Một phai đoan các nhà lập pháp Hoa Kỳ đã đến Đài Loan vào Chủ Nhật 14 Tháng Tám, đúng 12 ngày sau chuyến đi “bão táp” của bà Chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi, giữa lúc Trung Quốc đẩy mạnh các hoạt động quân sự đe dọa Đài Loan.
Phái đoàn có bốn nhà lập pháp đảng Dân Chủ và một người của đảng Cộng Hòa, được dẫn đầu bởi Thượng Nghị Sĩ Ed Markey (Dân Chủ – Massachusetts), trưởng tiểu ban Đông Á-Thái Bình Dương và trưởng tiểu bang An ninh Mạng quốc tế trong Ủy ban Đối ngoại Thượng Viện. Các thành viên khác của phái đoàn là các dân biểu đảng Dân Chủ John Garamendi và Alan Lowenthal (California), Don Beyer (Virginia) và Dân biểu đảng Cộng Hòa Aumua Amata Coleman Radewagen (vùng lãnh thổ Samoa) .
Phái đoàn sẽ ở lại Đài Loan hai ngày, tiếp xúc với các nhà lãnh đạo của đảo quốc để thảo luận “về quan hệ Hoa Kỳ – Đài Loan, an ninh khu vực, thương mại, đầu tư, chuỗi cung ứng toàn cầu, biến đổi khí hậu và các vấn đề quan trọng khác mà hai bên cùng quan tâm”, theo thông tin từ Viện Hoa Kỳ ở Đài Loan – cơ quan đại diện chính thức của Hoa Kỳ tại thủ đô Đài Bắc.
Đây là phái đoàn cao cấp thứ hai của Quốc Hội Hoa Kỳ đến Đài Loan trong tháng này, sau phái đoàn của bà Chủ tịch Hạ Viện Pelosi.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của họ, đã hết sức tức giận và phản ứng dữ dội chuyến đi của phái đoàn của bà Pelosi. Ngay sau khi bà Pelosi rời Đài Bắc, Bắc Kinh đã cho thực hiện các cuộc tập trận hải quân và không quân xung quanh hòn đảo, bao vây, phong tỏa Đài Loan và bắn hỏa tiễn đạn đạo vào các vùng biển chung quanh hòn đảo. Giao thông quốc tế về hàng không và hàng hải khu vực Đài Loan bị gián đoạn trong nhiều ngày do các hoạt động quân sự của Trung Quốc.
Chính phủ Đài Loan bác bỏ các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc và nói rằng tương lai của Đài Loan phải do chính người dân Đài Loan quyết định tương lai.
Văn phòng tổng thống Đài Loan cho biết các nhà lập pháp Hoa Kỳ sẽ gặp Tổng thống Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen) vào sáng mai thứ Hai.
“Đặc biệt vào thời điểm Trung Quốc gia tăng căng thẳng ở eo biển Đài Loan và khu vực bằng các cuộc tập trận quân sự, sự kiện ông Markey dẫn đầu phái đoàn đến thăm Đài Loan một lần nữa thể hiện sự ủng hộ vững chắc của Quốc hội Hoa Kỳ đối với Đài Loan”, thông báo của văn phòng tổng thống Đài Loan cho biết.
Bình luận về sự kiện này, Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington hôm Chủ Nhật nói “Các thành viên Quốc hội Hoa Kỳ nên hành động nhất quán với chính sách một Trung Quốc của chính phủ Hoa Kỳ” và cho rằng chuyến thăm mới nhất của phái đoàn Quốc Hội “một lần nữa chứng minh rằng Hoa Kỳ không muốn thấy sự ổn định trên eo biển Đài Loan và không tiếc nỗ lực khuấy động sự đối đầu giữa hai bên và can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc,” theo tường thuật của hãng tin Reuters.
Người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ cho biết các thành viên Quốc Hội đã đến Đài Loan trong nhiều thập niên qua và sẽ tiếp tục làm như vậy, đồng thời nói thêm rằng các chuyến thăm như vậy phù hợp với chính sách một Trung Quốc lâu đời của Hoa Kỳ.
Theo chính sách đó, Hoa Kỳ có quan hệ ngoại giao chính thức với Bắc Kinh chứ không phải Đài Loan. Tuy nhiên, Washington không xác nhận quan điểm liệu Bắc Kinh có chủ quyền đối với Đài Loan hay không và Hoa Kỳ bị ràng buộc theo luật pháp phải cung cấp cho Đài Loan các phương tiện để tự vệ.
Văn phòng của Thượng nghị sĩ Markey cho biết các nhà lập pháp đến Đài Loan “để tái khẳng định sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với Đài Loan theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan, Thông cáo chung Hoa Kỳ-Trung Quốc và Sáu Bảo Đảm, và sẽ khuyến khích sự ổn định và hòa bình trên eo biển Đài Loan.”
Trong khi hoạt động tập trận của Trung Quốc xung quanh Đài Loan đã giảm bớt, nước này vẫn đang tiến hành các chiến dịch quân sự. Bộ Quốc Phòng Đài Loan cho biết 11 chiến đấu cơ của Trung Quốc đã vượt qua đường trung tuyến của eo biển Đài Loan hoặc đi vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan hôm Chủ Nhật và 13 chiếc đã đi qua eo biển hôm thứ Bảy.
Các quan chức Mỹ cho biết Bắc Kinh đã “phản ứng thái quá” với chuyến thăm của bà Pelosi và lấy đó làm cái cớ để thay đổi hiện trạng ở eo biển Đài Loan.
