Gã hình dung một tiến trình ngược, những bạn thơ của gã như Nguyễn Duy, Trần Mạnh Hảo, Trần Đăng Khoa, Vương Trọng... từng khoác áo lính, bị đi đày nơi rừng hoang biền biệt 10 năm trời chỉ vì là kẻ bại trận, liệu có viết những câu thơ này như Tô Thùy Yên?
Vĩnh biệt ta-mười-năm chết dấp
Chốn rừng thiêng im tiếng nghìn thu
Mười năm, mặt sạm soi khe nước
Ta hóa thân thành vượn cổ sơ...
Ta về như bóng chim qua trễ
Cho vội vàng thêm gió cuối mùa
Ai đứng trông vời mây nước đó
Ngàn năm râu tóc bạc phơ phơ...
Ta về cúi mái đầu sương điểm
Nghe nặng từ tâm lượng đất trời
Cảm ơn hoa đã vì ta nở
Thế giới vui từ mỗi lẻ loi
Những chàng trai Việt dù phía bên này hay phía bên kia, bao kẻ khoác áo trận rồi thành thi sĩ và bao kẻ nghiệp thi nhân khoác chiến bào.
Đau đớn nào bằng những tâm hồn thơ chỉ yêu cái đẹp bỗng chốc hóa kẻ thù.
Ta về, ta về... không phải những Nguyễn Duy, Trần Mạnh Hảo, Hữu Thỉnh, Hoàng Nhuận Cầm, Trần Đăng Khoa bên thắng cuộc, mà Tô Thùy Yên 10 năm bị tù đày trở về:
Ta về như lá rơi về cội
Bếp lửa nhân quần ấm tối nay
Chút rượu hồng đây, xin rưới xuống
Giải oan cho cuộc biển dâu này
Ta về ta về, nếu đó không phải những Du Tử Lê, Tô Thùy Yên mà là chính gã? Đau quá, gã hời ơi!
Quán dốc hơi thu lùa nỗi nhớ
Mười năm, người tỏ mặt nhau đây
Nước non ngàn dặm, bèo mây hỡi
Đành uống lưng thôi bát nước mời
Ta về, ta về, về đâu? Về đâu? Thương quá những tâm hồn thơ nước Việt!
Chiều nay, ta sẽ đi thơ thẩn
Thăm hỏi từng cây những nỗi nhà
Hoa bưởi, hoa tầm xuân có nở?
Mười năm, cây có nhớ người xa?
Ta về như đứa con phung phá
Khánh kiệt đời trong cuộc biển dâu
Mười năm, con đã già như vậy
Huống mẹ cha, đèn sắp cạn dầu...
Ta về như tiếng kêu đồng vọng
Rau mác lên bờ đã trổ bông
Cho dẫu ngàn năm, em vẫn đứng
Chờ anh như biển vẫn chờ sông
Ta về dẫu phải đi chân đất
Khắp thế gian này để gặp em
Đau khổ riêng gì nơi gió cát...
Hè nhà, bụi chuối thức thâu đêm...
Sẽ đến lúc có một ngày thơ Việt Nam vang lên những tráng thơ này để tạ tội với bao hồn thơ đất Việt giờ này còn phiêu bạt gió hoang.
Tô Thùy Yên vừa qua đời nơi xứ người, gã có đôi lời thay mặt chính gã thôi: tạ tội.
