Việc bắt giữ nhà báo kiêm nhà hoạt động nhân quyền Phạm Đoan Trang chỉ vài giờ sau vòng đối thoại nhân quyền Mỹ Việt lần thứ 24 hôm 6/10 vừa qua khiến Dân biểu Hoa Kỳ Alan Lowenthal cảm thấy bất bình và cần lên tiếng trên sóng RFA phát về Việt Nam. Bài phỏng vấn do Thanh Trúc thực hiện:
Dân biểu Alan Lowenthal: Sau vụ việc nhà báo trẻ tuổi Nguyễn Văn Hóa được tôi xác nhận bảo trợ mới rổi, nhưng giờ tới lượt Phạm Đoan Trang bị bắt cùng ngày với vòng đối thoại nhân quyền Mỹ Việt hôm 6/10 khiến tôi vô cùng bất bình.
Tôi nghĩ rõ ràng Việt Nam đã lợi dụng tình hình bận rộn trước bầu cử trên chính trường Hoa Kỳ để tăng gia đàn áp giới bất đồng chính kiến mà mới nhất là nhà báo Phạm Đoan Trang, một tác giả, một người đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền, được tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới vinh danh hồi năm ngoái. Đây là một phóng viên từng làm việc cho báo Pháp Luật của chính phủ Việt Nam, sau này trở thành cây viết về tự do dân chủ trên mạng. Cô rõ ràng là người phát ngôn cho dân chủ và tự do nhưng lại là đối tượng cần bị dẹp bỏ trong mắt nhà cầm quyền Việt Nam.
Thanh Trúc: Thưa Dân biểu Lowenthal, Việt Nam thường gia tăng trấn áp, bắt giữ những tiếng nói bất đồng chính kiến, đặc biệt trước thời gian có những sự kiện quan trọng như Đại hội Đảng vào năm tới, ông nghĩ sao về xu hướng này của Đảng Cộng sản Việt Nam?
Dân biểu Lowenthal: Xu hướng bắt giữ những nhà hoạt động, đàn áp phong trào dân chủ, điển hình như khi vòng đối thoại nhân quyền Mỹ Việt năm nay vừa kết thúc cũng như trong bối cảnh chuẩn bị Đại hội Đảng, càng khiến tôi tin rằng Việt Nam thực sự muốn dập tắt mọi tiếng nói, mọi chống đối trước khi Đại hội Đảng cộng sản diễn ra năm 2021. Nhà cầm quyền Việt Nam thấy rõ phong trào đòi dân chủ đang lớn mạnh trước Đại hội Đảng năm tới nên phải tìm mọi cách trấn áp.
Thanh Trúc: Dân biểu đã nhắc tới những nhà báo bị bắt giữ như Nguyễn Văn Hóa trước đây và Phạm Đoan Trang mới rồi, thì chắc ông cũng không quên blogger Trương Duy Nhất từng viết bài cho RFA và các nhà báo độc lập khác. Ông nghĩ có thể làm được gì cho những người đang bị cầm tù đó?
Nhà cầm quyền Việt Nam thấy rõ phong trào đòi dân chủ đang lớn mạnh trước Đại hội Đảng năm tới nên phải tìm mọi cách trấn áp. - Dân biểu Alan Lowenthal
Dân biểu Lowenthal: Chúng tôi không quên họ. Hiện tại họ đang bị cầm tù thì chúng tôi càng phải lên tiếng nhiều hơn nữa cho họ trong khả năng của chúng tôi.
Đối với trường hợp mới nhất là Phạm Đoan Trang, tôi đã ngay lập tức liên lạc với ông Kritenbrink, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, cũng như với Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ ở đây, nhằm bày tỏ mối quan tâm sâu sắc trước sự đàn áp bắt bớ những nhà hoạt động dân chủ, đồng thời yêu cầu đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội áp lực Việt Nam trả tự do ngay tức khắc cho những người này.
Tôi còn biết nhà báo Phạm Đoan Trang đã viết một thư ngỏ, qua đó nói rằng cô biết mình sẽ bị bắt một ngày không xa và muốn người bên ngoài cũng như cộng đồng quốc tế hiểu mục tiêu, quyết định cũng như khát vọng của cô trong việc tranh đấu cho nhân quyền và dân chủ. Tôi sẽ dùng bức thư này để một lần nữa nhắc nhở các đồng nhiệm của tôi rằng Chính phủ Việt Nam rất sợ những nhà báo độc lập thường phô bày chủ trương kiểm duyệt đàn áp báo chí của nhà cầm quyền”.
Và như người phụ tá của tôi vừa nhắc, tháng 5/2019 tôi đã ký tên vào thư của một số dân biểu và Nghị sĩ lưỡng đảng gởi đến Ngoại trưởng Mike Pompeo, nêu rõ hành động bắt giữ và tống giam các nhà báo, các blogger như Nguyễn Văn Hóa năm 2017, Lê Anh Hùng năm 2018, Trương Duy Nhất năm 2019. Đây là những nhà hoạt động bị chính quyền Cộng sản Việt Nam dùng những điều luật cứng rắn trong Bộ Luật Hình Sự để gán họ vào tội tuyên truyền, chống phá và muốn lật đổ chính phủ.
Chúng tôi không có ý ngăn chặn những chương trình viện trợ nhân đạo cho Việt Nam trước giờ, nhưng sắp tới sẽ bằng mọi cách trì hoãn và ngăn trở bất cứ chương trình viện trợ nào gọi là mới và thêm vào cho Việt Nam - Dân biểu Alan Lowenthal
Thanh Trúc: Ông từng phát biểu rằng bất kể nhiều vòng đối thoại nhân quyền Việt Mỹ thì quyền con người ở Việt Nam vẫn không được cải thiện. Với tư cách là 1 trong 3 vị đồng Chủ tịch Vietnamese Caucus - Nhóm Dân Cử Quan Tâm Vấn Đề Việt Nam tại Hạ Viện Hoa Kỳ, ông nghĩ lập pháp có thể làm gì hơn để Việt Nam phải thay đổi?
Dân biểu Alan Lowenthal: Cho tôi được nói điểm quan trọng nhất vẫn là phải đứng về phía dân chủ, tự do và nhân quyền. Tôi và hai vị đồng Chủ tịch Vietnamese Caucus - Nhóm Dân Cử Quan Tâm Vấn Đề Việt Nam sẽ phải nỗ lực nhiều hơn nữa. Vào khi hành pháp Mỹ quá bận rộn vì cuộc bầu cử Tổng thống gần kề, chúng tôi ở lập pháp vẫn phải kiên trì vận đồng để Dự Luật Nhân Quyền Cho Việt Nam được thông qua.
Những gì đang xảy ra ở Việt Nam thật đáng giận, chúng tôi không có ý ngăn chặn những chương trình viện trợ nhân đạo cho Việt Nam trước giờ, nhưng sắp tới sẽ bằng mọi cách trì hoãn và ngăn trở bất cứ chương trình viện trợ nào gọi là mới và thêm vào cho Việt Nam.
Việt Nam đang đi theo một hướng sai lầm, chuyện bắt giữ nhà hoạt động Phạm Đoan Trang ngay sau cuộc đối thoại nhân quyền Mỹ Việt vừa rồi là một sai lầm điển hình và đáng ngại nhất. Chúng tôi trong lập pháp Hoa Kỳ phải nói lên sự thật để mong nhà cầm quyền Việt Nam hiểu rằng thăng tiến nhân quyền, tôn trọng tự do báo chí, chấp nhận tư tưởng đối kháng là những điều kiện tiên quyết cho một Việt Nam phát triển”
Thanh Trúc: Xin cảm ơn ông Dân biểu Alan Lowenthal.
