăn lộn với ảnh tôi mới mua nổi nó.
Tại đây lần đầu tiên và cũng là lần duy nhất tôi diện kiến Văn Cao, một người mà tôi đã bị mê hoặc bởi “Thiên thai”, “Buồn tàn thu” từ khi còn bé qua tiếng hát Thái Thanh.
Khi lên lầu một, tôi nhận ra ông đang chăm chú xem tranh của các họa sĩ bạn bên cạnh khung cửa sổ mở ra một tàng cây ven đường. Ánh sáng trong phòng hơi tối, khó cho kiểu chụp chân dung không flash. Thật nhanh chóng tôi quyết định chụp một tấm silhouette.
Chỉ vừa kịp bấm một tấm duy nhất, ông chuyển chỗ đứng và bắt đầu trò chuyện với hoạ sĩ ... Trong câu chuyện ông tỏ vẻ không bằng lòng với lời nói và thái độ nhẹ nhàng, do họa sĩ này đã bán được tranh của ông với cái giá chỉ là....đô la, thấp hơn ông mong đợi. Ông đã nhẫn nhịn yên lặng sau khi bị chính họa sĩ này cằn nhằn ngược lại ông!
Sau đó ông quay trở lại chỗ treo tranh của mình cùng vợ. Ông chợt vui khi tôi xin chụp ông bà đứng bên bức tranh “Đồng dao hòa bình” có dán mảnh giấy nhỏ ghi chữ “đã bán”.
Tôi đã không chụp thêm được tấm ảnh nào nữa. Đây là lần duy nhất khi tham dự triển lãm mà tôi chỉ chụp có ba tấm ảnh, tấm đầu tiên là chụp cho chị phụ trách phòng tranh mà tôi đã có quen biết.
Sau khi rọi tôi đặc biệt yêu thích tấm ảnh này, và tâm đắc với nó mà không biết phải làm gì ngoài nhiều lần mang nó ra ngắm, rồi sau đó lại cất vào tủ.
Tin ông từ giã cõi đời ngày 10-07-1995 loan trên báo đài làm tôi xúc động. Tôi đã quyết định bỏ ảnh chân dung ông vào bao thư, mang đến tòa soạn báo Tuổi Trẻ trên đường Lý Chính Thắng gửi cho ban biên tập qua cổng bảo vệ.
Thật bất ngờ, không biết lúc này anh nào: Trọng Chức, Đỗ Trung Quân hay Đông Thức đã biên tập và layout một trang báo tuyệt đẹp đăng trên báo Tuổi Trẻ chủ nhật số ra ngày 16-07-1995, nhằm tưởng nhớ sự ra đi của ông.
Thấm thoát 20 năm đã trôi qua, một kỷ niệm đẹp về nhạc sĩ, họa sĩ Văn Cao tài danh nay được ôn lại với một cảm xúc vẫn nguyên vẹn như ngày nào.
Trong một khoảnh khắc xuất thần, tôi đã ghi lại được thần sắc của ông vào trong tấm ảnh này. Thật là một duyên may của người cầm máy khi chụp một nhân vật văn hoá lớn chỉ một lần duy nhất mà được như thế! Chỉ tiếc là không có lần gặp lại để xin chữ ký của ông.
Được biết, trong chuyến hành phương nam này, một chương trình văn nghệ dành riêng cho Văn Cao được tổ chức tại Nhà văn hóa Thanh Niên ngày 31-07 và 01-08-1993. Và tại đây tiếng hát Ánh Tuyết đã tỏa sáng, làm rung động cõi lòng nhạc sĩ bằng chính các sáng tác của mình!
PHONG QUANG 09.07.2015
