Tiểu thuyết gia Abdulrazak Gurnah, người Tanzania, là người được trao giải Nobel văn chương 2021 - Ảnh: Viện Hàn lâm Thụy Điển
Ông Abdulrazak Gurnah được vinh danh tại Nobel năm nay “vì sự thâm nhập không khoan nhượng và nhân ái của ông đối với những tác động của chủ nghĩa thực dân và số phận của những người tị nạn trong hố sâu ngăn cách giữa các nền văn hóa và lục địa", Viện Hàn lâm Thụy Điển công bố tại lễ trao giải Nobel văn chương ngày 7-10.
Abdulrazak Gurnah, người Tanzania và đang sống ở Anh
Lễ trao giải Nobel văn chương 2021 diễn ra vào khoảng 18h chiều nay (giờ Việt Nam), với nhiều kỳ vọng lẫn nghi ngại của nhiều người xoay quanh lời hứa "mở rộng" địa lý và đa dạng giới tính của Viện Hàn lâm Thụy Điển.
Trong lịch sử 120 năm tồn tại của giải Nobel văn chương, thì có đến 95 văn sĩ đoạt giải là người châu Âu hoặc Bắc Mỹ, chiến đến hơn 80%, theo hãng tin AFP. Pháp là nước sở hữu nhiều giải Nobel văn chương nhất với 15 huy chương.
Thêm vào đó, trong số 117 cá nhân được vinh danh thì chỉ có 16 người là phụ nữ.
Huy chương Nobel được trao cho người có thành tựu văn chương xuất sắc nhất - Ảnh: AP
Viện Hàn lâm Thụy Điển nhiều lần khẳng định tiêu chí chọn ra người đạt giải chỉ là dựa trên văn chương mà thôi chứ hoàn toàn không liên quan gì đến quốc tịch của tác giả.Tuy nhiên, một bê bối quấy rối tình dục dẫn đến việc hoãn trao giải vào năm 2018 đã khiến Viện Hàn lâm phải lên tiếng rằng sẽ điều chỉnh các tiêu chí của mình theo hướng đa dạng địa lý và giới tính hơn.
"Trước đây, chúng tôi đã có chúng tôi có quan điểm văn chương thiên châu Âu hơn, và bây giờ chúng tôi đang nhìn ra toàn thế giới", người đứng đầu Ủy ban Nobel Anders Olsson từng phát biểu năm 2019.
Ủy ban Nobel Văn chương thường bao gồm 4-5 thành viên, chịu trách nhiệm đánh giá các đề cử và trình bày các khuyến nghị của mình cho Viện Hàn lâm Thụy Điển để chọn ra người được trao giải.
Giải thưởng bị hoãn năm 2018 cuối cùng trao cho nữ tiểu thuyết gia người Ba Lan Olga Tokarczuk. Nữ thi sĩ người Mỹ Louise Gluck là cái tên được vinh danh năm 2020.
Năm nay, có nhiều gợi ý cho người sẽ là người phụ nữ thứ 17 đoạt giải trong lịch sử như Joyce Carol Oates và Joan Didion (Mỹ), Anne Carson (Canada), Lyudmila Ulitskaya (Nga), Can Xue (Trung Quốc), Maryse Conde và Annie Ernaux (Pháp), và nữ tiểu thuyết gia có bút danh Elena Ferrante (Ý).
Tuy nhiên, lời hứa về sự đa dạng địa lý cho đến nay vẫn chưa được thực hiện. Người đoạt giải gần đây nhất không phải là người châu Âu hay Mỹ là Mo Yan của Trung Quốc, vào năm 2012.
Nobel Văn chương là một trong 6 giải Nobel được nhà phát minh thuốc nổ và doanh nhân người Thụy Điển Alfred Nobel sáng lập và tài trợ. Các giải Nobel khác là Y sinh, Vật lý, Hóa học, Văn học, Hòa bình, và Kinh tế đã và sắp được trao lần lượt vào các ngày 4-10, 5-10, 6-10, 8-10 và 11-10.
