COSTA MESA, California (NV) – Giáo Sư Nguyễn Xuân Vinh, cựu tư lệnh Không Quân VNCH, vừa qua đời lúc 2 giờ 39 phút chiều Thứ Bảy, 23 Tháng Bảy, tại tư gia ở Costa Mesa, California, hưởng đại thọ 92 tuổi.
Tin này được bà Phiến Đan (Elizabeth Xuân Vinh), hiền thê của ông Vinh, xác nhận với nhật báo Người Việt, đồng thời cho hay, “giáo sư ra đi nhẹ nhàng, bình an, bên cạnh những người thân yêu trong gia đình, và được nghe Thánh Ca do ca đoàn Giáo Xứ La Vang hát.”
Bà thêm: “Là vợ, và là người kề cận chăm sóc giáo sư trong những ngày tháng cuối đời, tôi vô cùng đau xót.”
Theo bà Phiến Đan, Giáo Sư Nguyễn Xuân Vinh sinh ngày 3 Tháng Giêng, 1930, tại Yên Bái, miền Bắc Việt Nam. Ông có anh chị em ở cả Hà Nội và Sài Gòn. Ông ra đi để lại năm người con (bốn trai, một gái) và ba cháu nội ngoại.
Ông là người nổi tiếng không chỉ về binh nghiệp mà còn đóng góp nhiều cho khoa học, đặc biệt là lĩnh vực không gian từ Việt Nam, Pháp đến Hoa Kỳ, và còn là nhà văn với bút hiệu Toàn Phong.
Tháng Chín, 1951, thi hành lệnh động viên của Quốc Trưởng Bảo Đại, ông nhập ngũ vào Quân Đội Quốc Gia tại trường Sĩ Quan Trừ Bị Nam Định.
Ngày 1 Tháng Sáu, 1952, ông tốt nghiệp với cấp bậc chuẩn úy phục vụ ngành Không Quân và được đi du học tại Học Viện Không Quân ở Salon-de-Provence, Pháp (École de l’Air).
Đầu năm 1954, ông tốt nghiệp với bằng phi công. Sau đó, ông phục vụ chuyên ngành tại Pháp và Maroc. Trong thời gian này, ông ghi danh học đại học và thi đậu bằng cử nhân toán ở đại học Aix-Marseille University.
Đầu năm 1955, ông được lệnh trở về Việt Nam và được thăng cấp trung úy, phục vụ trong Bộ Tư Lệnh Không Quân. Cuối năm 1955, ông được thăng cấp đại úy làm trưởng phòng nhân viên trong Bộ Tư Lệnh Không Quân.
Tháng Mười, 1956, ông được thăng cấp thiếu tá làm tham mưu phó tại Bộ Tư Lệnh Không Quân.
Ngày Quốc Khánh 26 Tháng Mười, 1957, ông được thăng cấp trung tá và được bổ nhiệm làm tham mưu trưởng Không Quân. Tháng Hai, 1958, ông được thăng cấp đại tá, được bổ nhiệm làm tư lệnh Không Quân.
Tháng Hai, 1962, ông xin giải ngũ và du học Hoa Kỳ, bắt đầu sự nghiệp khoa học của mình khi mới 32 tuổi.
Năm 1965, ông được cấp bằng Tiến Sĩ Khoa Học Không Gian tại đại học University of Colorado, Boulder, sau khi thực hiện thành công nghiên cứu công trình tính toán quỹ đạo tối ưu cho phi thuyền do NASA tài trợ.
Năm 1968, ông dạy tại đại học University of Michigan, và năm 1972 được trường này phong hàm giáo sư.
Cũng trong năm 1972, ông lấy tiếp bằng Tiến Sĩ Quốc Gia Toán Học tại Đại Học Sorbonne, Paris, Pháp. Năm 1982, ông là giáo sư của ngành Toán tại đại học National Tsing Hua University, Đài Loan.
Năm 1984, Giáo Sư Nguyễn Xuân Vinh là người Hoa Kỳ thứ ba, và là người Châu Á đầu tiên được bầu vào Viện Hàn Lâm Quốc Gia Hàng Không và Không Gian Pháp. Năm 1986, ông trở thành viện sĩ chính thức của Viện Hàn Lâm Không Gian Quốc Tế.
Trong nhiều năm, ông được mời tham gia thuyết trình và thỉnh giảng tại các hội nghị quốc tế và nhiều đại học trên thế giới.
Năm 1999, Giáo Sư Nguyễn Xuân Vinh nghỉ hưu, được Hội Đồng Quản Trị (Board of Regents) đại học University of Michigan phong tặng chức Giáo Sư Danh Dự ngành kỹ thuật không gian vì công lao đóng góp cho khoa học và giáo dục.
Ngày 19 Tháng Mười, 2016, giáo sư được Giám Mục Mai Thanh Lương, giám mục phụ tá Giáo Phận Orange, rửa tội, trở thành tín đồ Công Giáo, tại nhà thờ Saint Bonaventure Church ở Huntington Beach, California.
Trong sinh hoạt hội đoàn ở cộng đồng, Giáo Sư Vinh cũng là chủ tịch Hội Đồng Đại Diện Tập Thể Chiến Sĩ VNCH Hải Ngoại bắt đầu từ năm 2003.
Về tang lễ Giáo Sư Nguyễn Xuân Vinh, bà Phiến Đan cho biết: “Vào Thứ Năm tuần tới, 28 Tháng Bảy, sẽ là lễ phát tang và thăm viếng. Ngày Thứ Sáu, 29 Tháng Bảy, sẽ tổ chức Thánh Lễ An Táng tại nhà thờ thờ Chính Tòa Chúa Kitô, Garden Grove. Sau đó, linh cữu giáo sư sẽ được đưa đi hoả táng và tro cốt sẽ được an vị ở nhà thờ này.” (KN) [đ.d.
