Nếu có mảng bám (plaque) trong mạch máu nghĩa là cơ thể đã rơi vào vòng nguy hiểm. Sự hình thành mảng bám là một quá trình rất chậm, thường không có triệu chứng rõ ràng, nhưng những tổn thương thứ phát sau khi mảng bám hình thành thường xuất hiện đột ngột, thậm chí có thể lấy đi sinh mạng chỉ sau vài phút mà không thể trở tay kịp.
Mảng bám là tín hiệu cầu cứu của cơ thể
Sự hiện diện của mảng bám mạch máu là “tín hiệu cầu cứu” của mạch máu, nó sẽ phát triển ngày càng lớn hơn làm cơ thể bại liệt hoặc thậm chí mất mạng, đây gọi là mảng bám xơ vữa động mạch.
Mảng bám xơ vữa động mạch là thông điệp báo nguy trong cơ thể, nếu có mảng bám trong mạch máu nghĩa là đang có “sát thủ” âm thầm trong cơ thể. Cơ thể mỗi người hoặc ít hoặc nhiều đều có tồn tại mảng bám, và độ tuổi tăng lên thì số lượng các mảng bám cũng tăng lên. Một vùng nào đó có mảng bám không có nghĩa chỉ tác động xấu đối với vùng đó, vì mạch máu phân bố khắp cơ thể nên khi một vùng mạch máu nào đó có vấn đề thì hoặc nhiều hoặc ít cũng gây vấn đề đối với các vùng khác của hệ thống mạch máu, chẳng qua là chưa gây tắc nghẽn nặng. Do đó, mảng bám “nhỏ” tiềm ẩn nguy hiểm “lớn”.
Bốn triệu chứng chính của mảng bám xơ vữa động mạch
1. Đau ngực
Đau ngực là một triệu chứng điển hình khi động mạch vành bị xơ vữa. Động mạch vành là kênh chính cung cấp máu cho tim, một khi có mảng xơ vữa động mạch xuất hiện sẽ ảnh hưởng đến việc cung cấp máu cơ tim. Mảng bám hình thành ở giai đoạn đầu còn nhỏ, không ảnh hưởng mấy đến lưu lượng máu, nhưng nó có thể gây thiếu máu cục bộ cơ tim mà chưa phát triệu chứng. Khi mảng bám đến giai đoạn giữa sẽ lớn hơn, sẽ cản trở việc cung cấp máu cơ tim, gây đau thắt ngực, trường hợp nghiêm trọng là mạch máu hoàn toàn bị ngưng trệ dẫn đến nhồi máu cơ tim.
2. Chóng mặt và đau đầu
Chóng mặt là một dấu hiệu của xơ vữa động mạch ở động mạch não. Não của chúng ta rất nhạy cảm với thiếu máu cục bộ và thiếu oxy máu, vì thế thời kỳ đầu khi động mạch não bị mảng xơ vữa động mạch sẽ gây một loạt các triệu chứng như suy nhược thần kinh, rối loạn cảm xúc, phán đoán kém. Trong đó, biểu hiện suy nhược thần kinh chủ yếu như chóng mặt, nhức đầu, thèm ngủ, trí nhớ suy giảm và mệt mỏi.
3. Ù tai
Nếu có triệu chứng ù tai hay điếc tai không rõ nguyên nhân thì hãy cảnh giác, có thể là dấu hiệu xơ vữa động mạch thời kỳ đầu hoặc bệnh tim mạch vành. Bởi vì cơ quan cảm thụ trong tai rất nhạy với việc thiếu oxy hay thiếu máu, thậm chí nhạy cảm hơn cả cơ tim, một khi có mảng bám cản trở việc cung cấp máu cho tai trong thì sẽ sớm dẫn đến triệu chứng ù tai, điếc tai.
4. Nếp nhăn da dái tai
Dái tai được tạo thành từ mô liên kết và rất nhạy cảm với thiếu máu cục bộ. Khi một mảng xơ vữa động mạch xuất hiện trong động mạch sẽ gây trở ngại cho tuần hoàn máu, dái tai sẽ xuất hiện các nếp nhăn.
Tìm hiểu 5 cách ngăn ngừa bệnh tim mạch
1. Ngăn ngừa thừa cân và béo phì
Axit béo bão hòa và lượng natri trong thức ăn có tương quan với đột quỵ, là yếu tố chính gây tử vong do đột quỵ. Thông thường, lượng chất béo cơ thể hấp thu mỗi ngày không nên quá 50 gram và tỷ lệ axit béo bão hòa cũng không nên quá cao.
2. Để tránh thiếu protein
Từng có khảo sát chứng minh rằng protein động vật có thể ức chế đột quỵ phát sinh, nhưng ăn quá nhiều thịt cũng có thể dẫn đến hấp thu quá nhiều chất béo làm tăng gánh nặng lên thận.
Do đó, đối với người già thì mỗi ngày nên hấp thu từ 1,2 đến 1,5 gam protein cho mỗi kg trọng lượng cơ thể; trong đó những protein chất lượng cao như cá, trứng, sữa, thịt nạc và các sản phẩm đậu nành có thể giảm tỷ lệ đột quỵ.
3. Bổ sung chất xơ
Tăng lượng chất xơ có thể ngăn ngừa huyết áp cao, giảm nguy cơ đột quỵ. Vì vậy hàng ngày nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc, lương thực phụ dạng thô, nhiều rau các loại, trái cây, hạn chế kẹo cũng như đồ ngọt khác.
4. Chế độ ăn ít muối
Một ngày mỗi người nên hấp thu lượng muối ít hơn 6 gram, từ quan điểm ngăn ngừa bệnh tim mạch và mạch máu não thì chế độ ăn uống nên càng nhạt càng tốt, hãy giảm dần lượng muối cho đến khi không cần thiết phải thêm muối vào thực phẩm.
Duy trì lối sống lành mạnh
Bệnh tim mạch và mạch máu não có liên quan đến những yếu tố như ô nhiễm không khí, căng thẳng trong công việc, cuộc sống bất thường và điều tiết nội tiết tố. Nên điều chỉnh lối sống theo hoàn cảnh riêng, đảm bảo vệ sinh môi trường, ăn uống lành mạnh, cai thuốc lá và hạn chế rượu, như vậy sẽ giảm được nguy cơ mắc bệnh tim mạch và mạch máu não.
Ngoài ra cũng nên tăng cường rèn luyện sức khỏe, tăng cường sức đề kháng và tiến hành khám sức khỏe định kỳ. Mỗi năm nên ít nhất một lần khám sức khỏe tổng quát để phòng ngừa bệnh từ sớm, để chẩn đoán tình trạng từ sớm và điều trị sớm.
Thanh Xuân
