Một nghiên cứu mới về sức khỏe tâm thần của các học giả Đan Mạch lại một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của cây cối thiên nhiên trong lòng các đô thị và trong cuộc sống của chúng ta.
Các khu rừng là không gian rất đặc biệt. Không khí trong lành, cỏ cây cao vút, cành lá rung rinh, chim muông ca hát. Được sống trong khung cảnh này, dẫu chỉ ngắn chẳng tày gang, cũng đủ khiến ta thư giãn và trẻ lại.
Nhưng không chỉ có vậy, một nghiên cứu mới của các khoa học gia Đan Mạch đã tìm thấy mối liên hệ giữa không gian xanh và sự giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý tâm thần với tỷ lệ lên tới 55%. Đăng trên tạp chí PNAS, nghiên cứu này được ca ngợi là “cuộc điều tra lớn nhất về mối quan hệ giữa các không gian xanh với sức khoẻ tinh thần.”
Sư dụng các số liệu thống kê từ Hệ thống Đăng ký Dân sự Đan Mạch về sức khoẻ tinh thần, địa vị xã hội, nơi ở từ lúc mới sinh, các nhà nghiên cứu đã so sánh nguy cơ mắc 16 loại bệnh lý tâm thần ở tuổi trưởng thành với tỷ lệ nhiều ít không gian xanh mà cá nhân đó sống chung khi còn nhỏ. Cùng với các số liệu về thu nhập hàng năm, quá trình công tác và trình độ học vấn, các nhà nghiên cứu đã có thể “đánh giá tỷ trọng đóng góp của không gian xanh trong mối tương quan với bối cảnh kinh tế xã hội của bố mẹ và hàng xóm xung quanh.”
Cụ thể, sống gần cây xanh giúp giảm tỷ lệ mắc các bệnh rối loạn tinh thần từ 15 tới 55%, tuỳ thuộc vào từng loại bệnh. Các bệnh khiếm khuyết về trí tuệ và rối loạn tâm lý (schizoaffective disorders) không cho thấy nhiều quan hệ. Nhưng chứng nghiện rượu, đơn cử, lại có liên hệ chặt chẽ với sự thiếu tiếp xúc với thiên nhiên trong thời thơ ấu.
Đồng tác giả của nghiên cứu, Kristine Engeman nói với tờ NPR:
“Không gian xanh dường như có mối liên hệ tới sức khỏe tinh thần của con người, và liên hệ này có tác động ở mức độ tương ứng với các nhân tố khác như lịch sử mắc bệnh lý tâm thần trong gia đình hay địa vị kinh tế xã hội. Chưa hết, tác động của không gian xanh là mang tính liều lượng – bạn càng dành nhiều thuở thiếu thời bên thiên nhiên thì càng có ít nguy cơ mắc các vấn đề về tâm thần khi trưởng thành.”
Các nhà khoa học lưu ý rằng các kết quả chỉ mang tính tương quan, vậy nên việc rút ra được một kết luận chắc chắn là không thể; nhưng nó bổ sung thêm một điểm nhấn quan trọng trong bảng kê lợi ích của cây xanh. Để giải thích rõ hơn, nhà thần kinh học Kelly Lambert nói:
“Nếu chúng ta đang nói về một loại thuốc mới có tác dụng như vậy, giới truyền thông sẽ nhôn nhao, nhưng các kết quả nghiên cứu cho thấy được đi dạo nhiều trong công viên khi còn nhỏ cũng có tác động tương tự.”
Vậy câu hỏi với chúng ta là: Tại sao cây xanh lại có tác động to lớn đến sức khỏe tinh thần như vậy? Có lẽ đó là vì không khí trong lành và yên tĩnh, mùi của cỏ cây hoa lá, sự thư thái bình yên mà cây cối đem lại cho sức khỏe của chúng ta.
Dù sao đi nữa, đây là một nghiên cứu rất thú vị và khiến chúng ta phải suy ngẫm thêm về tình trạng bê tông hóa đang diễn ra ngày một đáng buồn ở các đô thị lớn tại Việt Nam và trên thế giới hiện nay.
Theo Tree Hugger,
Quốc Hùng tổng hợp.
