Một thực tế, chất béo chứa nhiều năng lượng hơn bất kỳ chất dinh dưỡng nào khác. Vì vậy, không quá ngạc nhiên khi một số tế bào ung thư thích làm tổ và phát triển bên trong các mô chứa nhiều chất béo.
Theo một nghiên cứu mới của các nhà khoa học tại Viện Sloan Kettering (SKI), tế bào ung thư hắc tố là một trong số đó, chúng cực kỳ thích ăn lipid mỗi khi có cơ hội. Các nhà khoa học quan sát thấy tế bào ung thư hắc tố có xu hướng di căn đến gần các mô giàu chất béo.
“Đây là giả thuyết hạt và đất [giải thích sự ưu tiên trong hướng di căn của các tế bào ung thư vào những cơ quan cụ thể]”, bác sĩ Richard White, người dẫn đầu nghiên cứu cho biết. “Các tế bào khối u thích đi đến những nơi màu mỡ. Dựa trên kết quả của mình, chúng tôi nghĩ rằng mô mỡ có thể là miền đất màu mỡ cho ung thư hắc tố”.
Phát hiện mới này tiếp tục tiết lộ mối quan hệ giữa tình trạng thừa cân, béo phì và nguy cơ ung thư. Nó cũng có thể mở ra những hướng điều trị mới, can thiệp vào quá trình sử dụng chất béo của tế bào ung thư.Các nhà khoa học phát hiện mô chất béo là “miền đất màu mỡ” cho ung thư phát triển.
Tế bào ung thư thích chất béo
Bác sĩ White tình cờ phát hiện ra mối liên quan giữa chất béo và ung thư, trong khi sử dụng cá ngựa để nghiên cứu các mô hình ung thư da. Những con cá ngựa nước ngọt phát triển ung thư hắc tố rất giống với con người. Và thân hình trong suốt của chúng cho phép các nhà khoa học dễ dàng theo dõi đường đi của các tế bào ung thư và khối u khi chúng phát triển.
“Chúng tôi đã quan sát sàng lọc để xem những yếu tố nào đã giúp tế bào khối u hắc tố phát triển ở một số địa điểm”, bác sĩ White nói. “Khi chúng tôi xem xét những khác biệt trong các tế bào hắc tố phát triển tại các vị trí di căn, chúng tôi tìm thấy rất nhiều thay đổi trong các gen điều khiển tế bào sử dụng chất béo”.
Phát hiện này đặt ra nhiều câu hỏi hơn. Các tế bào ung thư có tạo ra chất béo của riêng mình không? Hay chúng đã ăn chất béo từ adipocytes (tế bào chứa chất béo) gần đó?
Để điều tra, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ Maomao Zhang đã đánh dấu lipid trong tế bào chất béo bằng huỳnh quang. Sau đó, cô đặt tế bào chất béo và tế bào u hắc tố vào cùng một đĩa thí nghiệm và theo dõi sự di chuyển của chúng.
Kết quả cho thấy rõ ràng các tế bào u hắc tố tiêu thụ lipid.
Hiện tượng tương tự cũng diễn ra trên những con cá ngựa. Khi Zhang tiêm tế bào u hắc tố bên cạnh tế bào chất béo của cá ngựa, chúng cũng tích lũy chất béo. Hơn nữa, khi các tế bào u hắc tố di căn để hình thành các khối u mới, hơn một nửa di căn đến các địa điểm gần tế bào chất béo.
Để kiểm tra thêm giả thuyết, các nhà nghiên cứu đã thu thập và kiểm tra cả tế bào ung thư hắc tố của các bệnh nhân đang điều trị ở Viện MSK. Và giống như trong cá ngựa, các tế bào ung thư của con người cũng tích lũy chất béo.
Bác sĩ Richard White, trưởng nhóm nghiên cứu tại SKI.
Miền đất màu mỡ cho ung thư phát triển
Nghiên cứu sâu hơn mối liên hệ, các nhà khoa học nhận thấy việc tiêu thụ chất béo đã làm thay đổi hành vi của các tế bào ung thư.
Các tế bào u hắc tố ăn chất béo có khả năng đâm xuyên collagen và màng tế bào, khiến chúng lây lan dễ dàng hơn. Chúng cũng điều chỉnh lại quá trình trao đổi chất, đốt cháy chất béo lấy năng lượng thay vì đường.
Từ đó, các nhà khoa học đặt ra một câu hỏi: Liệu việc ngăn chặn tế bào ung thư tiêu thụ chất béo có khiến chúng bớt hung hăng không?
Để kiểm tra giả thuyết này, họ đã sử dụng một loại thuốc để ngăn chặn FATP, một protein cho phép các tế bào ung thư hấp thụ chất béo. Các tế bào ung thư có nhiều protein này hơn các tế bào bình thường, vì vậy chúng nhạy cảm hơn với thuốc.
Đúng như dự đoán, việc giảm khả năng tiêu thụ chất béo của tế bào ung thư đã làm chậm sự tăng trưởng và lây lan của chúng.
Bác sĩ White cho biết kết quả có thể hướng dẫn một chế độ điều trị mới chống lại ung thư hắc tố. Họ có thể sàng lọc các bệnh nhân ung thư nhạy cảm với chất béo, sau đó tìm ra hướng tiếp cận nhằm ngăn chặn các tế bào ung thư sử dụng chất béo để phát triển.
Ngăn chặn tế bào ung thư hắc tố khai thác chất béo từ adipocytes có thể làm chậm sự phát triển của chúng.
Béo phì và ung thư
Từ lâu, các nhà khoa học đã phát hiện ra, béo phì là một yếu tố làm tăng đáng kể nguy cơ ung thư. Cho tới bây giờ, họ vẫn đang tiếp tục điều tra mối liên hệ ấy.
Cơ quan nghiên cứu Ung thư quốc tế (IARC), trực thuộc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, có ít nhất 10 loại ung thư có liên quan đến chất béo và tình trạng thừa cân bao gồm: ung thư ruột, thực quản, dạ dày, gan, túi mật, tụy, tử cung, buồng trứng, thận và ung thư vú.
Với mỗi 11 cm vòng eo tăng lên, nguy cơ phát triển nhóm bệnh ung thư liên quan đến chất béo cũng tăng 13%.
Bây giờ, nghiên cứu của bác sĩ White đã xác nhận một trong những cơ chế chất béo thúc đẩy sự phát triển của ung thư, cụ thế là ung thư hắc tố.
Nhưng liệu các tế bào ung thư khác có phản ứng tương tự với chất béo hay không? Và những phát hiện này sẽ đưa đến khuyến cáo gì trong chế độ ăn uống? Đó vẫn là những câu hỏi mở cần phải được nghiên cứu thêm.
