Từ lâu, tuổi thọ trung bình của người dân Nhật Bản cao hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu. Trong nước, địa phương có tỷ lệ nam giới sống thọ nhất là Shiga - một tỉnh 1,4 triệu dân. Tuổi thọ trung bình của nam giới nơi đây là 82, cao hơn so với toàn cầu (70 tuổi).
Shiga nằm cách Tokyo 300km. Thủ phủ Otsu của tỉnh này nằm ở rìa phía nam Hồ Biwa, hồ nước ngọt lớn nhất Nhật Bản. Ngay cả trong những ngày mùa đông lạnh lẽo, người dân vẫn có thói quen đi dạo trên các bãi cát rợp bóng thông.
Các chuyên gia nêu ra một số lý do khiến đàn ông Shiga sống thọ hơn những khu vực khác. Tỉnh có số lượng nam giới hút thuốc thấp nhất quốc gia, số lượng nam giới chơi thể thao cao thứ hai và văn hóa tình nguyện nổi bật.
Một trong số những yếu tố quan trọng khác là niềm tin vào triết lý ikigai. Trong tiếng Nhật, ikiru nghĩa là "sống" và gai nghĩa là "lý do". Nói cách khác, ikigai tức là "lý do để bạn tiếp tục sống" hoặc "lý do để bạn thức dậy vào mỗi sáng".
Hệ tư tưởng này có từ thời Heian (năm 794 đến năm 1185 sau Công nguyên), nhưng chỉ trong thập kỷ qua, nó mới được hàng triệu người trên thế giới chú ý. Ikigai là tổng hòa của 4 yếu tố: điều một người yêu thích, điều họ làm giỏi, điều giúp họ kiếm ra tiền và điều xã hội cần.
Trong các nghiên cứu về tuổi thọ, các chuyên gia nhận định việc tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống cũng quan trọng ngang với các yếu tố như gene di truyền, chế độ ăn uống hoặc tập thể dục.
Nghiên cứu năm 2008 từ Đại học Tohoku đã phân tích dữ liệu của hơn 50.000 người (40 đến 79 tuổi) và phát hiện rằng ở những người sống theo triết lý ikigai, nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tỷ lệ tử vong thấp hơn. 95% trong đó còn sống sau 7 năm kể từ khi cuộc khảo sát bắt đầu.
Yếu tố khác khiến nam giới tại Shiga có tuổi thọ cao là nhịp sống chậm, được Thống đốc Taizo Mikazuki gọi là "nhịp sống ở Shiga". Kể từ giữa những năm 1980, giới chức tỉnh đã đi sâu tìm hiểu mối liên hệ giữa sức khỏe và lối sống của người dân nơi đây. Mikazuki đã thành lập một bộ phận giúp người dân sống lâu và khỏe mạnh.
Các nhà lãnh đạo Shiga đưa ra quan điểm "cách tốt nhất để chuẩn bị cho tương lai là hỗ trợ người cao tuổi làm việc, sống độc lập, đảm bảo rằng họ ít phụ thuộc vào những dịch vụ mà người dân lao động phải gồng mình chi trả".
Người cao tuổi Nhật Bản tập thể dục trong một ngôi đền tại Tokyo. Ảnh: AFP
Nhóm của ông Mikazuki đã thành lập danh sách khoảng 200 địa điểm lành mạnh trong tỉnh để khuyến khích mọi người đi bộ đường dài, thư giãn ở suối nước nóng và ăn uống đầy đủ. Ông cũng tổ chức các khóa học kéo dài hai năm tại Đại học Shiga Lacadia, nội dung từ làm vườn đến nghiên cứu môi trường. Người đã nghỉ hưu có thể học hỏi kỹ năng mới, tiếp tục đóng góp cho cộng đồng.
Một số người cho rằng bí mật cho sức sống dẻo dai của người Shiga là việc tiêu thụ đồ ăn lên men. Các loại thực phẩm này đã phổ biến từ rất lâu, trước khi giới khoa học phát hiện tầm quan trọng của sức khỏe đường ruột. Đồ ăn lên men được bán nhiều tại các cửa hàng truyền thống lâu đời.
Nhà hàng Sakamotoya tại Shiga nổi tiếng với món funazushi, cá lên men từ Hồ Biwa được muối và ngâm trong nhiều năm. Funazushi có vị chua, chứa axit lactic và các lợi khuẩn, cung cấp đầy đủ vitamin, canxi và protein.
Ngoài ra, món ăn quen thuộc còn là đậu nành được lên men theo phương pháp truyền thống và yakuzen - được chế biến theo nguyên tắc y học Trung Quốc, với các thành phần giàu dinh dưỡng như nấm súp lơ.
Xung quanh hồ, người nghỉ hưu thường chơi tennis và bóng ném. Một số tổ chức cắm trại, nấu ăn. Theo các chuyên gia, tuổi thọ của những người đàn ông tại Shiga có lẽ không phải một bí ẩn, chỉ đơn giản là sự kết hợp của thực phẩm bổ dưỡng, các hoạt động ngoài trời phong phú, lối sống chậm xa rời thành thị và triết lý ikigai.
Thục Linh (Theo Nikkei, CNBC)
