Chỉ trong một tuần, nhiều nước ngoài khu vực Biển Đông gồm Canada, Mỹ, Nhật Bản, Úc, Anh đã chỉ trích những hành động gây leo thang căng thẳng ở Biển Đông. Một số nước đề cập trực tiếp Trung Quốc trong tuyên bố của họ.
Khoảng 220 tàu Trung Quốc được cho là do dân quân biển Trung Quốc điều khiển đã xuất hiện tại Đá Ba Đầu hôm 7-3 - Ảnh: Reuters/Philippine Coast Guard
Ngày 25-3, Canada đã gia nhập các nước khác phản đối những hành động gây leo thang căng thẳng của Trung Quốc ở Biển Đông, cho rằng Bắc Kinh đang "phá hoại sự ổn định khu vực", theo Đài ABS-CBN News.
"Canada phản đối những hành động gần đây của Trung Quốc ở Biển Đông - gồm những hành động bên ngoài bờ biển Philippines - vốn gây leo thang căng thẳng, phá hoại sự ổn định khu vực và trật tự quốc tế dựa trên luật lệ" - ông Peter MacArthur, đại sứ Canada tại Philippines, viết trên Twitter.
Đài ABS-CBN News lưu ý rằng tuyên bố của đại sứ MacArthur được đưa ra chỉ vài ngày sau khi phía Philippines cho biết khoảng 220 tàu được cho là do dân quân biển Trung Quốc điều khiển đã xuất hiện tại Đá Ba Đầu hôm 7-3. Đá Ba Đầu thuộc cụm Sinh Tồn ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Đầu tuần này, Mỹ, Nhật Bản, Úc và Anh cũng đã chỉ trích những hành động làm gia tăng căng thẳng gần đây của Trung Quốc ở Biển Đông, theo Đài ABS-CBN News.
"Trung Quốc sử dụng dân quân biển để dọa dẫm và khiêu khích các nước khác. Điều này phá hoại hòa bình và an ninh trong khu vực" - Đại sứ quán Mỹ tại Philippines tuyên bố, đồng thời cho biết Mỹ sẽ sát cánh với Philippines.
Theo Hãng tin PNA của Philippines, trên Twitter, Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila viết rằng Mỹ "không phải là một bên trong vấn đề Biển Đông" và cảnh báo Mỹ không nên "đổ dầu vào lửa, kích động đối đầu trong khu vực".
Còn đại sứ Nhật Bản tại Philippines Koshikawa Kazuhiko hôm 23-3 nhấn mạnh "các vấn đề liên quan Biển Đông đều liên quan trực tiếp tới hòa bình và ổn định, đồng thời là mối lo với tất cả các bên". Ông cho biết Tokyo "mạnh mẽ phản đối bất kỳ hành động nào làm gia tăng căng thẳng" ở Biển Đông.
Đại sứ Úc tại Philippines Steven Robinson hôm 24-3 cho biết Úc "quan ngại về những hành động gây mất ổn định mà có thể gây leo thang tình hình" ở Biển Đông.
Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Anh phụ trách châu Á Nigel Adams hôm 23-3 cho biết ông có chung mối lo ngại với Philippines về Biển Đông, "gồm những hành động làm gia tăng căng thẳng tại đó".
Các nghị sĩ Philippines kêu gọi điều tra
Theo trang tin Rappler, các nghị sĩ Makabayan (một liên minh gồm nhiều đảng chính trị tại Hạ viện Philippines) hôm 24-3 đã trình một nghị quyết kêu gọi Hạ viện Philippines (tức Viện dân biểu Philippines) điều tra về sự hiện diện của nhiều tàu Trung Quốc ở đá Ba Đầu.
Các nghị sĩ này lưu ý rằng thậm chí sau chiến thắng lịch sử của Philippines trong vụ kiện Trung Quốc liên quan tranh chấp ở Biển Đông tại tòa án quốc tế tháng 7-2016, chính quyền ông Duterte vẫn có "lập trường thụ động".
Đây là lời kêu gọi chính thức đầu tiên tại Quốc hội Philippines về việc điều tra sự hiện diện của các tàu Trung Quốc tại đá Ba Đầu, sau khi lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines cho biết có khoảng 220 tàu Trung Quốc xuất hiện ở đá Ba Đầu hôm 7-3.
