Việc Mỹ quyết định tăng thuế quan đối với 200 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc sẽ gây ảnh hưởng lớn cho ngành xuất khẩu Trung Quốc, sản phẩm điện tử và thiết bị máy móc là những ngành phải đứng mũi chịu sào.
Nếu đàm phán thương mại Mỹ – Trung không thuận lợi, bắt đầu từ ngày 10/5/2019, Mỹ sẽ chính thức áp mức thuế quan mới đối với hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ, khi đó có khoảng 5745 danh mục thuế mang tính trừng phạt đối với hàng hóa Trung Quốc sẽ tăng từ mức 10% lên 25%.
Sau khi kết thúc đàm phán thương mại Mỹ – Trung tại Bắc Kinh hồi tuần trước, Trung Quốc đột nhiên yêu cầu hủy bỏ một phần nội dung đã thỏa thuận xong với phía Mỹ, trước sự thất tín và kéo dài thời gian của Trung Quốc, hôm 5/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ nâng mức thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ.
Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cũng xác nhận với báo giới hôm 6/5 rằng, cuối tuần trước, Trung Quốc đột nhiên đổi giọng về đàm phán và có ý muốn hủy bỏ những cam kết nhượng bộ trước đó.
“Đây là điều mà chúng tôi không thể chấp nhận”, ông Robert Lighthizer nói.
Tuy nhiên ông cũng cho biết, đàm phán Mỹ – Trung không bị gián đoạn, dự kiến Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc sẽ dẫn đầu đoàn đàm phán Trung Quốc đi đến Washington đàm phán vào thứ Năm (9/5). Nếu trong tuần này, Trung Quốc thay đổi và đàm phán khôi phục lại bình thường, thì phía Mỹ sẽ xem xét lại xem liệu có điều chỉnh biện pháp thuế quan vào thứ Sáu hay không.
Cùng ngày 6/5, chính quyền Trung Quốc cũng đã đưa ra mệnh lệnh thống nhất “cấm đưa tin” đối với truyền thông trong nước, ngay cả trên trang nhất của tờ báo đảng Nhân dân Nhật báo hôm thứ Hai cũng không có bất cứ thông tin nào liên quan đến đàm phán thương mại.
Tuy nhiên, hôm thứ Ba (7/5), Nhân dân Nhật báo có đăng một bài xã luận của tác giả “Chung Thanh”, đưa ra tín hiệu rõ ràng rằng sẽ tiếp tục thúc đẩy đàm phán thương mại Mỹ – Trung. Đồng thời, trong cùng ngày Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng xác nhận ông Lưu Hạc sẽ đến Mỹ để tiếp tục tham gia đàm phán.
Xuất khẩu của Trung Quốc bị ảnh hưởng
Theo Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), ngày 17/9/2018, Mỹ đã công bố danh sách cuối cùng đối với các hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ sẽ chịu thuế quan có tổng trị giá 200 tỉ USD, trong đó có 5745 danh mục thuế quan.
Trong danh sách dài khoảng 190 trang, ngoài thêm vào các sản phẩm nông nghiệp, các sản phẩm công nghiệp không chỉ bao gồm danh mục sản phẩm liên quan đến “Made in China 2015”, mà còn bao gồm cả sản phẩm phục vụ cuộc sống hàng ngày như tivi, tủ lạnh, v.v.
Theo phân tích của ông Vishnu Varathan, Trưởng bộ phận kinh tế và chiến lược của Ngân hàng Mizuho (Nhật Bản), danh sách hàng hóa này của USTR đã được đưa ra một cách tỉ mỉ, ngoài tấn công vào ngành xuất khẩu và ngành nghề liên quan đến “Made in China 2025” ra, đồng thời cũng tránh ảnh hưởng đến người tiêu dùng Mỹ, ví dụ như điện thoại di động không có trong danh sách.
Trước đó, một bản báo cáo của ông Rajiv Biswas, Kinh tế trưởng khu vực châu Á – Thái Bình Dương thuộc công ty nghiên cứu IHS Markit cũng cho thấy, danh sách này chủ yếu nhắm vào ngành sản xuất xuất khẩu quan trọng của Trung Quốc, trong đó có tủ lạnh, bông vải, sắt thép, chế phẩm nhôm, điện tử, dệt may, sản phẩm kim loại, linh phụ kiện xe ô tô, v.v.
“Đối với Trung Quốc, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Trung Quốc, chiếm 19% tổng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc. Do đó, nếu Mỹ tiếp tục tăng thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỉ USD, điều này có nghĩa là gần 50% hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ của Trung Quốc sẽ đối mặt với thuế quan mang tính trừng phạt.” ông Rajiv Biswas viết trong báo cáo.
Thiết bị điện tử và máy móc của Trung Quốc chịu ảnh hưởng nhất
Theo phân tích của công ty nghiên cứu Capital Economics tại Anh Quốc, trong danh mục thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc có tổng trị giá 50 tỉ USD sớm nhất của Mỹ, thiết bị điện tử và máy móc chiếm 2/3; còn trong danh sách sản phẩm thuế quan trị giá 200 tỉ USD, thiết bị điện tử và máy móc vẫn chiếm lượng lớn với tỉ lệ khoảng 1/3 (34%).
Các sản phẩm chủ yếu trong danh sách thuế 200 tỉ USD bao gồm: sản phẩm điện tử (25%), thiết bị máy móc (19%), đồ gia dụng (15%), xe cộ (6%), sắt thép (4%), giày da (4%), chế phẩm nhựa (3%), sản phẩm hóa hữu cơ (2%), chế phẩm cao su (2%), các loại khác (20%).
Các doanh nghiệp nước ngoài tại Trung Quốc đa số tập trung vào ngành điện tử và thiết bị máy móc, việc Mỹ điều chỉnh tăng thuế quan đối với sản phẩm điện tử và thiết bị máy móc Trung Quốc sẽ khiến ngày càng nhiều doanh nghiệp nước ngoài trong các lĩnh vực này rời khỏi Trung Quốc.
Tháng 2/2019, Phòng Thương mại Mỹ đã tiến hành khảo sát đối với 314 doanh nghiệp Mỹ tại Trung Quốc, kết quả cho thấy gần 2/3 doanh nghiệp nói rằng, tình hình căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư của họ tại thị trường Trung Quốc, có 1/4 doanh nghiệp nước ngoài đã trì hoãn đầu tư tại Trung Quốc.
Ngoài ra, còn có 1/5 doanh nghiệp đã hoặc đang cân nhắc chuyển dây chuyền sản xuất ra khỏi Trung Quốc, nguyên nhân chủ yếu là do thuế quan và giá thành tăng cao, còn có một số doanh nghiệp nước ngoài đã bắt đầu sa thải nhân viên.
Huệ Anh
