IcelandChiếc thuyền đá chứa nhiều xương động vật có thể được người Viking tạo ra để ngặn chặn sự kiện tận thế Ragnarok trong thần thoại Bắc Âu.
Cấu trúc hình chiếc thuyền làm từ đá trong hang động núi lửa. Ảnh: Kevin Smith.
Các nhà khảo cổ học phát hiện tàn tích của những đồ tạo tác hiếm gặp từ Trung Đông trong một hang động ở Iceland. Hang động này nằm ở ngọn núi lửa từng phun trào cách đây gần 1.100 năm. Ở thời điểm xảy ra vụ phun trào đó, người Viking đã thuộc địa hóa Iceland. Tác động của vụ phun trào chắc chắn rất đáng lo ngại, đặt ra những thách thức sống còn với các cư dân mới tới, nhóm nghiên cứu cho biết trong bài báo xuất bản trên tạp chí Khoa học Khảo cổ.
Kết quả nghiên cứu cho thấy sau khi dung nham nguội dần, người Viking tiến vào hang động và xây dựng một công trình hình thuyền từ đá. Bên trong công trình, người Viking đốt xương động vật, bao gồm cừu, dê, gia súc, ngựa và lợn ở nhiệt độ cao để cúng tế. Hành động này có thể là nỗ lực để ngăn chặn sự kiện tận thế Ragnarok. Người Viking cho rằng trong sự kiện đó, các vị thần sẽ phá hủy và tạo ra ngọn lửa thiêu rụi thế giới.
Gần công trình, các nhà khảo cổ phát hiện 63 hạt đá, 3 trong số đó đến từ Iraq, theo Kevin Smith, phó giám đốc kiêm quản lý Bảo tàng Nhân chủng học Haffenreffer ở Đại học Brown, người đứng đầu nhóm chuyên gia khám phá hang động. Smith và cộng sự cũng tìm thấy vết tích của orpiment, một loại khoáng chất đến từ phía đông Thổ Nhĩ Kỳ, gần công trình đá. Đây là khoang chất dùng để trang trí các đồ vật, nhưng rất ít mẫu vật được phát hiện ở Scandinavia.
Ghi chép lịch sử hé lộ người Viking liên hệ hang động với Surtr, một người khổng lồ trong thần thoại Bắc Âu, gây ra hàng loạt sự việc dẫn tới tận thế. Theo thần thoại, thế giới sẽ kết thúc khi Surtr giết chết vị thần cuối cùng trong trận chiến Ragnarök và hủy diệt thế giới bằng ngọn lửa.
Nhóm nghiên cứu không biết tại sao những hàng hóa hiếm gặp ở mãi Trung Đông bị bỏ lại trong hang động. Người Viking vươn xa tới Trung Đông và những hàng hóa có thể xuất hiện ở Iceland thông qua lộ trình thông thương. Nhưng các nhà nghiên cứu không loại trừ khả năng chúng được dùng để xoa dịu Surtr, ngăn hắn hủy diệt thế giới. Một khả năng khác là các hàng hóa giúp tăng cường sức mạnh cho Freyr, vị thần chiến đấu với Surtr.
Trong sự kiến Ragnarök, Freyr chết trong trận chiến với Surtr và không thể ngăn thế giới sụp đổ. Sự hiện diện của nhiều loại xương động vật giúp củng cố giả thuyết trên. Có thể người Viking hy vọng đồ vật đặt trong hang động sẽ giúp Freyr đánh bại Surtr và ngăn chặn Ragnarök.
