Tàu khu trục tên lửa dẫn đường lớp Arleigh Burke của Hải quân Mỹ nhận nhiên liệu từ tàu tiếp dầu USNS Guadalupe ở Thái Bình Dương ngày 27-3 - Ảnh: US Navy
Theo báo cáo của Viện nghiên cứu quốc tế Hòa bình Stockholm (SIPRI), tổng chi tiêu của các nước trên thế giới cho quân sự đạt 1,9 ngàn tỉ USD trong năm 2019.
So với năm 2018, mức chi tiêu này tăng 3,6 %, là tỉ lệ tăng lớn nhất kể từ năm 2010.
Nan Tian, nhà nghiên cứu của SIPRI, nhận xét: "Chi tiêu quân sự đã đạt đến đỉnh cao nhất kể từ khi kết thúc chiến tranh lạnh".
Theo AFP, những quốc gia chi tiêu về quân sự lớn nhất thế giới đã thúc đẩy sự gia tăng này trong năm qua, đứng đầu là Mỹ, nước đã chi 732 tỉ USD cho quân sự năm 2019, tăng 5,3%. Chỉ riêng Mỹ chiếm đến 38% chi tiêu quân sự toàn cầu.
Năm 2019 là năm thứ hai liên tiếp Mỹ tăng chi tiêu cho quân sự trong khi trước đó, nước này có 7 năm liền giảm khoản chi này.
Năm 2019 cũng là lần đầu tiên hai nước châu Á nằm trong nhóm 3 nước có chi tiêu quân sự lớn nhất là Trung Quốc và Ấn Độ với số tiền và tỉ lệ tăng mức chi tiêu lần lượt là 261 tỉ USD (tăng 5,1%) và 71,1 tỉ USD (tăng 6,8 %).
Chi tiêu quân sự của Trung Quốc trong 25 năm qua theo sát sự tăng trưởng về kinh tế nhanh chóng của nước này. Các khoản đầu tư của Trung Quốc phản ánh tham vọng của họ về một "quân đội đẳng cấp thế giới".
Nhà nghiên cứu Tian nói: "Trung Quốc từng công khai tuyên bố rằng họ muốn cạnh tranh với Mỹ như một siêu cường quân sự".
Nhà nghiên cứu Siemon Wezeman của SIPRI lý giải sự đi lên về sức mạnh quân sự của Trung Quốc phần nào giải thích sự trỗi dậy của Ấn Độ. Theo đó: "Căng thẳng và cạnh tranh với Pakistan và Trung Quốc là một trong những động lực chính làm tăng chi tiêu quân sự của Ấn Độ".
Trong nhóm 5 quốc gia có chi tiêu lớn nhất về quân sự trên thế giới ngoài 3 nước kể trên còn có Nga và Saudi Arabia. Năm nước chi tiêu quân sự hàng đầu chiếm hơn 60% tổng chi tiêu quân sự toàn cầu.
Theo SIPRI, các nước có mức tăng chi tiêu quân sự đáng chú ý còn còn Đức với mức tăng 10% trong năm 2019, lên 49,3 tỉ USD. Tính theo tỉ lệ phần trăm, Đức là nước có tỉ lệ tăng theo phần trăm lớn nhất trong số 15 nước chi tiêu mạnh nhất cho quân sự. Theo các tác giả, gia tăng chi tiêu quân sự của Đức có thể bị thúc đẩy trước các mối đe dọa từ Nga.
Nhà nghiên cứu Tian nhận xét "chi tiêu quân sự có tăng tốc trong những năm gần đây", nhưng xu hướng này có thể bị đảo ngược do hậu quả của đại dịch COVID-19 và nguy cơ suy thoái kinh tế.
Sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, chi tiêu cho quân trong vòng 1-3 năm sau đó bị giảm do các nước, đặc biệt là châu Âu áp dụng các biện pháp thắt lưng buộc bụng.
