Nổi tiếng vào đầu những năm 1960, Marie Laforêt là một trong những nghệ sĩ Pháp hiếm hoi thành công trong cả hai lãnh vực đóng phim và ca hát. Bà vừa qua đời vì bệnh ung thư vào hôm 02/11/2019 ở ngôi làng Génolier, bang Vaud, miền tây nam Thụy Sĩ, hưởng thọ 80 tuổi.
Theo nguồn tin từ phía gia đình, trong những năm tháng cuối đời, Marie Laforêt chủ yếu sinh sống tại Tây Ban Nha, tuy nhiên căn bệnh ung thư hiểm nghèo buộc nghệ sĩ này phải nhiều lần trở về Thụy Sĩ để điều trị. Sự nghiệp của Marie Laforêt trải dài trên gần nửa thế kỷ từ năm 1959 đến năm 2008, cho dù trong những thập niên về sau, bà đã cố tình đoạn tuyệt với làng giải trí (showbiz). Tại Thụy Sĩ, công chúng ít biết rằng Marie Laforêt từng là diễn viên kiêm ca sĩ nổi tiếng ở Pháp, ít nhất là trong hai thập niên liền, từ đầu những năm 1960 cho tới cuối những năm 1970.
Sinh tại vùng Gironde, miền nam nước Pháp, Marie Laforêt (tên thật là Maïtena Douménach) xuất thân từ một gia đình nghèo. Năm 14 tuổi, cô bé theo gia đình dọn nhà về thủ đô, sau khi ông bố làm việc trong ngành đường sắt, được chuyển tới Paris. Năm 16 tuổi, Marie Laforêt ghi tên theo học các lớp diễn xuất vì ngay từ khi còn nhỏ, cô đã đam mê ngành kịch nghệ, một cách như cô nói để chữa cái ‘‘bệnh nhút nhát’’.
Tuy nhiên, cơ duyên nào khiến cho một thiếu nữ còn rất non tay nghề lại có cơ hội đóng phim với thần tượng điện ảnh Alain Delon. Năm 1959, cô lúc đó vừa tròn 20 tuổi tham gia một cuộc thi tuyển lựa các tài năng mới do đài phát thanh Europe 1 tổ chức. Marie Laforêt về đầu trên số hơn 3.000 thí sinh. Nhờ một gương mặt hết sức ăn ảnh, Marie Laforêt được chọn để đóng vai nữ chính trong bộ phim ‘‘Plein Soleil’’ (tựa tiếng Anh là Blazing Sun) của đạo diễn René Clément, phóng tác từ quyển tiểu thuyết trinh thám ăn khách ‘‘The Talented Mr. Ripley’’ của nhà văn Patricia Highsmith.
Lần đầu tiên xuất hiện trên màn ảnh lớn, cô đóng phim với hai gương mặt nổi tiếng là Alain Delon và Maurice Ronet. Thành công của bộ phim này giúp cho Marie Laforêt tham gia vào những bộ phim quan trọng nhất thời bấy giờ, bên cạnh các diễn viên ‘‘đình đám’’ chẳng hạn như tác phẩm ‘‘La Fille aux yeux d’or’’ (Cô gái với cặp mắt vàng) của đạo diễn Jean-Gabriel Albicocco hay là ‘‘Flic ou Voyou’’, đóng với ngôi sao màn bạc Jean-Paul Belmondo.
Đang trên đà thành công với nghề đóng phim, Marie Laforêt được mời ghi âm những ca khúc đầu tiên. Vào đầu năm 1963, cô trình làng đĩa hát ‘‘Les Vendanges de l’Amour’’ (tạm dịch là Gặt hái Yêu thương) do ca sĩ kiêm tác giả Danyel Gérard sáng tác. Bài hát này lập kỷ lục số bán, nhờ vào thành công ấy Marie Laforêt tiếp tục ghi âm nhiều ca khúc ăn khách khác như Viens sur la Montagne, Mon amour Mon ami, Que calor la Vida …..
Marie Laforêt xen kẻ những bài hát nguyên tác cũng như các bản nhạc phóng tác, chuyển thể từ các ca khúc Anh Mỹ thịnh hành như ‘‘Paint it black’’ của nhóm the Rolling Stones, ‘‘The Sound of Silence’’ của Simon & Garfunkel, ‘‘Summer Wine’’ của Lee Hazlewood hay là ca khúc chủ đề bộ phim Bố Già (The Godfather) của tác giả Nino Rota.
Marie Laforêt thành công chủ yếu nhờ hát nhạc nhẹ, ngược lại những bài hát pop rock do cô ghi âm vào thời phong trào nhạc trẻ những năm 1960 của Pháp đang trỗi dậy, lại không ăn khách. Có lẽ cũng vì thế mà tuy nổi danh hầu như cùng lúc với Sylvie Vartan và Françoise Hardy, nhưng Marie Laforêt không được xem như là một trong những thần tượng nhạc trẻ. Đa số các bài hát của cô cũng không nhắm vào lứa tuổi thiếu niên, và ngay từ đầu những năm 1970, cô chuyển hẳn sang dòng nhạc dân ca, các khúc nhạc dân gian đến từ châu Âu, Nam Mỹ hay Hoa Kỳ.
Có thể nói đây là thời kỳ quan trọng nhất trong sự nghiệp của Marie Laforêt, cô bắt đầu sáng tác một số bài hát của mình với một bút hiệu khác (Françoise They), cô hợp tác với nhiều nghệ sĩ đến từ Brazil (Egberto Gismonti) hay đến từ Argentina (Jorge Milchberg). Qua việc phối hợp dân ca với nhiều dòng nhạc khác, Marie Laforêt trở thành một trong những nhân vật tiên phong ở Pháp thử nghiệm dòng nhạc ‘‘world music’’ trước khi khái niệm "âm nhạc thế giới" chính thức ra đời.
Đó là lý do khiến cho hợp đồng ghi âm của cô không được triển hạn. Khi chuyển từ công ty CBS sang một hãng đĩa khác là Polydor (vào năm 1972), Marie Laforêt buộc phải ghi âm những bài hát thương mại hơn, dễ ăn khách trên thi trường. Nhạc phẩm Il a neigé sur Yesterday là một ca khúc dễ nghe, khai thác âm điệu cũng như các tựa ca khúc của nhóm Tứ Quái The Beatles. Bài hát này lập kỷ lục số bán vào năm 1977. Nhưng cũng từ đó, Marie Laforêt giải nghệ ca hát vì theo cô, cho dù có ăn khách nhưng cô không hề được quyền chọn lựa, mọi thứ đều do các nhà sản xuất quyết định.
Kể từ cuối những năm 1970, Marie Laforêt sang Thụy Sĩ định cư. Cô lập gia đình, nhập tịch Thụy Sĩ và qua các lớp đào tạo để trở thành một chuyên viên bán đấu giá. Cô mở một phòng tranh và khám phá thế giới của các nhà sưu tầm các tác phẩm nghệ thuật. Theo lời đạo diễn Lisa Azuelos (tác giả bộ phim tiểu sử về Dalida,) và cũng là con gái ruột của Marie Laforêt, bà đã cố tình chọn một cuộc sống ‘‘an phận’’ ở Thụy Sĩ, nơi mà ít ai để ý tới cái quá khứ showbiz của bà. Mãi tới giữa những năm 2000, Marie Laforêt mới trở lại trên sàn diễn. Lần cuối xuất hiện trên sân khấu là vào năm 2008, bà rốt cuộc đã thực hiện được giấc mơ đầu đời : vào vai thần tượng Maria Callas trong một vở kịch kể lại cuộc đời và sự nghiệp của một trong những huyền thoại sáng chói nhất làng kịch opéra.
Từ bài hát ăn khách đầu tiên (1963), cho đến tuyển tập CD cuối cùng thực hiện vào năm 1993 với những sáng tác của chính mình, sự nghiệp của Marie Laforêt trải dài trên 3 thập niên. Cô đã đóng khoảng 40 bộ phim và phát hành 14 album, tính tổng cộng bán được hơn 25 triệu bản. Cô gái với cặp mắt vàng vĩnh viễn ra đi, để lại hình ảnh của một nghệ sĩ không vì tiền tài mà hy sinh hạnh phúc gia đình, không vì danh vọng mà lại quên sống theo ý mình.
