Trong làn sóng bài người gốc Á dâng cao ở Mỹ kể từ khi bùng phát đại dịch Covid-19 đã có người Việt, điển hình như ông Ngọc Phạm, 83 tuổi, cựu sĩ quan cảnh sát của Việt Nam Cộng hòa, bị người da trắng tấn công ở San Francisco.
Một số người Việt đã xuống đường biểu tình cùng các sắc dân gốc Á khác ở các thành phố lớn của Mỹ lên án các tội ác thù ghét và kỳ thị nhắm vào người gốc Á.
‘Tình liên đới với các cộng đồng gốc Á’
Từ vùng Little Saigon, ông Phát Bùi, chủ tịch Cộng đồng người Việt Quốc gia Nam California, cho biết sau khi xảy ra các vụ kỳ thị, cộng đồng nơi đây ‘đã gửi thư cho tất cả các cơ quan cảnh sát, Bộ Tư pháp cũng như văn phòng biện lý ở tất cả các quận hạt ở miền Nam California’.
“Chúng tôi yêu cầu cảnh sát gia tăng đi tuần tra trong khu có đông người Việt và văn phòng biện lý khi điều tra tội ác kỳ thị thì cần phải xử mức án tối đa đối với thủ phạm,” ông cho biết và nói thư gửi của cộng đồng không chỉ dừng lại ở những lời lên án.
Tuy nhiên, ông Phát cho rằng cộng đồng Việt ‘nên có sự chung tay với các cộng đồng gốc Á bạn như Hàn, Hoa, Thái, Phi cùng lên tiếng’. “Có như vậy mới tạo được sức mạnh và gây sự chú ý cho chính quyền từ các cấp tiểu bang đến liên bang,” ông nói.
“Cần minh định rõ ràng là chúng tôi luôn luôn lên án những việc làm của Đảng Cộng sản Trung Quốc nhưng họ không liên quan gì đến những người Mỹ gốc Hoa,” ông nói và phản đối việc người gốc Việt kỳ thị người gốc Hoa ở Mỹ.
Ông Phát, vốn cũng là nghị viên thành phố, không cho rằng xuống đường biểu tình chống kỳ thị là một cách làm hiệu quả.
“Tôi nghĩ rằng biểu tình là một cách làm nhưng không phải là cách duy nhất cũng không phải là cách hữu hiệu nhất,” ông nói và cho rằng việc các cộng đồng cùng đồng thanh lên tiếng ‘mới có hiệu quả thiết thực’.
“Nếu có biểu tình ở Little Saigon đi nữa thì cũng chỉ là gióng lên tiếng chuông đối với chính quyền sở tại mà thôi,” ông giải thích.
Theo lời ông, trong thời gian qua ở Little Saigon ‘đã có 1-2 cuộc biểu tình nhỏ do một số nhóm tổ chức’ và ‘có ít nhất 3-4 cuộc họp báo, trong đó có cuộc họp báo của dân biểu bang Janet Nguyễn nhằm giới thiệu đạo luật cụ thể đòi hỏi các thành phố trong bang công khai các thông tin về kỳ thị để người dân theo dõi’.
Trước việc nhiều người cao niên gốc Việt lúc này đang ngại ra đường vì sợ bị tấn công, ông Phát kêu gọi bình tĩnh ‘vì việc kỳ thị này dù tăng gấp đôi, gấp ba so với lúc trước nhưng không xảy ra rộng rãi’.
“Khi đi ra đường thì chúng ta nên cẩn thận để ý chung quanh. Nếu xảy ra tình trạng người ta kỳ thị mình và buông những lời nhục mạ mình thì quý vị đừng tranh cãi mà gọi 911,” ông khuyên. “Nên tránh đi tới những nơi tối vào đêm khuya hay những nơi thường xảy ra các vụ trộm cắp, hành hung.”
‘Cần làm rõ trách nhiệm của Trung Quốc’
Ông Đỗ Văn Hội, cựu chủ tịch Cộng đồng người Việt Quốc gia liên bang Hoa Kỳ từ năm 2012-2018 và hiện là cố vấn cộng đồng, nói với VOA rằng ông ‘không nghĩ có làn sóng kỳ thị người gốc Á ở Mỹ mà chỉ là sự hiểu lầm’.
“Có nhiều gia đình bị mất người thân trong đại dịch, họ đau khổ lắm. Đôi khi người ta bực mình họ nghĩ chuyện không hay nên đổ lỗi cho người này, người kia,” ông giải thích. “Chúng ta nên thông cảm cho việc này.”
Theo lời ông thì sau khi xảy ra các vụ bạo lực nhắm vào người gốc Á, các lãnh đạo cộng đồng ‘cũng đã bàn luận, nghiên cứu lấy dữ kiện để biết chính xác bản chất vụ việc’
Ông cho rằng ‘cần phải điều tra, phân tích thêm về nguyên nhân, động lực’. “Người ta cho rằng có sự thù hận đối với người gốc Á nhưng mình chưa nói được về điều đó,” ông nói.
“Sau khi nghiên cứu rồi thì chắc chắn cộng đồng người Việt sẽ họp lại với nhau để đưa lên tiếng nói và giải thích cho mọi người hiểu hơn,” ông Hội khuyến nghị.
Theo lời ông thì ‘sự bất bình với Đảng Cộng sản Trung Quốc về dịch bệnh’ không chỉ có ở Mỹ mà còn trên thế giới ‘nhưng người Hoa hay người gốc Hoa cũng chỉ là nạn nhân’.
“Chúng ta cần làm sáng tỏ là con virus corona đó không phải là do người dân Trung Quốc, cũng không phải là do người gốc Á châu,” ông nói.
Giống như ông Phát Bùi, ông Đỗ Văn Hội không cho rằng xuống đường biểu tình chống kỳ thị là một biện pháp hay.
“Biểu tình rất dễ có kẻ xấu trà trộn gây ra chuyện này chuyện kia, có thể đổ máu bất lợi,” ông phân tích. Thay vì đó, ông kêu gọi ‘cộng đồng gốc Việt nên tổ chức họp báo’ hay ‘nhờ các dân biểu, nghị sĩ lên tiếng giùm chúng ta’.
