Người ta xếp ù tai làm hai loại lớn: tiếng kêu chủ quan và tiếng kêu khách quan.
Tiếng kêu chủ quan: là hiện tượng chỉ có bệnh nhân cảm nhận thấy tiếng kêu này. Nhiều người gọi là bị ma ám nhưng thực ra ù tai chủ quan bắt nguồn từ bất kỳ một kích thích tác động lên bộ phận nào đó của tai (tai ngoài, tai giữa và tai trong) hoặc của hệ thống chuyển vận luồng thần kinh từ tai lên não.
Tiếng kêu là một hiện tượng hoàn toàn chủ quan tạo ra bởi hệ thống thần kinh giác quan của tai khi nó bị kích thích một cách bệnh lý. Trong một số trường hợp, tiếng kêu bắt nguồn từ một tiếng động có thật trong cơ thể: tiếng tim đập, tiếng máu chảy.
Tiếng kêu chủ quan được chia làm hai loại là tiếng kêu âm nhạc và tiếng kêu không âm nhạc. Tiếng kêu trạm như tiếng ruồi bay, tiếng xay thóc, tiếng sóng biển vỗ vào bãi sò ốc, tiếng xì hơi của nồi nước sôi. Tiếng kêu cao như còi thổi chuông ngân, dế kêu, chim hót… Những tiếng kêu này có thể gây trở ngại cho việc xác định sức nghe của người thầy thuốc bằng âm thoa hay thính lực kế. Tiếng không âm nhạc tương đối hiếm hơn đó là những tiếng va chạm, tiếng nổ, tiếng cọ xát.
Cường độ tiếng ù tai có nhiều mức độ khác nhau: ù khẽ, ù tai chỉ xuất hiện trong đêm yên tĩnh hoặc ù inh tai nhức óc đưa đến mất ngủ, suy nhược tinh thần, ù tai tăng lên khi máu dồn về đầu. Vị trí ù tai có thể gặp một hoặc hai bên.
Nguyên nhân gây ù tai: Nguyên nhân do tai ngoài như nút ráy tai, viêm ống tai ngoài, nhọt ống tai ngoài, dị vật ống tai ngoài. Nguyên nhân tại tai giữa như viêm tai giữa cấp, viêm tai giữa mạn tính, viêm tắc vòi tai… Nguyên nhân tại tai trong là viêm mê nhĩ, rối loạn vận mạch mê nhĩ, u dây thần kinh, tăng áp lực nội sọ, vỡ xương đá… Nguyên nhân ngoài tai: Nguyên nhân toàn thân tác động đến những tai đã bị suy yếu sẵn: tăng huyết áp hoặc thấp huyết áp người trong giai đoạn tiền mãn kinh, suy nhược thần kinh; u tiểu thể cảnh, hư khớp cột sống cổ…
Tiếng kêu khách quan: Cả bệnh nhân và thầy thuốc đều nghe thấy tiếng kêu trong tai hay ngoài tai của bệnh nhân. Tiếng kêu trong tai thường đo sự co cơ búa làm căng màng nhĩ, tiếng kêu như tiếng cành cây khô gãy hoặc như tiếng phất cờ. Thăm khám thấy màng nhĩ di động khi tai phát ra tiếng kêu, có hiện tượng co đột ngột của cơ bao màn hầu trong và ngoài, tiếng mở banh của loa vòi tai.
Tiếng kêu ngoài tai như tiếng động mạch là những tiếng thổi tâm thu cùng với nhịp mạch gặp trong trường hợp phình động mạch cảnh hoặc rò động tĩnh mạch ở cổ, u cuộn cảnh, hẹp động mạch. Nếu đè bẹp các mạch máu lớn ở cổ thì tiếng kêu sẽ giảm hoặc mất.
Tiếng kêu trong tai có chữa khỏi không?
Nếu tìm được nguyên nhân gây ra tiếng kêu trong tai như nút ráy tai, hoặc bệnh lý tại tai… thì cách điều trị là loại bỏ yếu tố gây tiếng kêu thì triệu chứng sẽ hết. Ngoài ra, đối với chứng ù tai cũng có thể điều trị triệu chứng bằng thuốc an thần, ức chế thần kinh giao cảm hay thực hiện phẫu thuật cắt dây thần kinh thừng nhĩ, cắt dây Jacobson, cắt dây VIII, buộc thắt mạch nếu tiếng kêu do nguyên nhân phình cảnh…
Những điều cần lưu ý: Khi bị ù tai, điếc tai đột ngột hoặc có tiếng kêu trong tai cũng cần cảnh giác với những tổn thương ác tính ở cơ quan lân cận như ung thư vòm họng hoặc ở bệnh nhân tâm thần hoang tưởng… Tuy nhiên, ù tai cũng có thể gặp trong ngộ độc một số loại thuốc uống trong điều trị lao… Do vậy, khi có bất thường trong tai cần đi khám bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng để có hướng điều trị sớm.
