1 tháng 12 2022

Tổ chức UNESCO vừa thêm vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể hơn 20 hạng mục từ nhiều nước trên thế giới.

"Nghệ thuật làm gốm của người Chăm", cùng bốn hạng mục khác được đưa vào Danh sách Di sản Văn hóa Phi vật thể Cần bảo vệ Khẩn cấp 2022.

Đây là di sản văn hóa phi vật thể thứ 15 của Việt Nam được UNESCO vinh danh.

Nghệ thuật làm đồ gốm Chăm hiện còn hiện diện chủ yếu ở Trì Đức, tỉnh Bình Thuận và Bàu Trúc, tỉnh Ninh Thuận.

Bắt nguồn từ khoảng cuối thế kỷ 12, Bàu Trúc được xem là một trong số rất ít những làng gốm cổ ở Đông Nam Á còn giữ lại cách làm đồ gốm thủ công truyền thống. Theo phương pháp này, người thợ gốm không dùng bàn xoay mà dùng tay để tạo hình đồ vật.

Nghệ thuật pha trà ở Trung Quốc hay một điệu múa mặt nạ của Hàn Quốc mang tên "talchum" - cũng được đưa vào danh sách lần đầu năm 2022.

Người Pháp có lý do để ăn mừng, khi UNESCO đưa baguette vào danh sách "di sản văn hóa phi vật thể".

Việc đưa baguette vào danh sách "tôn vinh cách sống Pháp", Giám đốc Tổ chức UNESCO Audrey Asoulay nói, và thêm rằng: "Chiếc baguette là nghi thức hàng ngày, một phần của bữa ăn, đồng nghĩa với chia sẻ và vui vẻ.

"Điều quan trọng là những bí quyết và thói quen xã hội này tiếp tục tồn tại trong tương lai."

'Cả thế giới ghen tỵ'

Không ai rõ nguồn gốc chính xác của chiếc baguette: có người cho rằng Napoleon ra lệnh làm bánh baguette vì nó dễ cho người lính mang theo trên đường, trong khi những người khác lại cho rằng nó xuất hiện sau đó rất nhiều - như một loại bánh mỳ dễ dàng cho công nhân xé và chia sẻ mà không cần dùng dao ở Paris. Có một số ý kiến lại nói những thợ làm bánh người Áo những năm 1830 có công tạo nên hình dáng của chiếc baguette.

Tuy nhiên, chiếc baguette mà chúng ta biết tới ngày nay chỉ mới được đặt tên chính thức hơn 100 năm trước, hồi 1920. Đó là khi những quy định nghiêm ngặt bánh mỳ thế nào thì được gọi là baguette ra đời - phải có chiều dài chuẩn là 80 cm và nặng 250g. Thậm chí, nó có giá cố định cho tới năm 1986.

Vào giữa thế kỷ thứ 20, chiếc baguette được ưa chuộng trên khắp nước Pháp. Nhưng từ năm 1970, 400 lò bánh mỳ thủ công đóng cửa mỗi năm, với tổng số lò bánh mỳ ở Pháp giảm từ 55.000 xuống chỉ còn 35.000 ngày nay, theo hãng tin AFP.

Thế nhưng nó vẫn giữ vai trò chủ chốt về văn hóa Pháp, với tổng thống Emmanuel Macron từng nói chiếc baguette "được cả thế giới ghen tỵ".

Ông Macron - người đã đấu tranh để đưa chiếc baguette vào danh sách của UNESCO từ lâu - bình luận rằng chiếc baguette là "250 grams của sự kỳ diệu và hoàn hảo trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta."

Với những thợ làm bánh mỳ thủ công vẫn tâm huyết với chiếc baguette, công bố hôm thứ Tư cũng là sự công nhận đáng mừng cho ngành thủ công mà họ đã hoàn thiện.

"Chiếc baguette là bột mỳ, nước, muối và men - và bí quyết của người thợ thủ công," Dominique Anract, chủ tịch hiệp hội thợ làm bánh, nói trong một thông cáo.

Chủ lò bánh người Paris Priscilla Hayertz xác nhận với AFP rằng nó là "một sản phẩm cơ bản" nhưng là một sản phẩm "tác động tới mọi giai tầng văn hóa xã hội, cho dù bạn giàu, nghèo…không quan trọng, ai cũng ăn baguette."